İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet

Aslı BUGAY, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kuzey Kıbrıs Kampüsü, Kalkanlı, Güzelyurt, KKTC)
FİDAN KORKUT OWEN JR. (Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye)
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
3 1
Yıl: 2016 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 542 - 554 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet

Öz:
Bu çalışmanın amacı bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı (BİTK) ile benlik saygısı, dışadönüklük ve cinsiyetin iletişim becerilerini ne ölçüde yordadığını araştırmaktır. Araştırmanın katılımcılarını, Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan dört Anadolu Lisesinin 9., 10. ve 11. sınıflara devam eden ve araştırmaya gönüllü katılan 738 (409 kız, 329 erkek) öğrenci oluşturmuştur. Verilerin analizinde çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular, BİTK, benlik saygısı, dışadönüklük ve cinsiyetin ergenlerin iletişim becerilerini anlamlı düzeyde yordadığını ve varyansın % 51'ini açıkladığı göstermiştir. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre bu değişkenler içinde iletişim becerilerinin en iyi yordayıcısı benlik saygısıdır. Ardından sırasıyla dışa dönüklük, BİTK ve cinsiyet değişkenleri gelmektedir. Sonuçlar ilgili alanyazını ışığında tartışılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Davranış Bilimleri

Predictors of Communication Skills: Information and Communications Technology Usage, Self-Esteem, Extraversion and Gender

Öz:
The aim of this study is to investigate the role of information and communications technology (ICT) usage, self-esteem, extraversion and gender in predicting communication skills of adolescents. There were 738 participants (409 girls, 329 boys), who were 9th, 10th, and 11th grade students of four high schools located in Çankaya, Ankara. Multiple regression was carried out to analyze the data. Results of the multiple regression indicated that ICT usage, self-esteem, extraversion and gender significantly predicted communication skills of adolescents and accounted for 51% of the variance. Multiple regression analysis showed that among the variables, the best predictor of communication skills was self-esteem. Extraversion, ICT usage and gender variables follow, respectly. The findings were discussed in comparison to those of existing literature
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acar, V. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Akşit, B. ve Akşit B. T. (2011). Türkiye'deki sosyo-kültürel değişmeler hakkında liseli gençlik ne düşünüyor? 2011 Mayıs ve Haziran aylarındaki bir anket uygulamasının sonuçları. 23 Kasım 2013 tarihinde http://mutam.maltepe.edu.tr/node/40 adresinden alınmıştır.
  • Altıntaş, G. (2006). Liseli ergenlerin kişilerarası iletişim becerileri ile akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Anderson, J. (2005). IT, E-learning and teacher development. International Education Journal, 5(5), 1-14.
  • Armstrong, L., Phillips, J.G. & Saling, L.L. (2000). Potential determinants of heavier Internet usage. International Journal of Human-Computer Studies, 53, 537-550.
  • Ashton, M. C., Lee, K., & Paunonen, S.V. (2002). What is the central feature of extraversion? Social attention versus reward sensitivity, Journal of Personality and Social Psychology 83, 245-51.
  • Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT). Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
  • Baumeister, R. F., Campbell, J. D., Krueger, J. I., & Vohs, K. D. (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in The Public Interest. 4(1), 1-44. 23 Kasım 2013 tarihinde http://www.carlsonschool.umn.edu/Assets/71496.pdf adresinden alınmıştır.
  • Bingöl, G. ve Demir, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26(4), 152-159.
  • Black, K. A. (2000). Gender differences in adolescents' behavior during conflict resolution tasks with best friends. Adolescence, 35(139), 499-512.
  • Bonebrake, K. (2002). College students' Internet use, relationship formation, and personality correlates. Cyber Psychology and Behavior, 5, 551-557.
  • Bryant, J. A., Sanders-Jackson, A. & Smallwood, A.M.K. ( 2006). IMing, text messaging, and adolescent social networks, Journal of Computer-Mediated Communication, 11, 577-592
  • Byun, S., Ruffini, C., Mills, J. E., Douglas, A.C., Niang, M., Stepchenkova, S., Lee, S.K. Loutfi, J., Lee, J.K., Atallah, M. & Blanton, M. (2009). Internet addiction: Metasynthesis of 1996-2006 quantitative research. Cyberpsychology Behavior. 12(2):203-7. doi: 10.1089/cpb.2008.0102.
  • Costa, P. T. & McCrae, R. R. (1980). Influence of extraversion and neuroticism on subjective well-being: Happy and unhappy people. Journal of Personality and Social Psychology, 38, 668-678.
  • Coşkuner, A. (1994). İletişim becerisini geliştirme eğitiminin işgörenlerin iletişim çatışmalarına
  • girme eğilimlerine, yalnızlık düzeylerine ve iş doyumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora
  • tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,.
  • Çağıltay, K. (2011). Çocukların sosyal paylaşım alışkanlıkları, 23 Kasım 2013 tarihinde http://www.guvenliweb.org.tr/istatistikler/content/%C3%A7ocuklar%C4%B1n-sosyal- payla%C5%9F%C4%B1m-al%C4%B1%C5%9Fkanl%C4%B1klar%C4%B1 adresinden alınmıştır.
  • Çam, S. (1999). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumlarına ve problem çözme becerisine etkisi. Türk PDR Dergisi, 12, 16-27.
  • Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
  • Çevik, D. B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(31),1-13
  • Dereboy, F., Dereboy, C., Coşkun, A. ve Coşkun, B. (1994). Özdeğer duygusu, öz imgesi ve kimlik duygusu, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 1, 3-12.
  • Drago, E. (2015). The effect of technology on face-to-face communication, The Elon Journal of Undergraduate Research in Communications, 6(1), 13-19.
  • Ehrenberg A., Juckes, S., White, K.M., & Walsh, S.P.(2008). Personality and self-esteem as predictors of young people's technology use. Cyber Psychology and Behavior,11, 739-41.
  • Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. London: Sage
  • Fleeson, W., Malanos, A. B. & Achille, N. M. (2002). An intra-individual process approach to the relationship between extraversion and positive affect: is acting extraverted as 'good' as being extraverted? Journal of Personality and Social Psychology, 83, 1409-1422.
  • Gölönü, S. ve Karcı, Y. (2010). İletişim meslek lisesi öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerinin incelenmesi (Ankara il örneği) İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 31, 123-140
  • Görür, D. (2001). Lise öğrencilerinin iletişim becerilerini değerlendirmelerinin bazı değişkenler aşısından incelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
  • Gross, E. F. (2004). Adolescent Internet use: What we expect, what teens report, Journal of Applied Developmental Psychology, 25(6), 633-49.
  • Gürşimşek, I., Vural, D. E. ve Demirsöz, E. S. (2008). Öğretmen adaylarının duygusal zekâları ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1-11.
  • Jacobsen, W.C., & Forste, R. (2011). The wired generation: Academic and social outcomes of electronic media use among university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14(5), 275-280.
  • Johnson, D. W. (1996). Reaching out: Interpersonal effectiveness and self-actualization, 6th ed. Boston: Allyn and Bacon.
  • Joinson, A.N. (2004). Self-esteem, interpersonal risk, and preference for e-mail to face-to-face communication. CyberPsychology and Behavior, 7, 472-478.
  • Karahan, T. F. (2009). The effects of a communication and conflict resolution skill training program on sociotropy levels of university students. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 787-797
  • Kılcıgil, E., Bilir, P., Özdinç, Ö., Eroğlu, K. ve Eroğlu, B. (2009). İki farklı üniversitenin beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 19-28.
  • Klein, C. R. (2009). What do we know about interpersonal skills? Unpublished doctoral dissertation, University of Central Florida, Orlando.
  • Korkut, F. (1996). Lise öğrencilerinin bazı değişkenler açısından iletişim becerilerini değerlendirmeleri. 3. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları, (ss.11-20). 15-16 Nisan 1996, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Korkut-Owen, F. ve Bugay, A. (2014). İletişim Becerileri Ölçeği'nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 2, 51- 64.
  • Kraut, R., Kiesler, S., Boneva, B., Cummings, J., Helgeson. V., & Crawford, A. (2002) Internet paradox revisited. Journal of Social Issues, 58(1), 49-74.
  • Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukopadhyay, T., & Scherlis, W. (1998). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53, 1017-1031.
  • Mehdizadeh, S. (2010). Self-presentation 2.0: Narcissism and self-esteem on Facebook. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(4), 357-364.
  • Niemz, K., Griffiths, M., & Banyard, P. (2005). Prevalence of pathological Internet use among university students and correlations with self-esteem, the general health questionnaire (GHQ), and disinhibition. Cyberpsychology and Behavior, 8(6), 562-570.
  • Ong, E.Y.L, Ang, R.P., Ho, J.C.M., Lim, J.C.Y., Goh, D.H., Lee, C.S., & Chua, A.Y.K. (2011). Narcissism, extraversion and adolescents' self-presentation on Facebook. Personality and Individual Differences, 50, 180-185.
  • Özşaker, M. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri ve benlik saygılarının değerlendirilmesi, International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 2(3), 29-39.
  • Phipps, S.T.A. & Prieto, L.C. (2011). The influence of personality factors on transformational leadership: exploring the moderating role of political skill. International Journal of Leadership Studies, 6 (3), 430-447.
  • Przybylski, A.K., & Weinstein, N. (2012). Can you connect with me now? How the presence of mobile communication technology influences face-to-face conversation quality. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3) 237-246.
  • Reed, V. A., McLeod, K., & McAllister, L. (1999). Importance of selected communication skills for talking with peers and teachers: Adolescent' opinions. Language Spech and Hearing Services in Schools, 30(1), 32-49.
  • Riggio, R. E., Throckmorton, B., & DePaola, S. (1990). Social skills and self-esteem Personality and Individual Differences, 11(8) 799-804.
  • Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Sağkal, T. ve Bozkurt, S.D. (2009). Liseli adolesanların iletişim becerileri düzeyinin ve iletişim becerileri eğitiminin etkinliğinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(Ek 2), 86- 87.
  • Saygıdeğer, A. (2004). Benlik saygısı düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı kişisel özelliklerine göre iletişim becerilerine ilişkin algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü..
  • Shaw, L. H., & Gant, L.M. (2002). In defense of the Internet: The relationship between Internet communication and depression, loneliness, self-esteem, and perceived social support. Cyberpsychology & Behavior, 5(2), 157- 172.
  • Subrahmanyam, K., & Greenfield, P. (2008). Communicating online: Adolescent relationships and http://www.cdmc.ucla.edu/KS_Media_biblio_files/kaveri_greenfield_2008spring_2.pdf adresinden alınmıştır. The Future of Children, 18(1), 12 Ekim 2013'te
  • Suresh, K. (2013). Social media participatory cultures- a study of the dynamics between user personality and Facebook use. International Journal of Current Research, 5(4) 925-930.
  • Sümer, N. ve Güngör D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirilmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14, 71-106.
  • Şahin, F. Y. (1998). Grupla iletişim becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 22 (110), 12-19.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.) Boston: Pearson.
  • Taş, R. (Ed) (2012). Ankara'nın kentsel yoksulluk haritası. Turgut Özal Üniversitesi Yayınları No: http://www.turgutozal.edu.tr/public/1/files/2015/7/Ankaranin-Kentsel-Yoksulluk- Haritasi.pdf Özal Üniversitesi Yayınları: Ankara.
  • Taşkın, A.K., Taşğın, Ö., Başaran, M.H. ve Taşkın, C. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 98-103.
  • TUİK (2014). Seçilmiş göstergelerle Ankara 2013, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara. http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/ANKARA.pdf
  • Vatankhah, H., Daryabari, D., Ghadami, V., & Naderifar, N. (2013). The effectiveness of communication skills training on self-concept, self-esteem and assertiveness of female students in guidance school in Rasht. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 885-889.
  • Watson, D., & Clark, L. A. (1997). Extraversion and its positive emotional core. In R. Hogan, J. Johnson, & S. Briggs (Eds.), Handbook of personality psychology (pp. 767-793). San Diego, CA: Academic Press.
  • Weiss, D.E. (2013). The relationship between Internet social networking, social anxiety, self- esteem, narcissism, and gender among college students (January 1, 2013). ETD Collection for Pace University. Paper AAI3570710. 13 Kasım 2013 tarihinde http://digitalcommons.pace.edu/dissertations/AAI3570710 adresinden alınmıştır.
  • Wolak, J., Mitchell, K.J., & Finkelhor, D. (2003). Escaping or connecting? Characteristics of youth who form close online relationships. Journal of Adolescence, 26(1), 105-119.
  • Yeşilyaprak, B. (1986). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sorunları. Türk Psikoloji Dergisi. 20, 80-85.
  • Yılmaz, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası iletişim becerileri ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki. Muğla: Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
APA BUGAY A, KORKUT OWEN JR. F (2016). İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. , 542 - 554.
Chicago BUGAY Aslı,KORKUT OWEN JR. FİDAN İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. (2016): 542 - 554.
MLA BUGAY Aslı,KORKUT OWEN JR. FİDAN İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. , 2016, ss.542 - 554.
AMA BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. . 2016; 542 - 554.
Vancouver BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. . 2016; 542 - 554.
IEEE BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F "İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet." , ss.542 - 554, 2016.
ISNAD BUGAY, Aslı - KORKUT OWEN JR., FİDAN. "İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet". (2016), 542-554.
APA BUGAY A, KORKUT OWEN JR. F (2016). İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 542 - 554.
Chicago BUGAY Aslı,KORKUT OWEN JR. FİDAN İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, no.2 (2016): 542 - 554.
MLA BUGAY Aslı,KORKUT OWEN JR. FİDAN İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.12, no.2, 2016, ss.542 - 554.
AMA BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 12(2): 542 - 554.
Vancouver BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 12(2): 542 - 554.
IEEE BUGAY A,KORKUT OWEN JR. F "İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, ss.542 - 554, 2016.
ISNAD BUGAY, Aslı - KORKUT OWEN JR., FİDAN. "İletişim Becerilerinin Yordayıcıları: Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı, Benlik Saygısı, Dışa Dönüklük ve Cinsiyet". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12/2 (2016), 542-554.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
08-05-2024 7:4

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları