Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
Yıl: 2016 Cilt: 19 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 283 - 304 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
Öz: Neredeyse bütün dünyada kadın ve erkekler iş hayatına katılım düzeyi bakımından eşit oranlara sahiptirler. Oysa yönetime katılım noktasında (alt, orta ve üst yönetim) kadınlar açısından temsil oranı erkeklere kıyasla son derece düşüktür. Bu araştırmanın amacı, Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan kadın çalışanların "Cam Tavan algısının" karşılaştırmalı olarak ele alınmasıdır. Araştırmanın teorik kısmı ilgili yazın taramasından, uygulama kısmı ise 130 Sağlık, 130 Milli Eğitim Bakanlığı olmak üzere toplam 260 çalışana anket uygulanarak hazırlanmıştır. Elde edilen veriler, LISREL ve SPSS programlarında analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda; hem Sağlık hem de Milli Eğitim Bakanlığı çalışanlarında orta düzeyde Cam Tavan algısı olduğu, Cam Tavan algısının "örgüt kültürü" boyutunun Milli Eğitim Bakanlığı çalışanlarını, Sağlık Bakanlığı çalışanlarına göre daha fazla etkilediği, bekar çalışanların evlilere göre "kişisel tercih algıları" konusunda yüksek düzeyde Cam Tavan algısı yaşadıkları, "stereotipler (kalıplaşmış yargılar)" konusunda ise düşük düzeyde olmakla birlikte, evlilerin bekarlardan daha çok algıya sahip olduğu, yaş ve iş deneyimi ilerledikçe "stereotipler" algısı pozitif yönde, "kişisel tercih algısının" ise negatif yönde değiştiği, eğitim durumuna göre ise Cam Tavan algısının değişmediği sonuçlarına ulaşılmıştır
Anahtar Kelime: Konular:
A Comparative Study on Glass Ceiling Perception of Female Employees in Health and Education Sector
Öz: Women and men have equal proportions with respect to their levels of participating in business life almost in the entire world. On the other hand, women have a considerably lower rate of being presented in the management participation (lower, middle and senior management), compared to men. The objective of this study is to comparatively approach the "concept of glass ceiling" in female workers in the Ministry of Health and National Education. While the theoretical part of the study was prepared by reviewing the relevant literature, the application part was prepared by applying questionnaires to totally 260 workers (130 in the Ministry of Health, 130 in the Ministry of National Education). The results were obtained by analyzing the acquired data in the LISREL and SPSS softwares. As a result of the study, it was determined that the workers in both the Ministry of Health and National Education had moderate levels of Glass Ceiling perception, the Organization culture dimension of Glass Ceiling had a greater effect on the workers of the Ministry of National Education compared to the workers of the Ministry of Health, single workers experienced a higher level of Glass Ceiling perception regarding the "personal preference perceptions" compared to married workers whereas the married workers felt a greater perception regarding stereotypes compared to single workers, although at a lower rate, the increase of age and work experience had a positive effect on the perception of stereotypes and a negative effect on the personal preference perception, the educational status had no effect on the Glass Ceiling perception
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksu A., Çek F. ve Şenol B. (2013) Kadınların Müdür Olmalarının Önündeki Cam Tavan ve Cam Tavanı Aşma Stratejilerine İlişkin İlköğretim Okulu Müdürlerinin Görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 25: 133-160.
- Allport G. W. (1954) The Historical Background of Modern Social Psychology. In G. Lindzey (ed.) Handbook of Social Psychology, pp: 3-56. Addison-Wesley, MA.
- Alkhateeb H. (2001) Gender Differences in Mathematics Achievement Among High School Students in the United Arab Emirates (1991-2000). School Science and Mathematics 101(1): 5-9.
- Arslan G. E. (2014) Türkiye'de Çalışan Kadın Olmak ve Kadın Akademisyenler. Gazi Üniversiteli Öğretim Üyeleri Derneği Bülteni 12(1): 36-40.
- Aslantepe G. (2006) Kadın Eğitimi ve Sosyal Dışlanma. Kadın İstihdam Zirvesi, TİSK, İstanbul.
- Aycan Z. (2004) Invited Address. Üç Boyutlu Cam Tavan: Kadınların Kariyer Gelişiminde Kim, Kime, Neden Engel Oluyor? (Three Dimensional Glass Ceiling: Who Puts Barriers to Women and Why?) Presented at the 2nd Summit of Women Managers in Turkey, Istanbul.
- Bajdo L. M. and Marcus W. D. (2001) Perceptions of Organizational Culture and Women's Advancement in Organization: A Cross-Cultural Examination. Sex Roles 45(5-6): 399-414.
- Bandura A. (1997) Self-Efficacy: The Exercise of Control. Freeman, New York.
- Bartol K. K. (2003) Leadership and the Glass Ceiling: Gender and Ethnic Group İnfluences on Leader Behaviors at Middle and Executive Managerial Levels. The Journal of Leadership and Organizational Studies 9(3): 8-19.
- Başaran N. ve Nuroğlu E. (2015) İslami Finans Kurumlarında Kadın Çalışanlara Yönelik Tutumun Cam Tavan Sendromu Bağlamında Analizi. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi 1: 149-181.
- Bolat T., Bolat O. and Kılıç T. (2011) Career Self-Efficacy and Glass Ceiling Moderating Efect of Work-Related Masculunity Values. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business (IJRB) 2(10): 57-68.
- Boyd K. S. (2008) Glass Ceiling. In E. Cashmore (ed.) Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society, pp: 549-52. Sage, New York.
- Breger M. J. (1992) The Department of Labor's Glass Ceiling Initiative: A New Approach to an Old Problem. Labor Law Journal 43(7): 421.
- Bronholt L. J., Goodnow J. and Convey G. H. (1994) Infulences of Gender Stereotypes on Adolescents Perception of Their Own Achievement. America Educational Research 31(3): 675-692.
- Ceylan İ. (2014) Türkiye'de Kadın Yönetici Oranı Geriledi. http://www.kariyer.net/ik- blog/turkiyede-kadin-yonetici-orani-geriledi/ Erişim tarihi: 06.09.2015.
- Cleveland J. N., Stockdale M. and Murphy K. R. (2000) Women and Men in Organizations: Sex and Gender Issues at Work. Lawrence Erlbaum Associates Inc, New Jersey.
- Çetin M. ve Atan E. (2012) İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin Cam Tavana İlişkin Algılarının İncelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 35: 123-136.
- Duru A. (2002) Van İlindeki Lise Birinci Sınıflarda Cinsiyet Farklılığının Matematik Başarısı Üzerindeki Etkisinin Araştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van.
- Duru A. ve Savaş E. (2005) Matematik Öğretiminde Cinsiyet Farklılığı. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 7(1): 35-46.
- Ecevit Y. ve Yüksel-Kaptanoğlu İ. (2014) Kadın Girişimciler Araştırması. http://assets.garanti.com.tr/assets/pdf/tr/diger/us201_garanti_kadin_girisimciler_rapor_2 0150625.pdf
- Federal Glass Ceiling Commission (1995) Good for Business: Making Full Use of the Nation's Human Capital U.S. Glass Ceiling Commission Publications Key Workplace Documents. Cornell University ILR School Digital Commons, New York.
- Forbes.com (2012) Lessons For Executive Women From Chinese Boardrooms. http://www.forbes.com/sites/forbeswomanfiles/2012/10/09/lessons-for-executive- women-from-chinese-boardrooms/#13751a0a1830.
- Fortune.com (2013) CWDI Report: Women Board Directors of Fortune Global 200 and Beyond. http://www.globewomen.org/CWDI/2013_ cwdi_report.html.
- Girl.com.au (2014) Women are CEOs of Six ASX 200 Companies. GasNet Australia Group, Harvey Norman Holding, Macquarie Airports, Macquarie Countrywide Trust, St George Bank and Telecom Corporation of New Zealand.
- Hofstede G. (1980) Culture's Consequences: International Differences in Work- Related Values. Sage Publications, Beverly Hills, California.
- Hofstede, G. (1980) Culture's Consequences: International Differences in Work- Related Values. Sage Publications, Beverly Hills, California.
- Hofstede G. (2001) Culture's Consequences: Comparing Values, Behaviors, İnstitutions, and Organizations Across Nations. Sage Publications, California.
- Hofstede G. (2001) Cultures Consequences. Sage Publication, Beverly Hills, California.
- İlkkaracan İ. (1998) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
- ILO Global Report (2015) Women in Business and Management: Gaining Momentum. International Labour Office, Geneva.
- Izgar H. ve Dilmaç B. (2008) Yönetici Adayı Öğretmenlerin Öz-Yeterlilik Algıları Ve Epistemolojik İnançların İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20: 437-446.
- Karaca A. (2007) Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Kılıç T. (2013) Bireysel ve Kolektif Yeterlilik Süreci, Belirleyicileri ve Sonuçlarına İlişkin Bir Model Önerisi, Sağlık Sektörü Uygulaması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Balıkesir.
- Klemesrud J. (1981) Women in Medicine Find a Need for Support. http://www.nytimes.com/1981/04/13/style/women-in-medicine-find-a-need-for- support.html?sec=health Erişim Tarihi: 05.09.2015.
- Kline P. (1994) An Easy Guide to Factor Analysis. Routledge, New York.
- Knapton S. (2015) Queen Bee Syndrome is a Myth, Women Do Help Each Other Rise to Top. http://www.telegraph.co.uk/news/science/science- news/11657832/Queen- Bee-syndrome-is-a-myth-women-do-help-each-other-rise-to-top.html Erişim Tarihi: 05.09.2015.
- KSSGM (2000) Sağlık Sektöründe Kadın: Sağlık Sektöründe Kadınlara Yönelik Tutum ve Davranışlar, Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları. Genel Müdürlük Yayınları, Ankara.
- Lueptow L. B., Garovich-Szabo L. and Lueptow M. B. (2001) Social Change and the Ppersistence of Sex Typing (1974-1997). Social Forces 80(1): 1-35.
- Lucas J. L., Wanberg C. R. and Zytowski D. G. (1997) Development of A Career Task Self-Efficacy Scale. Journal of Vocational Behavior 50(3): 432-459.
- Orta L. (2014) Women and Football in Turkey. International Journal of Humanities and Social Science 7(1): 85-93.
- Örücü E., Kılıç R. ve Kılıç T. (2007) Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst düzey Yönetici Pozisyonlarına Yükselmelerindeki Engeller; Balıkesir İli örneği. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi 14(2): 117-135.
- Öztürk A. (2011) Kadın Öğretim Elemanlarının Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma: Ankara Üniversitesi Örneği. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Podsakoff P. M., Mackenzie S. B., Podsakoff N. P. and Lee J. Y. (2003) Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of the Literature and Recommended Remedies. Journal of Applied Psychology 88(5): 879-903.
- U. S. Department of Labor (1991) Report on the Glass Ceiling Initiative. http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1118&context=key_w orkplace
- Ubuz B. (1999) 10.ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Temel Geometri Konularındaki Hataları ve Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17(17): 95- 104.
- Stapleton C. D. (1997) Basic Concepts and Procedures of Confirmatory Factor Analysis. Paper Presented at The Annual Meeting Of The Southwest Educational Research Association, Austin.
- Staines G., Tavris C. and Jayaratne T. E. (1973) The Queen Bee Syndrome. In C. Tavris,. Del Mar (Eds), The Female Experience. CRM Books, California.
- Stewens J. (1996) Appied Multivariate Statistics For The Social Science. Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey.
- Şimşek Ö. F. (2007) Yapısal Eşitlik Modellemesi Giriş, Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ekinoks Yayınları, Ankara.
- Türk Dil Kurumu.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid= TDK. GTS. 56083285147af8.99427243
- Wirth L. (2001) Breaking Through The Glass Ceiling: Women in Management. International Labour Office, Geneva. 52. Woo D. (1994) The Glass Ceiling and Asian Americans. http://www.researchgate.net/publication/37154938_The_Glass_Ceiling_and_Asian_Am ericans Erişim Tarihi:27.09.2015.
- Weyer B. (2007) Twenty Years Later: Explaining the Persistence of the Glass Ceiling for Women Leaders. Women in Management Review 22(6): 482-496.
- Wigfield A., Eccles J. S. and Pintrich P. (1996) Development Between The Ages of 11 and 25. In D. Berliner, R. Calfee (eds.) Handbook Of Educational Psychology. Macmillan, New York.
- Yılmaz T. (2013) Kadın ve Erkek Eğitim Yöneticilerinin Cam Tavan Sendromuna İlişkin Algıları İstanbul İli Örneği. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- http://dictionary.reference.com/browse/mentor?s=t
- https://en.wikipedia.org/wiki/Stereotype
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_psikoloji
- http://www.hurriyet.com.tr/egitim/26701338.asp
- http://www.hurriyet.com.tr/ik/28387591.asp
- www. www.towerswatson.com, akt. http://www.dha.com.tr/en-yuksek-kadin-istihdam- orani-55-ile-sigorta-sektorunde_887071.html
| APA | KILIÇ T, ÇAKICI A (2016). Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. , 283 - 304. |
| Chicago | KILIÇ TAŞKIN,ÇAKICI AHMET BURHAN Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. (2016): 283 - 304. |
| MLA | KILIÇ TAŞKIN,ÇAKICI AHMET BURHAN Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. , 2016, ss.283 - 304. |
| AMA | KILIÇ T,ÇAKICI A Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. . 2016; 283 - 304. |
| Vancouver | KILIÇ T,ÇAKICI A Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. . 2016; 283 - 304. |
| IEEE | KILIÇ T,ÇAKICI A "Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi." , ss.283 - 304, 2016. |
| ISNAD | KILIÇ, TAŞKIN - ÇAKICI, AHMET BURHAN. "Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi". (2016), 283-304. |
| APA | KILIÇ T, ÇAKICI A (2016). Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(3), 283 - 304. |
| Chicago | KILIÇ TAŞKIN,ÇAKICI AHMET BURHAN Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 19, no.3 (2016): 283 - 304. |
| MLA | KILIÇ TAŞKIN,ÇAKICI AHMET BURHAN Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.19, no.3, 2016, ss.283 - 304. |
| AMA | KILIÇ T,ÇAKICI A Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2016; 19(3): 283 - 304. |
| Vancouver | KILIÇ T,ÇAKICI A Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2016; 19(3): 283 - 304. |
| IEEE | KILIÇ T,ÇAKICI A "Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19, ss.283 - 304, 2016. |
| ISNAD | KILIÇ, TAŞKIN - ÇAKICI, AHMET BURHAN. "Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 19/3 (2016), 283-304. |
