Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü

Zehra ALTUNDAĞ (Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı,(TİKA) Ankara, Türkiye)
Avrasya Etüdleri
27 4
Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 49 Sayfa Aralığı: 99 - 124 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü

Öz:
Uluslararası sistemin güvenli ve istikrarlı olup olmadığı analiz edilirken tarihî dönemler göz önünde bulundurularak şu değerlendirmeyi yapmak mümkündür: İki Dünya Savaşı öncesi dönem kısmî güç dengesi ile göreceli olarak güvenli bir dönemdi. Buna karşın, Soğuk Savaş dönemi nükleer silahlar nedeniyle güvensiz ama nispeten istikrarlı bir dönemdi. Soğuk Savaş sonrası dönemde ise Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yapılan 11 Eylül saldırıları ile uluslararası sistemdeki güvenlik-istikrar algısı kökten değişirken dünya hem istikrarsız, hem de güvensiz bir hale gelmiştir. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) dağılmasının ardından bir bir bağımsızlıklarını ilan eden yeni devletlerin güvenlik kaygıları nedeniyle istikrarsızlıklara açık bir görünüm arz eden Orta Asya'da tam anlamıyla bir uluslararası örgüt enflasyonu yaşanmıştır. Bütün bu örgütler aslında SSCB'nin tarih sahnesinden çekilmesinin ardından bölgede oluşan siyasî boşluğun doldurulması ve coğrafyanın içinde barındırdığı yeraltı kaynakları ile ticaret potansiyelinden faydalanmak amacıyla kurulmuşlardır. Bu örgütler arasında Şanghay İşbirliği Örgütü, amaçları ve etkinliği bağlamında diğerlerinden farklılık arz etmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Uluslararası İlişkiler

From Past To Present the Shanghai Cooperation Organization

Öz:
When analyzing whether the international system is stable and secure, based on a periodization of history, it is possible to make the following assessment: the period before the two World Wars was relatively safe with a partial balance of power. Meanwhile, although the period of Cold War was insecure due to nuclear weapons, it was a relatively stable period. In the post-Cold War period, the perception of security-stability has fundamentally changed and the world has become unstable and also unsafe place after the September 11 attacks in the United States (US). After the disintegration of the USSR, due to the security concerns of new countries which declared their independences, the number of international organizations increased in Central Asia in which countries was easily became instable. Actually, all of these organizations were established to fill the political vacuum after the withdrawal of SSCB from the political scene and to benefit from the potentials of underground sources and trade. Shanghai Cooperation Organization is different from others due to its objectives and activities
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • RATS. http://ecrats.org/en/; erişim tarihi: 10.03.2016.
  • Vikipedi Özgür Ansiklopedi, https://en.wikipedia.org/wiki/Shanghai_ Cooperation_Organisation, ET:27.12.2015.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı. http://www.mfa.gov.tr/sanghay-isbirligi-orgutu. tr.mfa; erişim tarihi: 30.12.2015.
  • SCO. http://www.sectsco.org/EN123/secretary.asp; erişim tarihi: 30.12. 2015.
  • Akarslan, Mediha. Değişen Dünya Dengeleri: Rusya Federasyonu Yakın Çevre Politikası ve Türk Cumhuriyetleri, Ezgi Kitabevi Yayınları, 1994.
  • Baev, Pavel K. The Russian Army in a Time of Troubles, London: Sage, 1996.
  • Blagov, Sergei. "Shanghai Cooperation Organization Prepares for New Role", Eurasia Insight, http://www.eurasianet.org/departments/insight/ articles/eav042902.shtml; erişim tarihi: 29.04.2002.
  • Büyükbaş, Hakkı. "Şanghay İşbirliği Örgütü", (Şaban Çalış, Birol Akgün, Önder Kutlu eds.), Uluslararası Örgütler ve Türkiye, Çizgi Kitabevi, 2006.
  • Chossudovsky, Michel. "Russia and Central Asian Allies Conduct War Games in Response to US Threats", http://www.globalresearch.ca/ index php?context=viewArticle&code=CHO200 60824&articleId= 3056; erişim tarihi: 12.06.2006.
  • Çolakoğlu, Selçuk. "Şanghay İşbirliği Örgütü'nün Geleceği ve Çin", Uluslararası İlişkiler, C.1, Sayı:1, Bahar 2004.
  • Çomak, Hasret. "Küresel Kutuplaşma Çerçevesinde Şanghay İşbirliği Teşkilatı'nın Geleceği ve Bu Durumun Türkiye'nin Güvenliğine Etkileri", http://www.tasam.org/modules.php?name=Sections&op= viewarticle&artid=159; erişim tarihi: 01.06.2006.
  • Daly, Jean. "Shangay Five Expands to Combat Islamic Radicals", http:// www.janes.com/security/international; erişim tarihi: 11.02.2007.
  • Demirtepe, Turgut. "Moskova'dan ABD'ye Orta Asya Çalımı", http:// www.usakgundem.com/yazar/1132/moskova%E2%80%99dana bd%E2%80%99ye-orta-asya-%C3%A7alimi.html; erişim tarihi: 17.02.2009.
  • Ekrem, Erkin. "Türkiye-Çin İlişkisi: Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Çin Ziyareti",http://www.turksam.org/tr/yazilar.asp?kat=20&yazi=145; erişim tarihi: 18.05.2007.
  • Guang, Pan. "Shanghai Cooperation Organizaton: Challenges, Opportunities and Prospects", (Elizabeth Van Wie Davis, Rouben Azizien eds.), Islam, Oil and Geopolitics: Central Asia After September 11, Rowman & Littlefield Publishers, 2007.
  • Hasgüler, Mehmet ve Mehmet Uludağ. Devletlerarası ve Hükümetler-Dışı Uluslararası Örgütler, Nobel Yayın Dağıtım, 2004.
  • International Crisis Group (ICG). "Central Asia: Islamist Mobilization and Regional Security", Asia Report, No: 14, http://www.crisisgroup.org/ home/index.cfm?id=1434&l=1; erişim tarihi: 22.04.2007.
  • Johnson, Lena. "Russia and Central Asia: A New Web of Relations", Europe-Asia Studies, Vol. 51, No: 5, 1999.
  • Kasım, Kamer. "11 Eylül Sürecinde Kafkasya'da Güvenlik Politikaları", Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları, C. 1, No: 1, 2006.
  • Kessikbayev, Askhat. "Şanghay İşbirliği Örgütü: Güvenlik Teşkilatından Bölgesel Kutup'a Doğru?", http://tasam.org/tr-TR/Icerik/145/sanghay_ beslisinden_sanghay_isbirligi_orgut; erişim tarihi: 10.03.2016.
  • Kıraç, Gürol. "Çin'in Orta Asya Stratejisi", http://www.jeopolsar.com/14. htm; erişim tarihi: 16.06.2006.
  • Kıraç, Gürol. "Doğu'nun NATO'su", http://www.tusam.net/makaleler. asp?id=188&sayfa=19; erişim tarihi: 17.08.2009.
