Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi
Yıl: 2015 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 97 - 113 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi
Öz: Türkiye'de ekonomik istikrarın sağlanması için enflasyon sorunu ile mücadelede farklı dönemlerde farklı para ve maliye politikaları uygulanmıştır. İzlenen bu politikalara rağmen enflasyon belli bir dönem istenilen düzeye çekilememiştir. Ancak son yıllarda enflasyondaki düşüş uygulanan politikaların etkinliğini göstermektedir. Bu politikalar sonucunda kısmen enflasyonda hedeflenen amaca ulaşılmıştır. Çalışmanın temel amacı para arzının enflasyon üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Ayrıca enflasyon olgusunun ilişkili olduğu diğer makro ekonomik değişkenler ile uygulanan politikaların etkinliği değerlendirilmiş ve bu bağlamda Türkiye'de 1980-2013 dönemi için para arzı, reel döviz kuru ve bütçe açığının enflasyon oranı üzerindeki etkisi ele alınmıştır. Çalışmada para arzı, reel döviz kuru ve bütçe açığı gibi bazı makro ekonomik değişkenlerin enflasyon üzerindeki etkisi zaman serisi analizi ile incelenmiştir. Modelde bağımlı değişken olarak enflasyon oranı, bağımsız değişkenler ise para arzı, reel döviz kuru ve bütçe açığından oluşmaktadır. Yapılan çalışmada değişkenler arasındaki ilişki Johansen eştümleşme ve Granger nedensellik yöntemleriyle araştırılmıştır. Ulaşılan sonuçta modelde yer alan değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmuştur. Enflasyon ve para arzı değişkenleri arasında ise doğrudan bir nedensellik bulunamamıştır
Anahtar Kelime: Konular:
The Effect of Money Supply on the Inflation the Period between 1980-2013 in Turkey Economy
Öz: To provide the economic stability, in the fight against the inflation problem, various monetary and fiscal policies have been applied in different periods in Turkey. In spite of these policies, inflation has not been taken to the expected level in the certain period. However, in recent years the decline in the inflation has demonstrated that the policies which were implemented were effective. At the end of these policies, the object is achieved partly which, was targeted in the inflation. The main purpose of the study is to search the effect of money supply on inflation. Besides, the relationship between the effectiveness of the implemented policies and the other macro-economic variables which are related to the inflation phenomenon has been evaluated. In this context, for the period between 1980 and 2013 in Turkey, the money supply, reel exchange rates and budget deficit and their impact on the inflation has been discussed. In this paper, the effect of some macro-economic variables such as the money supply, reel exchange rate and budget deficit on inflation has been analyzed by using the time series analysis. In the model, the inflation rate is dependent variable, while the money supply, reel exchange rate and budget deficit are independent variables. At the same time, the relationship between variables has been researched by using the Johansen's co-integration and Granger's causality methodology. In conclusion, there has been a long-term relationship between the variables in the model. On the other hand, there has been no direct causality between the money supply and inflation variables
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akçacı, T. & Kocağ E. K. (2013). Kamu Harcamalarının Enflasyonist Etkisinin Ekonometrik Analizi. The Journal of Academic Social Science Studies. 6(8), 1-18.
- Bakare, İ. A. O., Odesanya O. A. & Bolarinwa S.A. (2014). Empirical Investigation Between Budget Deficit, Inflation and Money Supply in Nigeria. European Journal of Business and Social Sciences, 2(12), 120-134.
- Barro, J. R. (1989). The Ricardian Approach to Budget Deficits. The Journal of Economic Perspectives, 3(2), 37-54.
- Bedir S. & Tural A. D. (2014). Fiscal Deficit And Inflation: New Evidences from Turkey Using a Bounds Testing Approach. International Conference on Eurasian Economies, Paper No. 915. http://www.eecon.info/papers/915.pdf (Erişim tarihi, 10 Ocak 2015).
- Bozkurt, C. (2014). Money, Inflation and Growth Relationship: The Turkish Case. International Journal of Economics and Financial Issues. 4(2), 309-322.
- Catao, L. & Terrones M. (2003). Fiscal Deficits and Inflation. IMF Working Paper No. 03/65, 1- 32. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2003/wp0365.pdf (Erişim tarihi, 28 Nisan 2015).
- Çatalbaş, G. K. (2007). Türkiye'de Para Arzı ile Enflasyon Arasındaki İlişkinin Parametrik Olmayan Regresyon Analizi ile İncelenmesi. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9(3), 197- 212.
- Doğru, B. (2014). Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Bütçe Açığı ve Enflasyon Arasında Nedensellik İlişkisi Var mıdır? 1978-2012 Dönemi Türkiye Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 113-129.
- Dwyer, G. P. Jr. (1982). Inflation and Government Deficits. Economic Inquiry, 20(3), 315-329.
- Ekinci, A. (2002). Türkiye'de Para Arzının Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisinin Ekonometrik Analizi: 1990-2002 Dönemi Uygulaması. http://birimler.dpu.edu.tr/app/ views/panel/ckfinder/userfiles/17/files/DERG_/8/55-68.pdf (Erişim tarihi, 2 Ocak 2015).
- Ekwaikhide, F. O., Chete L. N. & Falokun G. O. (1994). Exchange Rate Depreciation, Budget Deficit and Inflation the Nigerian Experience. Nigerian Institute of Social and Economic Research (NISER), 26, 1-45.
- Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series, John Wiley&Sons, Third Edition, University of Alabama, https://tr.scribd.com/doc/180318659/Applied-Econometric- Time-Series-3rd-Edition-Walter-Enders-pdf, (Erişim tarihi 12 Kasım 2014).
- Engle, R. F. & Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation Estimation and Testing. Econometrica, 55(2) , 251-276.
- Fisher, S. & Easterly W. (1990). The Economics of The Government Budget Constraint. The World Bank Research Observer, 5(2), 127-142.
- Gülcan, Y. & Bilman M. E. (2005). The Effects of Budget Deficit Reduction on Exchange Rate: Evidence From Turkey. 1st International Conference on Business. http:// www.deu.edu.tr/UploadedFiles/Birimler/12741/05_07.pdf (Erişim Tarihi 1 Mayıs 2015).
- Granger, W. J. C. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models Cross-spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
- Grauve P. D. & Polan M. (2005). Is Inflation Always and Everywhere a Monetary Phenomenon?. Scand J. of Economics, 107(2), 239-259.
- Gujarati, N. D. (2011), Temel Ekonometri (8. Baskı). (Çev: Ümit Şenesen & Gülay Günlük Şenesen). İstanbul: Literatür Yayıncılık.
- Günaydın, İ. (2001). Türkiye'de Kamu Kesimi Açıkları ve Enflasyon, Journal of Qafqaz University, No. 20. http://journal.qu.edu.az/article_pdf/1030_338.pdf (Erişim tarihi, 10 Aralık 2014).
- Habibullah, M. S., Cheah C. K. & Baharom A. H. (2011). Budget Deficit and Inflation in Thirteen Asian Developing Countries. International Journal of Business and Social Science, 2(9), 192-204.
- Hoang, K. V. (2014). Budget Deficit, Money Growth and Inflation: Empirical Evidence From Vietnam. Munich Personal Repec Archive, National Graduate Institute for Policy Studies, Banking Academy, Paper No. 54488, 1-34.
- Işık, N. (2006). Enflasyonla Mücadelede Politika Aracı Seçimi: Bir Vektör Otoregresyon (Var) Analizi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, http://www.sbed.mu.edu.tr/ index.php/asd/article/view/170/175 (Erişim tarihi, 3 Ocak 2015).
- Işık, N., Acar, M. & IŞIK B. (2004). Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Ortak Bütünleşme Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 325-340.
- Jalil, A., Tariq R. & Bibi N. (2014).Fiscal Deficit And Inflation: New Evidences From Pakistan Using A Bounds Testing Approach. Economic Modelling, 37, 120-126.
- Karras, G. (1994). Macroeconomic Effects of Budget Defecits: Further International Evidence. Journal of International Money and Finance, 13(2), 190-210.
- Kaya, M. V. (2012). Enflasyon Hedeflemesi Stratejisine Genel Bir Bakış: 2002-2011 Türkiye Deneyimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 33, 129-138.
- Kashif, S. (2012). The Relationship Between Exchange Rate and Inflation in Pakistan. http:// economics.fundamentalfinance.com/exchange-rate-and-inflation-in-pakistan.php (Erişim tarihi 24 Nisan 2015).
- Korap L. (2009). Parasal Büyüme ve Tüketici Enflasyonu Değişim Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi Üzerine Bir Deneme: Türkiye Örneği. Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 9, 56-74.
- Koru A. T. & Özmen E. (2003). Budget Deficits, Money Growth and Inflation: The Turkish Evidence. Applied Economics, 35, 591-596.
- Koyuncu, F. T. (2014). International Journal of Business and Social Science, 5,10(1), 225-235.
- Lozano, I. (2008). Budget Deficit, Money Growth and Inflation: Evidence From Colombia Case. Banco De La Republica. Borradores De Economia. No. 005127. http:// www.banrep.gov.co/docum/ftp/borra537.pdf (Erişim Tarihi, 24 Nisan 2015).
- Madesha, W., Chidoko, C. & Zivanomoyo J. (2013). Empirical Test of The Relationship Between Exchange Rate and Inflation in Zimbabwe. Journal of Economics and Sustainable Development. 4(1), 52-59.
- Öniş, Z. & Özmucur, S. (1987). Türkiye'de Enflasyon. İTO Yay. No:1987-5.
- Özmen M. & Koçak F. İ. (2012). Enflasyon Bütçe Açığı ve Para Arzı İlişkisinin ARDL Yaklaşımı ile Tahmini: Türkiye Örneği. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 1-19.
- Sargent, T. J. & Wallace N. (1981). Some Unpleasant Monetarist Arithmetic. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review, 5(3), 1-17.
- Sevüktekin, M. & Mustafa N. (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı. (Geliştirilmiş 3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- TCMB. 2009 Yılında Para ve Kur Politikası, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 7 Kasım 2014).
- TCMB. 2010 Yılında Para ve Kur Politikası, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 7 Kasım 2014).
- TCMB. 2010 Enflasyon Raporu, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 2 Mayıs 2015).
- TCMB. 2011 Yılında Para ve Kur Politikası, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 7 Kasım 2014).
- TCMB. 2012 Yılında Para ve Kur Politikası, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 7 Kasım 2014).
- TCMB. 2013 Yılında Para ve Kur Politikası, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 3 Ocak 2015).
- TCMB. 2013 Enflasyon Raporu, http://www.tcmb.gov.tr/ (Erişim tarihi, 2 Mayıs 2015).
- Tüsiad, (Aralık 2012). Türkiye Ekonomisi 2013. Ekonomik Araştırmalar Bölümü. No 539.
- Tüzün, E. (2007). Türkiye'de 1980-2004 Döneminde Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Woodford, M. (1995). Price Level Determinacy Without Control of A Monetary Aggregate. NBER Working Papers, No. 5204, 1-40.
| APA | sahin i, KARANFİL M (2015). Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. , 97 - 113. |
| Chicago | sahin ismail,KARANFİL MUHAMMET Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. (2015): 97 - 113. |
| MLA | sahin ismail,KARANFİL MUHAMMET Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. , 2015, ss.97 - 113. |
| AMA | sahin i,KARANFİL M Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. . 2015; 97 - 113. |
| Vancouver | sahin i,KARANFİL M Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. . 2015; 97 - 113. |
| IEEE | sahin i,KARANFİL M "Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi." , ss.97 - 113, 2015. |
| ISNAD | sahin, ismail - KARANFİL, MUHAMMET. "Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi". (2015), 97-113. |
| APA | sahin i, KARANFİL M (2015). Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(4), 97 - 113. |
| Chicago | sahin ismail,KARANFİL MUHAMMET Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 6, no.4 (2015): 97 - 113. |
| MLA | sahin ismail,KARANFİL MUHAMMET Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.6, no.4, 2015, ss.97 - 113. |
| AMA | sahin i,KARANFİL M Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2015; 6(4): 97 - 113. |
| Vancouver | sahin i,KARANFİL M Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2015; 6(4): 97 - 113. |
| IEEE | sahin i,KARANFİL M "Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6, ss.97 - 113, 2015. |
| ISNAD | sahin, ismail - KARANFİL, MUHAMMET. "Türkiye Ekonomisinde 1980-2013 Dönemi Para Arzının Enflasyon Üzerindeki Etkisi". İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 6/4 (2015), 97-113. |
