TY  - JOUR
TI  - Şanlıurfa'da 2001-2011 Yıllarına Ait Sıtma Epidemiyolojik Verilerinin Değerlendirilmesi
AB  - Türkiye'de saptanan sıtma olgularında tek etken Plasmodium vivax olmakla birlikte, son zamanlarda P.falciparum'un etken olduğu yurt dışı kaynaklı olgularda da artış görülmeye başlanmıştır. Şanlıurfa, iki büyük epidemiden birinin, 84.345 olguyla 1994 yılında yaşandığı ve sıtmanın endemik olarak görüldüğü Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunmaktadır. Bu bölgenin, Irak, İran ve Suriye gibi ülkelerle sınıra sahip olması, sınır ötesi geçişlerin yaşanmasına, dolayısıyla yurt dışı kaynaklı olguların artışına yol açmıştır. Ayrıca, Güneydoğu Anadolu Projesi nedeniyle meydana gelen iklim, sıcaklık ve nem değişikliği, sivrisinek popülasyonu için uygun üreme alanlarının artmasına neden olmuştur. Günümüzde, Şanlıurfa'da da yurt dışı kaynaklı sıtma olgularının dışında yerli bulaşa bağlı yeni sıtma olguları görülmemekle birlikte, bu bölgede sıtma epidemiyolojisine ait son yılları kapsayan bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, 2001-2011 yılları arasındaki 11 yıllık dönemde, sıtma açısından hassas olan Şanlıurfa bölgesinde görülen sıtma olgularına ait epidemiyolojik verilerin retrospektif olarak değerlendirilmesidir. Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Sıtma Savaş Birimi'nden elde edilen veriler; olgularının görülme sıklığı, yıllar ve aylara göre dağılımı, demografi k özellikleri, parazitin türü ve kaynağı ve hastalığın saptandığı yerleşim birimleri açısından analiz edilmiştir. Çalışma döneminde sürveyans çalışmaları kapsamında incelenen toplam 1.149.196 kan yayması örneğinin 4394'ünde (%0.4) Plasmodium spp. saptanmıştır. Olguların %99.9'unda (4391/4394) etkenin P.vivax olduğu; 2010 yılından sonra saptanan üç (%0.07) olguda ise P.falciparum olduğu görülmüştür. Olguların 2351'i (%53.5) erkek, 2043'ü (%46.5) kadın olup (p> 0.05), yaş aralığı 3 ay-80 yıl (ortalama yaş: 19.21 ± 16.12 yıl) arasında değişmektedir. Yaş gruplarına göre olguların saptanma sıklığı ise; 0-11 ay, 1-4 yaş, 5-9 yaş, 10-14 yaş ve >= 15 yaş gruplarında sırasıyla, %2.5, %15.1, %18, %13.9 ve %50.5 olarak belirlenmiştir. Plasmodium spp. en çok 2002 yılında (1244/110.533; %1.1), en az ise 2011 yılında (1/50.981; %0.002) incelenen örneklerde saptanmıştır. Toplam 4394 olgunun yıllara göre dağılım oranları incelendiğinde, 2001 yılından 2011 yılına kadar sırasıyla; %25.4, %28.3, %17.8, %10.9, %8.9, %5.6, %1.4, %1.4, %0.2, %0.009 ve %0.02 olarak izlenmiştir. Olguların %80.6'sı yerli ve %19.4'ü yurt dışı kaynaklıdır. En fazla olgu %71.4 oranı ile Siverek ilçesinde görülmüş; bunu %13.5 ile Ceylanpınar ve %6.6 ile Viranşehir ilçeleri izlemiştir. İklim itibarıyla Şanlıurfa'da yılın her ayı sıtma olgusu görülmekle birlikte, olguların en çok Eylül (832/4394; %18.9) ve Ekim (1054/4394; %24) aylarında tespit edildiği belirlenmiştir. Bu çalışma, son zamanlarda Türkiye'de olduğu gibi Şanlıurfa'da da yerli bulaşa bağlı sıtma olgularının sıfıra düştüğünü vurgulamaktadır. Buna karşın, sıtmanın endemik olduğu ülkelere yapılan seyahatler ya da bu ülkelerden olan göçler nedeniyle P.falciparum kaynaklı sıtma olguları halen görülmektedir. Ülkemizde yürütülen Sıtma Eliminasyon Programı çerçevesinde, geçmişte hastalığın endemik olduğu ilimiz Şanlıurfa'da herhangi bir ihmale ve duraklamaya yer vermeden sıtmaya karşı, etkin şekilde verilen mücadeleye aynı kararlılıkla devam edilmelidir
AU  - ŞİMŞEK, Zeynep
AU  - YILDIZ ZEYREK, Fadile
AU  - SEYREK, Adnan
AU  - GÜRSES, GÜLCAN
AU  - TOPLUOGLU, SEHER
AU  - Yentur Doni, Nebiye
PY  - 2016
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 50
IS  - 2
SN  - 0374-9096
SP  - 307
EP  - 314
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/200299
ER  -