Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi
Yıl: 2016 Cilt: 53 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 9 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi
Öz: Bu araştırma; Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme köyleri meralarının dörtfarklı yöneyi ve her yöneye ait üç farklı yükseltinin botanik kompozisyonve verim açısından karşılaştırılması amacıyla 2012 ve 2013 yıllarındayürütülmüştür. Araştırmada; mera alanının %68.19unun bitki ile kaplı olduğu,en fazla bitki ile kaplı alan oranının Kuzey yöneyinde olduğu ve yükseklikarttıkça bitki ile kaplı alan oranının azaldığı, botanik kompozisyonun%17.39unu buğdaygiller, %21.09unu baklagiller ve %61.52sini diğer familyabitkilerinin oluşturduğu tespit edilmiştir. En yüksek benzerlik oranı %51.91 ilekuzey-batı yöneyleri ve %47.18 ile ikinci ve üçüncü yükseltiler arasındabulunmuştur. Meranın yaş ot verimi ortalama 546.64 kg/da, kuru ot verimi iseortalama 143.54 kg/da olarak tespit edilmiştir. Ağırlığa göre botanikkompozisyonda buğdaygillerin oranı %20.60, baklagillerin oranı %21.85 vediğer familya bitkileri oranı da %57.55 olarak elde edilmiştir. Çalışmaneticesinde bu mera alanlarında ıslah ve amenajman çalışmalarının yürütülmesigerektiği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelime: Exchange of the Botanical Composition and Hay Yield at Rangelands of Different Aspects and Altitudes of Bingol Yelesen-Dikme Villages
Öz: This, study was conducted to compare four different aspects and threealtitudes of rangelands for determination the botanical composition andhay yield in Yelesen-Dikme villages, center-Bingol in 2012 and 2013. In theresearch; plant cover of the range vegetations was 68.19%, the highest ratio ofplant cover area was determined in the north aspect and plant covered arearatio decreases height increase. Percentages of grasses, legumes and otherfamily plants in the botanical composition were 17.39%, 21.09% and 61.52%respectively. The highest similarity coefficients were determined betweennorth-west aspects (51.91%) and second-third altitudes (47.18%). The meangreen herbage yield and hay yield were determined 546.64 kg/da and 143.54kg/da. Percent contributions of grasses, legumes and other family plants of thehay yield were 20.60%, 21.85% and 57.55% respectively. Study results,improvement and management works must be carried out on this pasture area
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- A ğ ı n, Ö. 2012. Bingöl ili Yedisu ilçesi Karapolat Köyü merası n ın verim ve botanik kompozisyonunun saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Bingöl. Alı nca, S. 2008. Güneydoğ u Anadolu Bölgesinde toplanan buton yoncası n ın (Medicago orbicularis) morfolojik özellikleri ve moleküler karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Diyarbakı r, 34s. Altı n, M., C. Tuna ve M. Gür. 2010. Tekirdağ taban ve kı raç meraları n ın verim ve botanik kompozisyonuna gübrelemenin etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2), 191-198. Ateş , A. 2001. Ardahan ili Sulakyurt Köyünde korunan ve otlatı lan meralardaki bitki örtüsü ve verim güçlerinin saptanması . Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Diyarbakı r. Atı ş , İ . ve R. Hatipoğ lu. 2003. Çayı r ve Mera ekosistemlerinde rekabet. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 8 (1-2):41-48. Babalı k, A.A. ve K. Sönmez. 2010. Isparta ili Bozanönü Köyü K ı rtepe merası nda botanik kompozisyonun belirlenmesi üzerine bir araş t ı rma. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı :17, 27-35. Baş aran, U., Z. Acar, H.M. Özlem ve Ö. Aş c ı . 2006. Doğ al olarak yetiş en bazı baklagil yem bitkilerinin bazı morfolojik ve tarı msal özellikleri. Ondokuz Mayı s Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(3): 314-317. Baş bağ , M., İ. Gül ve V. Saruhan. 1997. Diyarbakı rda korunan bir mera alanı nda bitki tür ve kompozisyonları ile ot verimlerinin incelenmesi üzerine bir araş t ı rma. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi, Samsun, 499-503. Baş bağ , M. ve M.A. Çelik. 2001. Diyarbakı r ili Gözalan Köyünde korunan ve otlatılan meralardaki bitki tür ve kompozisyonları ile ot verimlerinin incelenmesi üzerine bir araş t ı rma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Tekirdağ , 187-192. Bakı r, Ö. 1970. Ortadoğ u Teknik Üniversitesi arazisinde bir mera etüdü. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayı n No: 232. Bilgili, A. 2007. Sarı kamı ş orman içi meraları n ın bitki örtüsü ve yem kalitesinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Erzurum. Bilgin, F. 2010. Artvin Ardanuç-Aydı n Köyü yaylası mera vejetasyonu ile bazı toprak özelliklerinin yükseltiye göre değ i ş iminin irdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliğ i ABD, Artvin. Ç ı nar, S. 2001. Adana ili Tufanbeyli ilçesi Hanyeri Köyü merası nda verim ve botanik kompozisyonun saptanması üzerine bir araş t ı rma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Adana. Dasçı , M. 2002. Narman-Ş ekerli Beldesi yayla mera vejetasyonu mevcut durumu. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Erzurum. Dirihan, S. 2000. Diyarbakı r Pirinçlik Garnizonunda korunan ve otlatı lan meralarda bitki tür ve kompozisyonları ile ot verimlerinin incelenmesi üzerine bir araşt ı rma. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Diyarbakı r. Ekiz, H., S. Altı nok, C. Sancak, C.S. Sevimay ve H. Kendir. 2011. Tarla Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayı nları . Yayın No:1588, Ders Kitabı :540, s.457-539, Ankara. Erkun, V. 1971. Hakkari ve Van İ llerinde Mera Araş t ı rmaları . Tarı m Bakanlı ğ ı Ziraat İşleri Genel Müdürlüğ ü Yayı nları , G.13, Ankara. Erkun, V. 1972. Bala İ lçesi Meraları Üzerinde Araş t ı rmalar. Tarı m Bakanlı ğ ı Hayvancı l ı ğ ı Geliş tirme Genel Müdürlüğü Yayı nları , Ankara. Fayetörbay, D. 2007. Palandöken dağ ları nda farklı rakı ma sahip mera kesimlerinin bitki örtülerinin karş ı laş t ı r ı lması . Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Erzurum. Gençkan, M.S. 1970. Ege Bölgesi kıy ı ş eridi tabii meraların ın baklagil vejetasyonu üzerine bir araş t ı rma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 114, İ zmir. Gül, İ . ve M. Baş bağ . 2005. Karacadağ da otlatı lan ve korunan meralarda bitki tür ve kompozisyonları n ın karş ı laş t ı r ı lması . Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(1):9-13. Gür, M. 2007. Yörükler Köyü doğ al mera vejetasyonunun botanik kompozisyonu ve verim potansiyeli üzerine bir araş t ı rma. Yüksek Lisans Tezi, Namı k Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Tekirdağ . Karaman, M.R. ve A.R. Brohi. 2004. 3.Ulusal Gübre Kongresi. Tarı m-Sanayi-Çevre Bildiri Kitabı 2.Cilt, Sayfa:1416, Tokat. Karaman, M.R. 2012. Bitki Besleme. Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi:2. Editör: Zengin, M., Toprak ve Bitki Analiz Sonuçları n ın Yorumlanması nda Temel İ lkeler (Bölüm 12), Sayfa: 874. Kendir, H. 1995. Bazı mera vejetasyon ölçme metotları nda optimum örnek sayı s ı n ın saptanması . Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Ankara. Koç, A. 1995. Topoğ rafya ile toprak nem ve sı caklı ğ ı n ın mera bitki örtülerinin bazı özelliklerine etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Koç, A., A. Gökkuş ve T. Öztaş . 2001. Farklı dönemlerde ortaya ç ı kan kuraklı ğ ı n mera bitki örtüsünün bazı özelliklerine etkisi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ , 43-48. Mut, H., İ. Ayan, Z. Acar, U. Başaran and Ö. Önal Aş ç ı . 2010. The effect of different ı mprovement methods on pasture yield and quality of hay obtained from the abandoned rangeland. Turkish Journal of Field Crops, 15 (2):198-203. Nadir, M. 2010. Tokat ili Yeş ilyurt Köyü doğ al merası n ın botanik kompozisyon, kuru madde verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaş a Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Tokat. Okatan, A. 1987. Trabzon-Meryemana Deresi yağ ı ş havzası alpin meraları n ın bazı fiziksel ve hidrolojik toprak özellikleri ile vejetasyon yapı s ı üzerine bir araş t ı rma. T.C. Tarı m Orman ve Köyiş leri Bakanlı ğ ı Orman Genel Müd. Yayı n No: 664, Seri No: 62, Ankara, 290 s. Palta, Ş . 2008. Bartı n Uluyayla meraları nda mera vejetasyonunun bazı kantitatif özelliklerinin saptanması ve mera ı slahı na yönelik ekolojik yapı n ın belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliğ i Anabilim Dalı , Zonguldak. Soya, H., R. Avcı o ğ lu, H. Geren. 