Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları

ÇETİNKAYA, Fevziye; Naçar, Melis; YILMAZEL, GÜLAY

Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları

Gülay YILMAZEL, (Hitit Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Çorum, Türkiye)

Melis NAÇAR, (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Fevziye ÇETİNKAYA (Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

16 0

Yıl: 2015 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 161 - 170 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları

Öz:

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı bir sanayi kuruluşunda işçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi ve işçileri riskli davranışlardan koruyacak müdahalelerin ortaya çıkarılmasıdır. YÖNTEM: Tanımlayıcı özellikteki bu araştırma Ekim-Kasım 2013 tarihinde Çorum ilinde bir çimento fabrikasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini çimento fabrikasında çalışan 110 işçi oluşturmuştur. Araştırmaya 83 gönüllü işçi katılmıştır. İşçilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesinde 52 maddeden oluşan Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (Health Promotion Life-Style Profile-II) kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde bağımsız gruplarda t testi ve OneWay Anova (Post-hoc Tukey) testi kullanılmıştır. BULGULAR: İşçilerin ölçekten aldıkları puanların ortalaması 2,42±0,39 olarak saptanmıştır. Madde puan ortalaması en yüksek olan alt grubun ruhsal gelişim, en düşük alt grubun fiziksel aktivite olduğu saptanmıştır. İş yaşamına başlama yaşlarına ve iş deneyim sürelerine göre ölçekten alınan puanların anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0.05). Sürekli yakındığı bir sağlık şikâyeti olmayanlar ile son bir yıl içinde alkollü içecek içmeyenlerin ve beden kitle indeksi normal olanların ölçeğin tamamından ve alt gruplarından daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür (p<0.05). SONUÇ: Çimento fabrikasında çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışlarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Ülkemizde sanayi sektöründe çalışanlara yönelik sağlığı koruma ve geliştirme programlarının ulusal düzeyde standardize edilmesi yararlı olacaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji

[Health promoting behaviors in ındustrial workers]

Öz:

AIM: The aim of this study was to determine healthy lifestyle behaviors of workers at an industrial enterprise and to reveal interventions to protect workers from risky behaviors. METHODS: This descriptive research was conducted between the October-November 2013 in a sement factory in Corum. The population of study was consisted from 110 workers and completed by volunteer 83 workers. To evaluate workers' healthy lifestyle behaviors, Health Promotion Life-Style Profile-II was used. In statistical analysis we used independent t test and One-Way Anova (Post-hoc Tukey) test. RESULTS: The average scores obtained from the scale was found 2.42±0.39. It was identified that workers took the highest scores from the subscale of spiritual growth and the lowest scores from the subscale of physical activity. Scores obtained from the scale showed significant difference according to age of onset to business life and duration of work experience (p<0.05). It was seen that workers had higher scores from the total and subscale who had'nt any health problems continuously, who did'nt drink any alcoholic beverages in last one year and who had normal body mass index (p<0.05). CONCLUSIONS: Health promoting behaviors were found to be in moderate level among cement factory workers. In our country, health protection and development programs at the national level would be useful to standardize for employees in the industrial sector

Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Milestones in Health Promotion Statements from Global Conferences. World Health Organization 2009.
Johnson RL. Gender differences in health-promoting lifestyles of African Americans. Public Health Nursing 2005; 22 (2): 130--137.
Swarbrick M, D'Antonio D, Nemec PB. Promoting staff wellness. Psychiatric Rehabilitation Journal 2011; 34(4): 334-336.
Sorensen G, Landsbergis P, Hammer L, Amick BC, Linnan L, Yancey A. preventing chronic disease in the workplace: A workshop report and recommendations. Am J Public Health 2011;101:196-207.
Evans CJ. Health and work productivity assessment: State of the Art of State 11. of Flux. J Occup Environ Med 2004; 46(6): 3-11.
Shain M, Kramer DM. Health promotion in the workplace: Framing the Concept, Reviewing the Evidence. Occup Environ Med 2004; 61: 643-648.
Mukamal KJ, Ding EL, Djoussé L. Alcohol consumption, physical activity, and chronic disease risk factors: A population-based cross-sectional survey. BMC Public Health 2006; 6: 118-118.
Sorensen G, Barbeau E. The National Institute of Occupational Safety and Health. Steps to a Healthier US Workforce Symposium October 26-28, 2004, Washington, D.C.
Workers' health: global plan of action-Sixtieth World Health Assembly. World Health Organization, WHA60.26, 2007.
Zhang SC, Wei C, Fukumoto K, et al. comparative study of health-promoting lifestyles in agricultural and non- agricultural workers in Japan. Environ Health Prev Med 2011; 16: 80-89.
Walker NS, Volkan K, Sechrist RK, Pender JN. Health promoting life styles of older adults: comparisons with young and middle - aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci. 1988; 11(1): 76-90. Esin N. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 1999; 12(45): 87- 95.
Karadağ G, Koçak HS, Aydın N, Parlar Kılıç S, Kul S. Determination of some Nutritional Habits and Healthy Life- Style Behaviours of Workers. International Journal of Caring Sciences 2013; 6 (3): 485-493.
Elfidan G, Ergül Ş, Erkin Ö. Kömür işletmesinde çalışan işçilerin sağlık durumlarını ve sağlığın önemini algılamaları. TAF Prev Med Bull 2013; 12(4): 383-392.
Huang SL, Li RH and Tang FC. Comparing disparities in the health-promoting lifestyles of taiwanese workers in various occupations. Industrial Health 2010; 48: 256-264.
Drake CL, Roehrs T, Richardson G, Walsh JK, Roth T. Shift work sleep disorder: prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers. Sleep 2005; 28(1):9-11.
Ardıç S. Uyku hastalıkları ve trafik-iş kazaları. Toraks Dergisi. 2001;2: 91-98.
Artazcoz L, Cortes I, Borrell C, Escriba-Aguir V, Cascant L. Gender perspective in the analysis of the relationship between long workhours, health and health-related behavior. Scand J Work Environ Health 2007; 33(5): 344- 350.
Akersted T, Fredlund P, Gillberg M, Jansson B, Çeviren: Durukan E, İlhan MN. Öldürücü iş kazalarının iş ile ilgili faktörler ve uyku sorunları ilişkisi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2002; 8: 52-54.
Lindberg E, Carter N, Gislason T, Janson C. Role of snoring and daytime sleepiness in occupational accidents. Am J Respir Crit Care Med 2001; 164: 2031-2035.
Gökmen N, Yıldız A, Deniz Ö. Tütün fabrikasında çalışan işçilerin tütüne bağlı sağlık risk algıları ve uygulamalar. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(6):465-474.
Sağlık Araştırması 2012. Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara 2013, ss:50-55.
Unalacak M, Altin R, Kart L, Tor M, Ornek T, Altunel H. Smoking prevalence, behaviour and nicotine addiction among coal workers in Zonguldak, Turkey. J Occup Health 2004; 46(4): 289-295.
Gülhan B, İlhan MN, Civil EF. Ankara'da bir metal sanayi fabrikasında iş kazaları ve etkileyen faktörler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2012;10(2):76-85.
Balcı E, Gün İ, Kaya A, Öksüzkaya A, Kayseri'de bir mobilya fabrikasındaki işçilerin iş güvenliği konusunda bilgi-tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2005; (24):28-33.
Sözen S, Bilir N, Yıldız AN, Yıldız E, Sözen T. Metal sektöründe bir işyerinde çalışanların beslenme alışkanlıkları ve ilişkili antropometrik ölçümleri. Toplum Hekimliği Bülteni 2009;28(3):7-14.
Kouvonen, A, Kivimaki M, Virtanen M, Heponiemi T, Elo- vainio M, Pentti J, et al. Self-rated health, work characteristics and health related behaviours among nurses in Greece: A Cross Sectional Study. BMC Public Health 2006; 6: 24-24.
Park JB, Nakata A, Swanson NG, Chun H. Organizational factors associated with work-related sleep problems in a nationally representative sample of Korean workers. Int Arch Occup Environ Health 2012; 86(2): 211-222.
Bolton KL, Rodriguez E. Smoking, drinking and body weight after re-employment: does unemployment experience and compensation make a difference? BMC Public Health 2009; 9: 77-77.
Ayanoğlu C. İşyerinde ergonomi ve stres. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi 2007; 34: 29-36.
Yıldız N, Çaman Ö, Esin N. İş yerinde sağlığı geliştirme programları. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu. Aydoğdu Ofset, Ankara 2012. ss:14-15.
Bhattacherjee A, Chau N, Sierra CO, Legras B, Benamghar L, Michaely JP et al. Relationship of job and some individual characteristics to occupational injuries in employed people: a community- based study. J Occup Health. 2003; 45: 382- 291.
Kunar BM, Bhattacherjee A, Chau N. Relationship of job hazards, lack of knowledge, alcohol use, health status and risk taking behavior to work injury of coal miners: a case- control study in İndia. J Occup Health 2008; 50: 236-244.
Global status report on noncommunicable diseases 2010. Geneva: World Health Organization, 2011.
Sun A, Zhang J, Tsoh J, Wong-Kim E, Chow E. The effectiveness in utilizing Chinese media to promote breast health among Chinese women. Journal of Health Communication 2007; 12: 157-171.
Oh KM, Kreps GL, Jun J, Chong E, Ramsey L. Examining the health ınformation-seeking behaviors of Korean Americans. Journal of Health Communication: International Perspectives 2012; 17(7): 779-801.
Esin MN, Yılmaz AD, Ardıç A. Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir fabrikanın kaynak bölümü çalışanlarında maske kullanımı ve etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull. 2012; 11(3): 299-306.
Deveci SE, Açık Y, Ercan E, Oğuzöncül AF. Bir üniversite hastanesinde temizlik çalışanlarının temizlik ve hijyen konusundaki davranışlarının değerlendirilmesi. F.Ü. Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2010; 24 (2): 123 - 127.
Harris JR, Huang Yi, Hannon PA, Williams B. Low- socioeconomic status workers: Their health risks and how to reach them. JOEM 2011; 53(2):132-137.
Beser A, Bahar Z, Buyukkaya D. Health promoting behaviors and factors related to lifestyle among Turkish workers and occupational health nurses' responsibilities in their health promoting activities. Ind Health 2007; 45: 151- 159.
Yu K, Bi J, Huang Y, et al. Relationship between health- promoting lifestyle and sub-health status in the employees ofanenterprise. J South Med Univ 2013; 33(8):1203-1206.
Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E, Safalı F, Yavuz Ö, Onur Ö ve ark. Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2012; 26(3):151-157.
Cürcani M, Tan M, Küçükoğlu S. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(1):41-49.
Yılmazel G, Çetinkaya F, Naçar M. Hemşirelik öğrencilerinde sağlığı geliştirme davranışları. TAF Prev Med Bull 2013; 12(3): 261-270.
Kaya M, Özvarış Ş, Atlaş H, Altay M, Atik Ç, Aytekin M ve ark. Ankara'da bir sağlık ocağına ve belediyeye ait bir spor kompleksine başvuran 18 yaş ve üzeri kadınların sağlığı geliştirici yaşam biçim düzeylerinin belirlenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni 2009;28(1):8-13.
Naumanen P. The health promotion model as assessed by ageing workers. Journal of Clinical Nursing 2006; 15: 219- 226.
Tsai YC, Liu CH. Factors and symptoms associated with work stress and health-promoting lifesytles among hospital staff: a pilot study in Taiwan. Health Services Research 2012; 12: 199.
Becker CM, Arnold W. Health promoting behaviors of older Americans versus young and middle aged adults. Educational Gerontology 2004; 30: 835-844.

