Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü

Şenkal Ertürk, İpek; IŞIKLI, Sedat

Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü

İpek ŞENKAL ERTÜRK, (Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Sedat IŞIKLI (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Türk Psikiyatri Dergisi

35 6

Yıl: 2015 Cilt: 26 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 261 - 267 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü

Öz:

Amaç: Bu araştırma kapsamında üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları (cinsel istismar, fiziksel istismar, duygusal istismar, duy-gusal ihmal ve fiziksel ihmal) ve bağlanma stilleri (bağlanmanın kaygı ve kaçınma boyutları) ile yetişkinlikteki depresyon belirtileri arasındaki ilişkide aleksitiminin aracı rolü incelenmiştir.Yöntem: Örneklem 2012-2013 öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi'nde lisans düzeyinde farklı bölümlerde öğrenim gören 417 katılımcıdan toplanmış olup nihai analiz 369 katılımcı üzerinden ya-pılmıştır. Demografik Bilgi Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envan-teri II (YIYE-II), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) ka-tılımcılara sınıf ortamında gruplar halinde uygulanmıştır. Veriler aracı değişken analizleri kullanılarak analiz edilmiştir.Bulgular: Yapılan analizler sonucunda üniversite öğrencilerinde çocuk-luk çağı travmaları (beş alt boyutun toplamından elde edilen toplam puan) ve duygusal istismar ve duygusal ihmal ile depresif belirtiler ara-sındaki ilişkide aleksitimi toplam puanı kısmi aracı rol üstlenirken, ço-cukluk çağı fiziksel ihmal ile yetişkinlikteki depresif belirtiler arasındaki ilişkide aleksitimi toplam puanı tam aracı rol üstlenmiştir. Ek olarak, aleksitiminin bağlanmanın kaygı boyutu ile depresif belirtiler arasındaki ilişkide kısmi aracı rol oynadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç: Çalışmanın sonuçları aleksitiminin çocukluk çağı travmaları ve bağlanma örüntüleri ile yetişkinlikteki depresif belirtiler arasındaki iliş-kide önemli bir değişken olarak ele alınması gerektiğini göstermektedi

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Childhood Traumas and Attachment Style-Associated Depression Symptoms: The Mediator Role of Alexithymia

Öz:

Objective: The aim of this study was to investigate the mediator role of alexithymia and its relationship with childhood traumas (sexual abuse, physical abuse, emotional abuse, emotional neglect, physical neglect) and attachment style (anxiety and avoidance dimensions of attachment) associated depression symptoms in adulthood. Method:Thesampleofthisstudyincluded417undergraduateuniversitystudentsfromdifferentdepartmentsthatstudiedatHacettepe University during the 2012-2013 school years with a final analysis done over 369 participants. The Demographic Information Form,ExperiencesinCloseRelationshipInventory-II(ECR-R),Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), and Beck Depression Inventory (BDI) were administered to the undergraduate students who participated in this study. Mediator analyses were applied to the data.Results: The results revealed that the total score of the Toronto Alexithymia Scale had a partial mediating role in the relationship of childhood traumas (the total score of Childhood Trauma Questionnaire), childhood emotional abuse and emotional neglect with depressive symptom levels in university students. Besides, the total score of the Toronto Alexithymia Scale had a full mediating role in the relationship between childhood physical neglect and depressive symptom levels in adulthood. Additionally, it was found that the total score of the Toronto Alexithymia Scale had a partial mediating role between the anxiety dimension of the attachment and the depressive symptom levels.Conclusion: This study revealed that alexithymia should be considered as a significant variable in the relationship of childhood traumas and attachment patterns with depression symptoms in adulthoo

