Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

AKGÜN ŞAHİN, Zümrüt; kardaş özdemir, funda

Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Zümrüt AKGÜN ŞAHİN, (Kafkas Üniversitesi Kars Sağlık Yüksek Okulu, Kars, Türkiye)

Funda Kardaş ÖZDEMİR (Kafkas Üniversitesi Kars Sağlık Yüksek Okulu, Kars, Türkiye)

Tıp Araştırmaları Dergisi

19 0

Yıl: 2015 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 54 - 61 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Meme kanseri kadınlarda en sık görülen hastalıklardan birisidir. Türkiye'de yapılan araştırmalar meme kanseri konusunda kadınların bilgi düzeylerinin düşük olduğunu, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) inançlarının ve uygulamalarının yeterli olmadığını göstermektedir. Bu araştırma 20 yaş ve üstü kadınların KKMM ilişkin bilgi, inanç ve tutumunu incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel olan araştırma, Kars il merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran 20 yaş ve üzerindeki kadınlarla yapıldı. Aile Sağlığı Merkezlerinden araştırma kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 2069 kadın çalışmaya kapsamına alınmıştır. Araştırmanın verileri Mart-Haziran 2013 tarihleri arasında toplanmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür bilgisine dayalı olarak oluşturulan tanımlayıcı anket formu ve Champion Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Kadınlardan %72.2'sinin mamografiyi bilmediği, %77.4'ünün KKMM bilmediği, %81.3'ünün KKMM yapmadığı, %73.8inin KKMM hakkında bilgi almadığını, %63.7'sinin Kitap, dergi, broşür / televizyon, radyo aracılığıyla KKMM hakkında bilgi aldığı saptanmıştır. %53.2'sinin aklına geldikçe KKMM yaptığı, %83.3'ünün KKMM hakkında herhangi bir eğitim almadığı, %89.9'unun KKMM hakkında eğitim almak istediği, %42.9'unun utandığı için KKMM yapmadığı saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda Kars'ta yaşayan kadınların KKMM'si ile ilgili bilgi, uygulama ve farkındalık düzeylerinin yetersiz olduğu, KKMM'ni düzenli olarak yapmalarını sağlamak ve inançlarının geliştirilmesi için eğitime gereksinimleri olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Koç Z, Sağlam Z. Kadınların meme kanseri, koruyucu önlemler ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi ve eğitimin etkinliği. 2009; 5(1): 25-33.
Porter P. Westernizing women's risks? Breast cancer ın lower-income countries. The New England Journal of Medicine, 2008; 358 (3): 213-216.
Parlar S, Bozkurt Aİ, Ovayolu N. Ana çocuk sağlığı ve aile planlama merkezine başvuran kadınlarda kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi, tutum ve davranışların değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 2004; 14 (2): 53-58.
Boyce J. Breast cancer, Chapter: 76, Rakel D. (Ed.), Integrative medicine (2th ed., pp: 821- 835), Philadelphia: Saunders Elsevier, 2007.
Gaskie S, Nashelsky J. Are breast self exams or clinical exams effective for screening breast cancer? Clinical Inquries, 2005; 54 (9): 803- 804.
Ozanne EM, Klemp JR, Esserman LJ. Breast cancer risk assessment and prevention: A framework for shared decision-making consultations. The Breast Journal 2006;12 (2): 103-113.
Haas JS, Kaplan CP, Des Jarlaıs G, Gıldengoın V, Stable EJP, Kerlıkowske K. Perceived risk of breast cancer among women at average and increased risk. Journal of Women's Health, 2005; 14(9) :845-850.
Dewal L. Testicular and breast self-examination knowledge and practices of certifi ed athletic trainers and the secondary prevention of such cancers in intercollegiate student-athletes. American Journal of Health Studies, 2006; 21: 28-35.
Aygin D, Uludağ C, Şahin S. Gençlerin Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesi Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 2004; 7:1-6.
Beydağ KD, Karaoğlan H. Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitiminin Öğrencilerin Bilgi ve Tutumlarına Etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007; 6: 106-111. 11. Türkiye
İstatistik Kurumu (TİK):
http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/ adnks.zul, 2010.
Gerçek S, Duran Ö, Yıldırım, G, Karayel H, Demirliçakmak H. Kredi Yurtlar Kurumunda kalan kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi sağlık inançları ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 2008; 4(3): 157-161.
Haydaroğlu, A. Meme kanseri tarama yöntemleri. Meme Sağlığı Dergisi, 2007; 3(2): 109-111.
Champion V. Revised susceptibility, benefi ts and barriers scale for mammography screening. Research in Nursing & Health, 1999; 22:341- 348.
Champion VL. Instrument development for health belief model constructs. Advanced in Nursing Science, 1984; 6:73-85.
Karayurt Ö, Dramalı A. Adaptation of champion's health belief model scale for turkish women and evaluation of the selected variables associated with breast self-examination. Cancer Nursing, 2007; 30(1): 69-77.
Avcı İA, Keskin T. Hemşire öğrencilerin kendi kendine meme muayenesine yönelik sağlık inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 2005; 22 (4): 146-150.
Dündar PE, Özmen D, Öztürk B, Haspolat G, Akyıldız F, Çoban S, Çakıroğlu G. (2006). Tha knowledge and attitudes of breast self- examination and mammography in a group of women in rural area in Western Turkey. BMC Cancer, 2006; 6(43): 1-9.
Güner İC, Tetik A, Gönener HD. Kadınların kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 2007; 55-60.
Gerçek S, Duran Ö, Yıldırım G, Karayel H, Demirliçakmak H. Kredi Yurtlar Kurumunda kalan kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi sağlık inançları ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 2008; 4 (3): 157-161.
Parlar S, Bozkurt Aİ, Ovayolu N. Bir Ana Çocuk Sağlığı Merkezine başvuran kadınlara verilen meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili eğitimin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2004; 8(2): 9-14.
Funke L, Kause-Bergmann B, Pabst R, Nave H. Prospective analysis of the long-term effect of teaching breast self-examination and breast awareness. European Journal of Cancer Care, 2008; 17: 477-482.
Ekici E, Utkualp N. Kadın öğretim elemanlarının meme kanserine yönelik davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 2007; 3(3): 136-139.
Disçigil G, Sensoy N, Tekin N, Söylemez A. Meme sağlığı: Ege Bölgesinde yasayan bir grup kadının bilgi, davranış ve uygulamaları. Marmara Medical Journal, 2007; 20 (1): 29-36.
Su X, Grace X, Brenda S, Tan Y, Hausman A. Breast cancer early detection among Chinese women in Philadelphia area. Journal of Women's Health, 2006; 15 (5): 507-518.
Duran Ö. Kendi kendine meme muayenesi ile ilgili verilen planlı eğitimin kadınların sağlık inançları ve algılanan sağlık durumlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2008.
Aslan A. Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi, tutum ve davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007; 6(3): 193-198.
Klug SJ, Hetzer M, Blettner M. Screening for breast and cervical cancer in a large German city: Participation, motivation and knowledge of risk factors, European Journal Of Public Health. 2005; 15: 70-77.
Funke L, Kause-Bergmann B, Pabst R, Nave H. Prospective analysis of the long-term effect of teaching breast self-examination and breast awareness. European Journal of Cancer Care, 2008; 17: 477-482.
Aydın İ. Meme Kanserinin Erken Tanısına Yönelik iki Farklı Eğitimin, Öğretmenlerin Meme Kanseri Taramalarındaki inanç ve Davranışlarına Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum, 2004.
Elik Z. Sağlık inanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamaları Üzerine Etkisi, Kocaeli Üniversitesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli, 2006.
Hacıhasanoğlu R, Gözüm S. The effect of training on the knowledge levels and beliefs regarding breast-self examination on women attending a public education centre. European Journal of Oncology, 2008; 12 (1): 58-64.
Zehra Gölbaşı, Zeynep Kutlar, Hacer Akdeniz. Öğrenci hemşireler tarafından bir halk eğitim merkezinde verilen eğitimin kadınların meme kanseri/kendi kendine meme muayenesine yönelik bilgi ve uygulamalarına etkisi. Meme Sağlığı Dergisi 2007; 3:53-57.
Graham ME, Liggons Y, Hypolite M. Health beliefs and self-breast examination in black women. Journal of Cultural Diversity, 2002; 9 (2): 49-54.
Mason TE, White KM. The role of behavioral, normative and control beliefs in breast self- examination. Women & Health, 2008; 47(3): 39- 56.
Petro-Nustus W, Mikhail BI. Factors associated with breast self examination among Jordanian women. Public Health Nursing, 2002; 19 (4): 263-271.
Rao RS, Nair S, Nair NS, Kamath VG. Acceptability and effectiveness of a breast health awareness programme for rural women in India. Indian Journal Medicine Science, 52005; 9(9): 398-402.
Chuntharapat S, Sripotchanart W, Phongthanasarn J. Effects of health belief model instruction on breast self-examination complianca in perimanopausal women, Songklanakarind. Journal of Nursing, 2004; 20 (2): 123-138.

