Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi

ÇAKIR, Muharrem

Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi

Muharrem ÇAKIR (Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Vergi Sorunları Dergisi

10 0

Yıl: 2016 Cilt: 39 Sayı: 328 Sayfa Aralığı: 151 - 163 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi

Öz:

Vergileme, gümrük tarifeleri, kotalar, işriskleri ve işlem maliyetleri çok uluslu şirketlerintransfer fiyatlandırmasını bir vergi planlaması ara- cı olarak kullanmalarına teşvik etmektedir. Trans- fer fiyatlandırmasının bir agresif vergi planlamasıaracı olarak kullanılması çok uluslu şirketlerin kar- larını artırırken ülkelerin vergi gelirlerinde azalma- lara neden olmaktadır. Bu nedenle gerek OECDgerekse ülkeler vergi matrahının aşındırılmasınıengellemeye yönelik düzenlemeler yapmıştır.Türkiyede transfer fiyatlandırması, 5520 sayı- lı Kurumlar Vergisi Kanununun 13. maddesindeTransfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü KazançDağıtımı başlığı altında düzenlenmiştir. Kanunagöre; transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü ka- zanç dağıtımının gerçekleşebilmesi için işleminilişkili kişi ile emsallere aykırı olarak ve hazinezararına neden olacak şekilde yapılması gerekir.Ancak bu düzenlemeler bazı yönleriyle eleştirikonusu olmaktadır. İlişkili kişi kavramının çok ge- niş tutulması, hazine şartı aranmasının gereksizolması ve emsal bedelin tespit zorluğu transferfiyatlandırmasına ilişkin düzenlemelerin gözdengeçirilmesini gerektirmektedir. Çalışmanın birincibölümünde transfer fiyatlandırması açıklanmıştır.Bu bağlamda ikinci bölümde transfer fiyatlandır- masının çok uluslu şirketler tarafından nasıl kul- lanıldığı ele alınmıştır. Üçüncü ve son bölümündeTürkiye düzenlemelerine ilişkin konu ile ilgili Ka- nun madde hükümleri özelinde değerlendirmeler- de bulunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

TRANSFER PRICING AS AGGRESSIVE TAX PLANNING APPROACH AND EVALUATION OF RE- GULATIONS IN TURKEY

Öz:

Taxation, customs tariffs, quotas, businessrisks and transaction costs encourage multinati- onal companies to use transfer pricing as a taxplanning tool. Transfer pricing as an aggressivetax planning tool decreases tax income of co- untries while increases profits of multinationalcompanies. Therefore, OECD and countries havemade regulations in order to prevent base erosi- on. Transfer pricing in Turkey has regulated underCorporate Tax Law No.5520 Article 13: Hidden Pro- fit Distribution by Transfer Pricing. In accordancewith the law, hidden capital distribution by trans- fer pricing is realized with a transaction betweenrelated parties in defiance of arm s length and ca- using treasury loss. However, the regulations arecriticized in some aspects. Broadly determiningthe concept of related party, unnecessity of tre- asury restriction and difficulty of ascertaining thevalue of equal require the regulations on transferpricing to be revised. In the first part of the study,transfer pricing is explained. In the second part ofthe study, transfer pricing usage of multinationalcompanies is approached. In the last section, re- gulations and legislations related with the subjectin Turkey is evaluated.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Abdallah Wagdy M., International Transfer Pricing Policies: Decision-Making Guidelines For Multinational Companies. Quorum Books, New York, 1989. Aktaş Mehmet, Uluslararası Transfer Fiyatlan- dırması ve Türk Vergi Mevzuatında Uygulama Ola- nakları, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2004. Berk Ayşe Tuğba, Bir Transfer Fiyatlandırması Açmazı: Uygun Emsal Tespiti Üzerine Tartışmalar ve Öneriler, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 284, 2012. Biçer Ramazan, Transfer Fiyatlandırması Yön- temlerine İlişkin Kritik Noktalar, Lebib Yalkın Mev- zuat Dergisi, Sayı 88, 2011. Birinci Nagihan, Uluslararası Vergi Planlaması- nın Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon, 2009. Çak Murat, Uluslararası Vergi Rekabeti Trans- fer Fiyatlandırması ve Vergileme, T.C. Maliye Ba- kanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2008/385, Ankara, 2008. Çiçek Bilgehan, Transfer Fiyatlandırmasında Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mali Çözüm Dergisi, 2012. Didinmez İrem, Türkiyede Transfer Fiyatlan- dırmasında Hazine Zararı, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 311, 2014. Güney Selami, Bozkurt Ramazan, Türkiyedeki Transfer Fiyatlandırma Uygulamalarının Vergisel ve Diğer Faktörler Dikkate Alınarak İncelenmesii Muhasebe ve Finans Dergisi, Nisan, 2011. Kapusuzoğlu Tuncay, Transfer Fiyatlandırma- sı Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Uygulamasında Hazine Zararı Aranmasının Sakıncaları, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 32, 2008. Karen S. Cravens, Examining The Role of Transfer Pricing as a Strategy for Multinational Firms, International Business Review, Volume 6, No 2, Tulsa, 1997. OECD, Transfer Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations. OECD, 2010. Öz Ersan, Çevikcan Fatih, Transfer Fiyatlandır- ması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımının Aksayan Yönleri, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı: 88, 2011. Özçelik Cihangir, Transfer Fiyatlandırması Yo- luyla Örtülü Kazanç Dağıtımında Emsal Fiyat Ara- lığı, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 284, 2012. Rohde Casrten, Rossing Plesner C., Transfer Pricing, p. 3. Web: http://openarchive.cbs.dk/ bitstream/handle/10398/8374/Carsten_Roh- de_Transfer_Pricing.pdf?sequence=3 adresinden 10.12.2014de alınmıştır. 2011. Saraçoğlu Fatih, Kaya Ercan, Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ve Transfer Fiyatlandırması Yo- luyla Örtülü Kazanç Dağıtımı, Vergi Sorunları, Sayı 216, 2007. Taşkın Yasemin, Transfer Fiyatlandırmasında Emsallere Uygunluk İlkesi, Türkmen Kitabevi, İs- tanbul, 2012. Turunç Sencer, Matrah Aşındır- ma ve Kar Aktarımı (BEPS), Web: http:// www.abmaliye.gov.tr/ABDID%20Rapor - lar/Ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20ve%20 %C4%B0nceleme%20Serisi/Matrah%20 A%C5%9F%C4%B1nd%C4%B1rma%20ve%20 Kar%20Aktar%C4%B1m%C4%B1%20Proje- si%20(BEPS).pdf adresinde 15.12.2015 tarihinde alınmıştır. 2013. Ufuk Olcay Tokay, Transfer Fiyatlandırması. Seçkin Yayıncılık, Birinci Baskı, Ankara, 2013. Yaltı Billur, Transfer Fiyatlandırmasında Gizli Emsal, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 251, 2009.

APA	ÇAKIR M (2016). Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. , 151 - 163.
Chicago	ÇAKIR Muharrem Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. (2016): 151 - 163.
MLA	ÇAKIR Muharrem Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. , 2016, ss.151 - 163.
AMA	ÇAKIR M Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. . 2016; 151 - 163.
Vancouver	ÇAKIR M Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. . 2016; 151 - 163.
IEEE	ÇAKIR M "Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi." , ss.151 - 163, 2016.
ISNAD	ÇAKIR, Muharrem. "Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi". (2016), 151-163.

APA	ÇAKIR M (2016). Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi, 39(328), 151 - 163.
Chicago	ÇAKIR Muharrem Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi 39, no.328 (2016): 151 - 163.
MLA	ÇAKIR Muharrem Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi, vol.39, no.328, 2016, ss.151 - 163.
AMA	ÇAKIR M Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi. 2016; 39(328): 151 - 163.
Vancouver	ÇAKIR M Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi. 2016; 39(328): 151 - 163.
IEEE	ÇAKIR M "Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi." Vergi Sorunları Dergisi, 39, ss.151 - 163, 2016.
ISNAD	ÇAKIR, Muharrem. "Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması ve Türkiye Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi". Vergi Sorunları Dergisi 39/328 (2016), 151-163.