TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER

KAYA KILIÇ, AYTEN; SARUÇ, SEMRA

TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER

Semra SARUÇ, (Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sosyal Hizmet Bölümü Eskişehir, Türkiye)

Ayten KAYA KILIÇ (Antalya Aşır Aksu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi)

Toplum ve Sosyal Hizmet

49 7

Yıl: 2015 Cilt: 26 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 53 - 71 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER

Öz:

Ruh sağlığı alanında ülkemizde oldukça yeni olan toplum ruh sağlığı hizmetleri, ruh sağlığı hastalığı olan bireylerin bakımı ve sosyal rehabilitasyonu açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'nden hizmet alan hastaların sosyo-demografik özellikleri, aile özellikleri, klinik özellikleri ve sosyal yaşam özellikleri incelenmiştir. Araştırma toplum ruh sağlığı merkezinde kayıtlı olan toplam 176 hastanındosyası incelenerek yapılmıştır. Hastaların çoğunluğu bekâr olup, hanedeki ilk çocuklarda ruhsal hastalığın daha fazla oranda görüldüğü belirlenmiştir. Hastaların ailelerinin çoğunluğu alt sosyo ekonomik düzeyde olup hastaların önemli bir kısmının herhangi bir gelirleri bulunmamaktadır. Hastaların hastalık öncesi dönemde büyük bir oranda iş sahibi oldukları fakat hastalık sonrası tamamına yakınının çalışmadıkları anlaşılmıştır. Hastaların çoğunluğunun birinci derecedeyakınlarında psikiyatrik hastalığın olduğu, bunun yanında hastaların çoğunluğunun adli sorunlarının ve madde kullanım öykülerinin olmadığı görülmüştür. Son olarak hastaların çoğunluğunun özbakım yetersizliğinin olduğu ve sosyal çevrelerinin bulunmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji Psikiyatri

Social Profile of Patients Receiving Service from Community Mental HealthCenter and Provided Services in the Center

Öz:

Community Mental Health Services, which are considerably new in the field of mental health in our country is very important in terms of mental health care and social rehabilitation of individuals with mental illness. In this study, socio-demographic characteristics, family characteristics, the clinical features, and social life characteristics of patients receiving services from Antalya Education and Research Hospital Community Mental Health Center were investigated. 176 patients' files registered in the community mental health center were examined. It is determined that the majority of patients are single and the mental illness rate is higher in the first children of families. The majority of patients' families are in lower socio-economic status and a significant part of patients don't have any income. It is understood that a large number of patients had a job before the period of illness, but almost all of them have no job after illness process. The majority of patients of first circle relatives have also mental illnesses. Besides, the majority of patients have not been observed in criminal cases and substance use history. Finally, the majority of patients have been observed with lack of self-care and social environment

