Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıldız SAĞLAM ÇELİKÖZ, (Mustafa Kemal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Hatay, Türkiye)
İbrahim YUKACI (Boş)
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
6 0
Yıl: 2016 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 478 - 504 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği

Öz:
Bu çalışmada 1983-2013 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak, konsolide bütçe açıkları ve iç borçlanma ile dış borçlanma arasındaki ilişki VAR Granger nedensellik yöntemi ve Engle Granger Eşbütünleşme yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre dış borç, bütçe giderlerinin nedenidir ve bütçe giderleri de iç borcun nedenidir. Diğer taraftan iç borç ve dış borç arasında iki yönlü bir nedensellik bulgusuna ulaşılmıştır. Analizde kullanılan değişkenler için yapılan Engle-Granger eşbütünleşme analizi değişkenler arasında uzun-dönemli bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Consolidated Budget Deficit and The Relationship External Debt-Internal Debt:The Caseof Turkey

Öz:
In this study, the consolidated budget deficit and the relationship between external debt and internal debt was analyzed by using VAR Granger causality method and Engle-Granger cointegration method, for annual data including the 1983-2013 period. According to the findings, external debts cause budget expenditures and budget deficits cause internal debt. On the other hand there is bidirectional causality between external debt and internal debt. The Engle-Granger cointegration analysis indicates that there is a long run relationship between variables which are used in analysis.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adıyaman, A. T. (2006). Dış Borçlarımız ve Ekonomik Etkileri. Sayıştay Dergisi, 62, 21-45.
  • Altıntaş Halil, Çetintaş H. & Taban S. (2008) Türkiye'de Bütçe Açığı, Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1992-2006, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 185-208.
  • Arıcan E. (2005). Ricardocu Denklik Teoremi ve Teorilerde Kamu Açıklarına İlişkin Yaklaşımlar: Türkiye Ekonomisine ilişkin Bir Uygulama, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, XX (1), 77-94.
  • Arısoy, İ. (2005). Türkiye'de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1950-2003), Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2005/15. http ://www.tek. org.tr [İndirme Tarihi: 31.07.2015].
  • Bağdiken M. & Beşer B. (2009). Ekonomik Büyüme ile Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Wagner Tezi kapsamında bir Analizi: Türkiye Örneği, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9), 1-17.
  • Barro, J. R. (1989). The Ricardian Approach to Budgget Deficits, The Journal of Economic Perspectives, 3 (2), 37-54.
  • Bernheim B.D. (1989). A NeoclassicalPerspective on Budget Deficits, Journal of Economic Perspectives, 3 (2), 55-72.
  • Cimat A., Taş M. (2003). Konsolide Bütçe ve Türkiye'de Konsolide Bütçenin 'den Günümüze Gelişimi, Mevzuat Dergisi, Aralık 2003, Sayı: 72, Yıl :6, http://www.mevzuatdergisi.com/2003/12a/01.htm[İndirme Tarihi:24.06.2015].
  • Çaşkurlu, E. (2003). 1980 Sonrası Dönemde Merkez Bankasından Kaynak Kullanımının Makro Ekonomik Etkilerinin Analizi, G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 189-208.
  • Çataloluk, C. (2009). Kamu Borçlanması, Gerçekleşme Biçimi ve Makro Ekonomik Etkileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (21), 240-258.
  • Çelen M. ve Zülüflüoğlu Ö. (2008). Klasik Borçlanma Teorisinin Oluşumu,Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi,XXV (2), 289-308.
  • Çöğürcü, İ. (2012). Türkiye'nin İç Borç Genel Yapısı Üzerine Geçmişten Günümüze Bir Değerlendirme,Uluslar arası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi,2 (1), 93-104.
  • Dickey D. A. & Fuller A.W. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a UnitRoot, Journal of theAmerican Statistical Association, 74, 427-31.
  • Direkçi, T. (2006). Kamu Açıklarının Makro Ekonomik Etkiler: Türkiye Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Enders, W. (1995). AppliedEconometric Time Series, John Willey and Sons inc., U.S.A. :Canada.
  • Feldstein, M. (1974). Social Security, Induced Retirement and Aggregate Capital Accumulation, The Journal of Political Economy,September/October, 82, 905-926.
  • Gök, A. (2003). Türkiye'de İç Borçlanmanın Ekonomik Etkileri,T.C. Marmara Üniversitesi, I.I.B.F. Dergisi,XVIII (1), 119-138.
  • Gökçe A. (2002). İMKB'de Fiyat-Hacim İlişkisi: Granger Nedensellik Testi, G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi,43-48.
  • Gujarati, D. N. (1999). Temel Ekonometri(Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen), İstanbul Literatür Yayınları:33.
  • Gül, E. ve Ünlü A. (2006). Türkiye'de Bütçe Açıkları ile Borçlanmalar Arasındaki Nedensellik İlişkileri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,7 (2), 1-22.
  • Güngör, K. (1999). Kamu Harcamaları-Bütçe Açıkları İlişkisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi,1(2), 1-18.
  • Harris, R.I.D. (1995) . Using Cointegration Analysis in Econometric Modelling,T.J. Press (Padstow) Ltd: Great Britain.
  • Hepaksaz, E. (2007). Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Teorisi Perspektifinden Anayasal Mali Reform, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar,44 (514), 89-109.
  • Karagöl, E. T. (2010). Geçmişten Günümüze Türkiye'de Dış Borçlar, SETA: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Sayı: 26, 1-32.
  • Karagöz, K. (2007). Türkiye'de Dış Borçlanmanın Nedenleri Ekonometrik Bir Değerlendirme, Sayıştay Dergisi,66-67, 99-110.
  • Kepenek Y. ve Yentürk N. (2007). Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi: 19. Basım.
  • Kesbiç C. Y., Baldemir E. ve Bakımlı E. (2005). Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin bir Model Denemesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,19 (1), 81-98.
  • Koç, A. (2009). Kamu Açıklarının Ekonomik, Politik ve Sosyal Belirleyicileri: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Koğar, Ç. İ. (1996). Denk Bütçe Teorisi ve Uygulanabilirliği Üzerine bir Not, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Araştırma Müdürlüğü, tartışma Tebliği No:9630., 299-308.
  • Kökocak, A. K. (2005). Kamu Ekonomisinin Hareket Alanı ve Teorik Yaklaşımlar, Mevzuat dergisi,Sayı:91, Yıl:8 Temmuz 2005, http://www.mevzuatdergisi.com/2005/07a/02.htm[İndirme Tarihi:25.06.2015].
  • Kuşat, N. ve Dolmacı N. (2011). Kamu Tercihi Teorisinde Seçim Ekonomisi Kavramının Değerlendirilmesi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,12 (1), 129-146.
  • Meriç M. (2003), Borçlanmanın Konsolide Bütçe Kaynak Yapısı Üzerindeki Etkisi, Türkiye'de Kamu Borçlanması (Ekonomik ve Sosyal Etkileri, Beklentiler), XVIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, 12-16 Mayıs 2003, Girne-KIBRIS, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma Merkezi (Yayın No:16), İstanbul: 489-523.
  • Modigliani, F (1961). Long-run Implications of Alternative Fiscal Policies and the Burden of the National Debt, Economic Journal,December, vol.71, No.284, 730-755.
  • Parlaktuna, İ. ve Şimşek S. (2007). Bütçe Finansman Kaynaklarının Belirlenmesi ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri: Türkiye Uygulaması (1989-2005), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8 (2), 43-68.
  • Pehlivan, O (2005). Kamu Maliyesi,Derya Kitabevi, Trabzon.Peker O ve Bölükbaş M.(2013). Türkiye'de Dış Borçlanmanın Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,27 (2), 289-302.
