Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi

DOĞAN, Yusuf

Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi

Yusuf DOĞAN (Mardin Artuklu Üniversitesi, Kızıltepe Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Mardin, Türkiye)

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

2 0

Yıl: 2014 Cilt: 31 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 37 - 46 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi

Öz:

Bu çalışma ülkemizde tescil edilmiş bazı nohut çeşitlerinin kışa dayanıklılık, verim ve verim öğelerini belirlemek amacıyla 2011-2012 ve 2012-2013 yetiştirme sezonunda, Mardin Kızıltepe koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak 10 tescilli nohut çeşidi (İzmir-92, Menemen-92, Işık-05, Yaşa-05, Canitez-87, Diyar-95, ILC-482, Gökçe ve Er-99) ile yürütülmüştür. Araştırmada, bitki boyu (cm), ilk bakla yüksekliği (cm), bitkide dal sayısı (adet), bitkide bakla sayısı (adet), baklada tane sayısı (adet), 100 tane ağırlığı (g), hasat indeksi (%), tane verimi (kg/da) ve ham protein oranı (%) gibi özellikler incelenmiştir. İki yıllık deneme sonunda birleştirilmiş veriler değerlendirildiğinde en yüksek ortalama tane verimi 277.4 kg/da'la Er-99 çeşidinde elde edilirken, en düşük ortalama değer ise 141.7 kg/da ile Işık-05 çeşidinde elde edilmiştir. En yüksek ortalama protein oranı Canitez-87 çeşidinde (% 27.1), en düşük ortalama değer ise Diyar-95 çeşidinde (% 19.9) çeşidinde elde edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Tarımsal Ekonomi ve Politika Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Determining of winter chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars in Mardin Kızıltepe ecological conditions

Öz:

The objektive of the study was to evaluate winter hardiness, yield and yield components of some released Turkish chickpea cultivals in Mardin Kızıltepe conditions. Experiments were arranged in randomized complete block design with three replications. Ten released chickpea cultivals (İzmir-92, Menemen-92, Işık-05, Yaşa-05, Canitez-87, Diyar-95, ILC-482, Gökçe ve Er-99) were usud in the experiment. In the study plant height, first pod height, number of branches, number of pods per plant, seed number per pod, 100 seed weight, harvest index, grain yield per unit area and the crude protein content were determined. At the end of the experiments taking into account the pooled data,, the highest average grain yield was found in the cultivar Er-99 (277.4 kg/da) and the lowest average grain yield was found in Işık-05 chickpea cultivar (141.7 kg/da). The highest average protein content was found in the cultivar Canitez-87 (27.1 %) and the lowest average protein content was found in Diyar95 chickpea cultivar (19.9 %).

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

TRDizin Dışındaki Atıf Sayıları

OpenCitations: 0

OpenAlex: 0

Crossref: 0

Ağsakallı A, Yıldız S, Kılıç E ve Babagil EG (2001). Nohut ıslah çalışmalarında çeşit adayı hatların verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül 2001, Cilt II. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, s. 345-351, Tekirdağ.
Akçin A (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. S. Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 8, s. 377, Konya.
Akdağ C, Ütebay H ve Düzdemir O (1995), Ekim zamanı, azot ve fosfor dozlarının nohut (Cicer arietinum L.)'ta verim ve diğer bazı özelliklere etkileri üzerine bir araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 12, 110- 121.
Akman B (1993). Bursa Ekolojik Koşullarına Uyan Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Ens., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
Akhtar LH Abdullah, Sıddıqı SZ, Hussain M ve Arshad M (2003). Evaluation of Exotic Material of Chickpea (Cicer arietinum L.) under Bahawalpur Agroclimatic Condition. Asian Journal of Plant Sciences 2 (4): 406-408.
Altınbaş M ve Sepetoğlu H (2001). Yeni geliştirilen nohut hatlarının Bornova koşullarında verim ve bazı tarımsal özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 38 (2-3):39-46.
Altınbaş M, Tanyolaç B ve Sepetoğlu H (1998). Kışlık nohutta verim performansı ve tane iriliği ile ilişkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 35 (1-2- 3): 73-80.
Anlarsal AE, Yücel C ve Özveren D (1999). Çukurova koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) hatlarının verim ve verimle ilgili özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 1999. Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-18 Kasım, s. 342-347.
Auckland LJG ve Maesen VD (1980). Hybridization of Crop Plants Chickpeap:249-259.
Azkan N, Kaçar O, Doğangüzel E, Sincik M ve Çöplü N (1999). Bursa ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının nohut hat ve çeşitlerinde verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 1999. Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-18 Kasım, s. 318-323.
Çiftçi V ve Türk Z (1998). Güneydoğu Anadolu koşullarında ekim zamanlarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verim öğelerine etkisi üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Tarım Kongresi 14-18 Eylül 1998 Erzurum, sayfa: 483- 489.
Deore BP, Bharud RW ve Kharde VM (1989). Physiological Basis for Yield Differences in Chickpea Under Different Seeding Periods. Annual of Plant Physiology 1989, 3
Deshmukh PS, Sıngh T, Kushwaha SR, Rao LS, Turner NC, Yadav SS ve Kumar J (2004). Effect of delayed planting on membrane ınjury and yield of six chickpea genotypes. 4th International Crop Science Congress India ICSC 2004 Author Gateway. (2):181-187.
Davies SL, Turner NC, Siddique KHM, Plummer JA ve Leport L (1999). Seed growth of desi and kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) in a short-season Mediterranean-type environment. Australian J. Exp. Agric., 39 (2) 181-188.
Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O ve Gürbüz F (1987). Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodlan-H). Fakültesi Yayınları: 1021, Ders Kitabı: 295. Ankara, 381.
Engin M (1989a). Çukurova koşullarında yüksek verimli nohut çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derg. 4 (6):93-103.
Engin M (1989b). Çukurova koşullarında yüksek verimli ve makineli hasada uygun kışlık nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derg. 4 (6):75-83.
Gül MK, Egesel CÖ, Kahraman F ve Tayyar Ş (2006). Çanakkale yöresinde nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinin yetiştirilebilme olanakları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2006. 20(1):57-66
Helbaek H (1970). Excavations at Hacilar. In Mellart, J. (ed) Edinburg: Üniversity Pres, p:189-244.
Iliadis C (1990). Chickpea Production in Greece. Options Mediterraneennes- Serie Seminaires (9) 141- 143.
Jodha NS ve Subba Rao KV (1987). Chickpea: World Importance and Distribution. In The Chickpea (M.C. Saxena and K. B. Singh, Ed.) CAB, Oxon, p. 1-10.
Kaçar O, Göksu E ve Azkan N (2005). Bursa'da kışlık olarak yetiştirilebilecek nohut (Cicer arietinum L.) hatların belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2005. 19(2):33-45
Karasu A (1993). Bazı Nohut Çeşitlerinin (Cicer arietinum L.) Agronomik ve Teknolojik Karakterleri Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniv. Fen Bilim. Ens.,Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa.
Kulaz H ve Çiftçi V (1999). Van Koşullarında bitki sıklığının nohut (Cicer arietinum L.)'ta verim ve verim öğelerine etkisi. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, (23) 599-601.
Mart D ve Anlarsal AE (2001). Çukurova koşullarında nohutta (Cicer arietinum L.) bazı önemli özellikler yönünden hatxçevre interaksiyonları ve uyum yeteneklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, 2001. Cilt I, Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, s. 321-331.
Naseem BA, Rehman A ve Igbal T (1995). Evaluation of Kabuli Chickpea Germplasm. International Chickpea and Pigeonpea Newsletter 2:13-14.
Orhan A (1996). Diyarbakır Yöresinde Bazı Nohut Çeşitlerinin Ekim Zamanı ve Ekim Şekillerinin Tane Verimine ve Verim Unsurlarına Etkisi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana, 107.
Orhan A ve Özkan B (1989). Ülkesel Yemeklik Dane Baklagiller Projesi. Nohut uygulama projesi nohut çeşitlerinin farklı ekim tarihlerine göre performansı. Güneydoğu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Diyarbakır.
Özdemir S, Engin M ve Bayrak A. (1992). Çukurova koşullarında kışlık ekime uygun iri taneli nohut çeşitlerinin tespiti. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Derg. 7 (3):71-78.
Özdemir S ve Engin M (1996). İri taneli bazı nohut çeşitlerinin Çukurova bölgesinde stabilite analizleri. Tr. J. Of Agriculture and Forestry 20:157-161.
Özdemir S ve Karadavut U (2003). The Performance of Autumn Sowing over Spring Sowing of Chickpea in the Temperate Region. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, (27) 345-352.
Öztaş E, Bucak B, Al V ve Kahraman A (2007). Farklı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin Harran Ovası koşullarında kışa dayanıklılık, verim ve diğer verim özelliklerin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2007. 11(3/):81-85.
Paikaray RK ve Misra RC (1992). Performance of Chickpea Under Different Dates of Sowing in The Eastern Ghat, Highland Zone of Orissa, India. Chickpea Newsletter 11 (1): 24-25.
Salimath PM, Bahl PN ve Mehra RB (1992). Genetic Diversity in Chickpea (Cicer arietinum L.). Z. Pflanzenzüchtg 92:52-60.
Sepetoğlu H (1994). Yemeklik Dane Baklagiller. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 24, İzmir.
Singh KB (1987). Chickpea Breeding. In: The Chickpea (M.C. Saxena and K. B. Singh, Ed.) CAB, Oxon, p. 127-155.
Singh K (1989). Food Legume Improvement Pragram. Annual Report. ICARDA, Syria.
Singh KB, Williams PC ve Nakkaul H (1990). The effects of growth season, region and sowing date on some quality parameters in kabuli chickpea, Journal of the Science of Food and Agricultere, 54:3, 429-441
Sıngh KB, Holly L ve Bejiga G (1991a). A Catolog of Kabuli Chickpea Germplasm. ICARDA, p. 398.
Singh KB (1991). Winter Sowing; Performance of Newly Bred Lines at ICARDA Sites. Legume Program, Annual Report for 1991, 31-33, ICARDA.
Singh G, Bear HS ve Verma MM (1991b). Genotype- Environment Interaction. Phenotypic Stability in Chickpea. Crop Improvement 1991, 18 (2):135- 140.
Singh KB, Malhotra RS, Saxena MC ve Bejiga G (1997). Superiority of winter sowing over traditional spring sowing of chickpea in the Mediterranean region. Agron. J., (89) 112-118.
Şanlı A (2007). Tohum Muameleleri İle Farklı Ekim Zamanlarının Nohut (Cicer arietinum L.)'Un Verim ve Verim Unsurlarına Etkileri) Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Tüksek Lisans Tezi, Isparta.
Şehirali S (1988). Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınlan: 1089, Ders Kitabı: 314-435.
Tekin K (1994). Yabancı Kaynaklı Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Agronomik, Fizyolojik ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi No: 1588. Adana,
Toker C ve Çansı H (2003). Selection of Chickpea (Cicer arietinum L.) Genotypes for Resistance to Ascochyta Blight [Ascochyta rabiei (Pass.) Labr.], Yield and Yield Criteria. Turkısh Journal of Agricultural Forestry 27 (2003)277-283 TUBİTAK.
Yiğitoğlu D (2006). Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının Kışlık ve Yazlık Ekilen Bazı Nohut Çeşitlerinde (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim ile İlgili Özelliklere Etkisi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana
Yücel D (2004). Çukurova Koşullarında Farklı Ekim Zamanları ve Sıklıklarının Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim ile ilgili Özelliklere Etkisi Üzerine Araştırmalar. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana
Yürürdurmaz C (2000). Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Yazlık ve Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi. K.S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Zeren Y, Özcan T ve Işık A (1991). Nohut hasat ve harman mekanizasyonu üzerine bir araştırma. Doğa-Tr.J. of Agriculture and Forestry. 15:215- 238. 46

APA	DOĞAN Y (2014). Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. , 37 - 46.
Chicago	DOĞAN Yusuf Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. (2014): 37 - 46.
MLA	DOĞAN Yusuf Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. , 2014, ss.37 - 46.
AMA	DOĞAN Y Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. . 2014; 37 - 46.
Vancouver	DOĞAN Y Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. . 2014; 37 - 46.
IEEE	DOĞAN Y "Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi." , ss.37 - 46, 2014.
ISNAD	DOĞAN, Yusuf. "Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi". (2014), 37-46.

APA	DOĞAN Y (2014). Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(1), 37 - 46.
Chicago	DOĞAN Yusuf Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 31, no.1 (2014): 37 - 46.
MLA	DOĞAN Yusuf Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.31, no.1, 2014, ss.37 - 46.
AMA	DOĞAN Y Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2014; 31(1): 37 - 46.
Vancouver	DOĞAN Y Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2014; 31(1): 37 - 46.
IEEE	DOĞAN Y "Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi." Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31, ss.37 - 46, 2014.
ISNAD	DOĞAN, Yusuf. "Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi". Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 31/1 (2014), 37-46.