TY  - JOUR
TI  - The Relationship between Teachers' Emotional Labor and
AB  - Problem Durumu: Öùretmenlik mesleùi, özelliùi itibari ile doùrudan insan ile ilgili bir iütir. Bu nedenle insan iliükileri yoùun her meslekte olduùu gibi duygu düzenlemesini zorunlu k×lmaktad×r. Duygusal emek olarak adland×r×labilecek bu olgu, mesleki profesyonellik gereùi olarak da öùretmenlerden beklenmektedir. Öùretmenlik, bireysel, sosyal, kültürel, bilimsel, teknolojik boyutlar× olan profesyonel statüde bir eùitim mesleùidir. Günümüz eùitim anlay×ü×nda öùretmenlerden, öùrencilere rol model olmalar×, rehberlik etmeleri, öùrenmeyi öùretmeleri, demokratik tutum ve deùerleri kazand×rmalar× gibi pek çok rol beklenmektedir. Bunun yan×nda öùretmenlerin, eùitim ve öùretimin etkililiùinin saùlanmas×nda okul yöneticileriyle, meslektaülar×yla, velilerle ve diùer paydaülar×yla iübirliùi içerisinde bulunmalar× da gerekmektedir. Öùretmenlerin bütün bu rolleri yerine getirirken, bir profesyonel olarak, kiüisel sorunlar×n× iliükilerine yans×tmamaya özen göstermesi, görev yapt×ù× okulun formal ve informal normlar×na uygun davranmaya çal×ümas× gerekmektedir. Ancak bu anlamda duygular×n yönetilmesinin, psikolojik olarak öùretmenler üzerinde olumsuz etkilerinin olabileceùi öngörülebilir. Bu etkilerden biri de tükenmiülik duygusudur. Araüt×rman×n Amac×: Öùretmenlerinin duygusal emekleri ile tükenmiülik düzeyleri aras×ndaki iliükinin belirlenmesinin amaçland×ù× bu araüt×rmada üu sorulara yan×t aranm×üt×r: 1) Öùretmenlerin duygusal emek ve tükenmiülik düzeyleri nas×ld×r? 2) Öùretmenlerin duygusal emek ve tükenmiülik düzeyleri, cinsiyet, medeni durum, görev, okul türü ve branü deùiükenlerine göre farkl×laümakta m×d×r? 3) Öùretmenlerin duygusal emekleri tükenmiülik düzeylerini yordamakta m×d×r? Araüt×rman×n Yöntemi: Araüt×rma, tarama modelinde desenlenmiütir. Araüt×rman×n evrenini 2013-2014 eùitim öùretim y×l×nda, Kütahya ilinde görev yapan 5600 öùretmen oluüturmaktad×r. Örnekleme girecek öùretmenlerin belirlenmesinde orans×z küme örnekleme tekniùi kullan×lm×üt×r. Örneklem büyüklüùü, % 95 güven düzeyi için 360 olarak hesaplanm×üt×r. Ölçeklerin geri dönüüünde eksiklikler ve özensiz doldurma gibi nedenlerle araüt×rmada kullan×lamayacak ölçekler olabileceùi düüüncesi ile 500 öùretmenden görüü al×nmas×na karar verilmiütir. Elde edilen veri toplama araçlar×ndan kullan×labilir durumda olan 410 tanesi ile analizler yap×lm×üt×r. Araüt×rmada veri toplama arac× olarak Duygusal Emek Ölçeùi ve Maslach Tükenmiülik Ölçeùi kullan×lm×üt×r. Araüt×rmada öùretmenlerin duygusal emek ile tükenmiülik düzeylerini belirlemek amac×yla betimsel istatistikler, ikili karü×laüt×rmalarda t-testi, üç ve daha fazla boyutu olan karü×laüt×rmalarda tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullan×lm×üt×r. Öùretmenlerin duygusal emeklerinin, tükenmiülik düzeylerini anlaml× bir üekilde yorday×p yordamad×ù×n× belirlemek için ise Çoklu Regresyon analizi kullan×lm×üt×r. Araüt×rman×n Bulgular×: Araüt×rmaya kat×lan öùretmenler duygusal emek aç×s×ndan, en az yüzeysel rol yapma (AO=2.51, S=0.95) davran×ü×nda bulunmaktad×r. Bunu, derinden rol yapma (AO=3.71, S=0.92) ve doùal duygular (AO=4.16, S=0.72) izlemektedir. Tükenmiülik aç×s×ndan ise öùretmenler en yüksek tükenmiülik düzeyine duygusal tükenme (AO=1.51, S=0.70) boyutunda sahiptir. Bunu s×ra ile kiüisel baüar×s×zl×k (AO=1.36, S=0.63) ve duyars×zlaüma (AO=1.03, S=0.77) boyutlar× takip etmektedir. Öùretmenlerin tükenmiülik düzeyleri, duygusal tükenme boyutunda "orta", kiüisel baüar×s×zl×k ve duyars×zlaüma boyutlar×nda ise "düüük" düzeydedir. Öùretmenlerin duygusal emekleri cinsiyet, medeni durum, görev, okul türü ve branü deùiükenlerine göre farkl×laümaktad×r. Erkek öùretmenler kad×n öùretmenlere göre [t(408)=3.10; p<.05]; evli öùretmenler evli olmayan öùretmenlere göre [t(408)=2.62; p<.05]; okul yöneticileri öùretmenlere göre [t(408)=2.24; p<.05] daha fazla yüzeysel rol yapma davran×ü× göstermektedir. Öùretmenler ise okul yöneticilerine göre [t(408)=2.10; p<.05] daha fazla doùal davran×ülar göstermektedir. Ayr×ca ilkokul öùretmenleri genel lise öùretmenlerine göre daha fazla yüzeysel [F(3- 406)=4.13; p<.05] ve derinden rol yapma [F(3-406)=2.62; p<.05], genel lise ve meslek lisesi öùretmenlerine göre [F(3-406)=6.69; p<.05] daha fazla doùal davran×ülar göstermektedir. Öùretmenlik tükenmiülik düzeyleri, cinsiyet, medeni durum ve görev (okul yöneticisi, öùretmen) deùiükenlerine göre farkl×l×k göstermemekte; ancak görev yap×lan okul türü deùiükenine göre farkl×laümaktad×r. Meslek liselerinde görev yapan öùretmenlerin duyars×zlaüma düzeyleri [F(3-406)=4.53; p<.05], ilkokullarda görev yapan öùretmenlerden daha fazlad×r. Öùretmenlerin duygusal emeklerinin, duygusal tükenmiülik düzeylerini yorday×p yormad×ù×n×n belirlenmesi amac× ile yap×lan çoklu regresyon analizi yap×l×üt×r. Regresyon analizi sonuçlar×na göre yüzeysel rol yapma ve doùal duygular, öùretmenlerin hem duygusal tükenmesinin hem de duyars×zlaümas×n×n önemli yorday×c×lar×d×r. Ancak derinden rol yapma duygusal tükenme ve duyars×zlaüma üzerinde anlaml× düzeyde etkili deùildir. Öùretmenlerin kiüisel baüar×s×zl×k duygusunu ise duygusal emeùin boyutlar×n×n tümü yordamaktad×r. Duygusal emeùin boyutlar× tümü birlikte, öùretmenlerin duygusal tükenmiülik düzeylerinin % 7'sini, duyars×zlaüman×n % 16's×n×, kiüisel baüar×s×zl×k duygusunun ise % 15'ini aç×klamaktad×r. Duygusal tükenmiülik ile yüzeysel yapma aras×nda pozitif ve düüük (r=0.24); doùal duygular ile negatif ve düüük (r=-0.13) düzeyde bir iliüki bulunmuütur. Duyars×zlaüma ile yüzeysel yapma aras×nda pozitif ve orta (r=0.31); doùal duygular ile negatif ve düüük (r=0.31) düzeyde bir iliüki bulunmuütur. Derinden rol yapma ile duygusal tükenme ve duyars×zlaüma aras×nda iliüki bulunmamaktad×r. Kiüisel baüar×s×zl×k duygusu ile yüzeysel yapma aras×nda pozitif ve düüük (r=0.12); derinden rol yapma ile negatif ve düüük (r=-0.22), doùal duygular ile negatif ve orta (r=-0.35) düzeyde bir iliüki bulunmuütur. Araüt×rman×n Sonuç ve Önerileri: Araüt×rma sonucuna göre, öùretmenlerin duygusal emekleri, onlar×n hem duygu
AU  - GÜNER, Mustafa
AU  - YILMAZ, Kürşad
AU  - ŞEN, Bilal
AU  - Altınkurt, Yahya
PY  - 2015
JO  - Eurasian Journal of Educational Research
VL  - 15
IS  - 59
SN  - 1302-597X
SP  - 75
EP  - 90
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/207410
ER  -