Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları

KOKU, Feride; ATEŞ, Metin

Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları

Feride KOKU, (Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Metin ATEŞ (Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi

39 5

Yıl: 2016 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 99 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları

Öz:

AMAÇ: Bireylerin düşüncesinde gelişen ölüm kavramı felsefi, dinsel, hukuki ve ahlaki alanda onların hayat biçimlerini ve davranışlarına etki etmektedir. Ölümü yaklaşan hastalarındaha kaliteli bakımı alabilmeleri açısından, ölüm olayı ve terminal dönemdeki hastaya yaklaşım sağlıkla ilgili mesleklerin en zor yönlerinden birini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, hemşirelerin ölüm kavramına ve ölmekte olan hastaya bakım vermeye ilişkin tutum ve deneyimlerinin belirlemektir.YÖNTEM: Araştırmada, betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde bulunan hastanelerde tedavi gören terminal dönem hastalarına bakım sağlayan hemşireler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında toplamda 250 hemşireye ulaşılmıştır. Hemşirelerin 150'si devlet hastanesinde ve 100'ü özel hastanede çalışmaktadır. Araştırmada veri analizi SPSS 16 paket programında yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, ortalama gibi tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmıştır.BULGULAR: Hemşirelerin çalıştıkları klinikte ölümle karşılaşma durumları incelendiğinde %88,8'inin ölümle karşılaştığı, %11,2'sinin karşılaşmadığı belirlenmiş ve hemşirelerin %62,8'inin ölüm olayını doğal karşıladığı ve yaşamın bir gerçeği olduğunu düşündüğü, %16'sının ise ölümün acıları sona erdirdiğini düşündüğü saptanmıştır. Hemşirelerin ölümü tanımlamaya yönelik sözleri incelendiğinde, %17,2'si yaşam fonksiyonlarının sona ermesi, %19,2'si yok olmak, %10,4'ü bir yaşamdan yeni bir yaşama geçmek, %11,2'si yeni bir başlangıç, %10'u sonsuzluk olarak tanımladıkları görülmüştür. Hemşirelerin %58,8'i ölmekte olan hastaya bakım vermeyi istemediğini belirtirken, bakım vermek isteyen hemşirelerin %46,9'u ölmekte olan hastanın kaliteli bakım alma hakkının olması ve bakım vermenin hemşirenin görevi olması nedeniyle bakım vermeyi istediği, bakım vermek istemeyenlerin ise %36,4'ü ise çaresizlik ve üzüntü hissine yol açması nedeniyle bakım vermeyi istemediği ve %53,5'inin hasta ve yakınları ile ölüm konusunda ne konuşacağını bilmeme durumundan dolayı iletişime giremediği saptanmıştır.SONUÇ: Bu çalışmanın bulgularına göre, hemşirelerin ölüme ilişkin tutum ve deneyimlerinin, terminal dönem hasta bakımını etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Experience and Attitude Toward Death in Nurses Who Give Terminal Stage Patient Care

Öz:

AIM: The concept of death that develops in the minds of individuals has an effect on their lifestyle and behaviors in religious, legal and moral fields. The death incident and approach to patient in terminal stage in terms of providing a better care to those patients whose death is near is one of the most difficult aspect of health-related occupations. The purpose of the study is to determine attitudes and experiences of nurses regarding the concept of death and providing care to patients who are about to pass away. METHOD: A descriptive survey model was used in the research. In the research, survey forms were used as data collection tool. The population consists of nurses who provide care to terminal-stage patients treated in the hospitals of the province of Istanbul. A total of 250 nurses were reached within the scope of the research. 150 nurses work in state hospitals and 100 nurses work in private hospitals. The data analysis was conducted with SPSS 16 software in the research. In the analyses of the data, descriptive statistics such as frequency, percentage and mean were used. RESULTS: When the nurses were examined in terms of experiencing death incidence in the clinic they work in, it was determined that 88.8% of the nurses witnessed death, 11.2% of the nurses did not witness death and while 62.8% of the nurses took death naturally and thought that it is a truth of life, 16% of the nurses thought that death puts an end to pains. When expressions of the nurses for describing death were examined, it was observed that 17.2% of the nurses described it as an end of life functions, 19.2% as perishing, 10.4% as transition from one life to another life, 11.2% as a new beginning, 10% as eternity. While 58.8% of the nurses did not want to provide care to dying patients, it was determined that 46.9% of the nurses who wanted to provide care stated that a dying patient has the right to receive quality care and providing care is the responsibility of nurses, 36.4% of the nurses who did not want to provide care; did not want to because it leads to a feeling of desperation and sadness and 53.5% of the nurses did not want to provide care because they did not know how to communicate with the patient and his relatives about the concept of death. CONCLUSION: According to the results obtained in this study, it was determined that the attitudes and behaviors of nurses regarding death have an effect on the care of terminal stage patients.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Birol, L. (2004). Terminal Evredeki Hasta Bakımı, İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (Ed. Nuran Akdemir, Leman Birol), Sistem Ofset, 2. Baskı, Ankara
Cimete, G. (2002). Yaşam Sonu Bakım: Ölümcül Hastalarda Bütüncü Yaklaşım, Nobel Tıp Ktapevleri, İstanbul
Çevik, B. (2010). Hemşirelerin Ölüm Ve Ölmekte Olan Bireye Bakım Vermeye İlişkin Tutumları ve Deneyimleri, Yük- sek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Gürkan, A. Babacan Gümüş, A., Dodak, H. (2011). Öğrenci hemşirelerin terminal dönem hasta sorunları hakkın- daki görüşleri: hemşirelik girişimleri, hasta hakları ve etik sorunlar kapsamında bir inceleme. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:4, Sayı:1. s.11.
İnci, F., Öz, F. (2009). Ölüm eğitiminin hemşirelerin ölüm kaygısı, ölüme ilişkin depresyon ve ölümcül hastaya tutum- larına etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10:253-260.
Koç Z, Sağlam Z (2008). Hemşirelik öğrencilerinin yaşam sonu bakım ve ölüm durumuna ilişkin duygu ve görüşle- rinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1): 1-10.
Keskin, G.Ü. (2005). Ölmekte olan hastaya kognitif davranışsal hemşirelik yaklaşımı, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 21:2 125-134.
Öz, F. (2004). Kayıp, Ölüm ve Yas Süreci, Sağlık Alanında Temel Kavramlar, İmaj Yayınevi, Ankara
Trudeu, M.E. (1991). Meeting the challange of a dying patient. Nursing 91:4247.
Yiğit R. (1998). Hasta ve ailesine ölümle baş etmelerinde yardım etme. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1998, 2 (2).

APA	KOKU F, ATEŞ M (2016). Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. , 99 - 104.
Chicago	KOKU Feride,ATEŞ Metin Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. (2016): 99 - 104.
MLA	KOKU Feride,ATEŞ Metin Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. , 2016, ss.99 - 104.
AMA	KOKU F,ATEŞ M Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. . 2016; 99 - 104.
Vancouver	KOKU F,ATEŞ M Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. . 2016; 99 - 104.
IEEE	KOKU F,ATEŞ M "Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları." , ss.99 - 104, 2016.
ISNAD	KOKU, Feride - ATEŞ, Metin. "Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları". (2016), 99-104.

APA	KOKU F, ATEŞ M (2016). Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(2), 99 - 104.
Chicago	KOKU Feride,ATEŞ Metin Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 3, no.2 (2016): 99 - 104.
MLA	KOKU Feride,ATEŞ Metin Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, vol.3, no.2, 2016, ss.99 - 104.
AMA	KOKU F,ATEŞ M Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016; 3(2): 99 - 104.
Vancouver	KOKU F,ATEŞ M Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016; 3(2): 99 - 104.
IEEE	KOKU F,ATEŞ M "Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları." Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3, ss.99 - 104, 2016.
ISNAD	KOKU, Feride - ATEŞ, Metin. "Terminal Dönem Hasta Bakımının Niteliğini Geliştirmede Hemşirelerin Ölüme İlişkin Deneyim ve Tutumları". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 3/2 (2016), 99-104.