APA	YILMAZEL G, Naçar M, ÇETİNKAYA F (2015). Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. , 161 - 170.
Chicago	YILMAZEL GÜLAY,Naçar Melis,ÇETİNKAYA Fevziye Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. (2015): 161 - 170.
MLA	YILMAZEL GÜLAY,Naçar Melis,ÇETİNKAYA Fevziye Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. , 2015, ss.161 - 170.
AMA	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. . 2015; 161 - 170.
Vancouver	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. . 2015; 161 - 170.
IEEE	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F "Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları." , ss.161 - 170, 2015.
ISNAD	YILMAZEL, GÜLAY vd. "Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları". (2015), 161-170.

APA	YILMAZEL G, Naçar M, ÇETİNKAYA F (2015). Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 14(2), 161 - 170.
Chicago	YILMAZEL GÜLAY,Naçar Melis,ÇETİNKAYA Fevziye Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 14, no.2 (2015): 161 - 170.
MLA	YILMAZEL GÜLAY,Naçar Melis,ÇETİNKAYA Fevziye Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.14, no.2, 2015, ss.161 - 170.
AMA	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2015; 14(2): 161 - 170.
Vancouver	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2015; 14(2): 161 - 170.
IEEE	YILMAZEL G,Naçar M,ÇETİNKAYA F "Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 14, ss.161 - 170, 2015.
ISNAD	YILMAZEL, GÜLAY vd. "Bir sanayi kuruluşunda çalışan işçilerin sağlığı geliştirme davranışları". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 14/2 (2015), 161-170.