Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi
Yıl: 2015 Cilt: 2015 Sayı: 168 Sayfa Aralığı: 154 - 169 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi
Öz: Bu çalışmada Türkiye'de dış borçlanma ekonomik büyüme ilişkisi 1990:Q12013:Q12 dönemi için ele alınmıştır. Zaman Serisi Yönteminin kullanıldığı çalışmada, serileri durağan hale getirmek amacıyla öncelikle Zivot-Andrews Birim Kök (1992), değişkenlerin birlikte hareket edip etmediklerini tespit etmek amacıyla Gregory-Hansen Eşbütünleşme (1996) ve değişkenler arasında nedenselliğin varlığını belirleyebilmek amacıyla da Hacker ve Hatemi-J Nedensellik Testleri (2006) uygulanmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre dış borçlanma ile ekonomik büyüme arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Bununla birlikte ekonomik büyümeden dış borca doğru tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir. Buna göre ekonomik büyümedeki %1'lik bir artış dış borcu %0,0013 arttırmaktadır
Anahtar Kelime: Konular:
The Relationship of External Borrowingand Economic Growth in Turkey: The Period of 1990-2013
Öz: This work deals with correlation between external borrowing and economic growth for the period of 1990:Q1-2012:Q12. Time series are utilized in the present work and to stabilize series primarily Phillips Perron-Unit Root (1998), in order to determine whether variables act in concert Gregory-Hansen-Cointegration (1996), and to establish causation between variables Hacker and Hatemi-Causation Tests (2006), are used. According to the results of the analysis, there is a cointegration between external borrowing and economic growth. However, one-way causation towards external borrowing from economic growth has been established. Accordingly, 1% increase in economic growth pushes external borrowing up by 0,0013%
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arısoy, İ. (2013), "Kaldor Yasası Çerçevesinde Türkiye'de Sanayi Sektörü ve İktisadi Büyüme İlişkisinin Sınanması" Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 143-162.
- Altay, N.O., Gacaner, A. ve Çatık, N. (2004), "Ege Bölgesinin Kalkınmasında Finansal Kurumsallaşma Araç Olabilir mi?", Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, DPT, 1, 17-42.
- Aysu, A. (2007), "Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
- Bakar, N.A. ve Hassan, S. (2008), "Empiricial Evaluation on External Debt of Malaysia", International Business & Economics Research Journal, February, 7(2), 95-108.
- Bamidele, T.B. ve Joseph, A.I. (2013), "Financial Crisis and External Debt Management in Nigeria", International Journal of Business and Behavioral Sciences, April, 3(4), 16-28.
- Bilginoğlu, M.A. ve Aysu, A. (2008), "Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği", Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 31, Temmuz- Aralık, 1-23.
- Carviunis, C.C. (1986), The Foreign Debt/National Development Conflict: External Adjustment and Internal Disorder in The Developing Nations, New York, Quorum Book.
- Ceylan, S. ve Durkaya, M. (2011), "Dış Borç-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Ko-Entegrasyon Analizi", İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Nisan, 26(301), 91- 115.
- Çiçek, H.G. ve Demirel, O. (2006), "Fakir Ülkelerde Yüksek Borcun Diğer Maliyetleri: Büyüme, Politika Dinamikleri ve Kurumlar", Çeviri: T.J. Moss ve H.S. Chiang, Süleymen Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 357-374.
- Çöğürcü, İ. ve Çoban, O. (2011), "Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009)", KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(21), 133-149.
- Dökmen, G. ve Vural, T. (2003), "Maliye Politikalarının Keynesyen Olmayan Etkileri: Türkiye Örneği", Maliye Dergisi, Sayı: 161, Temmuz-Aralık, 118-132.
- Farzin, Y.H. (1988), "The Relationship of External Debt and Growth: Sudan's Experience, http://www.wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/2000/12/2 World Bank Discussion Papers, 2/000178830_98101903554290/Rendered/PDF/multi_page.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2013)
- Gregory, A.W. ve Hansen, B.E. (1996), "Residual-Based Tests For Cointegration in Models with Regime Shifts" Journal of Econometrics, 70(1), 99-126.
- Hacker, R.S. ve Hatemi-J. A. (2006), "Tests for Causality between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application", Applied Economics, 38, 1489-1500.
- Halaç, U. ve Gümüş, G.K. (2010), "Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisinin Eşbütünleşme Analizi: Yapısal Kırılmaların Önemi", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 548, 47, 65-75.
- Hatemi-J (2003), "A New Method to Choose Optimal Lag Order in Stable And Unstable VAR Models", Applied Economics Letters, 10:3, 135-137.
- Hjertholm, P., Laursen, J. ve White, H. (1998), "Macro Economic Issues In Foreign Aid", 11.08.2013) (Erişim Tarihi:
- Hwang, J., Chung, C.P. ve Wang, C.H. (2010), "Debt Overhang, Financial Sector Development and Economic Growth", Hitotsubashi Journal of Economics, 51, 13-30.
- Iyoha, M.A. (1999), "External Debt and Economic Growth in Sub-Saharan African Countries: An Econometric Study", AERC Research Paper 90, African Economic bnc.idrc.ca/dspace/bitstream/10625/32403/1/121588.pdf 11.10.2013) Consortium, Nairobi, March, http://idl- (Erişim Tarihi:
- İşgüden, T. (1995), Gelişme Kuramları, Gelişme İktisadı; Kuram-Eleştiri-Yorum (Derleyen: T. İşgüden, F. Ercan, M. Türkay), 140-166, Beta Basım Yayım, İstanbul.
- Kara, M. (2001), "Türkiye'nin Ekonomik Büyüme Sürecinde Dış Borç Çıkmazı", Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 95-110.
- Kat, A. (2008), "1980 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Dış Borçlar ve Büyüme", Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Korkmaz, T., Zaman, S. ve Çevik, E.İ. (2008), "Türkiye'nin Avrupa Birliği ve Yüksek Dış Ticaret Hacmine Sahip Ülke Borsaları ile Entegrasyon İlişkisi", ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 19-44.
- Lopcu, K., Burgaç, A. ve Dülger, F. (2012), "Balassa Samuelson Hipotezi: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Sınama", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 1-22.
- Mikesell, F.R. (1982), "The Economics of Foreign Aid and Self-Sustaining Development", http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNAAL947.pdf (Erişim Tarihi: 12.08.2012)
- Moreira, S.B. (2005), "Evaluating the Impact of Foreign Aid on Economic Growth: A Cross-Country Study", Journal of Economic Development, Aralık, 30(2), 25-48.
- Murphy, K.M., Shleifer, A. ve Vishny, R.W. (1989), "Industrialization and the Big Push", Journal of Political Economy (Oct., 1989), Sayı: 97, No: 5 1003-1026, http://www.jstor.org/stable/pdfplus/1831884.pdf (Erişim Tarihi: 09.10.2012)
- Nelasco, S. (2012), "An Economic Analysis on the External Debt Burdenof South Asian Countries", Journal of Educational and Social Research, November, 2(9), 11-22.
- Opuş, S. (2002), "Dış Borçlanmanın Sınırı ve Türkiye", Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 19, Temmuz-Aralık, 183-206.
- Panizza, U. (2008), "Domestic and External Public Debt in Developing Countries", United Nations Conference on Trade and Developmnet, Discussion Papers, No:188, March.
- Pirimoğlu, A. (1982), Türkiye'nin Dış Borçları ile İlgili Bir Tahlil Denemesi, Atatürk Üniversitesi Yayın No: 600, Erzurum.
- Sachs, J.D. ve Warner, A.M. (1999), "The Big Push, Natural Resource Booms and Growth", Journal of Development Economics, 59, 43-76.
- Schclarek, A. (2004), "Debt and Economic Growth in Developing and Industrial Countries", (Erişim Tarihi: 11.10.2013)
- Schclarek, A. ve Ramon-Ballester, F. (2005), "External Debt and Economic Growth in Latin America", http://www.cbaeconomia.com/Debt-latin.pdf (Erişim Tarihi: 11.10.2013)
- Şeker, M. (2006), "Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri", Sosyo Ekonomi Dergisi, 2006-1, Ocak-Haziran, 73-92.
- Tıraşoğlu, M. ve Yıldırım, B. (2012), "Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama", Electronic Journal of Vocational Colleges, December/Aralık, 111-117.
- Ulusoy, A. ve Küçükkale, Y. (1996), "Türkiye'de Dış Borçların İktisadi Büyüme ve Enflasyon Üzerine Etkisi: Granger Nedensellik Testi", Ekonomik Yaklaşım, Yaz, 7(21), 13-25.
- Umutlu, G., Alizadeh, N. ve Erkılıç, A. Y. (2011), "Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri", Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 75-93.
- Ünlükaplan, İ. (2006), "Kamu Borçlanması ve Nesillerarası Yük Sorunu", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
- Yavilioğlu, C. (2002), "Geri Kalmışlık Olgusu ve Ekonomistik Kalkınma Teorileri (Eleştirel Bir Yaklaşım)", Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 49-70.
- Yılancı, V. ve Özcan, B. (2010), "Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin Savunma Harcamaları İle GSMH Arasındaki İlişkinin Analizi", C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 21-33.
- Yıldırım, E. ve Kesikoğlu, F. (2012), "İthalat-İhracat-Döviz Kuru Bağımlılığı: Bootstrap ile Düzeltilmiş Nedensellik Testi Uygulaması", Ege Akademik Bakış, Nisan, 12(2), 137-148.
- Zivot, E. ve Donald, W.K.A. (1992), "Further Evidence on the Great Crash, the Oil- Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis", Journal of Business & Economic Statistics, July, 10(3), 251-270.
| APA | Gürdal T, YAVUZ H (2015). Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. , 154 - 169. |
| Chicago | Gürdal Temel,YAVUZ HAKAN Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. (2015): 154 - 169. |
| MLA | Gürdal Temel,YAVUZ HAKAN Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. , 2015, ss.154 - 169. |
| AMA | Gürdal T,YAVUZ H Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. . 2015; 154 - 169. |
| Vancouver | Gürdal T,YAVUZ H Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. . 2015; 154 - 169. |
| IEEE | Gürdal T,YAVUZ H "Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi." , ss.154 - 169, 2015. |
| ISNAD | Gürdal, Temel - YAVUZ, HAKAN. "Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi". (2015), 154-169. |
| APA | Gürdal T, YAVUZ H (2015). Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. Maliye Dergisi, 2015(168), 154 - 169. |
| Chicago | Gürdal Temel,YAVUZ HAKAN Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. Maliye Dergisi 2015, no.168 (2015): 154 - 169. |
| MLA | Gürdal Temel,YAVUZ HAKAN Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. Maliye Dergisi, vol.2015, no.168, 2015, ss.154 - 169. |
| AMA | Gürdal T,YAVUZ H Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. Maliye Dergisi. 2015; 2015(168): 154 - 169. |
| Vancouver | Gürdal T,YAVUZ H Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi. Maliye Dergisi. 2015; 2015(168): 154 - 169. |
| IEEE | Gürdal T,YAVUZ H "Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi." Maliye Dergisi, 2015, ss.154 - 169, 2015. |
| ISNAD | Gürdal, Temel - YAVUZ, HAKAN. "Türkiye'de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi". Maliye Dergisi 2015/168 (2015), 154-169. |
