Yıl: 2016 Cilt: 15 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 1069 - 1099 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA

Öz:
İnsanlığın ilkel toplumdan günümüz sanayi ötesi toplum veya bilgi toplumuna kadar olan serüveni; aslında üretim konusunda gerçekleştirdiği teknolojilerin, sistemlerin tarihsel sonucudur diyebiliriz. Toplumsal yapıda bu derece belirleyici olan üretim sistemleri çalışma yaşamında istihdam şeklini de belirlemektedir. Öyle ki sanayi devrimiyle birlikte fabrikalarda başlayan ve kitleselleşen üretim için ihtiyaç duyulan emek talebi, şehirdeki yetmeyince kırsaldaki işgücüyle karşılanabilmiştir. Ama üretimde zamanla özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra makineleşme arkasından otomasyona geçilmesi,;, işçi-işveren ilişkileri başta olmak üzere çalışma yaşamındaki işleyişi de etkilemiştir. Literatüre esnek çalışma modeli olarak giren bu değişiklikler, Esnek çalışma, değişen şartlara uyum sağlamak için tarafların üzerinde anlaştığı normlarla çalışma saatlerini, yerlerini, şartlarını değişik ihtiyaçlara göre belirleyebilme serbestîsidir." şeklinde tanımlanmaktadır. Tarihsel olarak kökleri 1970 yılına dayanan bu modelin uygulamada çeşitli türleri olup, günümüzde geçerli olanlardan biri de ev eksenli çalışmadır. Ev-eksenli çalışma, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de gün geçtikçe yaygınlaşan çalışma biçimlerinin başında gelmektedir. Ev eksenli çalışan kadınların sorunlarının tespiti ve bu sorunlara çözüm önerileri üretilmesi bu çalışmanın temel amacıdır.
Anahtar Kelime:

FLEXIBLE WORKING MODEL: HOME-BASED EMPLOYMENT

Öz:
We can say that humanity's adventure from primitive society to recent-day's industrial society or the information society historically results from technology and systems performed in production. Production systems which is very decisive on social structure, also determine shape of the employees 'in working life. So, demand for labor is needed for industrial revolution which began in the factories and popularization of production could be covered by the rural workforce, because of city's inadequate workforce. But over time, especially after second World War transition automating after mechanization of production, affected the functioning of working life particularly in labor relations Although defined in various way by the every walk of life these changes has entered to Literature as flexible working which defined as "flexible working is the freedom to determine work hours, place and conditions which agreed upon by partials according to different needs for the adaptation to changing conditions. "Historically this model origin back to 1970 has various types on application; one of them is working as home-based". Home-based work is the leading widespread forms of work environment in Turkey as well as all over the world detection of problems of woman that works as home-based and proposes solutions is the primary objective of this study.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdağ, Y.(2010), Emek-Sermaye İlişkileri Nitelik mi Değiştirdi? "Sanayi Sonrası" Lafazanlığına Bir Yanıt, http://www.ozgurlukdunyasi.org/arsiv/18-sayi-192/170-emek-sermaye-likileri-nitelik-mi-deitirdi- sanayi-sonras-lafazanlna-bir-yant, Erşim Tarihi, 12.03.2016
  • Aksu, İ., F.(2012), Yönetim Anlayışında Meydana Gelen Değişikliklerin Çalışma Hayatını Düzenleyen Normlara Yansıması: Esneklik Yaklaşımı, TASAV
  • Alikoç, F.(2011), Ev Eksenli Çalışma Ve kadın Emeğihttp://www.ozgurlukdunyasi.org/arsiv/40-sayi- 220/340-ev-eksenli-calisma-ve-kadin-emegi, Erişim Tarihi, 12.03.2016