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alataş, G., Karaoğlan, A., Arslan, M., Yanık, M. (2009). Toplum temelli ruh sağlığı modeli ve Türkiye'de Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Projesi. Nöropsikiyatri Arşivi, 46 (1): 25-29. Angermeyer, C.Matthias. Kühn, Ludwig. Goldstein, M.Jill.(1990). Gender and the course of schizophrenia: Differences in treated outcomes. Schizophrenia Bulletin, 16 (2):293-307.
Arıkan, Ç.(1996). Çağdaş psikiyatrik tedavide psikiyatrik sosyal hizmetin yeri. (Ed):
Ç.Arıkan ve D. Ladiper. Ruh hastalıklarının tedavisinde psiko-sosyal bir boyut. Şafak Matbaacılık, Ankara. ss 63-80. Bag, B. (2012). Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinde Hemşirenin Rolü: İngiltere Örneği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 4(4):465-485 doi:10.5455/cap.20120428.
Bassuk E.L, Gerson S.(1978). Deinstitutionalization and mental health services. Scientific American, 238 (2): 46-53.
Başer, D., Kırlıoğlu, M. ve Mavili Aktaş, A. (2013). Sosyal hizmet mesleğinin bir uygulama alanı olarak toplum temelli ruh sağlığı sistemi ve güncel değişimler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24 (2): 179-192.
Bulut, I. (1998). Psikiyatri alanı ve sosyal hizmet mesleği. (Ed). C.Güleç ve E.Köroğlu,
Psikiyatri temel kitabı. Hekimler Yayın Birli- ği, Ankara. Cilt 2: 1329-1332.
Çoban, Adnan. (2008). Şizofreni. Bin Parça Akıl. İstanbul, Timaş.
Doğan, S., Doğan, O.,Tel, H., Çoker, F., Polatöz, Ö., Başeğmez, F.D.(2002). Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: Ayaktan hastalar. Anadolu Psikiyatri, 3(2): 69-74.
Doğan, O.(2001). Şizofreni hastalarının evde bakımı. Anadolu Psikiyatri, 2(1):41
Duman, Z.Ç., Aştı, N., Üçok, A., Kuşçu, M.K.(2007). Şizofreni hastalarına ve ailelerine 'bağımsız ve sosyal yaşam becerileri topluma yeniden katılım programı' uygulaması, izlemesi. Anadolu Psikiyatri, 8(2): 101.
Ensari, H., Gültekin, B.K., Karaman, D., Koç, A., Beşkardeş, A.F. (2013). Bolu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmetlerinin şizofreni hastalarındaki yaşam kalitesi, yeti yitimi, genel ve sosyal işlevsellik üzerine etkisi: Bir yıllık izleme sonuçları. Anadolu Psikiyatri, 14(2): 108-114.
Ensari, H. (2013) Türkiye'de ilk toplum ruh sağlığı merkezi açılış süreci... Dünden Bugüne Bolu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Deneyimleri (2008-2013). İstanbul, Nobel Matbaacılık.
Ertuğrul, A.(2007). Şizofreni etiyolojisi. Ed: Soygür H, Alptekin K, Atbaşoğlu E.C, Her- ken H. Türkiye Psikiyatri Derneği, Ankara. Fragou, S., ve Murray, R.M.(2008). Şizofre- ni. Çev: Gürkan Kazancı. İstanbul, Nobel.
Güz, H. (2000). Şizofreni ve cinsiyet. Ana- dolu Psikiyatri, 1(2):180-185.
Işık, E. (2006). Güncel şizofreni. İstanbul, Format.
Javed, M.A. (2000). Gender and schizophrenia. Journal of Pakistan Medikal Association. 50(2):63-68.
Karagöl, A., Çalışkan, D. ve Beyazyüz, M.(2013). Halk sağlığı açısından ruhsal bo- zukluklarda üç boyutuyla damgalama. Sü- rekli Tıp Eğitimi Dergisi, 22(3): 96-101.
Kaplan, Harold I., ve Sadock, B. J.(2004). Klinik psikiyatri. Çev. Edit: Ercan Abay. İstanbul, Nobel. Köroğlu, E (2009). Klinik uygulamada psikiyatri tanı ve tedavi klavuzları. Hekimler Yayın Birliği, s. 1-5.
Liberman, R. P. (2011). Yeti yitiminden iyileşmeye: Psikiyatrik İyileştirim Elkitabı. American Psychiatric Publishing, Inc. Washington DC, 2008'den çeviri: Yıldız M. Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği, Ankara.
Lucca, A. M. (2000). "A Clubhouse fidelity index: Preliminary reliability and validity results". Mental Health Services Research, (2): 89-94.
Oral, M., ve Tuncay, T. (2012). Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet, (2): 93-114.
Özdemir, U. (2000). Türkiye'de psikiyatrik sosyal hizmet. Aydınlar Matbaası, Ankara.
Pehlivan, K.(2004). Kadın psikiyatrik hastaların cinsel yaşam, evlilik, aile planlaması ve kontrasepsiyon, gebelik ve çocuk sahibi olma, AIDS ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından riskli davranışlarının genel popülasyonla karşılaştırmalı çalışması. Uzmanlık tezi, İstanbul.
Pektaş, İ., Bilge, A., ve Ersoy, M.A.(2006). Toplum ruh sağlığı hizmetlerinde epide- miyolojik çalışmalar ve toplum ruh sağlığı hemşireliğinin rolü. Anadolu Psikiyatri, (1):43-48. Rudyard, N. (1997). Stages in realizing the international diffusion of a single way of working: The Clubhouse model. New directions for Mental Health Servıces, 74, Summer: 53-66.
Salem, E.J., Kring, M.A.(1998).The role of gender differences in the reduction of etiologic heterogeneity in schizophrenia. Clinical Psychology Review, 18 (7):795-819.
Saruç, S., ve Duyan, V. (2009). Psikiyatride ekip çalışması ve sosyal hizmet bakış açısı. Kriz Dergisi, 17 (1): 37-44.
Saugstad, F.L. (1989). Social class, marria- ge, and fertility in schizophrenia. Schizoph- renia Bulletin, 15 (1):9-43.
T.C.Sağlık Bakanlığı (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı 2011-2023. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
T.C. Sağlık Bakanlığı Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Hakkında Yönerge, 2011.
The International Center for Clubhouse Development (2004). Clubhouse employment manual. New York, Work Exchange Coalition of Voluntary Mental Health Agencies, Inc.
Yanık, M.(2007). Türkiye Ruh Sağlığı Sistemi Üzerine Değerlendirme ve Öneriler, Ruh Sağlığı Eylem Planı Önerisi. Edit. M.E. Ceylan. Psikiyatride Derlemeler, Olgular ve Varsayımlar Dergisi RCHP Özel sayı: 9-27. Yıldız, M. (2011). Şizofreni hastaları için ruhsal toplumsal beceri eğitimi eğitici elki- tabı. İkinci Baskı, Ankara: Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği.
Yılmaz, V.(2012). İnsan hakları ve karşılaştırmalı sosyal politika yaklaşımı ışığında Türkiye'de ruh sağlığı politikaları: Tespitler ve öneriler. RUSİHAK Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi Derneği. Karika: İstanbul. http://www.rusihak.org/ E.T:30.01.2015.