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aust S, Hartwig EA, Heuser I ve ark. (2013) The role of early emotional neglect in alexithymia. Psychol Trauma 5:225-232.
Aydemir Ö, Köroğlu E (2012) Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Ankara HYB Basım Yayın, s. 655-661.
Bagby RM, Taylor GJ, Parker JDA ve ark. (2006) The development of the Toronto Structured Interview for alexithymia: Item selection, factor structure, reliability and concurrent validity. Psychother Psychosom 75: 25-39.
Baron RM, Kenny DA (1986) The moderator-mediator variable distinction in social-psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. J Pers Soc Psychol 51:1173-82.
Bernet CZ, Stein MB (1999) Relationship of childhood maltreatment to the onset and course of major depression in adulthood. Depress Anxiety 9:169- 74.
Bowlby J (1969) Attachment and Loss: Volume 1. Attachment. New York Basic Books.
Bowlby J (1973) Attachment and Loss: Volume 2. Separation: Anxiety and Anger. New York Basic Books.
Durak Batıgün A, Büyükşahin A (2008) Aleksitimi: Psikolojik belirtiler ve bağlanma stilleri. Klinik Psikiyatri 11:105-14.
Erol A, Ersoy B, Mete L (2013) Majör depresyonda özkıyım girişimi ile çocukluk çağı örselenmeleri arasındaki ilişki. Turk Psikiyatri Derg 24:1-6.
Evren C, Evren B, Dalbudak E ve ark. (2009) Child abuse and neglect as a risk factor for alexithymia in adult male substance dependent inpatients. J Psychoactive Drugs 41:85-92.
Güleç H, Köse S, Güleç MY ve ark. (2009) Reliability and factorial validity of the Turkish version of the 20-item Toronto Alexithymia Scale (TAS-20). Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 19:214-20.
Güleç H, Yenel A (2010) 20 maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği Türkçe uyarlamasının kesme noktalarına göre psikometrik özellikleri. Klinik Psikiyatri 13:108-12.
Güleç M, Altintaş M, İnanç L ve ark. (2012) Effects of childhood trauma on somatization in major depressive disorder: The role of alexithymia. J Affect Disord 146:137-41.
Hisli N (1988) Beck Depresyon Envanteri'nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi 6:118-26.
Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanteri'nin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 7:3-13.
Kenny DA, Kashy DA, Bolger N (1998) Data analysis in social psychology. The Handbook of Social Psychology, DT Gibert, ST Fiske, G Lindzey (Ed), Berlin, Germany. Springer-Verlag s. 203-227.
Kesebir S, Kavzoğlu SÖ, Üstündağ MF (2011) Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 3:321-42.
Koçak R (2002) Aleksitimi: Kuramsal çerçeve tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35:183- 212.
Krystal H (1979) Alexithymia and psychotherapy. Am J Psychother 33:17-31.
Lesser IM (1981) A review of the alexithymia concept. Psychosom Med 43:531- 43.
Levant RF, Hall RJ, Williams CM ve ark. (2009) Gender differences in alexithymia. Psychology of Men & Masculinity 10:190-203.
Mikulincer S, Shaver PR (2007) Attachment in Adulthood: Structure, Dynamics, and Change. New York Guilford Press.
Motan İ, Gençöz T (2007) Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Turk Psikiyatri Derg 18:333-43.
Örsel S, Karadağ H, Karaoğlan Kahiloğulları A ve ark. (2011) Psikiyatri hastalarında çocukluk çağı travmalarının sıklığı ve psikopatoloji ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 12:130-6.
Özdemir DF (2010) Cinsel istismar ve çocuk ruh sağlığı. Katkı Pediatri Dergisi 32:569-82.
Picardi A, Toni A, Coroppo E (2005) Stability of alexithymia and its relationships with the 'big five' factors, temperament, character, and attachment style. Psychother Psychosom 74:371-8.
Savaşır I, Şahin NH (1997) Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara Türk Psikologlar Derneği Yayınları s. 23-38.
Sayar K, Kirmayer LJ, Taillefer SS (2003) Predictors of somatic symptoms in depressive disorder. Gen Hosp Psychiatry 25:108-14.
Scher CD, Forde DR, McQuaidc JR ve ark. (2004) Prevalence and demographic correlates of childhood maltreatment in an adult community sample. Child Abuse Negl 28:167-80.
Selçuk E, Günaydın G, Sümer N ve ark. (2005) Yetişkin bağlanma boyutları için yeni bir ölçüm: Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II'nin Türk örnekleminde psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları 8:1-11.
Sifneos PE (1996) Alexithymia: Past and present. Am J Psychiatry 153:137-42.
Şar V, Öztürk E, İkikardeş E (2012) Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri journal of medical sciences 32:1054-63.
Wearden A, Cook L, Vaughan-Jones J (2003) Adult attachment, alexithymia, symptom reporting, and health-related coping. J Psychosom Res 55:341-47.
Wright MO, Crawford E, Castillo D (2009) Childhood emotional maltreatment and later psychological distress among college students: The mediating role of maladaptive schemas. Child Abuse Negl 33:59-68.
Yurdakök K, İnce O (2010) Duygusal istismar ve ihmal. Katkı Pediatri Dergisi 32:423-33.

APA	Şenkal Ertürk İ, IŞIKLI S (2015). Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. , 261 - 267.
Chicago	Şenkal Ertürk İpek,IŞIKLI Sedat Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. (2015): 261 - 267.
MLA	Şenkal Ertürk İpek,IŞIKLI Sedat Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. , 2015, ss.261 - 267.
AMA	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. . 2015; 261 - 267.
Vancouver	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. . 2015; 261 - 267.
IEEE	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S "Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü." , ss.261 - 267, 2015.
ISNAD	Şenkal Ertürk, İpek - IŞIKLI, Sedat. "Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü". (2015), 261-267.

APA	Şenkal Ertürk İ, IŞIKLI S (2015). Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(4), 261 - 267.
Chicago	Şenkal Ertürk İpek,IŞIKLI Sedat Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi 26, no.4 (2015): 261 - 267.
MLA	Şenkal Ertürk İpek,IŞIKLI Sedat Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.26, no.4, 2015, ss.261 - 267.
AMA	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi. 2015; 26(4): 261 - 267.
Vancouver	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi. 2015; 26(4): 261 - 267.
IEEE	Şenkal Ertürk İ,IŞIKLI S "Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü." Türk Psikiyatri Dergisi, 26, ss.261 - 267, 2015.
ISNAD	Şenkal Ertürk, İpek - IŞIKLI, Sedat. "Çocukluk Çağı Travmalarının ve Bağlanma Biçiminin Depresyon Belirtileri ile İlişkisi: Aleksitiminin Aracı Rolü". Türk Psikiyatri Dergisi 26/4 (2015), 261-267.