Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü

Özdemir, Murat; KOÇAK, SEVAL

Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü

Seval KOÇAK, (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara Türkiye)

Murat ÖZDEMİR (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara Türkiye)

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

10 4

Yıl: 2015 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 631 - 645 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü

Öz:

Bu araştırmada öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik özellikleri ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları arasındaki ilişki ve öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik özelliklerine sahip olma düzeylerinin okul yöneticiliğine yönelik tutumlarını yordama düzeyi incelenmiştir. Araştırmaya Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde 2013-2014 öğretim yılında öğrenimine devam eden 502 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Aday Öğretmenlerin Sosyal Girişimcilik Özellikleri Ölçeği" ve "Okul Yöneticiliği Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Veriler aritmetik ortalama, standart sapma ve yüzdelik değer gibi betimsel istatistiklerin yanı sıra doğrulayıcı faktör analizi (DFA), Pearson korelasyon ve çoklu regresyon teknikleri ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları; öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutum puanlarının orta düzeyde, sosyal girişimcilik özelliklerinin ise oldukça yüksek olduğunu göstermiştir. Sosyal girişimcilik özelliklerinden "risk alma" ve "özgüven" boyutları ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki gözlenirken, "kişisel yaratıcılık" ile okul yöneticiliğine yönelik tutumları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Ayıca öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik özelliklerinin, okul yöneticiliğine yönelik tutumlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları

The Role of Social Entrepreneurship on the Pre-service Teachers' Attitudes toward School Management

Öz:

In this study the relationship between the social entrepreneurship characteristics of pre-service teachers and their attitudes toward school management has been investigated, and how well the level of possessed social entrepreneurial characteristics predicts the attitude toward the school management has been tested. 502 pre-service teachers from Hacettepe University Education Faculty, studying during 2013-14 academic years were participated in the study. "Pre-service Teachers' Social Entrepreneurship Qualifications Scale" and "School Management Attitude Scale" were used as data collection tools. Data were analyzed by confirmatory factor analysis (CFA), Pearson correlation and multiple regression techniques in addition to descriptive statistics such as mean, standard deviation and percentiles. Analysis results showed that pre-service teacher' scores toward school management are moderate whereas their social entrepreneurship qualifications are quite high. A moderately significant positive relationship has been observed between "risk takings" and "self-confidence" dimensions of social entrepreneurship and attitudes toward school management, whereas a weakly significant positive relationship has been identified between "personal creativity" and attitude toward school management. In addition, it has been found that social entrepreneurial characteristics of pre-service teachers were a significant predictor of their attitudes toward school management

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 159-175.
Akçadağ, T. (2014). Okul yöneticilerinin bakış açılarıyla yöneticilerin yetiştirilme, atama ve yer değiştirmeleri; sorunlar ve çözümler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 135-150.
Aksu, M. B. (2004). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yöneticilik eğilimleri: Malatya ili örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (8), 3-16.
Alıcı, G. (2008). Ortaöğretim kurumlarında yönetici pozisyonun kadın istihdamı ve yaşanılan sorunları içeren bir uygulama. Yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Alsaeedi, F., & Male, T. (2013). Transformational leadership and globalization: Attitudes of school principals in Kuwait. Educational Management Administration & Leadership, 41 (5), 640-657.
Argon, T. ve Zafer, D. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim sürecinde yaşadıkları problemler (nitel bir çalışma). The Journal of SAU Education Faculty, 18, 99-123.
Aslanargun, E. ve Bozkurt S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2), 349-368.
Aşkun, B. ve Yıldırım, N. (2011). Insights on entrepreneurship education ın public universities in Turkey: Creating entrepreneurs or not? Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 663-676.
Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
Aydoğan, İ. (2008) Okul yöneticilerinin öğretmenleri etkileme becerileri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 33-51.
Aydoğan, İ. ve Kaşkaya, K. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerilerinin yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 1-16.
Başaran, İ. E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Baştuğ, Ö. Y. Ö. ve Çelik, B. (2011). İlköğretimde öğretmen, müdür ve müfettişlerin kadın yöneticilere yönelik tutumları. Educational Administration: Theory and Practice, 17 (1), 63-76.
Bilge, H. ve Bal, V. (2012). Girişimcilik eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 2 (16), 131-148.
Bingül, M. ve Hacıfazlıoğlu, Ö. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yönetici olma eğilimleri: İstanbul Esenyurt ilçesi örneği. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 860-881.
Brooks, J. S., & Normore, A. H. (2009). Educational leadership and globalization: Literacy for a glocal perspective. Educational Policy, 24 (1), 52-82.
Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bush. T. (1998). The national professional qualifications for headship: the key to effective school leadership. School Leadership And Management, 18 (3), 321-333.
Büyköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Changa, J., & Benamraouib, A. (2014). Learning-by-doing as an approach to teaching social entrepreneurship. Innovations in Education and Teaching International, 51 (5), 459- 471.
Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 91-118.
Çetin, C., Gölpek, F., Köse, Z. ve Mavigök, M. (2014). Prımary school teachers' tendency to become a manager: sample of gaziantep provınce. Journal Of Socıal Scıence Research, 4 (2), 533-541.
Çınkır, Ş. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri. İlköğretim Online, 9 (3), 1027-1036.
Çiçek, B. (2008). Kadın öğretmenlerinin yöneticilik rol algıları. Yüksek lisans tezi. Elazığ. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çolakoğlu, M. (2005). Eğitim örgütlerinde değişim ve liderlik. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 63-77.
Çubukçu, Z. ve Döndar, İ. (2003). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin öğretmen algı ve beklentileri. Milli Eğitim Dergisi, 157. 15 Aralık 2014 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/157/cubukcu.htm adresinden alınmıştır.
Demirtaş, H. ve Özer, N. (2014). Okul müdürlerinin bakış açısıyla okul müdürlüğü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22 (1), 1-24.
Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Özer, N. (2007). Okul yönetiminde karşılaşılan sorunların öğrenci ve okul ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 421-455.
Eren, E. (2009). Yönetim ve organizasyon. (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). İstanbul: Beta Yayınları.
Erginer, A. ve Köse, M. F. (2012). Okul yöneticilerinin okul yöneticiliğini tercih ve bırakma nedenlerine ilişin nitel bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, 7 (4), 14-28.
Grogan, M., & Andrews, R. (2002). Defining preparation and professional development for the future. Educational Administration Quarterly, 38 (2), 233-256.
Güler, B. K. (2008). Sosyal girişimciliği etkileyen faktörlerin analizi. Yayınlanmamış doktora tezi. İzmir. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gürbüz, R,. Erdem, E. ve Yıldırım, K. (2013). Başarılı okul müdürlerinin özellikleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 167-179.
Helvacı, M. A. ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 41-60.
Howorth, C., Smith, S. M., & Parkinson, C. (2012). Social learning and social entrepreneurship education. Accdemy oí Management Learning & Education, 11 (3), 371-389.
İşcan, Ö. F. ve Kaygın, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 443-462.
Jim Wu, Y.C., Kuo, T., & Shen, J.P. (2013).Exploring social entrepreneurship education from a Web-based pedagogical perspective, Computers in Human Behavior, 29, 329-334.
Karasakal, N. K., Aksu, B. ve Demircili, E. (2013).Meslek yüksekokullarındaki teknik ve sosyal program öğrencilerinin girişimci kişilik açısından karşılaştırılarak program türünün girişimciliği özendirme ve girişimci kişilik oluşumu konusunda bir etkisinin olup olmadığını tespit etmeye yönelik bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 134-150.
Katzenstein, J., & Chrispin, B. (2011). Social Entrepreneurship and a New Model for International Development in the 21st Century. Journal of Developmental Entrepreneurship. 87-102.
Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi: Kuram ve Türkiye'deki uygulama. Ankara: Bilim Yayıncılık.
Kılıç, R., Keklik, B. ve Çalış, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma: Bandırma İİBF işletme bölümü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), 423-435.
Konaklı, T. ve Göğüş, N. (2013). Aday öğretmenlerin sosyal girişimcilik özellikleri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (2), 373-391.
Korkmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Bülent Ecevit Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (2), 209-226.
Köse, M. F. ve Erginer, A. (2011). Yönetici adayı öğretmenlerin yöneticiliği tercih nedenleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 123-146.
Lee, J. C. K., Walker, A., & Bodycott, P. (2000). Pre-service primary teachers' perceptions about principals in Hong Kong: Implications for teacher and principal education. Asia- Pacific Journal of Teacher Education, 28 (1), 53-67.
Mari, J., & Marti, I. (2006). Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight. Journal of World Business,41 (1), 36-44.
Morrison, A., & Johnston, B. (2003). Personal creativity for entrepreneurship: Teaching and learning strategies. Active Learning in Higher Education, 4 (145), 145-158.
Mulford, B. (2003). School leaders: Changing roles and impact on teacher and school effectiveness. A paper commissioned by the education and training policy division. OECD, for the Activity Attracting, Developing and Retaining Effective Teachers.
Naktiyok, A. ve Timüroğlu, M. K. (2009). Öğrencilerin motivasyonel değerlerinin girişimcilik niyetleri üzerine etkisi ve bir uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (3), 85-103.
Özdevecioğlu, M. ve Cingöz, A. (2009). Sosyal girişimcilik ve sosyal girişimciler: Teorik çerçeve. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 82, 81-95.
Pache, A.C., & Chowdhury, I. (2012). Social Entrepreneurs as institutionally embedded entrepreneurs: Toward a new model of social entrepreneurship education. Academy of Management Learning & Education, 11 (3), 394-510.
Peredo, A. M., & Mclean, M. (2006). Social entrepreneurship: A critical review of the concept Journal of World Business, 41, 56-65.
Roberts, D., & Woods, C. (2005). Changing the world on a shoestring: The concept of social entrepreneurship. University of Auckland Business Review, 45-51.
Sağır, M. ve Emişoğlu, S.P. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretimsel liderlik rollerinde sorunla karşılaşma dereceleri ve karşılaştıkları sorunlar. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 39-56.
Seelos, C., & Johanna, M. (2005). Social entrepreneurship: Creating new business models to serve the poor. Business Horizons, 48, 241-246.
Şahin, A. E. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22, 243-260.
Şahin, A. E. (2009).Türkiye'de ilköğretim okulu müdürlüğünün bir meslek olarak mevcut durumu: Bir delphi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 125-136.
Şahin, İ., Beycioğlu, K., ve Fırat, N. (2011). Öğretmen görüşlerine göre çeşitli yönetim becerilerinin okul müdürleri için önem dereceleri. Buca eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 58-75.
Şekerci, M. ve Aypay, A. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim becerileri ile grup etkililiği arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (57), 133-160.
Tebiş, C. ve Okay, H. (2012). Müzik öğretmenliği programı öğrencilerinin yönetici liderlik eğilimleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1 (2), 162-172.
Thompson, J. L. (2002). The world of the social entrepreneur. International Journal of Public Sector Management, 15 (5), 412-431.
Turan, H. (2007). Çankaya ilçesi'inde görev yapan ilköğretim okul müdürlerinin yönetim işlevlerinde karşılaştıkları sorunlar ve sorun çözme uygulamaları. Yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Turan, S., Yıldırım, N. ve Aydoğdu, E. (2012). Okul müdürlerinin kendi görevlerine ilişkin bakış açıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (3), 63-76.
Türkmen, N. (2012). Öğretmen adaylarının okul yöneticiliğine yönelik tutumları. Yüksek lisans tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uslu, B. (2013). Eğitim yönetimindeki akademisyenlerin okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37, 172-188.
Weerawardena, J., & Mort, G. S. (2006). Investigating social entrepreneurship: A multidimensional model. Journal of World Business, 41, 21-35.
Yeniçeri, Ö. ve Seçkin, Z. (2011). Bilgideki hızlı değişimin yönetici / liderin karar alma sürecine etkileri üzerine bankacılık sektöründe bir uygulama. Karadeniz Araştırmaları, 29, 97-118.
Yeşilkaya, Ş. (2007). Öğretmenleri yönetici olmaya güdüleyen etkenler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, N. (2011). Yöneticilik görevinin okul müdürlerine olumlu ve olumsuz katkıları. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 230-245.
Yıldız, K. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin sosyal beceri düzeyleri ve düşünme stilleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 49-70.

APA	KOÇAK S, Özdemir M (2015). Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. , 631 - 645.
Chicago	KOÇAK SEVAL,Özdemir Murat Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. (2015): 631 - 645.
MLA	KOÇAK SEVAL,Özdemir Murat Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. , 2015, ss.631 - 645.
AMA	KOÇAK S,Özdemir M Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. . 2015; 631 - 645.
Vancouver	KOÇAK S,Özdemir M Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. . 2015; 631 - 645.
IEEE	KOÇAK S,Özdemir M "Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü." , ss.631 - 645, 2015.
ISNAD	KOÇAK, SEVAL - Özdemir, Murat. "Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü". (2015), 631-645.

APA	KOÇAK S, Özdemir M (2015). Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 631 - 645.
Chicago	KOÇAK SEVAL,Özdemir Murat Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11, no.3 (2015): 631 - 645.
MLA	KOÇAK SEVAL,Özdemir Murat Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.11, no.3, 2015, ss.631 - 645.
AMA	KOÇAK S,Özdemir M Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015; 11(3): 631 - 645.
Vancouver	KOÇAK S,Özdemir M Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015; 11(3): 631 - 645.
IEEE	KOÇAK S,Özdemir M "Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, ss.631 - 645, 2015.
ISNAD	KOÇAK, SEVAL - Özdemir, Murat. "Öğretmen Adaylarının Okul Yöneticiliğine Yönelik Tutumları Üzerinde Sosyal Girişimciliğin Rolü". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11/3 (2015), 631-645.