Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi

YENİLMEZ, Çınar; AYRANCI, Ünal

Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi

Ünal AYRANCI, (Osmangazi Üniversitesi, Mediko Sosyal Merkezi, Eskişehir, Türkiye)

Çınar YENİLMEZ (Girilmedi)

Türk Psikiyatri Dergisi

16 5

Yıl: 2002 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 115 - 124 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı psikiyatrik tanı düşünülen ve/veya tedavi önerilen hastaların sıklığını belirlemektir. Ayrıca, psikiyatrik bozuklukların yaş ve cinsiyetle ilişkisini ve hekimleri tarafından psikiyatrik tanı düşünülen hastalara önerilen tedavileri araştırmak amaçlanmaktadır. Yöntem: Poliklinik defterlerindeki kayıtların taranmasını içeren bu çalışmada, Eskişehir il merkezinde bulunan bütün sağlık ocaklarına 1 yılda başvuran 313.139 hasta ile ilgili veriler incelendi. Bulgular: Sağlık Ocaklarına psikiyatrik bir hastalık nedeniyle 1'den fazla başvuran hastalar olarak belirlenen en az bir kez başvuran hastalarda ruhsal hastalık oranı %2.34 idi. Bir kez başvuranlarda ise bu oran %1.04 idi. Kadınlarda başvuru sıklığı erkeklere göre daha sık bulunurken, en sık konulan tanılar depresyon ve anksiyete bozuklukları idi. Her iki bozukluk, kadınlarda daha fazla saptanırken, en sık kullanılan ilaçlar ise antidepresanlar ve anksiyolitikler idi. Sonuç: Bu çalışmada, gösterildiği gibi Eskişehir ilindeki sağlık ocaklarında ruhsal hastalık teşhislerinin düşük oranda konması ve tedavisinin düşük oranda yapılması ile ilgili olarak aşağıdaki nedenleri düşünmekteyiz. Hekimlerin ruhsal hastalıkları yeterince teşhis edememesi, ruhsal değerlendirme ölçekleri kullanılmaması, hastaların hastalıklarının farkında olmaması ve ruhsal semptomları hakkında yeterli bilgi vermemesi, fiziksel hastalıklara sıklıkla ruhsal belirtilerin eşlik etmesi, hekimlerin hastalara olumsuz yaklaşımları ve hekimlerin ilaç ya da tıbbi kayıtlara önem vermeme eğilimleri.

Anahtar Kelime: Birinci basamak sağlık hizmetleri Tanı Cinsiyet faktörleri Akıl sağlığı Yaş grupları Zihinsel bozukluklar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Andersen SM, Harthorn BH (1989) The recognition, diagnosis, and treatment of mental disorders by primary care physicians. Med Care, 27 (9):869-886.
Badger LW, de Gruy FV, Hartman J ve ark. (1994) Patient presentation, interview content, and the detection of depression by primary care physicians. Psychosom Med, 56(2): 128-135.
Belek İ (1999) Genel Sağlık Anketi ile ölçülen ruhsal sorunlar ve sosyodemografik eşitsizlikler: Antalya’da bir alan çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 10(3): 163-172.
Batega N, Mann A, Blizard N ve ark. (1992) General Practitioners and depression: first use of the Depression Attitude Questionnaire. Jnt J Methods Psych, 2:169-190.
Bull World Health Organ (2000) Cross-national comparisons of the prevalences and correlates of mental disorders: WHO International Consortium in Psychiatric Epidemiology, 78(4):413-426.
Chocron Bentata L, Vilalta Franch J, Legazpi Rodriguez I ve ark. (1996) The diagnosis of mental disorders by the primary care physician. Aten Primaria, 15; 18(1): 22-26.
Çakmak D, Sabuncu H, Spor Y ve ark. (1989) Ruhsal bozuklukların cinsiyet ve meslek dağılımları üzerine epidemiyolojik çalışma. XXV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları. 15-21 Ekim 1989 Mersin, s. 107-112.
Doğan O, Özbek H, Gülmez H ve ark. (1989) Ruhsal bozuklukların toplumda dağılımı. XXV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları. 15-21 Ekim 1989 Mersin, s. 107-112.
Erol N, Kılıç Ç, Ulusoy M ve ark. (1998) Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporu, 2201: s. 25-75.
Ertem M, Saka G, Ceylan A (1999) Birinci basamak sağlık hizmetlerinde hekim: Diyarbakır ilinde çalışan bazı hekimlerin bilgi, tutum ve davranışları. Toplum ve Hekim, 14(2):96-100.
Geyran PÇ (1995) Mektup: Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Ruh Sağlığı uygulamaları Üzerine. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(4):311-312.
Giel R, de Arango MV, Climent CE ve ark. (1981) Childhood mental disorders in primary health care: results of observations in four developing countries. A report from the WHO collaborative Study on Strategies for Extending Mental Health Care. Pediatrics, 68(5): 677-683.
Goldberg D, Gater R (1996) Implications of the World Health Organization study of mental illness in general health care for training primary care staff. Br J Gen Pract, 46(409): 483-485.
Gonzales JJ, Magruder KM, Keith SJ ve ark. (1994) Mental disorders in primary care services: an update. Public Health Rep, 109(2): 251-258.
Herran A, Vazquez-Barquero JL, Artal J ve ark. (1999) The recognition of mental disease in primary health care and its determining factors. Actas Esp Psiquiatr, 27(2): 87-95.
Jencks SF (1985) Recognition of mental distress and diagnosis of mental disorder in primary care. JAMA, 5; 253 (13): 1903-1907.
Kaplan İ (1995) Yarı Kırsal Alanda Bir Sağlık Ocağına Başvuran Hastalarda Ruhsal Bozuklukların Yetiyitimi ile İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(3): 169-179.
Kebbon L, Swartling PG, Smedby B ve ark. (1985) Psychiatric symptoms and psychosocial problems in primary health care as seen by doctors. Scand J Prim Health Care, 3(1): 23-30.
Kılıç C, Rezaki M (1994) Pathways to psychiatric care in Ankara. Soc Psychiatry Psychiat Epidemiol, 29:131-136.
Küey L, Üstün TB, Güleç C (1987) Türkiye’de ruhsal bozukluklar epidemiyolojisi araştırmaları üzerine bir gözden geçirme çalışması. Toplum ve Hekim, 44:16-30.
Leon AC, Olfson M, Broadhead WE ve ark. (1995) Prevalence of mental disorders in primary care. Implications for screening. Arch Fam Med, 4(10):857-861.
Linden M, Lecrubier Y, Bellantuono C ve ark. (1999) The prescribing of psychotropic durgs by primary care physicians: an international collaborative study. J Clin Psychopharmacol, 19(2):132-140.
Lyness JM, Caine ED, King DA ve ark. (1999) Psychiatric disorders in older primary care patients. J Gen Intern Med, 14(4):249-254.
Moos RH, Mertens JR (1996) Patterns of diagnoses, comorbidities, and treatment in late-middle-aged and older affective disorder patients: comparison of mental health and medical sectors. J Am Geriatr Soc, 44(6):682-688.
Oral ET, Kıyak M, Temis S ve ark. (1994) Birinci basamakta ruhsal bozuklukların tanı ve tedavisi: ICD-10 Temel Sağlık Hizmetleri Formu oluşturma çalışmaları. IV. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, s. 658-661.
Oral TF, Kıyak M, Temiz S ve ark. (1995) Temel sağlık hizmetlerinde ICD-10 ile ruhsal bozuklukların sınıflandırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(2): 99-106.
Öztürk M (1988) Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara Nurol Matbaası, s. 485-492.
Patel V, Todd C, Winston M ve ark. (1997) Common mental disorders in primary care in Harare, Zimbabwe: associations and risk factors. Br J Psychiatry, 171:60-64.
Penayo U, Kullgren G, Caldera T ve ark. (1990) Mental disorders among primary health care patients in Nicaragua. Acta Psychiatr Scand, 82(1): 82-85.
Price D, Beck A (2000) The treatment of anxiety disorders in a primary care HMO setting. Psychiatr Q, 71(1):31-45.
Regier DA, Burke JD Jr, Manderscheid RW ve ark. (1985) The chronically mentally ill in primary care. Psychol Med, 15(2):265-273.
Rezaki BG, Rezaki M (1996) Bir sağlık ocağına başvuran hastalarda ruhsal sorunlar. Bir yıllık izlem çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2): 83-91.
Rezaki M (1995) Bir sağlık ocağına başvuran hastalarda depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(1):13-21.
Rezaki MS, Özgen G, Kaplan İ ve ark. (1995) Results from the Ankara Centre in Mental Iiness in General Health Care: An International Study. John Wiley & Sons Ltd, s. 39-55.
Rice DP, Miller LS (1998) Health economics and cost implications of anxiety and other mental disorders in the United States. Br J Psychiatry Suppl, (34): 4-9.
Richardson LA, Keller AM, Selby-Harrington ve ark. (1996) Identification and treatment of children’s mental health problems by primary care providers: a critical review of research. Arch Psychiatr Nurs, 10(5): 293-303.
Roizblatt A, Humphrey D, Fullerton C (1993) Patients cared for at the mental health unit of a primary care office. morbidity study. Acta Psiquiatr Psicol Am Lat, 39(3): 231-237.
Sağduyu A (1997) Yaşlılar için depresyon ölçeği: Hamilton Depresyon Ölçeği ile karşılaştırmalı güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 8(1): 3-8.
Sağduyu A, Ögel K, Özmen E, Boratay C (2000) Birinci basamak sağlık hizmetlerinde depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi, 11(1):3-16.
Saravay SM, Cole SA (1988) Mental disorders in the primary care sector: A potential role for managed care. Am J Manag Care, 4(9): 1319-1322. quiz 1323-1324.
Sartorius N, Üstün TB, Silva JAC ve ark. (1993) An international study of psychological problems in primary care. Arch Gen Psychiatry, 50:819-824.
Schwenk TL, Coyne JC, Fechner-Bates S (1996) Differences between detected and undetected patients in primary care and depressed psychiatric patients. Gen Hosp Psychiatry, 18(6):407-415.
Shemo JP (1984) Primary care management of mental illness: medication as a tool. South Med J, 77(8): 1010-1019.
Sherbourne CD, Jackson CA, Meredith LS ve ark. (1996) Prevalence of comorbid anxiety disorders in primary care outpatients. Arch Fam Med, 5(1):27-34.
Swartling PG, Kebbon I, Smedby B (1987) Mental health problems in primary health care as seen by doctors. Scand J Prim Health Care, 5(4): 201-204.
Üçok GÖ (1995) Bir sağlık ocağına başvuran hastalarda bedensel ve ruhsal hastalığın birlikte bulunuşu. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(3): 180-185.
Üstün B, Ceylan ME, Çevik Y ve ark. (1994) Birincil sağlık hizmeti içinde ruh sağlığı. Düşünen Adam, 7(4): 9-19.
Von Korff M, Shapiro S, Burke JD ve ark. (1987) Anxiety and depression in a primary care clinic: Comparison of Diagnostic Interview Schedule, General Health Questionnaire, and practitioner assessment. Arch Gen Psychiatry, 44(2): 152-156.
Yates WR (1986) The National Institute of Mental Health epidemiologic study: Implictions for family practice. J Fam Pract, 22(3): 251-255.

