Yıl: 2013 Cilt: 5 Sayı: 9 Sayfa Aralığı: 38 - 45 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ

Öz:
Osmanlı edebiyatında, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin gibi anlatılar, birçok şair/yazar tarafından yazılmış ve söylenmiş; şair/yazarlar bu anlatıların ana olay örgüsünü temel alarak anlatılarını yeniden kurgulamışlardır. Bununla birlikte modern edebiyat ürünlerinde de söz konusu anlatıların doğrudan ya da dolaylı olarak izinin sürülebilmesi olanaklıdır. Modern edebiyatta, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin anlatılarını temel alan birçok edebî ürün yazılmıştır. Öte yandan, söz konusu anlatıların bazı söylemlerinin örtük olarak modern yapıtlarda kullanıldığı da gözlemlenebilir. Konu edinilen anlatılardan örtük bir şekilde yararlanıldığı eserler arasında Millî Mücadele konulu romanlar da bulunmaktadır. Bu yazıda, bir örneklem dâhilinde seçilen Millî Mücadele konusunda roman yazmış farklı ideolojilere ait (Kemalist, Marksist, MilliyetçiMuhafazakar, İslamcı) yazarların, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin anlatılarından, ortak bir tavır göstererek nasıl yararlandıkları sorunsallaştırılacaktır. Bahsedilen çerçevede Millî Mücadele'yi konu edinen romanlarda, söz konusu anlatıların tasavvufi aşk söylemini nasıl farklılaştırdıkları somutlanmaya çalışılacaktır. Anlatılarda var olan karşı cinse duyulan mecazi aşktan Allah'a duyulan hakiki aşka geçiş şablonunun, Millî Mücadele'yi konu edinen romanlarda, karşı cinse duyulan mecazi aşktan, vatana duyulan aşka geçilmesi şeklinde dönüştürüldüğü ortaya konulmaya çalışılacaktır. Son düzlemde ise, geleneksel anlatılardan bu tür dönüştürümler yapılmasının nedenleri üzerinde durulacaktır. Bu noktada ise özellikle tasavvufi söylemin güçlü anlam dünyasından yararlanan yazarların vatan kavramına meşru bir zemin kazandırdıkları öne sürülecektir.
Anahtar Kelime:

THE FUNCTION OF TRADITIONAL LOVE NARRATIVES IN THE NOVELS ON NATIONAL STRUGGLE

Öz:
The narratives of Leylâ ile Mecnun and Ferhad ile Şirin were written and told by many authors and poets in the Ottoman literature. The authors and poets reconstructed these narratives by using their main plot. Also it is important to find directly or indirectly the traces of these narratives in the modern literature. There have been many literary works in modern literature that have been inspired by Leylâ ile Mecnun and Ferhad ile Şirin narratives. In this frame, in addition to use of their main plots, it can be observed that some themes of the narratives of Leylâ ile Mecnun and Ferhad ile Şirin have been implicitly used in the modern literature. The novels on the National Struggle are among the works using these narratives. In this article, within this frame, it will be made concrete how the divinely love in the narratives was transformed to another understanding in some novels on the National Struggle. It will be questioned how the authors from different ideologies (i.e. Kemalist, Marxist, Nationalist-Conservative, Islamist) used Leylâ ile Mecnun, Ferhad ile Şirin narratives in their works. In this content it will also be explained how the novels on the National Struggle transformed these narratives to tasavvufi love discourse. Transformation of metaphoric love from a beloved to God was the cliché of the mentioned narratives. Similarly, there occurs a transformation of metaphoric love from a beloved to homeland in the novels on the National Struggle and this will be revealed in this study. Finally, the reasons behind this transformation will be evaluated. And it will be asserted that the authors have tried to give a legitimate basis to the concept of homeland by using tasavvuf's strong world of meaning.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1.Andrews, Walter G(2003),Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı.Çev.:Tansel Güney.İletişim Yayınları, İstanbul.
  • 2.Adıvar, Halide Edip(2004),Ateşten Gömlek, Özgür Yayınları, İstanbul.
  • 3.Benice, Ethem İzzet(1964),Adsız Şehit, İnkılap ve Aka Kitabevleri, İstanbul.
  • 4.Çokum, Sevinç(2007),Ağustos Başağı, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • 5.Karatay, Hüseyin(1990),Çalınan Savaş,Timaş Yayınları, İstanbul.
  • 6.Karaosmanoğlu, Yakup Kadri(2001),Yaban,İletişim Yayınları, İstanbul.
  • 7.Kocagöz, Samim(1963),Doludizgin, Ataç Kitabevi, İstanbul.
  • 8.Ohri, İskender(1971),Aşktan DaYüce.Baha Matbaası, İstanbul.
  • 9.Özarslan, Metin(2006),Ferhat ile Şirin: Mukayeseli Bir Araştırma, Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul.
  • 10.Tanpınar, Ahmet Hamdi(1997),19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
  • 11.Tunç, Gökhan(2011),Çağdaş Mesnevinin Peşinde, Kadim Yayınları, Ankara.
APA TUNÇ G (2013). GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. , 38 - 45.
Chicago TUNÇ GÖKHAN GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. (2013): 38 - 45.
MLA TUNÇ GÖKHAN GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. , 2013, ss.38 - 45.
AMA TUNÇ G GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. . 2013; 38 - 45.
Vancouver TUNÇ G GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. . 2013; 38 - 45.
IEEE TUNÇ G "GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ." , ss.38 - 45, 2013.
ISNAD TUNÇ, GÖKHAN. "GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ". (2013), 38-45.
APA TUNÇ G (2013). GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 38 - 45.
Chicago TUNÇ GÖKHAN GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5, no.9 (2013): 38 - 45.
MLA TUNÇ GÖKHAN GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.5, no.9, 2013, ss.38 - 45.
AMA TUNÇ G GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013; 5(9): 38 - 45.
Vancouver TUNÇ G GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013; 5(9): 38 - 45.
IEEE TUNÇ G "GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, ss.38 - 45, 2013.
ISNAD TUNÇ, GÖKHAN. "GELENEKSEL AŞK ANLATILARININ MİLLÎ MÜCADELE KONULU ROMANLARDA İŞLEVİ". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/9 (2013), 38-45.