Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Aydın, Fatma; AKDAĞ, Ceren; KURT, Bilge; GÜLSU, Nebahat; YÜKSEL YUKAY, Müge; ERDOĞAN, Fatih

Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Müge YÜKSEL YUKAY, (Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı İstanbul, Türkiye)

Bilge KURT, (Psikolojik Danışman)

Nebahat GÜLSU, (Psikolojik Danışman)

Ceren AKDAĞ, (Psikolojik Danışman)

Fatma AYDIN, (Psikolojik Danışman)

Fatih ERDOĞAN (Psikolojik Danışman)

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

42 2

Yıl: 2016 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 642 - 658 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Öz:

Bu araştırma, 60-84 aylık ilkokul 1.sınıfa giden okula uyumda güçlük yaşamış çocukların "okul" kavramına ilişkin algılarını yaptıkları resimler yoluyla incelemeyi amaçlayan nitel bir çalışmadır. Çocuklardan toplanan resimler nitel araştırma yöntemlerinden biri olan içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmaya 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı beş ilkokula devam etmekte olan 60-84 aylık 23 erkek 17 kız toplam 40 tane okula başlarken yoğun kaygılar yaşamış olan çocuk katılmıştır. Okula başlama ve uyum sağlamada sorun yaşayan çocukların okul ile ilgili çizdikleri resimlerde en çok insanlarla ilgili şekilleri (sınıf arkadaşı, okul bekçisi, öğrenciler, kendisi, okul arkadaşı, öğretmeni, rehber öğretmeni, kuzeni, insan, dayısı, kardeşleri, anne, baba, oyun oynayan çocuklar, balon satan biri, kız kardeş, ağabey) kullanarak kendilerini ifade ettikleri tespit edilmiştir. Çocuklar ikinci sırada okul binası ve okul bahçesine ilişkin şekiller (okul, okul çatısı, okul kapısı, okul penceresi, bayrak, taş, yerdeki sınıf çizgileri, okul bahçe duvarı, merdivenler) ve ardından üçüncü sırada doğa ve doğa olaylarına ilişkin şekiller (bulut, güneş, gökyüzü, gökkuşağı, şemsiye, ay, yağmurlu hava, yağmur, ağaç, çiçekler, yıldız) kategorilerindeki sembolleri kullanılmışlardır. Çocukların okul kavramını düşündüklerinde, gün içerisinde okula gelmek üzere harekete geçmelerinden itibaren geçirdikleri yaşantılara ve karşılaştıkları insanlara çizimlerinde yer verdikleri söylenebilir. Çocukların en çok tercih ettikleri renkler sırasıyla mavi, sarı ve yeşildir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

A Qualitative Study on the School Pictures Drawn by Children Having Difficulty in Adapting to School

Öz:

The present study is a qualitative study investigating the perceptions of 60-84-month-old first grade students who have difficulty in adapting to the school, related to the concept of "school" by means of the picture they draw. The pictures collected from the children were analyzed though the content analysis method which is one of the qualitative research methods. Children enrolled at five primary schools affiliated to the Ministry of Education in Istanbul in the 2014-2015 academic year took part in this research study. The total number of children who had difficulty in starting and adapting to the school were 40, 23 of whom were male while the remaining 17 were female. In the study, it was found that children having scolionophobia mostly used human drawings (class mates, security personnels, himself/herself, school mates, teachers, school counselor, cousin, human, uncle, siblings, mother, father, the man who is selling balloons, sister, brother) as symbols in their pictures related to the school. At the second place they used school building and schoolyard (school, school roof, school gate, flag, stone, lines on the school ground, school garden wall, ladders) and at the third place nature and nature related symbols (cloud, sun, sky, rainbow, umbrella, moon, rainy weather, rain, tree, flowers, star) in their pictures related to the school. In line with this finding, it could be stated that while children think about the concept of school, objects and events they encounter on the way to school come to their minds.They preferred to use mostly blue, yellow and green in their drawings

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akalın, T. (2008). İlköğretim 2. sınıf öğrencilerinin yaptıkları resimlerde aile içi yaşantılarının resimlerine yansıması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Aksoy, P., ve Baran, G. (2010). 60-72 aylık çocukların okula ilişkin algılarının resim yoluyla incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, (ICONTE-11-13 November 2010), Antalya, Turkey, 283-289.
Artut, K. (2004). Okul öncesi resim eğitiminde çocukların çizgisel gelişim düzeylerine ilişkin bir inceleme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (1), 223-234.
Backett-Milburn, K., & ,McKie, L. (1999). A critical appraisal of the draw and write technique. Health Education Research. Theory & Practice. 14 (3), 387-398.
Bahalı, K. ve Tahiroğlu, A. Y. (2010). Okul reddi: Klinik özellikler: Tanı ve tedavi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 2(3), 362-383.
Büyükkarabacak, O. (2008). Çocuk resimlerinde imgelerin yeri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Cherney, I.D., Seiwert, C.S., Dickey, T.M., & Flichtbeil, J.D.(2006). Children's drawings: A mirror to their minds. Educational Psychology, 26 (1), 127-142.
Crawford, E., Gross, J., Patterson, T., & Hayne, H. (2012). Does children's colour use reflect the emotional content of their drawings? Infantant Child Development. 21(2), 198-215.
Cummings, J.A. (1989). Projective drawings. Howard M. Knoff (Ed.), The assessment of child and adolescent personality içinde (s. 199-239). New York: The Guilford.
Dağlıoğlu, H.E., Deniz,Ü., & Kan, A. (2010). A study on theemotionalindicators in 5-6 year- oldgirls' and boys' human figüre drawings. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2 (2), 223-234.
Dikmeer, İ. A. (2013). İmdaaat Okul başladı. Cumhuriyet Bilim Teknoloji Dergisi, 13 (88) 1-3.
Erermiş, S., Bellibaş, E., Özbaran, B., Büküşoğlu, N. D., Altıntoprak, E., Bildik, T. ve Çetin, S. K. (2009). Ayrılma anksiyetesi bozukluğu olan okul öncesi yaş grubu çocukların annelerinin mizaç özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 14-21.
Gümüştaş F., Yulaf, Y. ve Gökçe, S. (2014).Çocuk ve ergenlerde okul reddi davranışının nedenlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,27 (1), 27-31.
Harrison, L.J., Clarke, L., & Ungeren, J.A. (2007). Children's drawings provide a new perspective on teacher-child relation ship quality and school adjustment. Early Childhood Research Quarterly. 22 (1), 55-71.
Kostenius, C. (2011). Picture this - our dream school Swedish school children sharing their visions of school. Childhood. 18 (4), 509-525.
Oktay, A. ve Polat Unutkan, Ö. (2006). İlköğretim çağına genel bir bakış. İstanbul: Morpa.
Oppawsky, J. (1991). Utilizing children's drawings in working with children following divorce. Journal of divorce & remarriage. 15 (3-4), 125-142.
Özcan, Ö. & Aysev, A. (2009).Okul fobisi olan çocuklarda ruhsal bozuklukların sıklığının araştırılması. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,16 (1), 13-17.
Pianta, R.C. & Longmaid, K. (1999). Attachment-based classifications of children's family drawings: Psychometric properties and relations with children's adjustment in kindergarten. Journal of Clinical Child Psychology, 28 (2), 244-255.
Soysal, Ş. ve Bodur, Ş. (2004). Bir büyüme masalı: Okul korkusu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13(6), 234-236.
Spigelman,G., Spigelman, A., & Englesson, I. L.(1992). Analysis of family drawings: A comparison between children from divorce and non-divorce families. Journal of Divorce & Remarriage. 18 (1-2), 31-54.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. (1.Baskı) Ankara: Seçkin.
Tesiny, E.P., Lefkowitz, M. M., & Gordon, N.H. (1980). Childhood depression, locus of control, and school achievement. Journal of Educational Psychology. 72 (4), 506-510.
Thomas, G.V., & Jolley, R.P. (1998). Drawing conclusions: A re-examination of empiricaland conceptual bases for psychologi calevaluation of children from their drawings. British Journal of Clinical Psychology. 37 (2) 127-139.
Tüzün, O., & Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam Dergisi, 19 (1), 24-39.
Wilson, D., & Ratekin, C. (1990). An introduction for using children's drawings as an assessment tool. Nurse Practitioner. 15 (3), 23-25.
Yama, M. F. (1990). The usefulness of human figüre drawings as an index of overallad justment. Journal of Personality Assessment. 54 (1-2). 78-86.
Yavuzer, H. (2000). Resimleriyle çocuk. İstanbul: Remzi.
Yaşar, V. ve Yaşar, S. (2010). Okul çağında çocuklarda görülen okul korkusu. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 126-127, 16-24.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yurtbay, T. (1997). Okul fobisi vakalarinda depresif belirti incelemesi. Düşünen Adam Dergisi, 10 (3), 40-46.
Yüksel, M., Canel, N., Yıldırım, H., Mutlu, N. ve Çap, E. (2015). Okul öncesi çağdaki çocukların "iyi" ve "kötü" kavram algılarının resim analizi yöntemiyle incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 13 (29), 271-303.

APA	YÜKSEL YUKAY M, KURT B, GÜLSU N, AKDAĞ C, Aydın F, ERDOĞAN F (2016). Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. , 642 - 658.
Chicago	YÜKSEL YUKAY Müge,KURT Bilge,GÜLSU Nebahat,AKDAĞ Ceren,Aydın Fatma,ERDOĞAN Fatih Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. (2016): 642 - 658.
MLA	YÜKSEL YUKAY Müge,KURT Bilge,GÜLSU Nebahat,AKDAĞ Ceren,Aydın Fatma,ERDOĞAN Fatih Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. , 2016, ss.642 - 658.
AMA	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. . 2016; 642 - 658.
Vancouver	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. . 2016; 642 - 658.
IEEE	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F "Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma." , ss.642 - 658, 2016.
ISNAD	YÜKSEL YUKAY, Müge vd. "Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma". (2016), 642-658.

APA	YÜKSEL YUKAY M, KURT B, GÜLSU N, AKDAĞ C, Aydın F, ERDOĞAN F (2016). Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 642 - 658.
Chicago	YÜKSEL YUKAY Müge,KURT Bilge,GÜLSU Nebahat,AKDAĞ Ceren,Aydın Fatma,ERDOĞAN Fatih Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, no.2 (2016): 642 - 658.
MLA	YÜKSEL YUKAY Müge,KURT Bilge,GÜLSU Nebahat,AKDAĞ Ceren,Aydın Fatma,ERDOĞAN Fatih Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.12, no.2, 2016, ss.642 - 658.
AMA	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 12(2): 642 - 658.
Vancouver	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 12(2): 642 - 658.
IEEE	YÜKSEL YUKAY M,KURT B,GÜLSU N,AKDAĞ C,Aydın F,ERDOĞAN F "Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma." Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, ss.642 - 658, 2016.
ISNAD	YÜKSEL YUKAY, Müge vd. "Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma". Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12/2 (2016), 642-658.