2004. Yem Bitkileri. Hasad Yayıncı l ı k Ltd. Ş ti. YayŞ en, Ç. 2010. Kilis ilinin bazı köylerindeki meralarda vejetasyon yapıs ı üzerine bir araş t ı rma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Adana, s.96. Ş en, N. 2012. Kahramanmaraş ili Ahı r Dağ ı meraları n ın bazı hidrofiziksel ve kimyasal toprak özellikleri ile vejetasyon yapı s ı üzerine araş t ı rmalar. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İ mam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliğ i Anabilim Dalı, Kahramanmaraş . Ş ı lbı r, Y. ve T. Polat. 1996. Şanlıurfa İ li Tektek Dağ ları nda korunan ve otlatı lan alanlarda lup yöntemine göre bitki türleri ve bitki kompozisyonları n ın belirlenmesi üzerine bir araşt ı rma. Türkiye 3.Çayı r-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum, sh-90-97. Terzioğ lu, Ö. ve N. Yalvaç. 2004. Van yöresi doğ al meraları nda otlatmaya başlama zamanı, kuru ot verimi ve botanik kompozisyonun belirlenmesi üzerine bir araş t ı rma. Yüzüncü Yı l Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarı m Bilimleri Dergisi (J.Agric. Sci.), 2004, 14(1):23-26. Tükel, T., V. Tansı , T. Polat, A. Diş budak and E. Hasar. 1997. pasture ı mprovement studies of the taurus mountains development project in turkey. Proceedings of the XVIII International Grassland Congress, 8-19 June 1997, Winnipeg Manitoba, Saskatoon, Saskatchewan, pp: 9-10, Canada. Tükel, T, R. Hatipğ lu, H. Özbek, C.L. Alados, N. Çeliktaş ve K. Kökten. 2001. İ çel ili Çamlı yayla ilçesinde bulunan sı ğ ı r yaylası ndaki tipik bir Akdeniz orman içi mera ekosisteminin vejetasyon yapı s ı ve verim gücünün saptanması üzerinde bir araş t ı rma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, 37-42, Tekirdağ . Türk, M, G. Bayram, E. Budaklı ve N. Çelik. 2003. Sekonder mera vejetasyonun farklı ölçüm metotları n ın karş ı laş t ı r ı lması ve mera durumunun belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1):65-77. Türker, A. 2006. Mersin Tarsus Oluk Koyak Köyü topak ardı ç mevkisinde 1997 yı l ı ndan beri korunmuş ağ açlandı rma sahası ndaki otsu vejetasyonun özellikleri üzerine bir araş t ı rma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Adana. Uslu, Ö.S. 2005. Kahramanmaraş ili Türkoğ lu ilçesi Araplar Köyü Yeniyapan Merası nda botanik kompozisyonun tespiti ve farklı gübre uygulamaları n ın meranın verim ve botanik kompozisyonuna etkileri üzerinde araşt ı rmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, s. 162. Ünal, S. ve S. Yaman. 2005. Tarı m ve Köyiş leri Bakanlı ğ ı Teş kilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğ ü, Yaygı n Çiftçi E ğ itimi Projesi, YAYÇEP, 2005. Y ı lmaz, T. 1977. Konya ili sorunlu alanları nda oluş an meraları n bitki örtüsü üzerinde araşt ı rmalar. Tarı m Bakanlı ğ ı Toprak Su Genel Müdürlüğ ü, Konya Bölge Toprak Su Araş t ı rma Enstitüsü Yayınları , Genel Yayı n No: 46, Raporlar Serisi No:32, Konya.ınları , İ stanbul.
| APA | ÇAÇAN E, Başbağ M (2016). Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. , 1 - 9. |
| Chicago | ÇAÇAN Erdal,Başbağ Mehmet Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. (2016): 1 - 9. |
| MLA | ÇAÇAN Erdal,Başbağ Mehmet Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. , 2016, ss.1 - 9. |
| AMA | ÇAÇAN E,Başbağ M Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. . 2016; 1 - 9. |
| Vancouver | ÇAÇAN E,Başbağ M Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. . 2016; 1 - 9. |
| IEEE | ÇAÇAN E,Başbağ M "Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi." , ss.1 - 9, 2016. |
| ISNAD | ÇAÇAN, Erdal - Başbağ, Mehmet. "Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi". (2016), 1-9. |
| APA | ÇAÇAN E, Başbağ M (2016). Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1), 1 - 9. |
| Chicago | ÇAÇAN Erdal,Başbağ Mehmet Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 53, no.1 (2016): 1 - 9. |
| MLA | ÇAÇAN Erdal,Başbağ Mehmet Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.53, no.1, 2016, ss.1 - 9. |
| AMA | ÇAÇAN E,Başbağ M Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016; 53(1): 1 - 9. |
| Vancouver | ÇAÇAN E,Başbağ M Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2016; 53(1): 1 - 9. |
| IEEE | ÇAÇAN E,Başbağ M "Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53, ss.1 - 9, 2016. |
| ISNAD | ÇAÇAN, Erdal - Başbağ, Mehmet. "Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 53/1 (2016), 1-9. |