APA	AYRANCI Ü, YENİLMEZ Ç (2002). Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. , 115 - 124.
Chicago	AYRANCI Ünal,YENİLMEZ Çınar Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. (2002): 115 - 124.
MLA	AYRANCI Ünal,YENİLMEZ Çınar Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. , 2002, ss.115 - 124.
AMA	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. . 2002; 115 - 124.
Vancouver	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. . 2002; 115 - 124.
IEEE	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç "Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi." , ss.115 - 124, 2002.
ISNAD	AYRANCI, Ünal - YENİLMEZ, Çınar. "Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi". (2002), 115-124.

APA	AYRANCI Ü, YENİLMEZ Ç (2002). Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 115 - 124.
Chicago	AYRANCI Ünal,YENİLMEZ Çınar Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi 13, no.2 (2002): 115 - 124.
MLA	AYRANCI Ünal,YENİLMEZ Çınar Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.13, no.2, 2002, ss.115 - 124.
AMA	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(2): 115 - 124.
Vancouver	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(2): 115 - 124.
IEEE	AYRANCI Ü,YENİLMEZ Ç "Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi." Türk Psikiyatri Dergisi, 13, ss.115 - 124, 2002.
ISNAD	AYRANCI, Ünal - YENİLMEZ, Çınar. "Eskişehir ilinde birinci basamak sağlık kurumlarında verilen ruh sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi". Türk Psikiyatri Dergisi 13/2 (2002), 115-124.