  • Ansal, H.(1986), Esnek Üretimde İşçiler ve Sendikalar, İstanbul: Birleşik Metal İş Sendikası Yayınları,
  • Atatanır, H.(2012), Türkiye'de Sosyal Güvenceli Esneklik Mümkün mü?, Sosyal Güvence Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, 5-28
  • Aydın, Ş.K.(2013), Ev Eksenli Çalışan Kadınların Sosyal Güvenlik Kapsamında Değerlendirilmesi, İstihdamda ve Sosyal Güvenlikte Cinsiyet Eşitliği Paneli ve Çalıştay Bildirileri
  • Berber, M., Eser, Burçin Yılmaz(2008), Türkiye'de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Analiz, İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları DergisiCilt:10 Sayı:2
  • Carr, M., Chen, A. M.ve Tate, J.(2010). "Globalizationand Home-basedWorkers", Feminist Economics, 2000: 6(3): 123-142
  • Coşkun, G.Kösem, Güncay, Özdemirv E,Dilek(2008),Ev Eksenli Çalışmada İş Sağlığı ve Güvenliği,5.Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı
  • Çarhoğlu, E.(2011),Bir Esnek Çalışma Biçimi Olarak Evde Çalışma ve Evde Çalışan İşçilerin Korunma Sorunu, İs Müfettişi Yardımcılığı Etüdü T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
  • Çelik, S.(2007),Türkiye İşgücü Piyasasının Esnekliği ve Esnek Çalışma Önündeki Engeller, Uzmanlık Tezi, Sosyal Güvenlik Uzmanlık Tezi
  • ÇSGB(2014), Ulusal İstihdam Stratejisi(2014-2023),Eylem Planları(2014-2016),Ankara
  • ÇSGB(2009),Kadın İstihdamının Artırılmasına Yönelik Strateji Geliştirme Projesi, Türkiye İş Kurumu
  • Dereli, T., Sengers, Karin, Donders, Peter(2005),Esnekleştirme ve Formel ve Informel İş Piyasası,(Türk İşgücü Piyasasının Esnekleştirilmesi ve Modernleştirilmesi, Ed. FransPennings ve Nurhan Süral)
  • DİSK(2003), Ev Eksenli Çalışanlar ve Örgütlenmeleri
  • Doğan, M.Sait(2005), 21.Yüzyılda Esnek Çalışma Biçimleri ve Toplumların İş Hayatına Uygulanması, Sosyoloji Konferansları Dergisi, Sayı 31
  • Dur, V.(2009), Avrupa Birliğinde Esnek Güvence ve Türkiye Uygulamaları, Sosyal Güvenlik Uzmanlık Tezi
  • Durusoy Ö., N.(2012), Ev Eksenli Çalışn Kadınlar ve Denizli Örneği T.C.Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, (Danışman: Tez Danışmanı Prof. Dr. Gülay TOKSÖZ)s.59-90.
  • Ecevit, Y.(2000), Çalışma Yaşamında Kadın Emeğinin Kullanımı ve Kadın-Erkek Eşitliği(Kadın Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş, Eğitim, Çalışma ve Siyaset içinde), Tüsiad, Yayın No:T.SÜAD-T/2000- 12/290
  • Ekin, M.(1995), Kayıtdışı Ekonomi Enformel İstihdam, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:1995-17
  • Erdost, G.(2011), Kadınlar Neden Ev Eksenli Çalışıyor? Ev Eksenli Çalışmanın Sorunları ve Olası Çözüm Yolları, Kadın Emeği Konferansı
  • Eryiğit, S.(2000)"Esnek Üretim, Esnek Organizasyon, Esnek Çalışma", Kamu-İş, C.5, S.4,
  • Eyck, K. Van(2003), Flexibilizing Employment: An Overview, International LabourOrganization, Genova
  • Eyrenci, Ö., Bakırcı, Kadriye(2000), Dünyada ve Türkiye'de Evde Çalışma ve Eve İş Verme, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:2000-32
  • Filiz, Y.(2011), Esnek Çalışma Biçimlerinin Kadın İstihdamına Etkileri:Avrupa Birliği İstihdam Politikaları ve Türkiye Karşılaştırması, Uzmanlık Tezi, T.C.Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
  • Gayde, G.(2007), Ev Eksenli Çalışma ve Leffkarra Örneği, AgasdiDergisi, sayı:5.5
  • Günay, C.İ.(2004), Çalışma Sürelerinde Esneklik Kamu-İş; C:7, S: 3
  • Gökbayarak, Ş.(2005), Eksik İstihdam Stratejileri İş Güvenliği ve Sağlığı Bakımından Riskleri, Genel İş Emek Araştırma Dergisi
  • Güneri, O., N., Erkeksoy, Bertan Başar(2014), Ulusal İstihdam Stratejisinde İşgücü Piyasasının Esnekleştirilmesi, Mülkiye İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, Araştırma Raporu 2
