DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI

TARAKÇIOĞLU, Mahmut Cem; DOGAN, ERKAN; Erdoğan, Fırat; GÜRBÜZ AKKIN, H. Gözde; Haşimoğlu, Abas

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI

Mahmut Cem TARAKÇIOĞLU, (Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, Türkiye)

Muhammed Tayyib KADAK, (İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

H. Gözde GÜRBÜZ AKKIN, (İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Erkan DOĞAN, (Karabük Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Karabük, Türkiye)

Fırat ERDOĞAN (İstanbul Medipol Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi

51 8

Yıl: 2016 Cilt: 56 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 71 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI

Öz:

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite (DEHB) tanılı çocuklarda uyku sorunları oldukça sıklıkla bildirilmektedir. Uyku sorunlarının DEHB' lilerin yaklaşık %50-70'inde görüldüğü belirtilmektedir. Bu çalışmada henüz medikal tedavi almamış ya da son üç ay içinde DEHB tedavisini sürdürmeyen çocuk ve ergenlerde uyku alışkanlıklarını araştırmak istenmiştir. Çalışmaya birincil başvuru şikayeti uyku sorunları olmayan, daha önce psikiyatrik bir tedavi almamış ve ilk kez tanı konulan 6-16 yaş aralığında 70 DEHB olgusu araştırmaya dahil edilmiştir. Ortalama gece yatma saati ve ortalama gece uyanık kalınan süre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur (p < .05). Yatma zamanı direnci, uykuya dalmanın gecikmesi, uyku kaygısı, gece uyanmaları, parasomni alt-test ve toplam uyku puanları açısından her iki grup arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p < .05). DEHB belirtileri ile uyku alışkanlıkları arasında yapılan spearman korelasyon analizinde hiperaktivite puanları ile uykuya yatma direnci (r=.407, p<.001), uyku kaygısı (r=.372, p<.001), parasomni (r=.459, p<.001) ve toplam uyku süresi (r=.547, p<.001) arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Ancak dikkat eksikliği ile uyku alışkanlıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bulgularımız yazınla uyumlu olarak DEHB'de uyku sorunlarının sık olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

SLEEP HABITS IN CHILDREN AND ADO- LESCENT DIAGNOSED WITH ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER

Öz:

Sleep problems are reported quite often in children with ADHD. It is shown that sleep problems in ADHD occurs in approximately 50-70%. Aim of study was to to investigate the sleep habits of children and adolescents with ADHD who had no medical treatment. 6-16 year old 70 ADHD and 54 healthy child-ren and adolescents were included in the study as a control group in this study. There were there were significant differences statis-tically significant in mean bedtime and nigh-twakings between groups (p <.05). Bedtime resistant, delay in asleep, sleep anxiety, nigh-twakings, parasomnia and total sleep scores were signicantly different between groups (p < .05).In spearman correlation analysis between ADHD symptoms and sleep habits, there were significant correlation between hyperactivity scores and bedtime resistan cy (r=.407, p<.001), sleep anxiety (r=.372, p<.001), parasomnia (r=.459, p<.001) and total sleep duration (r=.547, p<.001). Howe-ver, there was not found correlation between inattention and sleep habits. In conclusion, our findings were consistent with literature showing frequent sleep problems in ADHD.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

American Psychiatric Association. Diagnostic and sta- tistical manual of mental disorders. Text revised. 5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2013.
Mindell JA, Owens JA, Carskadon MA. Develop-mental features of sleep. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 1999; 8:695-725
Paavonen EJ, Solantaus TMD, Almqvist FMD, Aronen ETM. Four-year follow-up study of sleep and psychiatric symptoms in preadolescents: relationship of persistent and temporary sleep problems to psychiatric symptoms. J Dev Behav Pediatr 2003; 24:307-314
Fricke-Oerkermann L, Pluck J, Schredl M, Heinz K, Mit- schke A, Wiater A et al. Prevalence and course of sleep problems in childhood. Sleep 2007; 30:1371-1377.
Johnson KP. Pediatric sleep disorders. K Cheng, KM Myers (Eds.), Child and Adolescent Psychi-atry The Es- sentials, Philadelphia, Lippincott Williams and Wilkins, 2005
Corkum P, Tannock R, Moldofsky H. Sleep disturbances in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1998;37:637-46
Konofal E, Lecendreux M, Cortese S. Sleep and ADHD. Sleep Medicine 2010;11: 652-658.
Jenni OG, Fuhrer HZ, Iglowstein I, Molinari L, Largo RH. A longitudinal study of bed sharing and sleep problems among Swiss children in the first 10 years of life. Pediat- rics 2005; 115:233-240
Schredl M, Fricke-Oerkermann L, Mitschke A, Wiater A, Lehmkuhl G. Longitudinal study of nightmares in child- ren: stability and effect of emotional symptoms. Child Psychiatry Hum Dev 2009; 40:439-449.
Miano S, Parisi P, Villa MP. The sleep phenotypes of at- tention deficit hyperactivity disorder: The role of arousal during sleep and implications for treatment. Medical Hy- potheses 2012; 79:147-153.
Cortese S, Faraone SV, Konofal E, Lecendreux M. Sleep in children with attention-deficit/hyperactivity disorder: meta-analysis of subjective and objective studies. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2009; 48:894-908.
Owens JA, Spirito A, McGuinn M. The Children's Sleep Habits Questionnaire (CSHQ): psychomet-ric properties of a survey instrument for school-aged children. Sleep 2000; 15:1043-1051.
Fiş NP, Arman A, Ay P, Topuzoğlu A, Güler AS, Gökçe İmren S, Ersu R, Berkem M. Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketinin Türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psi- kiyatri Dergisi 2010; 11:151-160
Conners CK. Conners' Rating Scales-Revised. Instru- ments For Use With Children and Adolescents. 1997. MHS, Toronto.
S, Kaner, Büyüköztürk Ş, İşeri E, Ak A, and Özaydın L. «Conners' Parent Rating Scale Long Form-Revised: Fa- ctor Structure,Reliability and Validity Studies. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2011;18:45-58.
Yürümez E, Günay Kılıç B. Relationship Between Sleep Problems and Quality of Life in Children With ADHD. Journal of Attention Disorders 2013; Advance online publication. doi:10.1177/1087054713479666
Mick E, Biederman J, Jetton J, Faraone SV. Sleep distur- bances associated with attention deficit hyperactivity di- sorder: The impact of psychiatric comorbidity and phar- macotherapy. J Child Adolesc Psychopharmacology 2000; 10: 223-231.
Yoon SYR, Jain UR, Shapiro CM. Sleep and daytime fun- ction in adults with attention-deficit/hyperactivity disor- der: Subtype differences. Sleep Medicine 2013;14: 648- 655
Virring A, Lambek R, Jennum RJ, Mİller LR, Thomsen PH. Sleep Problems and Daily Functioning in Children With ADHD: An Investigation of the Role of Impairment, ADHD Presentations, and Psychiatric Comorbidity. Jour- nal of Attention Disorders 2014;1-10.
LeBourgeois MK, Avis K, Mixon M, Olmi J, Harsh J. Sno- ring, sleep quality, and sleepiness across attentiondefi- cit/hyperactivity disorder subtypes. Sleep 2004;27:520- 525.
Öner P, Üneri ÖŞ, Rezaki B, Bodur Ş. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan Çocuklarda Uyku Sorunları ve Klinik Değişkenlerle İlişkisi. Kriz Dergisi 2008;16: 25- 31.2008
Shur-Fen Gau S. Prevalence of sleep problems and their association with inattention/hyperactivity among child- ren aged 6-15 in Taiwan. Journal of Sleep Research, 2006;15: 403-414
Marcotte AC, Thacher PV, Butters M, Bortz J, Acebo C, Carskadon MA. Parental report of sleep problems in children with attentional and learning disorders. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics 1998; 19:178- 186
De Crescenzo F, Licchelli S, Ciabattini M, Menghini D, Armando M, Alfieri P, Mazzone L, et al. The use of actig- raphy in the monitoring of sleep and activity in ADHD: A meta-analysis. Sleep Med Rev. 2015;23:1087-0792.
Crabtree VM, Ivanenko A, Gozal D. Clinical and Parentel Assessment of Sleep in Children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder Refferred to A Pediatric Sleep Medicine Center. Clin Pediatr 2003; 42: 807-813.
Owens JA, Maxim R, Nobile C, Mcguinn M, Msall M. Pa- rental and Self-Report of Sleep in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Arch Pediatr Adolesc Med 2000;154: 549-555.
Fallone G, Owens J, Deane J. Sleepiness in children and adolescents: clinical implications. Sleep Med Rev 2002; 6:287-306.
Ivanenko A, Crabtree VM, Obrien LM, Gozal D. Sleep complaints and psychiatric symptoms in children evalu- ated at a pediatric mental health clinic. J Clin Sleep Med 2006; 2:42-48
Lycett K, SciberrasE, Mensah FK, Hiscock H,. Behavi- oral sleep problems and internalizing and externalizing comorbidities in children with attention-deficit/hype- ractivity disorder. Eur Child Adolesc Psychiatry 2015; 24:31-40
Hansen BH, Skirbekk B, Oerbeck B, Wentzel-Larsen T, Kristensen H. Persistence of Sleep Problems in Children with Anxiety and Attention Deficit Hyperactivity Disor- ders. Child Psychiatry Hum Dev 2013; 44:290-304
Lycett K, Mensah FK, Hiscock H, SciberrasE. A pros- pective study of sleep problems in children with ADHD. Sleep Medicine 2014;15:1354-1361

APA	TARAKÇIOĞLU M, Haşimoğlu A, GÜRBÜZ AKKIN H, DOGAN E, Erdoğan F (2016). DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. , 71 - 77.
Chicago	TARAKÇIOĞLU Mahmut Cem,Haşimoğlu Abas,GÜRBÜZ AKKIN H. Gözde,DOGAN ERKAN,Erdoğan Fırat DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. (2016): 71 - 77.
MLA	TARAKÇIOĞLU Mahmut Cem,Haşimoğlu Abas,GÜRBÜZ AKKIN H. Gözde,DOGAN ERKAN,Erdoğan Fırat DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. , 2016, ss.71 - 77.
AMA	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. . 2016; 71 - 77.
Vancouver	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. . 2016; 71 - 77.
IEEE	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F "DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI." , ss.71 - 77, 2016.
ISNAD	TARAKÇIOĞLU, Mahmut Cem vd. "DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI". (2016), 71-77.

APA	TARAKÇIOĞLU M, Haşimoğlu A, GÜRBÜZ AKKIN H, DOGAN E, Erdoğan F (2016). DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 56(2), 71 - 77.
Chicago	TARAKÇIOĞLU Mahmut Cem,Haşimoğlu Abas,GÜRBÜZ AKKIN H. Gözde,DOGAN ERKAN,Erdoğan Fırat DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi 56, no.2 (2016): 71 - 77.
MLA	TARAKÇIOĞLU Mahmut Cem,Haşimoğlu Abas,GÜRBÜZ AKKIN H. Gözde,DOGAN ERKAN,Erdoğan Fırat DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, vol.56, no.2, 2016, ss.71 - 77.
AMA	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi. 2016; 56(2): 71 - 77.
Vancouver	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi. 2016; 56(2): 71 - 77.
IEEE	TARAKÇIOĞLU M,Haşimoğlu A,GÜRBÜZ AKKIN H,DOGAN E,Erdoğan F "DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI." Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 56, ss.71 - 77, 2016.
ISNAD	TARAKÇIOĞLU, Mahmut Cem vd. "DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ ÇOCUK VE ERGENLERDE UYKU ALIŞKANLIKLARI". Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi 56/2 (2016), 71-77.