ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 93 - 109 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Öz: Türkçede ünlü yuvarlaklaşması Köktürkçeden beri tarihî Türk lehçelerinde görülen bir ses olayıdır. Ünlü yuvarlaklaşmasının en fazla görüldüğü dönem Eski Anadolu Türkçesi dönemidir. Dolayısıyla yuvarlaklaşma sebebiyle meydana gelen dudak uyumsuzluğu Eski Anadolu Türkçesinin en karakteristik özelliğidir. Eski Anadolu Türkçesine hatta Eski Türkçeye özgü unsurlar günümüzde Türkiye Türkçesi ağızlarında yaşamaktadır. Eski Anadolu Türkçesindeki yuvarlaklaşmanın günümüzde görüldüğü ağız bölgelerinden biri de Ankara'dır. Bu makalede Ankara ili ağızları ile Eski Anadolu Türkçesi, ünlü yuvarlaklaşması bakımından karşılaştırılacak, Ankara ili ağızlarının II. grubunda görülen diyalektolojik durumdan faydalanılarak Eski Anadolu Türkçesinin oluşumunda yazı dili - ağız ilişkisi konusunda ipuçları aranacaktır
Anahtar Kelime: Comparing of Ankara Dialects and Old Anatolian Turkish in Terms of Vowel Rounding
Öz: Vowel rounding in Turkis language is seen in historical Turkish dialects as a sound event since Orkhon Turkic. The period is the most commonly occured vowel rounding is the Old Anatolian Turkish period. The inharmony of labial attraction is made by rounding is the most characteristic features of Old Anatolian Turkish. The elements belonging to Old Anatolian Turkish even Old Turkish are alive in modern Turkey Turkish dialects. In contemporary times the one of the dialect area that rounding in Old Anatolian Turkish is seemed in Ankara. In this article Dialects of Ankara Province and Old Anatolian Turkish will be compared in terms of vowel rounding, taking the advantege of situations in second section of Dialects of Ankara Province, some clues about written language and dialect relationship will be looked for
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AĞCA, Ferruh (2015), "Eski Uygur ve Eski Oğuz Türkçelerinde Yuvarlaklaşma Eğilimleri", Oğuzlar: Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri - 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, (Editörler: Tufan Gündüz, Mikail Cengiz), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi, s. 245-254.
- AKCA, Hakan (2009), "Ankara İlinin Diyalektolojik Durumu", Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri (25-30 Mart 2008 Şanlıurfa), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 33-42.
- AKCA, Hakan (2012), Ankara İli Ağızları, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- BRENDEMOEN, Bernt (1977-1979), "Labiyal Ünlü Uyumunun Gelişmesi Üzerine Bazı Notlar", Türkiyat Mecmuası, C. XIX, s. 223 -240.
- DEVELİ, Hayati (2008), "Eski Türkiye Türkçesi Ağızlarının Sınıflandırılması", Turkish Studies, Volume 3/3, Spring 2008, s. 212-230.
- ERCİLASUN, Ahmet B. (2008), Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- ERDEM, Mehmet Dursun (2005), "Kırşehir ve Konya Ağızlarının Eski Anadolu Türkçesi Yazı Dilinin Oluşumuna Etkisi", Karadeniz Araştırmaları, Sayı 8 (Kış 2005), s. 56-65.
- ERDEM, Mehmet Dursun (2006), "Ağızlardan Etkilenme Derecelerine Göre Osmanlı ve Eski Anadolu Türkçesi Metinleri ve Bu Metinlerin Diline Kaynaklık Eden Ağızlar", İlmî Araştırmalar, Sayı: 22, s. 83-110.
- GÜLSEVİN, Gürer (1997), Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GÜLSEVİN, Gürer (2010), Yaşayan ve Tarihî Türkiye Türkçesi Ağızları, İstanbul: Özel Kitaplar.
- KARADOĞAN, Ahmet (2003), "Eski Anadolu Türkçesinde Yuvarlaklaşan Ekler", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 2001, Cilt: I-II, Sayı: 44, s. 171 - 179.
- KARAHAN, Leylâ (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- KARAHAN, Leylâ (2006), "Eski Anadolu Türkçesinin Kuruluşunda Yazı Dili Ağız İlişkisi", Turkish Studies, Vol. 1/1, Summer 2006, s. 1 - 12.
- KARAHAN, Leylâ (2013) "Oğuzcanın Anadolu'da Yazı Dili Olma Sürecine Dair Düşünceler", Âşık Paşa ve Anadolu'da Türk Yazı Dilinin Oluşumu Sempozyumu Bildirileri, Kırşehir, s. 219-228.
- KARTALLIOĞLU, Yavuz (2011), Klasik Osmanlı Türkçesinde Eklerin Ses Düzeni, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- KORKMAZ, Zeynep (2013), Türkiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ÖZKAN, Mustafa (2013), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (2012), Eski Türkiye Türkçesi, İstanbul: Kapı Yayınları.
| APA | AKCA H (2016). ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. , 93 - 109. |
| Chicago | AKCA HAKAN ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. (2016): 93 - 109. |
| MLA | AKCA HAKAN ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. , 2016, ss.93 - 109. |
| AMA | AKCA H ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. . 2016; 93 - 109. |
| Vancouver | AKCA H ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. . 2016; 93 - 109. |
| IEEE | AKCA H "ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.93 - 109, 2016. |
| ISNAD | AKCA, HAKAN. "ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI". (2016), 93-109. |
| APA | AKCA H (2016). ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. Gazi Türkiyat, 1(18), 93 - 109. |
| Chicago | AKCA HAKAN ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. Gazi Türkiyat 1, no.18 (2016): 93 - 109. |
| MLA | AKCA HAKAN ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. Gazi Türkiyat, vol.1, no.18, 2016, ss.93 - 109. |
| AMA | AKCA H ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. Gazi Türkiyat. 2016; 1(18): 93 - 109. |
| Vancouver | AKCA H ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI. Gazi Türkiyat. 2016; 1(18): 93 - 109. |
| IEEE | AKCA H "ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI." Gazi Türkiyat, 1, ss.93 - 109, 2016. |
| ISNAD | AKCA, HAKAN. "ANKARA İLİ AĞIZLARI İLE ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİNİN ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI". Gazi Türkiyat 1/18 (2016), 93-109. |