  • Sakal, M. (2008). Kamu Ekonomisi Teorisinin Gelişmesinde Kamu Tercihi Teorisinin Etkisi, http://www.canaktan.org/ekonomi/anayasal_iktisat/diger_yazilar/sakal-kamu-ekonomisi-teorisi.pdf[İndirme Tarihi:25.06.2015].
  • Sargan, J.D. (1964), Wages and Prices in the United Kingdom: A study in Econometric Methodology. Econometric Analysis for National Economic Planning, London:Butterworth, 25-63
  • Seyrek İ. (2006). Finansal İstikrarsızlık ve Dış Borç Örneği, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,12, 203-227.
  • Şeker, Murat. (2006) "Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri", Sosyoekonomi, Ocak-Haziran 2006-1, 2006, 73-92.
  • T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, İstatistikler-Ekonomik Göstergeler (1950-2014).
  • http://www.bumko.gov.tr/TR,147/ekonomik-gostergeler.html [İndirme Tarihi:15.05.2015].
  • T.C. Merkez Bankası, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, Genel İstatistikler, Dış Borç Stoku, http://evds.tcmb.gov.tr/yeni/kilavuz/web-service-guide-tr.html[İndirme Tarihi:15.05.2015].
  • Taş, R. (1992). Theoretical and Empirical Aspects of Budget Deficits, Ankara üniversitesi, SBF Dergisi,1992, 47 (3), 327-341.
  • Uzun, T. (2013). Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Kuramı Üzerine Bir Değerlendirme, http://www.sobbiad.mu.edu.tr/index.php/asd/article/viewFile/321/285[İndirme Tarihi:25.06.2015].
  • Varolsun D. S. (2006). Türkiye'de Kamu Kesimi Açıkları ve Finansmanı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • World Bank (1988), "External Debt, Definiation, Statistical Coverage and Methodology", Paris. http://www.worldbank.org/ (İndirme Tarihi: 27.01.2011).
  • World Bank (2015), http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=world-development-indicators
  • Yereli, A.B. ve Egeli H. (1993). Türk Bütçe Sisteminde Konsolide Bütçe Gelirlerindeki Gelişmelerin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi, Maliye Yazıları, 41, Ekim-Aralık, 64-81.
  • Yıldız A. ve Aksoy E.E. (2014), Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi ile BIST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi,Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, 1-23.
  • Yılmaz B. (2010). Türkiye Ekonomisinde 2000'li Yıllarda Bütçe Açıkları, Finansman Yöntemleri ve Makro Ekonomik Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
APA SAĞLAM ÇELİKÖZ Y, YUKACI İ (2016). Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. , 478 - 504.
Chicago SAĞLAM ÇELİKÖZ YILDIZ,YUKACI İbrahim Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. (2016): 478 - 504.
MLA SAĞLAM ÇELİKÖZ YILDIZ,YUKACI İbrahim Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. , 2016, ss.478 - 504.
AMA SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. . 2016; 478 - 504.
Vancouver SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. . 2016; 478 - 504.
IEEE SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ "Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği." , ss.478 - 504, 2016.
ISNAD SAĞLAM ÇELİKÖZ, YILDIZ - YUKACI, İbrahim. "Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği". (2016), 478-504.
APA SAĞLAM ÇELİKÖZ Y, YUKACI İ (2016). Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 478 - 504.
Chicago SAĞLAM ÇELİKÖZ YILDIZ,YUKACI İbrahim Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5, no.3 (2016): 478 - 504.
MLA SAĞLAM ÇELİKÖZ YILDIZ,YUKACI İbrahim Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.5, no.3, 2016, ss.478 - 504.
AMA SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2016; 5(3): 478 - 504.
Vancouver SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2016; 5(3): 478 - 504.
IEEE SAĞLAM ÇELİKÖZ Y,YUKACI İ "Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5, ss.478 - 504, 2016.
ISNAD SAĞLAM ÇELİKÖZ, YILDIZ - YUKACI, İbrahim. "Konsolide Bütçe Açıkları ve İç Borç-Dış Borç İlişkisi: Türkiye Örneği". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/3 (2016), 478-504.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 12:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları