Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi

Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 3 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi

Öz:
Ülkemizde eğitim fakültelerinin ilköğretim bölümlerinde fen bilgisi ve sınıf öğretmenliği programlarının dışında herhangi başka bir programda çevre bağlamlı derslere yer verilmemektedir. Sınıf öğretmenliği programında çevre eğitimi (2 kredi) ve fen bilgisi öğretmenliği programında çevre bilimi (3 kredi) adları ile dersler yürütülmektedir. Eğitim fakültelerinin yapılandırılması süreci bu açıdan önem arz etmektedir. Bu süreçte ilköğretim bölümünde sadece iki programda yer alan çevre bağlamlı derslerin çoğaltılması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir. Bu bağlamda, İlköğretim programlarında öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik öz yeterlilik ve bilinç düzeylerini ölçmek ve değişken türlerine göre (cinsiyet, sınıf düzeyi, öğrenim görülen program ve çevre eğitimi alıp almama durumu) farklılaşma olup olmadığını belirlemek amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda veriler öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik öz yeterlilik ve bilinç düzeylerini belirlemek amacıyla hazırlanmış "Çevre Bilinci Ölçeği" ve "Çevre Eğitimine Yönelik Öz-Yeterlilik Ölçeği" ile toplanmıştır. Her bir ölçekte on beş madde bulunmaktadır. Çevre bilinci ölçeğinde 7 olumsuz 8 olumlu, Özyeterlik Ölçeğinde ise 3 olumsuz 12 olumlu madde yer almaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini 240 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Cinsiyet, öğrenim gördüğü program, sınıf düzeyleri ve çevre eğitimi alıp almamaları ile ilgili veriler çözümlenmiş ve frekans, yüzde değeri, aritmetik ortalama, standart sapma, t- testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon teknikleri ile yorumlanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda eğitim fakültesinde çevre derslerinin arttırılması ve içeriğinin geliştirilmesi önerilmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

In the Structuring Process of Education Faculty; Determination of the Teachers' Environmental Consciousness and Self-Efficacy

