The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame

ERGİN ZENGİN, SEZEN

The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame

Sezen Ergin ZENGİN (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Mütercim ve Tercümanlık Bölümü, Ankara, Türkiye)

Çeviribilim ve Uygulamaları

11 0

Yıl: 2016 Cilt: 2016 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 129 - 146 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame

Öz:

Bu makalenin amacı, kültürel yakınlık ve uzaklığın özellikle sömürgecilik sonrası metinlerde kullanılacak çeviri stratejilerinin seçilmesinde oynadığı rolü araştırmaktır. Bu amaçla Salman Rushdie'nin Utanç adlı romanı, sömürgecilik sonrası edebiyata ait özellikler açısından ve kültüre özgü sözcüklerin çevirisi bağlamında incelenmiştir. Salman Rushdie'nin basılan üçüncü kitabı olan Utanç postmodernizm ve büyülü gerçekçiliğin yanısıra yeni sözcükler türetme, kültüre özgü kelimeler, kasıtlı dilbilgisi yanlışları ve bileşik sözcükler gibi yenilikçi bir tarzı sentezleyen kendine özgü sömürgecilik sonrası nitelikleriyle karmaşık çeviri problemleri ortaya koymaktadır. Kültürel yakınlık ve uzaklık kavramları bu çalışmaya Utanç adlı roman vasıtasıyla dahil edilmiş ve örneklendirilmiştir. Türk kültürünün Pakistan/Hint kültürüne İslami geleneklerin etkisinin güçlü biçimde hissedildiği alanlarda yakın olduğu farz edilirken Fransız kültürünün bahsi geçen kültürlere uzak olduğu varsayılmıştır. Kültürel yakınlık ve uzaklığın etkilerini göstermek amacıyla iki çevirmenin Arapça/Farsça kültürel öğelerin çevirisi için kullandıkları stratejiler değerlendirilmiş ve Türk ve Fransız çevirmenlerin sömürgecilik sonrası metinlere yaklaşımları gözler önüne serilmiştir. Sömürgecilik sonrası edebiyat, güç ilişkileri ve ideoloji ile iç içe olduğundan Lawrence Venuti'nin "yabancılaştırma" ve "yerlileştirme" yaklaşımları makalenin amacına uygun oldukları için bu çalışmanın bel kemiğini oluşturmaktadır. Bu çalışmada kültürel öğeler bağlamında çevirmen kararlarını ortaya koymak ve bu kararları açıklamak amacıyla Javier Franco Aixela'nin kültürel öğelerin sınıflandırılmasına ilişkin çalışması Venuti'nin yaklaşımına ek olarak kullanılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Edebiyat

Kültürel Yakınlık ve Uzaklığın Sömürgecilik Sonrası Edebi Eserlerin Çevirisi Üzerindeki Etkisi: Salman Rushdie'nin Shame adlı Romanı

Öz:

This paper aims at exploring the role that cultural affinity and cultural distance play in the selection of translation strategies, particularly in a postcolonial text. Salman Rushdie's Shame is analysed for this purpose, placing special emphasis on its postcolonial nature and on the translation of culture-specific items used by the author. Shame, the third published novel of Salman Rushdie, presents complicated translation problems due to its unique postcolonial features which combines postmodern and magic realist aspects with the innovative style of the author such as neologisms, culturespecific items, deliberate grammar mistakes and compound words. The concepts of cultural affinity and cultural distance are included and exemplified in this study via Turkish and French translations of the novel Shame. It is assumed that Turkish culture is similar to Pakistani/Indian culture in fields which are strongly connected to Islamic traditions and that French culture remains distant to the mentioned cultures. In order to demonstrate the effects of cultural affinity and distance, the strategies used by both translators for the translation of Perso-Arabic culture-specific items are evaluated and the stance of Turkish and French translators to postcolonial literature is revealed. As postcolonialism implies power relations and ideology, Lawrence Venuti's foreignizing and domesticating approaches form the backbone of this study since they suit well the objectives of this paper. In addition to Venuti's approach, this study also incorporates Javier Franco Aixela's categorization of culture-specific items with the aim to categorize and explain the translator's decisions on cultural terms.

Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Edebiyat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Rushdie, S. (1983). Shame. New York: Henry Holt and Company.
Rushdie. S. (1998). La Honte. (Trans. J. Guiloineau). Paris : Plon. (1983).
Rushdie. S. (2005). Utanç. (Trans. A. Biçen). İstanbul : Metis Yayınevi. (1983).
Aixela, J.F. (1996). Culture-Specific Items in Translation. In Alvarez, R., Vidal, M.C.(Eds.) Translation, Power, Subversion (pp. 52-79). Clevedon: Multilingual Matters Ltd.
Alvarez, R., Vidal, M.C. (1996). Translating : A Political Act. In Alvarez, R., Vidal, M.C (Eds). Translation, Power, Subversion (pp. 1-8). Clevedon: Multilingual Matters Ltd.
Ashcroft, B., Griffiths, G., Tiffin, H. (1989). The Empire Writes Back: Theory and Practice in Post-colonial Literatures. London & New York: Routledge.
Bhabha, H. (1994). The Location of Culture. London & New York: Routledge
Boehmer, E. (1995). Colonial and Postcolonial Literature. Oxford & New York: Oxford University Press
Carbonell, O. (1996). The Exotic Space of Cultural Translation. In Alvarez, R., Vidal, M.C.(Eds.) Translation, Power, Subversion (pp. 79-98). Clevedon: Multilingual Matters Ltd.
Dil Listesi. (n.d). Türk Dil Kurumu. Retrieved: 09/12/2009, from http://www.tdk.gov.tr/TR/Genel/ BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF1A46C5FBFA979D0C
Eller, J.D. (2007). Introducing Anthropology of Religion: Culture to the Ultimate. New York and London: Routledge.
Frye, R.N. (1989). The Golden Age of Persia, London: Butler & Tanner Ltd
Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books.
Goonetilleke, D.C.R.A. (1998). Salman Rushdie. Hong Kong: Macmillan Press.
Hoogvelt, A. (2001). Globalization and the Postcolonial World: The New Political Economy of Development (2nd ed.). Great Britain: Palgrave.
Hutcheon, L. (1989) The Politics of Postmodernism. London & New York: Routledge
Lewis, G. (1999). The Turkish Language Reform, A Catastrophic Success. New York: Oxford University Press.
Loomba, A. (1998). Colonialism/Postcolonialism. London & New York: Routledge.
Mehrez, S. (1992). Translation and the Postcolonial Experience: The Francophone North African Text. In Venuti, L. (Ed.). Rethinking Translation, Discourse, Subjectivity, Ideology. London & New York:Routledge.
Niranjana, T. (1992). Siting Translation: History, Post-structuralism, and the Colonial Context. Berkeley &Los Angeles, California: University of California Press.
Simon, S. (1997) "Translation, Postcolonialism and Cultural Studies". Meta. Vol. 42, no. 2, pp. 364-373
Springhall, J. (2001). Decolonization since 1945. China: Palgrave
Venuti, L. (1995). The Translator's Invisibility: A History of Translation, London: Routledge.
Versteegh, K. (2001). Linguistic Contacts between Arabic and Other Languages. Arabica, T. 48, Fasc. 4,pp. 470- 508. Accessed: 26/08/2009, JSTOR.
Walder, D. (1998). Post-colonial Literatures in English: History, Language, Theory. Oxford: Blackwell Publishers.
wa Thiong'o, N. (1987). Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature. Harare:Zimbabwe Publishing House.

APA	ERGİN ZENGİN S (2016). The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. , 129 - 146.
Chicago	ERGİN ZENGİN SEZEN The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. (2016): 129 - 146.
MLA	ERGİN ZENGİN SEZEN The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. , 2016, ss.129 - 146.
AMA	ERGİN ZENGİN S The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. . 2016; 129 - 146.
Vancouver	ERGİN ZENGİN S The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. . 2016; 129 - 146.
IEEE	ERGİN ZENGİN S "The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame." , ss.129 - 146, 2016.
ISNAD	ERGİN ZENGİN, SEZEN. "The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame". (2016), 129-146.

APA	ERGİN ZENGİN S (2016). The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. Çeviribilim ve Uygulamaları, 2016(22), 129 - 146.
Chicago	ERGİN ZENGİN SEZEN The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. Çeviribilim ve Uygulamaları 2016, no.22 (2016): 129 - 146.
MLA	ERGİN ZENGİN SEZEN The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. Çeviribilim ve Uygulamaları, vol.2016, no.22, 2016, ss.129 - 146.
AMA	ERGİN ZENGİN S The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. Çeviribilim ve Uygulamaları. 2016; 2016(22): 129 - 146.
Vancouver	ERGİN ZENGİN S The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame. Çeviribilim ve Uygulamaları. 2016; 2016(22): 129 - 146.
IEEE	ERGİN ZENGİN S "The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame." Çeviribilim ve Uygulamaları, 2016, ss.129 - 146, 2016.
ISNAD	ERGİN ZENGİN, SEZEN. "The Effects of Cultural Affinity/Distance on the Translation of Postcolonial Literature: Salman Rushdie's Shame". Çeviribilim ve Uygulamaları 2016/22 (2016), 129-146.