APA	SARUÇ S, KAYA KILIÇ A (2015). TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. , 53 - 71.
Chicago	SARUÇ SEMRA,KAYA KILIÇ AYTEN TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. (2015): 53 - 71.
MLA	SARUÇ SEMRA,KAYA KILIÇ AYTEN TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. , 2015, ss.53 - 71.
AMA	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. . 2015; 53 - 71.
Vancouver	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. . 2015; 53 - 71.
IEEE	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A "TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER." , ss.53 - 71, 2015.
ISNAD	SARUÇ, SEMRA - KAYA KILIÇ, AYTEN. "TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER". (2015), 53-71.

APA	SARUÇ S, KAYA KILIÇ A (2015). TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2), 53 - 71.
Chicago	SARUÇ SEMRA,KAYA KILIÇ AYTEN TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. Toplum ve Sosyal Hizmet 26, no.2 (2015): 53 - 71.
MLA	SARUÇ SEMRA,KAYA KILIÇ AYTEN TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.26, no.2, 2015, ss.53 - 71.
AMA	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2015; 26(2): 53 - 71.
Vancouver	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2015; 26(2): 53 - 71.
IEEE	SARUÇ S,KAYA KILIÇ A "TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER." Toplum ve Sosyal Hizmet, 26, ss.53 - 71, 2015.
ISNAD	SARUÇ, SEMRA - KAYA KILIÇ, AYTEN. "TOPLUM RUH SAĞLIĞI MERKEZİNDEN HİZMET ALAN HASTALARIN SOSYAL PROFİLİ VE MERKEZDE VERİLEN HİZMETLER". Toplum ve Sosyal Hizmet 26/2 (2015), 53-71.