Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama

AĞIRBAŞ, İsmail; YİĞİT, Vahit

Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama

Vahit YİĞİT, (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü, Tokat, Türkiye)

İsmail AĞIRBAŞ (Ankara Üniversitesi, Sağlık Eğitim Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi

17 0

Yıl: 2003 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 59 - 90 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama

Öz:

Sosyo ekonomik kalkınmanın temel göstergelerinden olan sağlık hizmetleri kullanımı giderek artan bir önem kazanmaktadır. Sağlık hizmetlerinin önemli sunucularından biri olan hastanelerin varlıklarını sürdürebilmeleri, her şeyden önce sağlık bakım hizmetlerini en düşük maliyetle ve maksimum nicelikte üretmelerine yani kaynaklarım etkin olarak kullanmalarına bağlıdır. Hastane işletmelerinde verilen sağlık bakım hizmetlerinin maliyetlerini hesaplamak ve hastanelerin verimliliğini ölçmek hastaneler için büyük önem arz etmektedir. Bu araştırmada Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde 2001 yılı mali ve istatistiki verileri baz alınarak hastanenin direkt ilk madde ve malzeme giderleri, direkt personel giderleri ve genel üretim giderleri tanımlanmış ve bu giderlerin hastanede mevcut 35 hizmet merkezine dağıtımı yapılmıştır. Müşterek gider tüketimi gerçekleşen bölümlerde oluşan toplam maliyetler hizmet verdikleri diğer bölümlere uygun ölçütler kullanılarak dağıtılmış ve hastanenin maliyet yapısı tanımlanmıştır. Buna göre yatan hasta, poliklinik hizmet merkezleri ve özel hizmet merkezlerinde oluşan maliyetlerin maliyet faktörleri incelenerek birim maliyetleri hesap edilmiştir. Birim maliyetlerin hesaplanmasından sonra personel ve maliyetlerle ilgili performans analizleri yapılmıştır.

Anahtar Kelime: Hastaneler Sağlık hizmetleri araştırmaları Masraflar ve maliyet analizi

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri

Cost-performance analysis in hospitals: An implementation in Tokat Maternity and Child Hospital of Ministry of Health

Öz:

Health care utilization is a major indicator of socio-economic development, and its importance is increasing. Hospitals are among the most important providers of health care, and their viability depends on their ability to produce health care services in maximum quantities at minimum costs, or to use their resources effectively. Therefore, it is very important for hospitals to calculate the costs of health care services provided, and to measure their efficiency. In this study, direct material and supply expenses, direct labor expenses, and manufacturing overhead expenses of Tokat Maternity and Child Care Hospital were determined based on the financial and statistical data of 2001, and these expenses were distributed to 35 service centers existing in the hospital. Total costs of departments, where common expenses were realized, were distributed to the departments they serve by using appropriate criteria, and the cost structure of the hospital was defined. Accordingly, unit costs of in-patient, outpatient, and special service centers were calculated by analyzing their cost factors. In addition, performance analyses related to personnel and costs were performed.

Anahtar Kelime: Costs and Cost Analysis Hospitals Health Services Research

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Ağırbaş İ. (1993) Hastanelerde Maliyet Performans Analizi ve TCDD Ankara Hastanesinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
2. Akar Ç. (1987) Devlet Hastaneleri Muhasebe Sistemi. Sağlık Yönetimi Dergisi,Yıl 1, Sayıl. Ankara.
3. Akar Ç. (1992) Hastane İşletmelerinde Yönetim Muhasebesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
4. Akal Z. (1992) İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi. MPM Yayınlan, MPM Yayın No: 473, Ankara.
5. Berman H.J. and Weeks LE. (1986) The Financial Management of Hospital.Bureau of Hospital Administration. School of Public Health The University of Michigan.
6. Büyükkayıkçı H. (1997) Hastanelerde İş Akımına Bağlı Olarak Fiyatlandırmaya Yönelik Maliyet Hesaplama Modeli Geliştirme Örnek Çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
7. Çilingiroğlu N. (1996) Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Sağlanmasında Maliyet, Sağlık Maliyet Analizi. 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi. Haberal Eğitim Vakfı Yayınlan, Ankara.
8. Erses G. (2000) Hastanelerde Maliyet, Etkinlik, Performans Analizi ve Osmangazi Üniversitesi Eğitim Uygulama ve Araştırma Hastanesinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupmar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
9. Gaynor M. and Anderson G. (1991) Hospitals Costs and The Cost of Empty Hospitals Beds. National Bureau of Economic Research, Working Paper No: 3872, Massachusetts.
10. Güngör N. (1999) Yataklı Tedavi Kurumlannda Hasta-Hemşire Oranlarının Belirlenmesinde Bayındır Tıp Merkezi Modeli. Modern Hastane Yönetimi, 3(6).
11. Karadağ N. ve diğerleri (1999) Balıkesir Devlet Hastanesinde 1996 Yılı Hasta Bakım Maliyetlerinin Belirlenmesi. Modern Hastane Yönetimi Dergisi, 3(6).
12. Kaya S. (1996) Gereksiz Hastane Kullanımının Belirlenmesi ve Yönetimi. Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Ölçümü, Haberal Eğitim Vakfı, Ankara.
13. Kaya S. ve diğerleri (2002) Uygunluk Değerlendirme Protokolü île İki Hastanedeki Hasta Günlerinin Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Toplum ve Hekim Dergisi, 17(2).
14. Ontario Hospital Cost Performance (2001) Comparisons of Community Hospitals in Ontario With Community Hospitals in Other Provinces, A Summary Review Prepared for OHA.
15. Özgülbaş N. ve diğerleri (2000) Hastanelerde Finansal Performans Ölçümü ve Finansal Performansı Etkileyen örgütsel Faktörler. 3. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, A.Ü. Sağlık Eğitim Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü 28-29 Eylül 2000, Ankara
16. Sağlık Bakanlığı (2002) Yataklı Tedavi Kurumlan İstatistik Yıllığı 2001. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayın No: 641, Ankara.
17. Shepard S.D. and Hodgkin D. (1998) Analysis of Hospital Costs: A Manual for Managers. Geneva.
18. Songur M. (1995) Mahalli İdarelerde Performans Ölçümü. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No : 6, Ankara.
19. Somanathan A. (1992) Unit Cost Analysis of Public and Private Health Facilities in Sri Lanka in 1992. IPS HPP Occasional Paper No: 06.
20. Sümbüloğlu K. (1994) Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler, özdemir Yayıncılık, Ankara.
21. Şahin î. (1992) Hastanelerde Birim Çıktı Maliyetinin Analizi ve Kapasite Kullanım Faktörünün Maliyetlere Etkisi. Sağhk Bakanlığı Zübeyde Hanım Doğumevi'nde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
22. Tokat M. (1994) Sağhk Ekonomisi. A.Ü. Açıköğretim Fakültesi Yayın No: 403, ETAMA.Ş. Eskişehir.
23. Tokat M. ve Kısaer H. (1991) Hastanelerde Maliyet, Etkinlik ve Performans Analizi. MPM Yayınlan, Yaym No : 455. Ankara. 90 Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilf.6, Sayı:3
24. Top M. ve Yıldırım H.H. (2000) TCDD Ankara Hastanesi'nde Maliyet-Performans Analizi: 1996 Yılı Verilerine Dayalı Bir Uygulama, 2000'li yıllarda Sağlık Hizmetleri ve Kurumları. 1. Ulusal Sağlık İdaresi Kongresi, 20-21 Mayıs. Ankara.
25. Yiğit V. (2003) Hastanelerde Maliyet-Performans Analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevinde Bir Uygulama. Yayınlanmış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

APA	YİĞİT V, AĞIRBAŞ İ (2003). Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. , 59 - 90.
Chicago	YİĞİT Vahit,AĞIRBAŞ İsmail Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. (2003): 59 - 90.
MLA	YİĞİT Vahit,AĞIRBAŞ İsmail Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. , 2003, ss.59 - 90.
AMA	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. . 2003; 59 - 90.
Vancouver	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. . 2003; 59 - 90.
IEEE	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ "Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama." , ss.59 - 90, 2003.
ISNAD	YİĞİT, Vahit - AĞIRBAŞ, İsmail. "Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama". (2003), 59-90.

APA	YİĞİT V, AĞIRBAŞ İ (2003). Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 6(3), 59 - 90.
Chicago	YİĞİT Vahit,AĞIRBAŞ İsmail Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 6, no.3 (2003): 59 - 90.
MLA	YİĞİT Vahit,AĞIRBAŞ İsmail Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.6, no.3, 2003, ss.59 - 90.
AMA	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2003; 6(3): 59 - 90.
Vancouver	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2003; 6(3): 59 - 90.
IEEE	YİĞİT V,AĞIRBAŞ İ "Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 6, ss.59 - 90, 2003.
ISNAD	YİĞİT, Vahit - AĞIRBAŞ, İsmail. "Hastanelerde maliyet-performans analizi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi' nde bir uygulama". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 6/3 (2003), 59-90.