APA	AKGÜN ŞAHİN Z, kardaş özdemir f (2015). Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. , 54 - 61.
Chicago	AKGÜN ŞAHİN Zümrüt,kardaş özdemir funda Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. (2015): 54 - 61.
MLA	AKGÜN ŞAHİN Zümrüt,kardaş özdemir funda Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. , 2015, ss.54 - 61.
AMA	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. . 2015; 54 - 61.
Vancouver	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. . 2015; 54 - 61.
IEEE	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f "Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi." , ss.54 - 61, 2015.
ISNAD	AKGÜN ŞAHİN, Zümrüt - kardaş özdemir, funda. "Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi". (2015), 54-61.

APA	AKGÜN ŞAHİN Z, kardaş özdemir f (2015). Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi, 13(2), 54 - 61.
Chicago	AKGÜN ŞAHİN Zümrüt,kardaş özdemir funda Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi 13, no.2 (2015): 54 - 61.
MLA	AKGÜN ŞAHİN Zümrüt,kardaş özdemir funda Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.2, 2015, ss.54 - 61.
AMA	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2015; 13(2): 54 - 61.
Vancouver	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2015; 13(2): 54 - 61.
IEEE	AKGÜN ŞAHİN Z,kardaş özdemir f "Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi." Tıp Araştırmaları Dergisi, 13, ss.54 - 61, 2015.
ISNAD	AKGÜN ŞAHİN, Zümrüt - kardaş özdemir, funda. "Kars'ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi". Tıp Araştırmaları Dergisi 13/2 (2015), 54-61.