  • Hanbay E.(2012), Kadın İstihdamında Yerel Yönetimlerin Rolü, Görevleri ve Sorun Alanları Kadın Emeği Konferansı
  • Hatman, Ü.(2003), Esneklik Kavramı Neyi İfade Ediyor?, Metalurji Dergisi, Sayı:131
  • Hattatoğlu, D.(2006), Ev-Eksenli Çalışanlar Tüm Dünyada Örgütlü, http://bianet.org/bianet/kadin/86076- ev-eksenli-calisanlar-tum-dunyada-orgutlu
  • İçli, G.(2011), A Sociologial Evaluation Of Home-based Working And Woman Labour, Iternational Journal OFf Social Sciences And Humanity Studies Vol 3, No 2, 2011 ISSN: 1309-8063
  • Kaçan, G. Eriş(2014), Bir İstihdam Biçimi Olarak Ev Eksenli Çalışma, http://www.kadincalismalari.org.tr/genel/bir-istihdam-bicimi-olarak-ev-eksenli-calisma/
  • Kayalar, M.(1997) Esnek çalışma sisteminin çalışma hayatının kalitesinin arttırılmasındaki etkileri ve bir uygulama.Mastersthesis, Sosyal Bilimler
  • Kayalar, M.(1997), Esnek Çalışma Sisteminin Çalışma Hayatının Kalitesine Etkileri, http://eprints.sdu.edu.tr/12/1/TS00048.pdf, Erişim Tarihi, 12.01.2016
  • KEİG(2013), Türkiye'de Kadın Emeği İstihdamı Sorun Alanları ve Politik Öneriler II, KEİG Yayınları Dizisi: Rapor
  • KEİG(2014), Esnekleşme ve Enformelleşme Kıskacında Türkiye'de Kadın Emeği ve İstihdamı:Politika Metinleri Çerçevesinde Bir Analiz, KEİG Yayınları Dizisi: Rapor
  • KEİG(2015a), Kadın Emeği ve İstihdamına İlişkin Bilgi Notları, KEİG Yayınları Dizisi: Bilgi Notları
  • KEİG(2015B), Özel İstihdam Büroları ve Bürolar Aracılığıyla Geçici İş İlişkisi:Kadın İstihdamı İçin Çözüm mü Güvencesiz Esneklik İçin Tuzak mı?KEİG Yayınları Dizisi: Araştırma Raporu
  • Keskin, D.(2012), Bağımlı Ev Eksenli Çalışan Kadınların Hukuki Konumu, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi,
  • Keskin, D.(2009), Ev Eksenli Çalışanlar ve Sorunları, Radikal Gazetesi
  • Kılıç, C.(2016), Çalışma Yaşamında Esneklik Olmalı mı?Dünya Gazetesi
  • Koşar, A., M., Özgür(2014), Türkiye'de Esnek Çalışma, Evrensel Kültür Kitaplığı
  • KSGM(2014), Türkiye'de Kadın İşgücü Profili İstatistiklerinin Analizi ve İstatistiklerinin Analizi, T.C.Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü
  • Kutal, G.(2005), Türkiye'de Çalışma Hayatında Esneklik Uygulamaları, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt:55, Sayı:1
  • Kuzgun, İ. A.(2008), Türkiye'de Firma Açısından Esnekliğe Dayalı İstihdam Sistemi, Journal of Yasar University, 2(8), 841-861.
  • Mocoş, E.(2004), Esnekleşme ve Ev Eksenli Çalışma, http://www.ozgurlukdunyasi.org/arsiv/287-sayi- 150/869-esneklesme-ve-ev-eksenli-calisma, Erişim Tarihi, 22.03.2016
  • Müftüoğlu, Ö.(2011), Emek Piyasasınada Esnekleşme ve Kıdem Tazminatı, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül
  • Ongan, N.T.(2004), Esneklik Yaklaşımının İstihdam Hacmi Açısından Değerlendirilmesi, Çalışma ve Toplum, 2004/3
  • Onuncu Klkınma Planı(2014), İstihdam ve Çalışma Hayatı, T.C.Kalkınma Bakanlığı, Ankara
  • Özer, M. ve Biçerli, M. Kemal (2004), Türkiye'de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi, Sosyal Bilimler Dergisi
  • Özgüler, V. C.(2012), Home-Based Woman Workers: The Case of Turkey / Eskisehir, International Journal of Business and Social ScienceVol. 3 No. 19
  • Özkaplan, N.(2008), Türkiye İşgücü Piyasasının Dönüşümü(1980-2007), http://www.academia.edu/1206828/Türkiye_işgücü_piyasasının_dönüşümü, Erişim tarihi, 28.03.2016
  • Parasız, İ.(2002), Modern Emek Ekonomisi, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa
  • Parlak, Z., Özdemir, Süleyman(2011), Esneklik Kavramı ve Emek Piyasalarında Esneklik, Sosyal Siyaset Konferanstan, Sayı: 60, s. 1-60.
  • Selamoğlu, A.(2002), Gelişmiş Ülkelerde İstihdam Politikaları, Esneklik Arayışı ve Etkileri, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (4) 33-63
  • Şen, S.(2000), Esnek Üretim ve Esnek Çalışma, TÜHİS
  • Tan, E.(2014), Avrupa Birliği ve Türkiye'de Esnek İstihdam, Avrupa Birliği Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
  • Tan, G.(2007), Atipik Çalışmalarında Evde Çalışma ve Tele Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
  • Tan, M.G., Ecevit, Yıldız, Üşür, Serpil Sancar(2000), Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş:Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, TÜSİAD
  • TBMM Kadın Fırsat Eşitliği Komisyonu (2013), Her Alandaki Kadın İstihdamının Artırılması ve Çözüm Önerileri Raporu
  • Toksöz, G.(2012), Türkiye'de Kadın İstihdamı Neden Düşük?Nasıl Artırılır?İnsan Odaklı Kalkınma Perspektifinden Bir Bakış, İstihdamda 3İ, Sayı:5
  • Toksöz, G., Özşuca Şerife Türcan(2002), Enformel Sektörde İstihdamın ve İşgücünün Özellikleri, İktisat Dergisi, Sayı:430, 29-35
  • Toksöz, G.(2007), Türkiye'de Kadın İstihdamının Durumu, Uluslar arası Çalışma Ofisi
  • Toksöz, G.(2011), Kalkınmada Kadın Emeği, Varlık Yayınları
  • Topçuoğlu, R.A.(2011)Kadın Emeği ve İşgücü Piyasasında Yeni Eğilimler: Kısmi Zamanlı Çalışma ve Ev Eksenli Çalışma, Kadın Emeği Konferansı
  • Topçuoğlu, R.A.( (2012), Küreselleşme ve Üretimin Esnekleşmesi Sürecinde Kadın Emeği, Türk Tabibler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran
  • Yavuz, A.1995a), Esnek Çalışmanın Endüstri İlişkilerine Etkisi, Çimento İşveren Dergisi, C.9, S.1
  • Yavuz, A.(1995b), Çalışma Hayatında Esnek Çalışmanın Ortaya Çıkışı Esnekliğin Nedenleri ve Esneklik Türleri, Çimento İşveren Dergisi C.9, S.3
  • Yeliz, F.(2011), Esnek Çalışma Biçimlerinin Kadın İstihdamına Etkileri:Avrupa Birliği İstihdam Politikaları ve Türkiye Karşılaştırması, Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
  • Zeytinoğlu, E.(2012), Çalışma Barışına Katkısı Olacak Bir Sistem: Esneklik, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:11 Sayı: 22 s.157-175
  • http://www.meliksah.edu.tr/msen/wp-content/uploads/2014/06/atipik-i%C5%9F- s%C3%B6zle%C5%9Fmeleri.pdf,Erişim Tarihi,03.03.2016
  • http://www.evrensel.net/haber/153370/evlerin-gorunmeyen-iscileri,Erişim Tarihi,25.03.2016
APA Kaya M, BURTAN DOĞAN B (2016). ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. , 1069 - 1099.
Chicago Kaya Mehmet Demir,BURTAN DOĞAN BAHAR ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. (2016): 1069 - 1099.
MLA Kaya Mehmet Demir,BURTAN DOĞAN BAHAR ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. , 2016, ss.1069 - 1099.
AMA Kaya M,BURTAN DOĞAN B ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. . 2016; 1069 - 1099.
Vancouver Kaya M,BURTAN DOĞAN B ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. . 2016; 1069 - 1099.
IEEE Kaya M,BURTAN DOĞAN B "ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA." , ss.1069 - 1099, 2016.
ISNAD Kaya, Mehmet Demir - BURTAN DOĞAN, BAHAR. "ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA". (2016), 1069-1099.
APA Kaya M, BURTAN DOĞAN B (2016). ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 15(58), 1069 - 1099.
Chicago Kaya Mehmet Demir,BURTAN DOĞAN BAHAR ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 15, no.58 (2016): 1069 - 1099.
MLA Kaya Mehmet Demir,BURTAN DOĞAN BAHAR ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.15, no.58, 2016, ss.1069 - 1099.
AMA Kaya M,BURTAN DOĞAN B ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2016; 15(58): 1069 - 1099.
Vancouver Kaya M,BURTAN DOĞAN B ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2016; 15(58): 1069 - 1099.
IEEE Kaya M,BURTAN DOĞAN B "ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 15, ss.1069 - 1099, 2016.
ISNAD Kaya, Mehmet Demir - BURTAN DOĞAN, BAHAR. "ESNEK ÇALIŞMAMODELİ: EV EKSENLİ ÇALIŞMA". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 15/58 (2016), 1069-1099.