Yıl: 2015 Cilt: 2 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 51 - 55 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış

Öz:
Günümüzde toplumların yaşlanması, kronik hastalıkların artması sonucunda maliyeti yüksek ilaçlar ve tedavi yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Kaynakların uygun kullanılması ve daha çok kişiye nitelikli bakım sunulması için en uygun yaklaşım kanıta dayalı uygulamalardır. Kanıta dayalı uygulamaların öneminin artmasının birçok nedeni vardır. Bunlar; hasta bakımında tıbbi hata oranlarının ve hastaların bilgi taleplerinin artması ve sağlık profesyonellerine olan güvenin azalmasıdır. Ayrıca kanıta dayalı uygulamalar bilgi ve karar verme arasındaki bağı güçlendirerek tanı, tedavi ve bakım sürecini bilimselleştirmekte ve profesyonelleştirmektedir. Kanıta dayalı sağlık bakımı, bakım ortamlarında hastalara en iyi bakımı sunabilmek için uygun kaynakları, hasta tercihlerini, uzman görüşünü ve bilimsel araştırmalardan elde edilen kanıtları bir araya getirme olarak tanımlanmaktadır. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulamayı geliştirebilmek için, kliniklerde uygulamaya geçirilecek araştırmaların yapılması ve araştırma sonuçlarının hemşirelere ulaştırılabilmesine yönelik gerekli mekanizmaların oluşturulması gerekmektedir. Hemşirelik mesleğinde kanıta dayalı uygulamayı geliştirmek için bu alandaki bilgi ve becerilerin arttırılması ve bilimsel verilere dayalı bakımın uygulanmasının önündeki engellerin azaltılması gerekir. Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalarının karşısında hem kişisel hem de örgütsel açıdan birçok engel vardır. Bireysel olarak, hemşirelerin araştırma değerlendirme becerilerinin eksik olması ve araştırmaları tartışacak akademik ortamdan izole edilmiş olması, değişiklikleri ve değişimi kabul edebilecek güven eksikliğinin olması hemşirelerin kanıta dayalı uygulama karşısındaki en önemli engelleridir. Örgütsel açıdan, hemşirelerin araştırma bulgularını uygulamaya yeterli zamanlarının olmaması ve hemşirelerin çok önemli durumlarda hastaya değişiklikleri uygulama konusunda yetki ve özerkliğe sahip olduklarına inanmamaları ve bu konuda örgütsel desteğin eksikliği üzerinde durulmaktadır. Hemşirelikte profesyonelleşmenin başta gelen koşulu kuşkusuz bilimi ve bilimsel yöntemi yeterince anlamak ve mesleğe yansıtmaktır. Hemşirelikte bilimsel yöntem kullanılarak yapılan araştırmalar; gelecekte hemşireleri deneyimlere dayalı kararlardan kanıta dayalı karar verme bilincine taşıyacak ve kendi bilgisini üreten, bilginin bilimsel değeri ve kullanımı konusunda daha fazla sorumluluk alan hemşirelerin sayılarını artıracaktır. Ancak, hemşirelerin bunu başarabilmesi için, araştırma üreten ve araştırma kanıtlarını kullanan bir ekip ruhuyla çalışmaları gerekmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Davranış Bilimleri

Overview of the Evidence Based Practices in Nursing

Öz:
Nowadays, as a result of the aging society and the increase in chronic diseases, expensive drugs and treatment methods have been started to be used. The best approach to use resources appropriately and to offer quality care service is defined as the evidence-based practice (EBP). There are many reasons why the importance of EBP has increased which include increase in medical errors, patients'demand for information, and decrease in the confidence in health professionals. Besides, evidence-based medicine strengthens the connection between getting information, and decision-making process, and confers scientific principles, and professionalism to diagnosis, treatment, and care process. Evidence-based health care is defined as to combine appropriate resources, patient preferences, expert opinion and the evidence obtained from scientific research in order to offer optimal care to patients. In order to develop EBP in nursing, it is necessary to do researches that can be carried into practice in clinics and to create a mechanism which will make the results accessible for the nurses. Also, it is necessary to enhance knowledge and skills in this field and to reduce the obstacles in the application of health care service based on scientific data. There are several individual and organizational barriers for nurses in terms of EBP. Individually, deficient skills of investigation of the nurses, their isoaltion from academic media which will analyze the investigations, and lack of self-confidence of the nurses in acceptance of this changing condition are important barriers of the nurses confronting evidence-based medical practices. From an organizational perspective, lack of sufficient time reserved for implementation of research findings, and nurses 'disbelief in their authority, and autonomy in application of these changes, during critical conditions, and inadequate organizational support have been emphasized.The main prerequisite of being a professional nurse is surely to understand the science and scientific method properly and to reflect these to the job. In the future, due to the researches which are done by using scientific methods, nurses will be more aware to make evidence-based decisions rather than experience-based ones. Also, this will cause an increase in the number of nurses who can produce their own knowledge and who can take more responsibility for the scientific value and the use of knowledge. However, in order to achieve this aim; it is necessary for nurses to work by building team spirit which will produce researches and use the evidence of these researches.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Babaoğlu, Ö.M. Yaşar, Ü., Dost, T., Kayalp, O. (2009). Kanıta Dayalı Tıp: Kavramlar, Örnekler ve Görüşler. Türkiye Klinikleri, 29(5), 1298-305.
  • Başgöl, Ş., Oskay, Ü. (2012). Prekonsepsiyonel dönemde ve gebelikte kanıt temelli yaklaşımlar. International Jour- nal of Human Sciences, (9) 2, 1524-1534.
  • Bayın, G., Akbulut, Y. (2012). Kanıta Dayalı Yaklaşım ve Sağlık Politikası. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 115-132. http://dx.doi.org/10.1501/Asbd_0000000022
  • Bayram, G.O. (2009). Kanıta dayalı uygulamalar doğrultusunda alternatif bir doğum yöntemi: Evde doğum. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 99-104.
  • Beyea, S.C., Slattery, M. J. (2006). Evidence-basedpractice in nursing: A guide to success fulimplementation. HCPro, Inc.
  • Borbasi, S., Jackson, D., Lockwood, C. (2010). Undertaking a clinicalaudit. In M. Courtne and H. McCutchen. Using Evidenceto Guide Nursing Practice (2nd ed.). Sydney: Elsevier.
  • Cullum, N., Ciliska, D., Haynes, R.B., Marks, S. (2013). Evidence-basednursing: an introduction. Oxford: Blackwell.
  • Çavuşoğlu, H. (2007). Oral Mukozit Yönetiminde Kanıta Dayalı Hemşirelik. Türkiye Klinikleri, 27(3), 398-406.
  • Demir, Y., Ak, B., Bilgin, N., Efe, H. ve ark. (2012). Hemşirelik Uygulamalarında Araştırma Sonuçlarının Kullanımın- daki Engeller ve Kolaylaştırıcı Faktörler. Çağdaş Tıp Dergisi, 2(2), 94-101.
  • Dicenso, A.,Ciliska, D. K., Guyatt, G. (2005). Introductiontoevidence-basednursing. In A. Dicenso, G. Guyatt, D. K. Ciliska (Eds.), Evidence-basednursing: A guide to clinical practice. St. Louis, MO: Elsevier/Mosby. 40-50.
  • Erden, A. (2004). Kanıta Dayalı Radyoloji. Türk Tanısal ve Girişimsel Radyoloji Dergisi, 10(2), 89-91.
  • Fink, R.,Thompson, C.J., Bonnes, D. (2005). Overcoming barriers and promoting theuse of research in practice. Journal of Nursing Administration, 35(3), 121-129. http://dx.doi.org/10.1097/00005110-200503000-00005
  • Güvenç, G. (2004). Doğum Eylemi Sürecinde Kanıta Dayalı Hemşirelik Uygulamalarının Tanımlanması ve Değer- lendirilmesi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Kara, M., Babadağ, K. (2003). Kanıta Dayalı Hemşirelik, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(3), 104.
  • Karagözoğlu, Ş. (2006). Bilim, Bilimsel Araştırma Süreci ve Hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yükse- kokulu Dergisi, 13 (2), 64-71.
  • Kocaman, G (2003). Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, (2), 61-69.
  • Köse, E. (2011). Tıp Akademisyenlerinin Kanıta Dayalı Bilgi Gereksinimleri ve Bilgi Arama Davranışları: Hacettepe Üniversitesi Örneği. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Küçükkaya, P.G. (2010). Psikiyatri hemşireliğinde kanıta dayalı uygulama. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(3), 128-132.
  • Newhouse, R., Dearholt, S., Poe, S., Pugh, L.C., White, K.M. (2005). Evidence-based practice: a practical appro- achto implementation. Journal of Nursing Administration, 35 (1), 35-40. http://dx.doi.org/10.1097/00005110-200501000-00013
  • Öztürk, A., Kaya, N., Ayık, S., ve ark. (2010). Hemşirelik uygulamalarında araştırma sonuçlarının kullanımında en- geller. İstanbul Üniversitesi FlorenceNightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 18(3), 1304-4869.
  • Platin, N. (2000). Kanıta dayalı hemşirelik ülkemizde uygulanmaz. Neden? I. Uluslararası ve VIII. Ulusal hemşirelik kongresi kitabı, 23-26.
  • Temel, A.B., Ardahan, M. (2011). Hemşirelik araştırmalarının kullanımı, engeller ve araştırma kullanımında değişim modelleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 3, 63-70.
  • Uysal, E. K. (2013). Tıp akademisyenlerinin kanıta dayalı bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları: Hacettepe Üniversitesi örneği.
  • Walshe, K.,Rundall, T. G. (2001). Evidence-based management: From the orytopractice in healthcare. The Milbank Quarterly, 79(3), 429-457. http://dx.doi.org/10.1111/1468-0009.00214
  • Yılmaz, M. (2005). Hemşirelik bakım kalitesini geliştirme yolu olarak kanıta dayalı uygulama. Cumhuriyet Üniversi- tesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,9 (1), 41-48.
  • Yurtsever, S. ve Altıok, M. (2006). Kanıta dayalı uygulamalar ve hemşirelik. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Der- gisi, 20(2), 159-166.
  • T.C Sağlık Bakanlığı, Hemşirelik Yönetmeliği, 8 Mart 2010, Erişim tarihi: 5 Mayıs 2014.
  • T.C Sağlık Bakanlığı, Hemşirelik Yönetmeliği, 8 Mart 2010, Erişim tarihi: 5 Mayıs 2014. http://www.icn.ch/ publications/2012-closing-the-gap-from-evidence-to-action/ Erişim tarihi:12.09.2014
APA ÖZTÜRK ÇOPUR E, KURU ALICI N, CANBOLAT SEYMAN Ç (2015). Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. , 51 - 55.
Chicago ÖZTÜRK ÇOPUR EBRU,KURU ALICI NİLGÜN,CANBOLAT SEYMAN ÇİĞDEM Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. (2015): 51 - 55.
MLA ÖZTÜRK ÇOPUR EBRU,KURU ALICI NİLGÜN,CANBOLAT SEYMAN ÇİĞDEM Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. , 2015, ss.51 - 55.
AMA ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. . 2015; 51 - 55.
Vancouver ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. . 2015; 51 - 55.
IEEE ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç "Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış." , ss.51 - 55, 2015.
ISNAD ÖZTÜRK ÇOPUR, EBRU vd. "Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış". (2015), 51-55.
APA ÖZTÜRK ÇOPUR E, KURU ALICI N, CANBOLAT SEYMAN Ç (2015). Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(1), 51 - 55.
Chicago ÖZTÜRK ÇOPUR EBRU,KURU ALICI NİLGÜN,CANBOLAT SEYMAN ÇİĞDEM Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2, no.1 (2015): 51 - 55.
MLA ÖZTÜRK ÇOPUR EBRU,KURU ALICI NİLGÜN,CANBOLAT SEYMAN ÇİĞDEM Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, vol.2, no.1, 2015, ss.51 - 55.
AMA ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2015; 2(1): 51 - 55.
Vancouver ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2015; 2(1): 51 - 55.
IEEE ÖZTÜRK ÇOPUR E,KURU ALICI N,CANBOLAT SEYMAN Ç "Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış." Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2, ss.51 - 55, 2015.
ISNAD ÖZTÜRK ÇOPUR, EBRU vd. "Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2/1 (2015), 51-55.