Öz:
There is no other department except science and primary school teaching which has "environment lesson" in our education faculties. The name of lesson is environment education (2 credits) in primary school teaching and environment science (3 credits) in science teaching. In this respect; structuring process of the faculty of education is important. The environment-context only two programs in the primary section, is required in this process of reproduction and dissemination. The purpose of this study is to find out the relationship between the teacher candidates' self efficacy toward environment education and consciousness and to determine differences according to some variables (grade level, department, gender, to get course about environment). For this purpose, a relational survey model study has been conducted with a sample group consisting of 240 pre-service teachers. As data collection tool; "environment consciousness scale" and "self-efficacy toward environment education scale" has been used. There are fifteen items at each scale. At environment consciousness scale there are seven negative and eight positive items, at self-efficacy toward environment education scale there are three negative and twelve positive items. Since the independent variables (gender, attended program) have two groups, independent groups't-test has been performed for the scales. For the other independent variables (grade level, to get course about environment) have more than two groups, one-way analysis of variance (ANOVA) has been used. Moreover, since the total score obtained from the scale is continuous and ranged normally, pearson correlation coefficients have been determined by making a simple linear correlation for the determination of inter-group relations. In accordance with these results it is recommended that increasing environmental courses in the faculties of education and improving the content
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ak, S. (2008). İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye yönelik bilinçlerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Altın, M., Bacanlı, H. ve Yıldız, K. (2002). Biyoloji öğretmeni adaylarının çevreye yönelik tutumları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresinde sunulmuş Bildiri, Eylül, Ankara.
  • Atasoy, E. (2005). Çevre için eğitim: İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve cevre bilgisi üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Aydın, N. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ve öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik öz-yeterlik inançları üzerine sınıf düzeyi, kıdem ve değer yönelimlerinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Browers, A. & Tomic, W. (2000). A longitudianal study of teacher burnout and perceived selfefficacy in classroom management. Teaching and Teacher Education, 16, 239-253.
  • Buhan, B. (2006). Okul öncesinde görev yapan öğretmenlerin çevre bilinci ve bu okullardaki çevre eğitiminin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Deniş, H. & Genç, H. (2007). Çevre bilimi dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrencilerin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilimi dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 20-26.
  • Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
  • Friedman, I. & Kass, E. (2001). Teacher self-efficacy: A classroom-organization conceptualization. Teaching and Teacher Education, 18, 675-686.
  • Gibson, S. & Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: a construct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4), 569-582.
  • Hsu, S. J. (2004). The effects of an environmental education program on responsible environmental behavior and associated environmental literacy variables in taiwanese college students. The Journal of Environmental Education, 35(2), 37-48.
  • Kahyaoğlu, M., Daban, Ş. ve Yangın, S. (2008). İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 42-52.
  • Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kavruk, S. B.(2002). Türkiye'de çevre duyarlılığının artırılmasında çevre eğitiminin rolü ve önemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Kaya, İ. & Gündoğdu, Y. (2007). Coğrafya öğretmenlerinin çevre bilincini oluşturma ve geliştirmedeki rolü: Diyarbakır örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 18, 201-213.
  • Keleş, R. (1997). İnsan, çevre, toplum. Ankara: İmge Yayınevi.
  • MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2016). Öğretim programları. 10/04/2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/?width=900&height=530&TB_ iframe=true adresinden alınmıştır.
  • Özdemir, A. Aydın, N. & Akar-Vural, R. (2009). Çevre eğitimi öz-yeterlik algısı üzerine bir ölçek geliştirme çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 1-8.
  • Özer, U. (1991). Environmental philosophy within the relationships of humanity, environment, culture and economy. Man and the Environment Conference Proceedings, 1, 318-321.
  • Öztek, Z. (2006). İlk ve ortaöğretimde çevre eğitimi. II. Çevre Hekimliği Kongre Kitabı. 18-21 Ocak, Ankara, 210-212
  • Öztürk, E. (2013). Uluslararası bir çevre eğitimi projesinin fen ve teknoloji öğretmen adaylarının çevre bilincine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Plevyak, L., Bendixen-Noe, M., Henderson, J., Roth, R. E., & Wilke, R. (2001). Level of teacher preparation and implementation of ee: Mandated and non-mandated ee teacher preparation states. Journal of Environmental Education, 28, 36-49.
  • Said, M. A., Ahmadun, F., Paim, L.H., Masud, J. (2003). Environmental concerns, knowledge and practices gap among malaysian teachers. International Journal of Sustainability in Higher Education, 4(4), 305-313.
  • Soran, H., Morgil, İ., Alev, E. ve Işık, S. (2000). Biyoloji öğrencilerinin çevre konularına olan ilgilerinin araştırılması ve kimya öğrencileri ile karşılaştırılması. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 128-139.
  • Tschannen-Moran, M., Woolfolk, A. H. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
  • Unterbruner, U. (1991). Umwelterziehung und die Ängste jugendlicher vor Umweltzerstörung. In Eulefeld, G., Bolscho, D und Seybold, H. (Hrsg.) Umweltbewusstsein und Umwelterziehung. Kiel.
APA KARADEMIR E (2016). Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. , 3 - 18.
Chicago KARADEMIR ERSIN Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. (2016): 3 - 18.
MLA KARADEMIR ERSIN Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. , 2016, ss.3 - 18.
AMA KARADEMIR E Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. . 2016; 3 - 18.
Vancouver KARADEMIR E Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. . 2016; 3 - 18.
IEEE KARADEMIR E "Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi." , ss.3 - 18, 2016.
ISNAD KARADEMIR, ERSIN. "Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi". (2016), 3-18.
APA KARADEMIR E (2016). Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA, 7(13), 3 - 18.
Chicago KARADEMIR ERSIN Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA 7, no.13 (2016): 3 - 18.
MLA KARADEMIR ERSIN Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA, vol.7, no.13, 2016, ss.3 - 18.
AMA KARADEMIR E Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA. 2016; 7(13): 3 - 18.
Vancouver KARADEMIR E Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi. EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA. 2016; 7(13): 3 - 18.
IEEE KARADEMIR E "Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi." EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA, 7, ss.3 - 18, 2016.
ISNAD KARADEMIR, ERSIN. "Eğitim Fakültelerinin Yapılandırılması Sürecinde Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci ve Özyeterliklerinin Belirlenmesi". EĞİTİM VE İNSANİ BİLİMLER DERGİSİ: TEORİ VE UYGULAMA 7/13 (2016), 3-18.