Yıl: 2015 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 80 - 91 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler

Öz:
Bu araştırmada, Çanakkale kent merkezinde bulunan ve tıbbi bitki ticareti yapan 10 aktar 2013 yılı sonbahar ve kış aylarında ziyaret edilmiş ve satılan tıbbi bitki drogları incelenerek bilimsel adları belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, 92 familyaya ait 244 cins ve 280 bitki taksonunun satıldığı tespit edilmiştir. Takson sayısı bakımından en büyük 4 familya Asteraceae (22), Rosaceae (22), Fabaceae (21) ve Lamiaceae (19)'dir. Bu bitkilerin kullanım amaçları; cilt hastalıkları ve saç bakımı (47), solunum sistemi (43), sindirim sistemi (40), üriner sistem (39) ve dolaşım sistemi (38) rahatsızlıkları olarak belirlenmiştir. Bitkilerin en çok kullanılan kısımlarının oranları; %25.24 ile yaprakları ve %16.01 ile meyveleri iken diğer kısımları %13.59 ile tohumları, %13.34 kökleri ve %13.34'lük çiçekleri olarak bulunmuştur. Bu bitkilerin kullanım şekilleri incelediğinde; yaklaşık %25 i yenilerek kullanılırken, diğerleri dekoksiyon, infüzyon, tıbbi yağ ve lapa şekilde kullanılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri

Medicinal plants sold in Çanakkale/Turkey city center herbalists

Öz:
In this study; 10 herbalists, trading medicinal plants and located in the city center of Çanakkale, were visited in autumn - winter of 2013 and sold medicinal plants drugs were scientificly named through examined. According to results of this study, 244 genus and 280 taxa belongs to 92 families were sold. The biggest 4 families in terms of their number of taxon were Asteraceae (22), Rosaceae (22), Fabaceae (21) and Lamiaceae (19). Purposes of these plants were determined as; in skin diseases and hair care (47), respiratory system (43), digestive system (40), urinary system (39) and cardiovascular system diseases (38). While rate of mostly used parts of plants; leaves with 25.24% and fruits with 16.01%, other parts were found as seeds 13.59%, roots 13.34% and flowers 13.34%. When usages of these plants were examined; approximately 25% of them were used through eating, others were used through decoction, infusion, medicinal oil and mash.
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altan,Y., Uğurlu, E., Gücel, S., Şenkata, 1999. Erzurum ve Çevresinin Etnobotanik Özellikleri. 1st International Symposium on Protection of Natural Environment and Ehrami Karaçam, Kütahya-Türkiye, 132-139.
  • Anonim, 2005. Medicinal and Aromatic Plants Working Group-ECP/GR.
  • Anonim, 2010-2013. Çanakkale Devlet Hastanesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Hasta Başvuru Veri Tabanı.
  • Anonim, 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Çanakkale İli Brifing Raporu. S:5-7.
  • Aydın, S. 2004. Anadolu Diyagonali: Ekolojik Kesinti Tarihsel-Kültürel Bir Farklılığa İşaret Edebilir mi?, Kebikeç İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi, 17:117-137.
  • Başer, K.H.C. 1998. Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Endüstriyel Kullanımı. TAB Bülteni, 13 (14):19-43.
  • Başer, K.H.C., Honda, G., Miki, W., 1986. Herb Drugs And Herbalists In Turkey. Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, Studia culturae Islamicae, 27, Tokyo.
  • Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., Telci, İ., 2010. Tıbbi Ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-I, 437-456, 11- 15 Ocak, Ankara.
  • Baytop, T. 1999. Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi, Geçmişte ve Bugün. Nobel Tıp Kitabevleri, II. Baskı ISBN: 975-420-021- 1.İstanbul, 480s.
  • Çömlekçioğlu, N., Karaman, Ş., 2008. Kahramanmaraş Şehir Merkezindeki Aktar'larda Bulunan Tıbbi Bitkiler. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1).
  • Davis P.H. (Ed.), 1965-1985. Flora of Turkey and East Egean Islands, Vol. 1-9. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
  • Davis P.H., Mill, R. R., Tan, K. (Edlr.), 1988. Flora of Turkey and East Egean Islands, Vol. 10. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
  • Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Ankara (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Red Data Book Of Turkish Plants (Pteridophyta And Spermatophyta), 246s, Ankara.
  • Esen, O., Özdilek, H., G., Uysal, İ., 2011. Çanakkale Şehir Merkezi'nde Dış Ortam Hava Kalitesi Ve Hava Kirliliği İle Tetiklenen Hastalık Morbiteleri (2005-2011), X. Ulusal Ekoloji Ve Çevre Kongresi, 04-07 Ekim 2011, Çanakkale.
  • Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M. S., 2011. Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2011, 11 (1): 52 - 67.
  • Güner A. ve Ekim T., (Edlr.) 2014. 1. Resimli Türkiye Florası, Cilt 1. Ali Nihat Gökyiğit Vakfı, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
  • Güner A., Özhatay N., Ekim T., Başer K.H.C. (Edlr.), 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 11. Edinburgh: Edinburgh University Press, Edinburgh.
  • Gürson O., Özçelikay G., Asil E., 2005. A Study On Medicinal Herb Trading Applications In Ankara. Türkiye Klinikleri J Med Ethics. 13:191-194.
  • Heinrich, M., Barnes, J., Gibbons, S., Williamson, E. M., 2004. Fundementals of Pharmacognosy and Phytotherapy. Churchill Livingstone, Edinburgh.
  • IPNI, 2012. The Inernational Plant Name Index, http://www.ipni.org/.
  • Lewin, R. 2000. Modern İnsanın Kökeni, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları. Çeviri: N. Özüaydın, 7. basım, TÜBİTAK, Ankara.
  • Malyer, H., Aydın, Ö. A., Tümen, G., Er, S., 2004. Tekirdağ ve Çevresindeki Aktarlarda Satılan Bazı Bitkiler ve Tıbbi Kullanım Özellikleri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (7):103-112.
  • Monteiro, J.M., Araujo, E.L., Amorim, E.L.C., Albuquerque, U.P. 2010. Local markets and medicinal plant commerce: A review with emphasis on Brazil. Economic Botany. 64(4): 352-366.
  • Özbek, H., 2005. Cinsel ve Jinekolojik Sorunların Tedavisinde Bitkilerin Kullanımı. Van Tıp Dergisi: 12 (2):170-174.
  • Özer, Z., Tursun, N., Önen, H., 2001. Yabancı Otlarla Sağlıklı Yaşam (Gıda ve Tedavi). Ankara. 4Renk Yayınları. 133s.
  • Polat, R., Satıl, F., Çakılcıoğlu, U., 2011. Medicinal plants and their use properties of sold in herbal market in Bingöl (Turkey) district, Biodicon, 4(3):25-35.
  • Selvi, S., Satıl, F., Polat, R., Çakılcıoğlu, U., 2012. Kazdağlarından (Balıkesir-Edremit) Toplanan Ve Bölgedeki Aktarlarda Satılan Tıbbi Bitkiler Üzerine Bir Araştırma, Kazdağları III. Ulusal Sempozyumu, 24-26 Mayıs 2012, Edremit Balıkesir, 505-513.
  • Tulukçu, E, Sağdıç, O. 2011. Konya'da aktarlarda satılan tıbbi bitkiler ve kullanılan kısımları, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 27(4): 304-308.
  • Uysal, İ., Gücel, S., Tütenocaklı, T., Öztürk, M. 2012. Studies On The Medicinal Plants Of Ayvacık-Çanakkale In Turkey. Pakistan Journal of Botany, 44:239-244, Special Issue March.
  • Van Overwalle, G., 2007. Medicinal and Aromatic Plants. Chapter 9.
APA KÖKÇÜ B, ESEN O, UYSAL İ (2015). Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. , 80 - 91.
Chicago KÖKÇÜ Bahar,ESEN Onur,UYSAL İsmet Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. (2015): 80 - 91.
MLA KÖKÇÜ Bahar,ESEN Onur,UYSAL İsmet Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. , 2015, ss.80 - 91.
AMA KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. . 2015; 80 - 91.
Vancouver KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. . 2015; 80 - 91.
IEEE KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ "Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler." , ss.80 - 91, 2015.
ISNAD KÖKÇÜ, Bahar vd. "Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler". (2015), 80-91.
APA KÖKÇÜ B, ESEN O, UYSAL İ (2015). Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. Biological Diversity and Conservation, 8(3), 80 - 91.
Chicago KÖKÇÜ Bahar,ESEN Onur,UYSAL İsmet Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. Biological Diversity and Conservation 8, no.3 (2015): 80 - 91.
MLA KÖKÇÜ Bahar,ESEN Onur,UYSAL İsmet Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. Biological Diversity and Conservation, vol.8, no.3, 2015, ss.80 - 91.
AMA KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. Biological Diversity and Conservation. 2015; 8(3): 80 - 91.
Vancouver KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler. Biological Diversity and Conservation. 2015; 8(3): 80 - 91.
IEEE KÖKÇÜ B,ESEN O,UYSAL İ "Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler." Biological Diversity and Conservation, 8, ss.80 - 91, 2015.
ISNAD KÖKÇÜ, Bahar vd. "Çanakkale kent merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi bitkiler". Biological Diversity and Conservation 8/3 (2015), 80-91.