I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI
Yıl: 2016 Cilt: 80 Sayı: 287 Sayfa Aralığı: 219 - 260 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI
Öz: -
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- I. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Belgeleri: (Dosya No/Gömlek No; Hicri-Rumî/ Miladî tarih şeklinde gösterilmiştir). Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti İkinci Şube (DH.EUM.2.Şb) 31/13; 7 Safer 1335/ 3 Aralık 1916. 37/2; 11 Recep 1335/ 3 Mayıs 1917. 39/27; 15 Ramazan 1335/ 5 Temmuz 1917. Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Dördüncü Şube (DH. EUM.4.Şb) 20/60; 23 Ramazan 1336/ 2 Temmuz 1918. Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Beşinci Şube (DH. EUM.5.Şb) 51/20; 8 Rebiyülevvel 1336/ 22 Aralık 1917. Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Seyrüsefer Kalemi (DH. EUM.SSM) 27/48; 12 Zilkade 1336/ 19 Ağustos 1918. Dahiliye Nezareti İdâre-i Umumiye (DH.İ.UM) 89/1; 10 Cemaziyelâhir 1333/ 25 Nisan 1915. 79/66; 21 Rebiyülâhir1334/ 26 Şubat 1916. 79/84; 20 Şaban 1334/ 22 Haziran 1916. 31/89; 10 Recep 1335/ 2 Mayıs 1917. Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Ekleri (DH.İ.UM.EK) 6/42; 26 Rebiyülevvel 1333/ 11 Şubat 1915. 17/21; 9 Ramazan 1334/ 10 Temmuz 1916. 105/27; 13 Rebiyülevvel 1335/ 7 Ocak 1917. 105/74; 22 Rebiyülevvel 1335/ 16 Ocak 1917. 105/83; 26 Rebiyülevvel 1335/ 20 Ocak 1917. 27/45; 12 Rebiyülâhir 1335/ 5 Şubat 1917. 28/12; 26 Rebiyülâhir 1335/ 19 Şubat 1917. 29/45; 24 Cemaziyelevvel 1335/18 Mart 1917. 107/68; 22 Cemaziyelâhir 1335/15 Nisan 1917. 107/98; 22 Recep 1335/ 14 Mayıs 1917. 33/16; 6 Şaban 1335/ 28 Mayıs 1917. 33/63; 13 Şaban 1335/ 4 Haziran 1917. 25/89; 27 Zilhicce 1335/ 14 Ekim 1917. 42/50; 11 Safer 1336/ 26 Kasım 1917. Dahiliye Nezareti İdarî Kısım (DH.İD) 165/36; 17 Cemaziyelâhir 1332/ 13 Mayıs 1914. Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsûs Müdüriyeti Belgeleri (DH.KMS) 31/2; 3 Rebiyülâhir 1333/ 18 Şubat 1915. 31/11; 15 Rebiyülâhir 1333/ 2 Mart 1915. Dahiliye Nezareti Mebânî-i Emîriye ve HapishanelerMB.HPS) 90/47; 23 Cemaziyelâhir 1332/ 19 Mayıs 1914. 57/55; 9 Cemaziyelevvel 1333/ 25 Mart 1915. 58/56; 22 Recep 1333/ 5 Haziran 1915. 74/28; 9 Şaban 1333/ 22 Haziran 1915. 74/35; 19 Ramazan 1333/ 31 Temmuz 1915. 74/58; 17 Rebiyülâhir 1334/ 22 Şubat 1916. 74/64; 13 Cemaziyelevvel 1334/ 18 Mart 1916. 74/77; 6 Recep 1334/ 9 Mayıs 1916. 75/3; 13 Recep 1334/ 16 Mayıs 1916. 75/6; 14 Recep 1334/ 17 Mayıs 1916. 75/14; 6 Şaban 1334/ 8 Haziran 1916. 75/17; 17 Şaban 1334/ 19 Haziran 1916. 75/19; 22 Şaban 1334/ 24 Haziran 1916. 75/24; 12 Ramazan 1334/ 13 Temmuz 1916. 75/26; 14 Ramazan 1334/ 15 Temmuz 1916. Müdüriyeti(DH. 106/20; 7 Şevval 1334/ 7 Ağustos 1916. 92/29; 13 Şevval 1334/ 13 Ağustos 1916. 75/39; 23 Zilkade 1334/ 21 Eylül 1916. 76/8; 3 Safer 1335/ 29 Kasım 1916. 46/9; 22 Safer 1335/ 18 Aralık 1916. 76/18; 29 Safer 1335/ 25 Aralık 1916. 76/44; 7 Cemaziyelevvel 1335/ 1 Mart 1917. 77/35; 3 Zilhicce 1335/ 20 Eylül 1917. 106/40; 4 Rebiyülâhir 1336/ 17 Ocak 1918. 77/38; 6 Cemaziyelevvel 1336/ 17 Şubat 1918. 78/56; 15 Cemaziyelevvel 1336/ 26 Şubat 1918. 78/64; 6 Cemaziyelâhir 1336/ 19 Mart 1918. 65/32; 4 Mayıs 1334/ 4 Mayıs 1918. 79/17; 16 Muharrem 1337/ 22 Ekim 1918. 80/28; 24 Cemaziyelevvel 1337/ 25 Şubat 1919. 80/43; 23 Cemaziyelâhir 1337/ 26 Mart 1919. 80/60; 20 Şaban 1337/ 21 Mayıs 1919. Dahiliye Nezareti Müteferrik (DH.MB.HPS.M) 33/53; 21 Recep 1336/ 2 Mayıs 1918. Dahiliye Nezareti Şifre Kalemi (DH.ŞFR) 48/308; 22 Safer 1333/ 9 Ocak 1915. 461/64; 2 Şubat 1330/ 15 Şubat 1915. 461/96; 4 Şubat 1330/ 17 Şubat 1915. 462/9; 6 Şubat 1330/ 19 Şubat 1915. 462/43; 8 Şubat 1330/ 21 Şubat 1915 50/57; 6 Rebiyülâhir 1333/ 21 Şubat 1915. 51/39; 29 Rebiyülâhir 1333/ 16 Mart 1915. 465/33; 2 Mayıs 1331/ 15 Mayıs 1915. 465/115; 7 Mayıs 1331/ 20 Mayıs 1915. 477/13; 11 Haziran 1331/ 24 Haziran 1915. 466/27; 11 Mayıs 1331/ 24 Mayıs 1915. 505/42; 31 Kânunuevvel 1331/ 13 Ocak 1916. 60/219; 28 Rebiyülevvel 1334/ 3 Şubat 1916. 62/72; 16 Cemaziyelevvel 1334/ 21 Mart 1916. 63/152; 28 Cemaziyelevvel 1334/ 2 Nisan 1916. 69/253; 16 Muharrem 1335/ 12 Kasım 1916. 69/256; 16 Muharrem 1335/ 12 Kasım 1916. 69/257; 16 Muharrem 1335/ 12 Kasım 1916. 69/259; 16 Muharrem 1335/ 12 Kasım 1916. 70/19; 19 Muharrem 1335/ 15 Kasım 1916. 72/96; 1 Rebiyülâhir 1335/ 25 Ocak 1917. 75/80; 15 Cemaziyelâhir 1335/ 8 Nisan 1917. 551/117; 19 Nisan 1333/ 19 Nisan 1917. 75/268; 8 Recep 1335/ 30 Nisan 1917. 85/129; 3 Cemaziyelâhir 1336/ 16 Mart 1918. Dahiliye Nezareti Umûr-ı Mahalliye-i Vilâyât Müdüriyeti (DH.UMVM) 74/15; Tarih Yok. 96/6; 8 Cemaziyelâhir 1335/ 1 Nisan 1917. 96/9; 28 Cemaziyelâhir 1335/ 21 Nisan 1917. Hariciye Nezareti İstanbul Murahhaslığı (HR.İM) 70/50; 31 Mart 1923. 131/70; 7 Şubat 1925. Hariciye Nezareti Siyasi Kısım (HR.SYS) 2408/31; 13 Nisan 1915. 2224/45; 10 Nisan 1917. 2225/18; 19 Haziran 1917. 2261/20; 10 Ağustos 1917. 2226/37; 7 Eylül 1917. Maarif Nezareti Mektubi Kalemi (MF.MKT) 1225/27; 25 Cemaziyelâhir 1335/ 18 Nisan 1917. 1225/30; 25 Cemaziyelâhir 1335/ 18 Nisan 1917. 1225/110; 11 Recep 1335/ 3 Mayıs 1917. 1225/93; 9 Recep 1335/ 1 Mayıs 1917. Meclis-i Vükela Mazbataları (MV) 199/144; 27 Muharrem 1334/ 5 Aralık 1915 II. Araştırma-İnceleme Eserleri Abdülfeyyaz Tevfik, Acı Bir Hasbihal (Tifüs Yine Baş Göstermeye Başladı), İçtihat, C.15, S.134, 12 Kânunuevvel 1918, s. 2857-2858. Aksu, Lutfi, Lekeli Humma (Tifüs), Ankara 1943. Aydemir, Şevket Süreyya, Makedonyadan Ortaasyaya Enver Paşa, C.3, Remzi Ki- tabevi, İstanbul 1972. Aziz Samih, Büyük Harpte Kafkas Cephesi Hatıraları, Ankara 1934. Bardakçı, Murat, Hafız Hakkı Paşanın Sarıkamış Günlüğü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2014. Becker, Helmut, I. Dünya Savaşında (1914-1918) Osmanlı Cephesinde Askerî Taba- bet ve Eczacılık (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 1983. Berke, M. Zühdi, Tıbbî Viroloji, C.2, Ankara 1974. Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi Sina-Filistin Cephesi, IV. Cilt 1. Kısım, Genel- kurmay Basımevi, Ankara 1979. Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 2012. Erden, Ali Fuad, Birinci Dünya Harbinde Suriye Hatıraları, İstanbul 1954. Guze, Büyük Harpte Kafkas Cephesindeki Muharebeler, Çeviren: Kayma- kam Hakkı, Askeri Mecmua, Yıl.5, S.1 ,20 Kanunisani 1931, s. 1-106. Hıfzıssıhha Derslerinden-Lekeli Humma, Osmanlı Genç Dernekleri, C.2, S. 17, 1 Teşrinisani 1335, s. 34-37. Işındağ, Selami, Tifüs Ekzentematikus ve Böbrek İhtilafı, Afyon 1945. İctimaî Hıfzıssıhha/Lekeli Humma, Türkiye Hilal-i Ahmer Mecmuası, C. 5. Sene, S.54, 15 Şubat 1926, s. 311-314. Karatepe, Mustafa, 1. Dünya Savaşında Kafkasya Cephesinde Tifüs, Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, S. 176, Ağustos 2001, s. 22-24. ________, I. Dünya Savaşı Yıllarında Tifüs Aşısının Uygulanmasında Türk Hekimlerinin Rolü, Mikrobiyoloji Bülteni, C.42, S.2, Nisan 2008, s. 301-313. ________, I. Dünya Savaşında Kafkas Cephesinde Tifüsle Mücadele, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 1999. Kemal Hüseyin, Lekeli Hummaya Benzeyen Hastalıklar ve İstanbulda Endemique Ti- füs, Ahmet İhsan Basımevi, 1936. Kurt Engin ve Mustafa Nuri Günçıkan, Ord. Prof. Dr. Abdülkadir Lütfi No- yanın Gözü ile Hastanelerin Yapısı ve İşleyiş Tarzı, Lokman Hekim Journal, 3(2), 2003, s. 11-15. Lekeli Humma, Mefkure, C.1, S.4, 21 Nisan 1335, s. 8. Lekeli Humma, Servet-i Fünun, C. 52, S. 1345, 3 Mayıs 1333, s. 325-330. Maarif-i Umumiyenin Bitlere Karşı Vazifesi, Tedrisat Mecmuası, C.7, S. 38, 7 Mayıs 1333, s. 8-13. Mehmet Arif Bey, Başımıza Gelenler, (Sadeleştiren: Nihad Yazar), İrfan Yayınevi, İstanbul. Neşet Ömer, Bitler: Bitlerin Ahval-ı Hayatiyye ve Vesait-i İtlafiyyesi Lekeli Tifo ve Hum- ma-yı Racianın Bitler İle Sirayeti, Kudüs 1332. Noyan, Abdülkadir, Son Harplerde Salgın Hastalıklarla Savaşlarım, Ankara Üniver- sitesi Tıp Fakültesi Yayını, Ankara 1956. Okçu, Yahya, Türk-Rus Mücadelesi Tarihi, Ankara 1941. Orduda Lekeli Humma ve Bit Mücadelesi Talimatı, Ulusal Matbaa, Ankara. Öz, Talat Vasfi, Epidemik Tifüs II, Klinik, S. 9, Mart 1944, s. 295-297. ________, Epidemik Tifüs, Klinik, S. 8, Birincikanun (Aralık) 1943, s. 264- 268. Özbay, Kemal, Tarihte Lekeli Humma-Tifüs ve Ordularımızdaki Tahribatı, Dirim, Yıl. 54, S. 3-4, Mart-Nisan 1979, s. 113-120. ________, Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri, C.I, Yörük Basımevi, İstanbul 1976. Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü III, Milli Eği- tim Bakanlığı Yay., İstanbul 1993. Ryan, Charles S., Kızılay Emri Altında Pilevne ve Erzurumda 1877-78 (Rus-Türk Har- bi), (Çeviren: Ali Rıza Seyfioğlu), İstanbul 1962. Sağlam, Tevfik, Büyük Harpte 3.Orduda Sıhhî Hizmet, Askeri Matbaa, İstanbul 1941. Sanus, Orhan Zihni, Son Lekeli Humma Olguları ve Önemi, Kader Basımevi, 1944. Server, Kamil, Kafkas Cephe-i Harbinde Lekeli Humma, Matbaa-i Amire, Sivas 1332. Stoyber, Yıldırım, Çeviren: Kay. Nihat, Resmi Alman Neşriyatından 1932. Temel, Mehmet, Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke Yıllarında Türkiyedeki Bulaşıcı ve Zührevi Hastalıklara Karşı Alınan Önlemler, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, III/8, 1998, s. 329-348. Unat, Ekrem Kadri, Birinci Dünya Harbinde Türk Ordusunda Tifüs Savaşı, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi, C.20, S.2, Nisan 1989, s. 255-63. Uras, Namık, Lekeli Humma, İstanbul 1944. Ünver, Süheyl, Tevfik Sağlamın Tarihe Geçmesi Lâzım Bir Hatırası, Klinik Symposium, Yıl.2, S. 4, Temmuz 1963, s. 326-323. Vilayetin Köylüye Bulaşık Hastalıklardan Korunması İçin Sağlık Öğütleri, Çankırı 1941. Yıldırım, Nuran, I. Dünya Savaşında Tıbbiyeliler ve 14 Martın Tıp Bayramı Oluşu, Toplumsal Tarih, S.171, Mart 2008, s. 42-49.
| APA | ÖZER S (2016). I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. , 219 - 260. |
| Chicago | ÖZER SEVİLAY I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. (2016): 219 - 260. |
| MLA | ÖZER SEVİLAY I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. , 2016, ss.219 - 260. |
| AMA | ÖZER S I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. . 2016; 219 - 260. |
| Vancouver | ÖZER S I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. . 2016; 219 - 260. |
| IEEE | ÖZER S "I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI." , ss.219 - 260, 2016. |
| ISNAD | ÖZER, SEVİLAY. "I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI". (2016), 219-260. |
| APA | ÖZER S (2016). I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. Belleten, 80(287), 219 - 260. |
| Chicago | ÖZER SEVİLAY I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. Belleten 80, no.287 (2016): 219 - 260. |
| MLA | ÖZER SEVİLAY I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. Belleten, vol.80, no.287, 2016, ss.219 - 260. |
| AMA | ÖZER S I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. Belleten. 2016; 80(287): 219 - 260. |
| Vancouver | ÖZER S I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI. Belleten. 2016; 80(287): 219 - 260. |
| IEEE | ÖZER S "I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI." Belleten, 80, ss.219 - 260, 2016. |
| ISNAD | ÖZER, SEVİLAY. "I. DÜNYA SAVAŞI'NDA OSMANLI DEVLETİ'NDE TİFÜS (LEKELİ HUMMA) SALGINI". Belleten 80/287 (2016), 219-260. |
