Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı

Nazan AKTAŞ, (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Yahya ÖZDOĞAN (Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Konya, Türkiye)
Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi
56 11
Yıl: 2016 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 146 - 153 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı

Öz:
Bu çalışmada, gıda ve beslenme okuryazarlığı kavramı, tanımı, amacı, gerekli beceriler ve işaret eden bazı unsurların incelenmesi ayrıca bu terim için bir tanım önerilerek ulusal literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu derleme çalışmada, benzer konuda yapılmış birincil araştırmalardan ortaya çıkan ikincil veriler kullanılmıştır. Gıda ve beslenme okuryazarlığı, gıda ve beslenme ile ilgili bilgilere erişme, analiz etme, değerlendirme, doğru kararlar alarak uygulayabilme, sağlıklı beslenmeyi sürdürme, uygun miktarda sağlıklı besin seçme ve tüketme, gıda sisteminin işleyişini değerlendirme ve gıda güvencesinin sağlanması için gerekli olan istek, bilgi, beceri, tutum, davranış ve yeteneklerin bileşimidir.Toplumda, gıda ve beslenme okuryazarlığının öneminin anlaşılması ve yaygınlaşması sağlığın, iyilik halinin, sağlıklı beslenme ve besin seçiminin geliştirilmesi ve sürdürülmesine katkı sağlayabilecektir. Bilgi, beceri ve davranış odaklı, kuramlara dayanan ve etkin eğitim yöntemlerinin kullanıldığı gıda ve beslenme okuryazarlığı girişimlerin planlanması ve uygulanmasında ilgili tüm paydaşların iş birliği içinde olmaları yararlı olacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Food and Nutrition Literacy

Öz:
In this research, the aim is to study the concept, definition, objective of nutrition literacy, required skills with some reference elements and also proposing a new definition for this term in order to contribute to the national literature. In this review study, secondary data which was obtained from the primary studies carried out in a similar subject was used. Nutrition literacy is the combination of access to, analysis, and evaluation of the information related to food and nutrition, making and implementation of good decisions, maintaining a healthy eating, choosing and consuming a proper amount of healthy food, and the motivation, knowledge, skill, attitude, behavior and abilities required for the evaluation of the motivation needed to ensure food security and the working of the food system. The recognition and dissemination food and nutrition literacy among the society will help the improvement of well-being, maintaining a healthy nutrition and choice of healthy food. It would be useful that all stakeholders are in cooperation in the planning and implementation of food literacy initiatives where effective, theorybased training methods focusing on knowledge, skill and behavior are used.
Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aihara, Y. ve Minai, J., 2011. Barriers and catalysts of nutrition literacy among elderly Japanese people. Health promotion international, 8: 1-11.
  • Anonim, 2004. World Health Organisation. Global strategy on diet, physical activity and health. Geneva: Fifty-seventh World Health http://www.who.int/dietphysicalactivity/s trategy/eb11344/strategy_english_web.p df. (acccess: 19.10.2015). Assembly
  • Anonim, 2006. Understandings of literacy. http://www.unesco.org/education/GMR2 006/full/chapt6_eng.pdf, (acccess: 02.01.2016). pp.147-159.
  • Bellotti, B., 2010. Food literacy: Reconnecting the city with the country. Agricultural Science. 22: 29-34.
  • Benn, J., 2014. Food, nutrition or cooking literacy- a review of concepts and competencies regarding food education. International journal of Home Economics, 17 (1): 13-35.
  • Block, L., Childers, T., Davis, B., Ebert, J., Kumanyika, L., van Ginkl-Bieshaar, M., 2005. From nutrients to nurturance: A conceptual introduction to food well- being. Journal Public Policy Marketing, 30: 5-13.
  • Brooks, N. ve Begley, A., 2014. Adolescent food literacy programmes: A review of the literature. Nutrition and Dietetics, 71(3): 158-171.
  • Cimbaro, M.A., 2008. Nutrition literacy: Towards a new conception for home economics Education. The University of British Columbia, Vancouver.
  • Contento, R.I., 2011. Nutrition education linking research, theory and practice, Jones and Bartlett Publishers, Massachusetts.
  • Cullen, T., Hatch, J., Martin, W., Higgins, J.W., Sheppard, R., 2015. Food Literacy: Definition and Framework for Action. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research, 76(3): 1-6.
  • Cutter-Mackenzie, A. ve Smith, R., 2003. Ecological paradigm'in (part Research, 9(4): 497-524. The 'missing education Education one). Environmental
  • Fordyce-Voorham, S., 2011. Identification of essential food skills for skill-based healthful eating programs in secondary schools. Journal of Nutrition Education and Behavior, 43(2): 116-122.
  • Huizinga, M.M., Carlisle, A.J., Cavanaugh, K.L., Davis, D.L., Gregory, R.P., Schlundt, D.G., 2009. Literacy, numeracy, and portion-size estimation skills. American Journal of Preventive Medicine, 36: 324-328.,
  • Keser, A. ve Çıracıoğlu, E.D., 2015. Sağlık ve Beslenme Okuryazarlığı, (Ed.) Yıldırım, F ve Keser, A., Ankara Üniversitesi Yayın No:455, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 39-59s.
  • Kolasa, K.M., Peery, A., Harris, Shovelin, K., 2001. Food literacy partners program: a strategy to increase community food literacy. Topics in Clinical Nutrition. 16 (4): 1.
  • Misra, R., 2007. Knowledge, attitudes, and label use among college students. Journal of the American Dietetic Association, 107: 2130- 2134.
  • Nutbeam, D., 2000. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.
  • Pekcan, G., 2009. Türkiye'de Beslenme ve Sağlık Durumu. Hacettepe Beslenme ve Diyetetik Günleri II. Mezuniyet Sonrası Eğitim Kursu, 19-20 Haziran, Ankara.
  • Pendergast, D. ve Dewhurst, Y., 2012. Home Economics international investigation, International Journal of Home Economics, 5(2): 245-263.
  • Pérez Tornero, J.M. ve Varis, T., 2010. Media Literacy and new humanism. UNESCO Institute for Information Technologies in Education, Russian Federation. 136p.
  • Rothman, R.L., Housam, R., Weiss, H., Davis, D., Gregory, R., Gebretsadik, T., Shintani, A., Elasy, T.A., 2006. Patient understanding of food labels: the role of literacy and numeracy. American Journal of Preventive Medicine, 31(5): 391-398.
  • Silk, K.J., Sherry, J., Winn, B., Keesecker, N., Horodynski, M.A., Sayir, A., 2008. Increasing nutrition literacy: testing the effectiveness of print, web site, and game modalities. Journal of Nutrition Education and Behavior, 40: 3-10.
  • Speirs, K.E., Messina, L.A., Munger, A.L., Grutzmacher, S.K., 2012. Health literacy and nutrition behaviors among low- ıncome adults. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 23(3): 1082- 1091.
  • Şanlıer, N., Konaklıoğlu, E., Güçer, E., 2009. Gençlerin beslenme bilgi alışkanlık ve davranışları ile beden kütle indeksleri arasındaki ilişki, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2): 333-352.
  • Velardo, S., 2015. The nuances of health literacy, nutrition literacy, and food literacy. Journal of Nutrition Education Behavior, 47: 385-389.
  • Vidgen, H.A. ve Gallegos, D., 2011. What is food literacy and does it influence what we eat: a study of Australian food experts. Queensland University of Technology, Brisbane, Queensland, Australia.
  • Vidgen, H.A. ve Gallegos, D., 2012. Defining food literacy, its components, development and relationship to food intake: A case study of young Queensland University of Technology Brisbane, Queensland, Australia.
  • Vidgen, H.A. ve Gallegos, D., 2014. Defining food literacy and its components. Appetite, 76(1): 50-59.
  • Von Gaudecker, H.M., 2015. How does household portfolio diversification vary with financial literacy and financial advice? The Journal of Finance, 70(2): 489-507.
  • Zoellner, J., Connell, C., Bounds, W., Crook, L., Yadrick, K., 2009. Nutrition literacy status and preferred nutrition communication channels among adults in the lower Mississippi delta. Preventing Chronic Disease, 6: A128.
APA AKTAS N, OZDOGAN Y (2016). Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. , 146 - 153.
Chicago AKTAS Nazan,OZDOGAN YAHYA Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. (2016): 146 - 153.
MLA AKTAS Nazan,OZDOGAN YAHYA Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. , 2016, ss.146 - 153.
AMA AKTAS N,OZDOGAN Y Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. . 2016; 146 - 153.
Vancouver AKTAS N,OZDOGAN Y Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. . 2016; 146 - 153.
IEEE AKTAS N,OZDOGAN Y "Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı." , ss.146 - 153, 2016.
ISNAD AKTAS, Nazan - OZDOGAN, YAHYA. "Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı". (2016), 146-153.
APA AKTAS N, OZDOGAN Y (2016). Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(2), 146 - 153.
Chicago AKTAS Nazan,OZDOGAN YAHYA Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 20, no.2 (2016): 146 - 153.
MLA AKTAS Nazan,OZDOGAN YAHYA Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, vol.20, no.2, 2016, ss.146 - 153.
AMA AKTAS N,OZDOGAN Y Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2016; 20(2): 146 - 153.
Vancouver AKTAS N,OZDOGAN Y Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2016; 20(2): 146 - 153.
IEEE AKTAS N,OZDOGAN Y "Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı." Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20, ss.146 - 153, 2016.
ISNAD AKTAS, Nazan - OZDOGAN, YAHYA. "Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı". Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 20/2 (2016), 146-153.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-05-2024 12:15

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları