Yıl: 2015 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 241 - 253 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ

Öz:
Sosyal ağlar, kullanıcıların yoğun etkileşim deneyimi yaşadıkları ve bu sayede kullanım oranları gün geçtikçe artan internet uygulamalarıdır. Yapılan araştırmalar ve kullanım istatistikleri, internette geçirilen sürenin büyük bir bölümünün sosyal ağlarda geçirildiğini göstermektedir. Sosyal ağların bireyleri kendine çeken bu yapısı güncel araştırmalara da konu olmaktadır. İnternet bağımlılığı, problemli internet kullanımı gibi birçok farklı değişken kapsamında tartışılan bu kullanım oranları web ortamının bireylerde oluşturduğu derin bağlanma duygusuyla da açıklanmaktadır. Alanyazında Bilişsel Kapılma Kuramı olarak adlandırılan bu yapı teknoloji ile ilgili deneyimlerde yaşanan derin bağlılık durumu olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla sosyal ağ kullanıcılarının araştırmalarda ortaya konulan yoğun kullanım oranları, sosyal ağların bireylerde derin bağlılığa neden olabilecek birtakım özellikleriyle ilişkili olabilir. Bu araştırma kapsamında bilişsel kapılma kuramının alt boyutlarından olan zaman, merak, ilgi ve zevk faktörlerinin kullanıcıların sosyal ağ kullanımları üzerinde ne yönde etkide bulunduğu araştırılmıştır. Araştırma, 71i kadın ve 331i erkek olmak üzere toplam 402 sosyal ağ kullanıcısı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Bilişsel Kapılma Ölçeği ve bilgi formu ile toplanmıştır. Veriler betimsel istatistikler, t-testi ve tek yönlü ANOVA testi yardımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre cinsiyet değişkeninin bireylerin bilişsel kapılma düzeyleri üzerinden anlamlı bir etkisinin bulunmadığı, sosyal ağ kullanım sürelerinin internet kullanım sürelerinin oldukça önemli bir bölümünü oluşturduğu, sosyal ağlardaki arkadaş sayılarının ve sosyal ağ kullanımı konusunda kendini sınırlandırma ve sınırlandırmama davranışlarının bireylerin bilişsel kapılma düzeylerini yordamadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

COGNITIVE ABSORPTION LEVELS OF SOCIAL NETWORK USERS

Öz:
Social networks are internet applications which allow users to experience intensive interactions and which are increasingly becoming popular today. Studies conducted and statistics related to the use of social networks demonstrate that a large amount of the time spent on the internet is allocated to social networks. This appealing feature of social networks has also drawn researchers attention. The rate of use of social networks discussed within the scope of a number of variables such as internet addiction and problematic internet use is explained with the feeling of deep involvementto the Web. In literature, thisstructure, called Cognitive Absorption Theory, is defined as deep involvement withtechnology. Therefore, social network users intensive usage rates revealed in studies mighthave a relationship with certain features of so cial networks that could lead to deepinvolvement. The present study investigated the effects of the sub -factors of cognitiveabsorption such as time, curiosity, interest and pleasure on individualsuse of socialnetworks. Sample of the research contain 4 02 social software user (71 female and 331male). Cognitive Absorption Scale was used to data collection. To analysis data, descriptivestatistic, t- test and one way ANOVA test was used. The findings obtained demonstratedthat the variable of gender did no t have any significant influence on individualslevels ofcognitive absorption; that their social network use time constituted a great deal of theirinternet use time; that the number of their friends in social networks and their attempts torestrict or not to restrict their social network use did not predict their levels of cognitive absorption.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agarwal, R. ve Karahanna, E. (2000). Time flies when you're having fun: Cognitive absorption and beliefs about information technology usage, MIS Quarterly, 24(4), 665-694.
  • Amichai-Hamburger, Y. ve Vinitzky, G. (2010). Social network use and personality, Computers in Human Human Behavior, 26, 1289-1295.
  • Akın, A. (2007). Akademik kontrol odağı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 9-17.
  • Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
  • Carpenter, C. J. (2012). Narcissism on facebook: Self-promotional and anti-social behavior, Personality and Individual Differences, 52, 482-486.
  • Ceyhan, A. A. (2011). University students’ problematic internet use and communication skills according to the internet use purposes, Educational Sciences: Theory & Practice, 11(1), 69 -77.
  • Ceyhan, E. (2010). Problemli internet kullanım düzeyi üzerinde kimlik statüsünün, internet kullanım amacının ve cinsiyetin yordayıcılığı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1323-1355.
  • Chandra, S., Theng, Y. L., O’Lwin, M. ve Foo, S. (2009). Examining the role of cognitive absorption for information sharing in virtual worlds, Proc. 59th Annual Conference of the International Communication Association (ICA), Chicago, U.S.A., May 21-25.
  • Cheug, C. M. K. ve Lee, M. K. O. (2010). A theoretical model of intentional social action in online social networks, Decision Support Systems 49, 24-30.
  • Cheug, C. M. K., Chiu, P. Y. ve Lee, M. K. O. (2011). Online social networks: Why do students use facebook?, Computers in Human Behavior, 27, 1337-1343.
  • Çuhadar, C. (2013). Examining university students’ cognitive absorption levels regarding to web and its relationship with the locus of control, Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, 14(3), 42-55.
  • Dijk, J. V. ve Hacker, K. (2003). The digital divide as a complex and dynamic phenomenon, The Information Society: An International Journal, 19(4), 315-326.
  • Dirik, M., Taşkesen, E., Ekin, İ. ve Alp, D. (2012). Bilişim çağında sanal yaşamın gerçek yaşama yansıması, Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 211-223.
  • Education Week. (2012). Edmodo now closer to social network, http://eds.b.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=5&sid=cc9631a5-34da-4f10- a6ba-232a47cedc9f%40sessionmgr111&hid=127, (20.01.2015).
  • Ferguson, D. A. ve Perse, E. M. (2000). The world wide web as a functional alternative to television, Journal of Broadcasting & Electronic Media, 44, 155-174.
  • Festinger, L. (1954). A Theory of social comparison processes, Human Relations, 7, 117-140.
  • Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı: Bir alan araştırması, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-176.
  • Hidi, S. (2000). An interest researcher’s perspective: The effects of extrinsic and intrinsic factors on motivation, C. Sansone ve J. M. Harackiewicz (Eds.), Intrinsic and extrinsic motivation: The search for optimal motivation and performance içinde (s. 309-339). San Diego, CA: Academic Press.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kezar, A. (2014). Higher education change and social networks: A review of research, The Journal of Higher Education, Vol. 85(1), 91-125.
  • Koç, M. ve Karabatak M. (2012). Sosyal ağların öğrenciler üzerindeki etkisinin incelenmesi, e-Journal of New World Sciences Academy, 7(1), 155-164.
  • Koçak Usluel, Y. ve Kurt Vural, F. (2009). Bilişsel kapılma ölçeğinin Türkçe’ye uyarlama çalışması, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 77-92.
  • Li, N. ve Kirkup, G. (2007). Gender and cultural differences in internet use: A study of China and the UK, Computers & Education, 48(2), 301-317.
  • Lu, H. P ve Yang, Y. W. (2013). Toward an understanding of the behavioral intention to use a social networking site: An extension of task-technology fit to social-technology fit, Computers in Human Behaviour, 34, 323-332.
  • Nadkarni, A. ve Hofmann, S. G. (2012). Why do people use facebook, Personality and Individual Differences, 52, 243-249.
  • Nielsen, (2012). The state of the media: The social media report, http://www.nielsen.com/content/dam/corporate/us/en/reports-downloads/2012- Reports/The-Social-Media-Report-2012.pdf (03.01.2015).
  • Nielsen, (2011). The state of the media: The social media report, http://www.nielsen.com/content/dam/corporate/us/en/reports-downloads/2011- Reports/nielsen-social-media-report.pdf, (03.01.2015).
  • Ong, Eileen Y. L., Ang, Rebacca P., Ho, Jim C. M., Lim, Joylynn C. Y., Goh, Dion H., Lee, Chei S. And Chua, Alton Y.K. (2011). Narcissism, extraversion and adolescents’ self-presentation on facebook, Journal of Personality and Individual Differences, 50, 180-185.
  • Renninger, K. A. (2000). Individual interest and its implications for understanding intrinsic motivation, C. Sansone ve J. M. Harackiewicz (Eds.), Intrinsic and extrinsic motivation: The search for optimal motivation and performance içinde (s. 373-404). San Diego, CA: Academic Press.
  • Rossier J, Dahourou D, McCrae, R. R. (2005). Structural and mean-level analyses of the five-factor model and locus of control: Further evidence from Africa, Journal of Cross-Cultural Psychol, 36, 227-246.
  • Steers, M. N., Wickham, R. E. ve Acitelli, L. K. (2014). Seeing everyone else’s highlight reels: How facebook usage is linked to depressive symptoms, Journal of Social and Clinical Psychology, 33(8), 701-731.
  • Tektaş, N. (2014). Ünı̇ versı̇ te öğrencı̇ lerı̇ nı̇ n sosyal ağları kullanımlarına yönelı̇k bı̇r araştırma, Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 7, Sayı XVII, 851-870.
  • Vanderhoven, E., Schellens, T. ve Valcke, M. (2014). Educating teens about the risks on social network sites: An intervention study in secondary education, Comunicar journal, 43, 123-131.
  • Yılmaz, M. B. (2012). Profiles of university students according to internet usage with the aim of entertainment and communication and their affinity to internet, International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 225-242.
  • Zhao, S., Grasmuck, S. ve Martin, J. (2008). Identity construction on facebook: Digital empowerment in anchored relationships, Computers in Human Behavior, 24, 1816- 1836.
APA Dursun Ö, ÇUHADAR C (2015). SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. , 241 - 253.
Chicago Dursun Özcan Özgür,ÇUHADAR Cem SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. (2015): 241 - 253.
MLA Dursun Özcan Özgür,ÇUHADAR Cem SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. , 2015, ss.241 - 253.
AMA Dursun Ö,ÇUHADAR C SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. . 2015; 241 - 253.
Vancouver Dursun Ö,ÇUHADAR C SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. . 2015; 241 - 253.
IEEE Dursun Ö,ÇUHADAR C "SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ." , ss.241 - 253, 2015.
ISNAD Dursun, Özcan Özgür - ÇUHADAR, Cem. "SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ". (2015), 241-253.
APA Dursun Ö, ÇUHADAR C (2015). SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 241 - 253.
Chicago Dursun Özcan Özgür,ÇUHADAR Cem SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17, no.1 (2015): 241 - 253.
MLA Dursun Özcan Özgür,ÇUHADAR Cem SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.17, no.1, 2015, ss.241 - 253.
AMA Dursun Ö,ÇUHADAR C SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 17(1): 241 - 253.
Vancouver Dursun Ö,ÇUHADAR C SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 17(1): 241 - 253.
IEEE Dursun Ö,ÇUHADAR C "SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, ss.241 - 253, 2015.
ISNAD Dursun, Özcan Özgür - ÇUHADAR, Cem. "SOSYAL AĞ KULLANICILARININ BİLİŞSEL KAPILMA DÜZEYLERİ". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/1 (2015), 241-253.