  • Litvinovich, Dmitry. "Why is Karimov on Friendly Terms with the USA?", Pravda, 26 Ekim 2001, http://newsfromrussia.com/cis/2001/ 10/27/19339.html; erişim tarihi: 03.05.2007.
  • Logvinov, Gregory. "The Shangay Cooperation Organization: A New Qualitative Step Forward on the Results of the SCO Summit in St. Petersburg", Far Eastern Affairs, Vol. 3, No: 3, 2002.
  • Lukin, Alexander. "Shangay Cooperation Organization: Problems and Prospects", Diplomacy & International Relations (International Affairs A Russian Journal of World Politics), Vol. 50, No: 3, 2004.
  • Manavoğulları, Esra. "Uluslararası İlişkiler Çerçevesinde ABD Dış Poli- tikasında Orta Asya ve Kırgızistan", http://www.bilgesam.org/tr/index. php?option=com_content&view= article&id=686:uluslararas-likiler- cercevesinde-abd-d-politikasnda-orta-asya-vekrgzistan&catid=83: analizler-ortaasya&Itemid=149; erişim tarihi: 20.05.2010.
  • Narayanan, Raviprasad. "China, Terrorism, and the SCO", Institute for Peace and Conflict Studies Release, http://www.ipcs.org/China_ east_asia_articles2.jsp?action=showView&kValue=316&keyArticle= 1009&issue=1009&status=article&mod=a; erişim tarihi: 17.04.2006.
  • Nermin, Güler. "Çin"le Özbekistan Arasında Kırgızistan: Sınır Sorunları", Stratejik Analiz, C. 2, Sayı: 15, 2001.
  • Oğan, Sinan (ed.). Turuncu Devrimler, Birharf Yayınları, 2006.
  • Öztuna, Murat. "Orta Asya-Çin İlişkileri ve Muhtemel Asya Birliği", Komisyon, Küresel Güçler, Küre Yayınları, 2005.
  • Rywkin, Michael. "Russia and the Near Abroad Under Putin", American Foreign Policy Interests, Vol. 25, 2003.
  • Stokholm International Peace Research Institute (SIPRI), SIPRI Yearbook 2007: Armaments, Disarmament and International Security, Oxford University Press, 2007.
  • Stratejik Düşünce Enstitüsü. "Siyaseti, Ekonomisi, Güvenliği, Dış Politikaları ve Stratejik İlişkileriyle: Yeni Rusya", SDE Yayınları, 2010.
  • Swanström, Niklas. "China and Central Asia: A New Great Game or Traditional Vassal Relations?", Journal of Contemporary China, Vol. 14, No: 45, 2005.
  • Temur, Ferit. "Yükselen Asya'da Şanghay İşbirliği Örgütü: Dünü, Bugünü, Yarını", SDE Yayınları, 2015.
  • United Nations. A/54/314, S/1999/942, 3 September 1999, http:// daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/N99/255/65/PDF/N9925565. pdf?O penElement.
  • Ülger, İrfan Kaya. "SSCB Sonrası Orta Asya ve Avrupa Birliği'nin Bölgeye Bakışı", http://www.jeopolsar.com/4.htm; erişim tarihi: 24.05.2006.
  • Voskressenski, Alexey. "Rusya"nın Dış Siyaset Seçkinlerinin Çin'i Algılaması", Issues and Studies, No: 3, 1997.
  • Wishnick, Elizabeth. "Growing US Security Interests in Central Asia", Strategic Studies Institute of the US Army War College, No: 101, 2002.
  • Yom, Sean L. "Power Politics in Central Asia", http://www.asiaquarterly. com/content/view/129/; erişim tarihi: 22.04.2007.
  • Zhuangzhi, Sun. "New and Old Regionalism: The Shangay Cooperation Organization and Sino-Central Asian Relations", The Review of International Affairs, Vol. 3, No: 4, 2004.
APA ALTUNDAĞ Z (2016). Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. , 99 - 124.
Chicago ALTUNDAĞ Zehra Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. (2016): 99 - 124.
MLA ALTUNDAĞ Zehra Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. , 2016, ss.99 - 124.
AMA ALTUNDAĞ Z Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. . 2016; 99 - 124.
Vancouver ALTUNDAĞ Z Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. . 2016; 99 - 124.
IEEE ALTUNDAĞ Z "Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü." , ss.99 - 124, 2016.
ISNAD ALTUNDAĞ, Zehra. "Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü". (2016), 99-124.
APA ALTUNDAĞ Z (2016). Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etüdleri, 1(49), 99 - 124.
Chicago ALTUNDAĞ Zehra Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etüdleri 1, no.49 (2016): 99 - 124.
MLA ALTUNDAĞ Zehra Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etüdleri, vol.1, no.49, 2016, ss.99 - 124.
AMA ALTUNDAĞ Z Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etüdleri. 2016; 1(49): 99 - 124.
Vancouver ALTUNDAĞ Z Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü. Avrasya Etüdleri. 2016; 1(49): 99 - 124.
IEEE ALTUNDAĞ Z "Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü." Avrasya Etüdleri, 1, ss.99 - 124, 2016.
ISNAD ALTUNDAĞ, Zehra. "Geçmişten Günümüze Şanghay İşbirliği Örgütü". Avrasya Etüdleri 1/49 (2016), 99-124.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 23:36

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları