Yıl: 2016 Cilt: 8 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 13 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları

Öz:
Enerji arzı ve enerji güvenliği günümüz devletleri açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 2000'li yıllarda Doğu Akdeniz bölgesinde önemli miktarda enerji kaynağının var olduğunun ortaya çıkmasıyla birlikte yaşanan gelişmeler analiz edilmektedir. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, tüm adayı temsil ettiği iddiasıyla bölge ülkeleri ile münhasır ekonomik bölge antlaşmaları gerçekleştirmiş ve sözde münhasır ekonomik olarak ifade edilen bölgelerde bazı enerji şirketleri ile hidrokarbon kaynaklarının araştırılması antlaşmalarını imzalamıştır. Bu gelişmeler üzerine Türkiye bu girişimin uluslararası hukuka aykırılığını vurgularken söz konusu bölgede GKRY adına yapılan çalışmaları engelleme girişimlerinde bulunmuştur. Ayrıca KKTC ile Türkiye arasında yapılan antlaşmalar ile iki devlet arasındaki münhasır ekonomik bölge tespit edilmiş ve TPAO anlaşma sağlanan bölgede hidrokarbon kaynaklarını arama ve çıkarma çalışmalarına başlamıştır. Kıbrıs sorununun kalıcı bir şekilde çözüme ulaştırılması durumunda, konunun tüm taraflarının kazançlı çıkabileceği hidrokarbon kaynakları, bölgedeki gerilim artmasına sebep olmuş ve bir güvenlik sorunu haline dönüşmüştür. GKRY konuyu uluslararasılaştırarak, Türkiye'nin çalışmalarını engellemesini önlemeye çalışmaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmada bazı uluslararası ve bölgesel aktörlerin konuya yaklaşımları incelenmektedir
Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Enerji ve Yakıtlar Kamu Yönetimi Çevre Çalışmaları İktisat Uluslararası İlişkiler

The Policies of International Actors on Energy Resources of Cyprus and its Evaluation in Terms Of Security

Öz:
The supply for energy and ensuring its safety is of great importance for today's states. This study analyses the developments that have occurred around the 2000s when an important amount of energy resources was discovered in the Eastern Mediterranean zone. The Southern Cyprus Greek Administration claimed that they were the only authority to represent the island and signed ex* Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, İİBF, Uluslararası İlişkiler Bölümü Uluslararası Hukuk Anabilim Dalı Başkanı** Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmalar Enstitüsü, Ortadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkileri Bölümü Doktora Öğrencisiclusive economic zone agreements with neighbouring states along with deals that enabled various energy companies to carry out hydrocarbon exploration activities in some areas within so-called exclusive economic zone. Following these developments, Turkey emphasized the situation's contradictory nature for international law and attempted to block these activities that initiated on behalf of Cyprus Greek Administration. At the same time, the exclusive economic zone agreements are made between the Turkish Republic of Northern Cyprus and Turkey and TPAO (Turkish Petroleum Incorporated Company) started to conduct hydrocarbon exploration and exploitation activities in the zone which is agreed upon. Instead of driving benefits for all parties of the Cyprus Problem in case of reaching sustainable solution, hydrocarbon resources led to the tension in the area and turned into a security problem for the parties that involved. The Cyprus Greek Administration brought the issue to the international arena and thus trying to hamper Turkey's justified actions. Therefore, the approaches of some international and local actors are being analysed in this study
Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Enerji ve Yakıtlar Kamu Yönetimi Çevre Çalışmaları İktisat Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • "Afrodit'in Hediyesi: Kıbrıs Gazı Yeni Bir Diyaloğu Ateşleyebilir mi?" International Crisis Group, Avrupa Raporu No: 216, 2 Nisan 2012
  • "Cyprus opens third offshore licensing round", Oil ad Gas Journal, 28.03.2016, http://www.ogj.com/articles/2016/03/cyprus-opens-third-offshore-licensing- round.html (Erişim tarihi: 26.09.2016)
  • "GKRY'nin Doğu Akdeniz'de Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetler hk." T.C. Dışişleri Bakanlığı, 5 Ağustos 2011, http://www.mfa.gov.tr/no_-181_- agustos-2011_-gkry_nin-dogu-akdeniz_de-petrol-ve-dogalgaz-arama- faaliyetleri-hk_.tr.mfa (Erişim: 11.07.2015)
  • "Rumlardan BM'ye Skandal Teklif", Hürriyet Gazetesi, 19 Eylül 2016, http:// www.hurriyet.com.tr/rumlardan-bmye-skandal-turkiye-teklifi-40227048 (Erişim tarihi: 26.09.2016)
  • "Türkiye, anlaşma sonrası İsrail doğalgazına çok yakın olacak", Hürriyet Gazetesi, 23 Haziran 2016, http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-anlasma- sonrasi-israil-dogalgazina-cok-yakin-olacak-40121062 09.2016) (Erişim tarihi:
  • "Zohr keşfi İsrail'in Mısır'a gaz satışı hayallerini bitirebilir", Sabah Gazetesi, 09.2015, http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2015/09/02/misirin-dogalgaz- kesfi-israili-zorlayacak (Erişim tarihi: 25.09.2016)
  • Cankara, Yavuz "Doğu Akdeniz'in Artan Petropolitik Önemi ve Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs Siyaseti", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi sayı:47, Çağıran, Mehmet Emin "Türkiye-KKTC Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Antlaşmasının Geçerliliğiyle ilgili İddialar", ORSAM, 29 Eylül 2011, http:// www.orsam.org.tr/tr/yazilar_Yazdir.aspx?ID=2680 (Erişim: 12.07.2015)
  • Doğan, Nejat "Doğu Akdeniz'de Enerji Stratejileri ve Bölgesel Güvenliğin Geleceği" 21. Yüzyıl Dergisi, Sayı:60 Aralık 2013
  • Güler, Gökhan "Enerji Politikaları ve Kıbrıs Sorunu", Milliyet Gazetesi, 07.2016, kibris-2278405/ (Erişim tarihi: 25.09.2016) http://www.milliyet.com.tr/enerji-politikalari-ve-kibris
  • Hasanoğlu, İbrahim, "Doğu Akdeniz'de Rusya'nın Stratejik Müttefiki: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi", 11.01.2015, http://ekoavrasya.net/Duyuru. aspx?did=171&lang=TR (Erişim: 19.07.2015)
  • Hatice Karahan, , "Akdeniz'in Enerjisi ABD'yi Gerdi", SETAV, 01.2015, (Erişim:21.07.2015)
  • İbrahim Hasanoğlu, "Doğu Akdeniz'de Rusya'nın Stratejik Müttefiki: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi", Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği, 11.01.2015, http://ekoavrasya.net/Duyuru.aspx?did=171&lang=TR (Erişim 19.07.2015)
  • İktisadi Kalkınma Vakfı E-Bülteni, "Doğu Akdeniz'de Petrol Arama Krizi Sürüyor" İstanbul, 19-25 Eylül 2011
  • İstanbul Ticaret Odası Gazetesi, 15.02.2103, 2
  • Karahan, Hatice, 23.01.2015, "Akdeniz'in Enerjisi ABD'yi Gerdi", http:// setav.org/tr/akdenizin-enerjisi-abdyi-gerdi/yorum/18179 (Erişim: 20.07.2015)
  • Karpuz, Sohbet "Mısır gazı ve Zohr keşfiyle bölgede değişen planlar", Petroturk, 12 Ekim 2015, http://www.petroturk.com/HaberGoster. aspx?id=13427&haber=Misir-gazi-ve-Zohr-kesfiyle-bolgede-degisen-planlar (Erişim tarihi: 25.09.2016)
  • Katman, Filiz "Levant-Doğu Akdeniz ve Enerji Santrancı", İstanbul: Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yıl:8 Sayı 29-30 2013
  • Örmeci, Ozan "Kıbrıs Müzakerelerinde Yeni Dönem: Enerji Jeopolitiği ve Akdeniz Birliği Olgusu", Sinop:Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:7, Sayı:31 Örnek, Serdar; Mızrak, Baransel "Kıbrıs ve Enerji", Kocaeli Üniversitesi Uluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi, Kocaeli Üniversitesi Matbaası, 23- Eylül 2014,
  • Polat, Soner 20.02.2015, http://www.21yyte.org/tr/arastirma/milli-guvenlik- ve-dis-politika-arastirmalari-merkezi/2015/02/20/8065/dogu-akdeniz-yeni- mucadele-alanidir (Erişim: 19.07.2015)
  • Sandıklı, Atilla "Doğu Akdeniz'de Enerji Denklemi ve Olası Yan Etkiler", Kocaeli Üniversitesi Uluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi, Kocaeli Üniversitesi Matbaası, 23-24 Eylül 2014
  • Stavris, George "The New Energy Triangle of Cyprus-Greece-Israel: Casting a net for Turkey?", Turkish Policy Quarterly, Vol.11, No.2, Summer (2012): 94
  • Şafak, Erdi "Doğu Akdeniz'de Enerji Bağlamında Güvenlik Sorunu", Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, Yıl:8, Sayı:30: 8 Şahin, Yeliz "Kıbrıs Müzakereleri İçin Yeni Fırsat Penceresi" , İktisadi Kalkınma Vakfı, İKV Değerlendirme Notu: 1-2
  • Tarakçı, Nejat Tasam, 19.02.2014, http://www.tasam.org/tr-tr/icerik/5206/ kibris_gorusmelerinde_esas_hedef_rusya (Erişim:18.07.2015)
  • Ultan, Mehlika Özlem "The Impact of Russia-Ukraine Relations on Energy Security", 2014 Ukrainian Crisis: Evolution, International Reaction, Implications, içinde (Ed.) Karol Kujawa and Valeriy Morkva, (Poznan, Poland: ASLAN Publishing House, 2015).
  • Ultan, Mehlika Özlem; Ural, Büşra "Avrupa Birliği Enerji Politikası ve Ukrayna Krizi", Uluslararası Politikada Ukrayna Krizi, içinde (Der.) Hasret Çomak, Caner Sancaktar, Zafer Yıldırım, (İstanbul: Beta Yayınları, 2014), ss. 452.
  • Ülker, Halil İbrahim; Gürson, Poyraz; Topçu, Mustafa Kemal; Erkan, Turan Erman "Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarının Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Ekonomisine Etkileri", International Conferance On Eurasian Economies, : 1028
  • Yeliz Şahin, "2016 Kıbrıs'ta Çözüm Yılı Olabilir", İktisadi Kalkınma Vakfı, Aralık 2015
APA ÖRNEK S, MIZRAK B (2016). Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. , 13 - 32.
Chicago ÖRNEK Serdar,MIZRAK Baransel Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. (2016): 13 - 32.
MLA ÖRNEK Serdar,MIZRAK Baransel Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. , 2016, ss.13 - 32.
AMA ÖRNEK S,MIZRAK B Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. . 2016; 13 - 32.
Vancouver ÖRNEK S,MIZRAK B Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. . 2016; 13 - 32.
IEEE ÖRNEK S,MIZRAK B "Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları." , ss.13 - 32, 2016.
ISNAD ÖRNEK, Serdar - MIZRAK, Baransel. "Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları". (2016), 13-32.
APA ÖRNEK S, MIZRAK B (2016). Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. Bilge Strateji, 8(15), 13 - 32.
Chicago ÖRNEK Serdar,MIZRAK Baransel Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. Bilge Strateji 8, no.15 (2016): 13 - 32.
MLA ÖRNEK Serdar,MIZRAK Baransel Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. Bilge Strateji, vol.8, no.15, 2016, ss.13 - 32.
AMA ÖRNEK S,MIZRAK B Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. Bilge Strateji. 2016; 8(15): 13 - 32.
Vancouver ÖRNEK S,MIZRAK B Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları. Bilge Strateji. 2016; 8(15): 13 - 32.
IEEE ÖRNEK S,MIZRAK B "Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları." Bilge Strateji, 8, ss.13 - 32, 2016.
ISNAD ÖRNEK, Serdar - MIZRAK, Baransel. "Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs'ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları". Bilge Strateji 8/15 (2016), 13-32.