Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri

ÖZDEMİR, Muhsin; CAKIR, Engin

Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri

Engin ÇAKIR, (Adnan Menderes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Aydın, Türkiye)

Muhsin ÖZDEMİR (Adnan Menderes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Aydın, Türkiye)

İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi

6 1

Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 167 - 202 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri

Öz:

Üretim ve hizmet sektörlerinde yaygın bir kullanım alanına sahip olan altı sigma yöntemi, proje odaklı bir yöntem olarak bilinmektedir. Altı sigma yönteminde projeler arasından öncelikli projenin seçimi çok kriterli bir karar verme problemi olarak düşünülebilir. Literatür araştırması, altı sigma projelerinin seçimi ile ilgili çok sayıda yöntemin olduğunu göstermiştir. Altı sigma proje değerlendirme kriterlerinin belirsizlik içermesinden dolayı, proje seçiminde bulanık çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanılması daha uygun olacaktır. Bu çalışmada, bu yöntemlerden bulanık VIKOR, bulanık TOPSIS ve bulanık COPRAS ile projelerin değerlendirilmesi ve her bir yöntemden elde edilen sıralama skorlarının Copeland yöntemi ile bütünleştirilmesi sonucu en uygun projenin seçilmesi amaçlanmıştır. Önerilen yöntem Aydın ASTİM Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren büyük ölçekli bir üretim işletmesinde uygulanmıştır

Anahtar Kelime:

Konular: Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri

Application of Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methods on Six Sigma Projects Selection

Öz:

Six sigma method widely applied in production and service businesses is known as a project-oriented method. In six sigma method, selection of the prior project among others can be considered as a multi-criteria decisionmaking problem. The conducted literature review has revealed that there is a large number of methods to select six sigma projects. It is more appropriate to use fuzzy multi-criteria decision making methods in project selection since evaluation criteria of six sigma projects include uncertainties. The aim of this study is to select the most appropriate project as a result of evaluating the projects by Fuzzy VIKOR, Fuzzy TOPSIS and Fuzzy COPRAS as methods of fuzzy multicriteria decision-making and integrating the ranking scores obtained from each method by Copeland method. The proposed method has been implemented in a large scale production company, operating in Aydın ASTİM Organized Industrial Zone

Anahtar Kelime:

Konular: Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adams, C. W., Gupta, P. & Wilson, C. E. (2003). Six sigma deployment, Elsevier: ABD.
Akpolat, H. (2004). Six sigma in transactional and service environments, Gower Publishing Limited: Burlington.
Akyüz, G. (2012). Bulanık VIKOR yöntemi ile tedarikçi seçimi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 197-215.
Azimi, M. H., Houshang, T., Farahmand, N. F. & Jafar, P. (2014). Selection of industrial robots using the Polygons area method, International Journal of Industrial Engineering Computations, 5(2014), 631-646.
Antucheviciene, J., Zavadskas, E. K., & Zakarevicius, A. (2012). Ranking redevelopment decisions of derelict buildings and analysis of ranking results, Economic Computation Economic Cybernetics Studies Research, 46(2).
Bañuelas, R., Tennant, C., Tuersley, I., & Tang, S. (2006). Selection of six sigma projects in the UK, The TQM Magazine, 18(5), 514-527.
Bilgen, B. & Şen, M. (2012). Project selection through fuzzy analytic hierarchy process and a case study on six sigma implementation in an automotive industry, Production Planning Control, 23(1), 2-25.
Breyfogle, F. W., Cupello, J. M., & Meadows, B. (2001). Managing six sigma: a practical guide to understanding, assessing, and ımplementing the strategy that yields bottom-line success, John Wiley & Sons, Inc.: ABD.
Browne, C. (2013). Pairwise analysis, http://www.youtube.com/watch?v= dhv6o9ubHC0 (Erişim Tarihi, 18 Mayıs 2015).
Büyüközkan, G. & Öztürkcan, D. (2010). An integrated analytic approach for six sigma project selection, Expert Systems with Applications, 37(8), 5835-5847.
Chang, D. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP, European Journal of Operational Research, 2217(95), 649-655.
Chen, C. T. (2000). Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment, Fuzzy Sets and Systems, 114(1), 1-9.
Coronado, R. B. & Antony, J. (2002). Critical success factors for the successful ımplementation of six sigma projects in organizations, The TQM Magazine, 14(2), 92-99.
Das, M. C., Sarkar, B., & Ray, S. (2012). A framework to measure relative performance of ındian technical ınstitutions using ıntegrated fuzzy AHP and COPRAS methodology, Socio-Economic Planning Sciences, 46(3), 230-241.
David, J. & Saaty, D. (2007). Use analytic hierarchy process for project selection, ASQ Six Sigma Forum Magazine, August, 22-29.
De Feo, J. & Barnard, W. (2004). Juran institute's six sigma breakthrough and beyond-quality performance methods, McGraw-Hill: New York.
Doğu, E. (2006). Quality function deployment (QFD) and using qfd in six sigma projects, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
Eleren, A., & Ersoy, M. (2007). Mermer blok kesim yöntemlerinin bulanık TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi, Madencilik, 46(3), 9-22.
Erdem, İ. (2013). Yöneylem araştırması ve WINQSB uygulamaları, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
Erdem, S., & Kavrukkoca, G. (2002). Sürekli iyileştirme projelerinin seçiminde analitik hiyerarşi süreci'nin kullanımı, http://www.deu.edu.tr/userweb/sabri.erdem/dosyalar/AHP.pdf (Erişim Tarihi, 17 Ağustos 2015).
Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2010). Electre ve bulanık AHP yöntemleri ile bir işletme için bilgisayar seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 23-41.
Fatsijani, H., Nikabadi, M. S. & Amirimoghadam, H. (2014). Six sigma project selections using fuzzy network-analysis and fuzzy MADM, Decision Science Letters, 4(2015), 87-96.
Fishburn, P. (1977). Condorcet social choice functions, SIAM Journal of Applied Mathematics, 33, 469-489.
Gavcar, E., Coşkun, E., Paksoy, T., Eleren, A., Sulak, H., Özdemir, M., ... Keskin, R. (2011). Yöneylem Araştırması, (V. Tecim, Ed.), Lisans Yayıncılık: İstanbul.
Guiping, H., Lizhi, W., Bidanda, B., & Fetch, S. (2007). Project portfolio selection for implementing lean and six sigma concepts, IIE Annual Conference and EXPO 2007 - Industrial Engineering's Critical Role in a Flat World Konferansı.
Hillier, F. S., & Lieberman, G. J. (2001). Introduction to operational research, McGraw-Hill: New York.
Hsieh, T.-Y., Lu, S.-T., & Tzeng, G.-H. (2004). Fuzzy MCDa Approach for planning and design tenders selection in public office buildings, International Journal of Project Management, 22(7), 573-584.
Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making methods and applications, Springer-Verlag: Berlin.
İkiz, A. K. (2009). Altı sigma projelerinin değerlemesine yeni bir yaklaşım: reel opsiyonlar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
Kahraman, C. & Büyüközkan, G. (2008). A combined fuzzy AHP and fuzzy goal programming approach for effective six- sigma project selection, J. of Mult.-Valued Logic Soft Computing, 14(2008), 599-615.
Kaptanoğlu, D., & Özok, A. F. (2010). Akademik performans değerlendirmesi için bir bulanık model, İTÜ Dergisi/d, 5(1), 193-204.
Kazemi, S. M., Karmasian, M., Homayouni, S. M., & Vasili, M. R. (2012). Six sigma project selections by using a fuzzy multi criteria decision making approach: a case study in poly acryl corp, CIE42 Sempozyumu.
Kazemi, S. M., Kazemi, S. M. M. & Bahri, M. (2005). Six sigma project selections by using a multi criteria decision making approach: a case study in poly acryl corp., International Conference on Computers Industrial Engineering.
Kelly, M. (2002). Three steps to project selection, ASQ six sigma forum magazine, 2(1), 29-33.
Klamler, C. (2003). A comparison of the dodgson method and the copeland rule, Economics Bulletin, 4(8), 1-7.
Kumar, U. D., Crocker, J., Chitra, T. & Saranga, H. (2006). Reliability and six sigma, reliability and six sigma, Springer: New Jersey.
Kumar, U. D., Saranga, H., Ramírez-Márquez, J. E. & Nowicki, D. (2007). Six sigma project selection using data envelopment analysis, The TQM Magazine, 19(5), 419-441.
Larson, A. (2003). Demystifying six sigma: a company-wide approach to continuous improvement, American Management Association: New York.
Naderi, H., Shahosseini, H. & Jafari, A. (2013). Evaluation MCDM multi-disjoint paths selection algorithms using fuzzy- Copeland ranking method, International Journal of Communication Networks and Information Security, 5(1), 59- 67.
Naderi, S. H., Shams, P. ve Shahhoseini, H. S. (2012). Fuzzy-Copeland ranking method to evaluate multi-disjoint paths selection algorithms, 2012 IEEE 3rd International Conference: Beijing.
Opricovic, S. (2011). Fuzzy VIKOR with an application to water resources planning, Expert Systems with Applications, 38(10), 12983-12990.
Opricovic, S., & Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods a comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, 156(2), 445-455.
Özdağoğlu, A. (2013a). İmalat işletmeleri için eksantrik pres alternatiflerinin COPRAS yöntemi ile karşılaştırılması, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 8(Haziran), 1-22.
Özdağoğlu, A. (2013b). Çok ölçütlü karar verme modellerinde normalizasyon tekniklerinin sonuçlara etkisi: COPRAS örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 229-252.
Özveri, O. & Gök, C. (2012). Altı sigma müşteri değeri projelerinin seçiminde kalite fonksiyon yayılımı (KFY) yaklaşımının kullanılması, Finans Politik Ekonomik Yorumlar, 49(573), 79-88.
Özveri, O. & Çakır, E. (2012). Yalın altı sigma ve bir uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 14(2), 17-36.
Özveri, O. & Dinçel, D. (2012). Altı sigma proje seçim yöntemleri ve bir hastanede uygulanması, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 55-78.
Paksoy, T., Pehlivan, N. Y., & Özceylan, E. (2013). Bulanık küme teorisi, Nobel Yayın: Ankara.
Pande, P., Neuman, R. & Cavanagh, R. (2000). The six sigma way how GE, Motorola and other top companies are honing their performance, McGraw-Hill: New York.
Purjavad, E. & Shirouyehzad, H. (2011). A MCDM approach for prioritizing production lines: a case study, International Journal of Business and Management, 6(10), 221-229.
Pyzdek, T. (2000a). The six sigma revolution, Quality America Inc, ABD.
Pyzdek, T. (2000b, Eylül). Selecting six sigma projects, Quality Digest Magazine, 1-2.
Pyzdek, T. (2003). The six sigma project planner: a step-by-step guide to leading a six sigma project through DMAIC, McGraw-Hill: New York.
Pyzdek, T. ve Keller, P. A. (2010). The six sigma handbook a complete guide for green belts, black belts, and managers at all levels, McGraw-Hill: New York.
Rathi, R., Khanduja D. & Sharma, S. K. (2015). Six sigma project selection using fuzzy TOPSIS decision making approach, Management Science Letters, 5(5), 447-456.
Ray, S., Das, P., Bhattacharyay, B. K. ve Antony, J. (2013). Measuring Six Sigma Project Effectiveness using Fuzzy Approach, Quality and Reliability Engineering International, 29(3), 417-430.
Saaty, T., & Vargas, L. (2012). Models, methods, concepts applications of the analytic hierarchy process, Springer: New York.
Saghaei, A. & Didehkhani, H. (2011). Developing an integrated model for the evaluation and selection of six sigma projects based on ANFIS and fuzzy goal programming, Expert Systems with Applications, 38(1), 721-728.
Sanver, M. R. (2000). Çoğunluk yöntemi ve Condorcet galipleri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 55(3), 133-144.
Sheu, J.-B. (2004). A hybrid fuzzy-based approach for identifying global logistics strategies, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 40(1), 39-61.
Su, C. & Chou, C. (2008). A systematic methodology for the creation of six sigma projects: a case study of semiconductor foundry, Expert Systems with Applications, 34(4), 2693-2703.
Şentürk, Ö. (2013). Six sigma project evaluation under fuzziness in food ındustry, Kadir Has Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
Tekin, M. (2008). Sayısal yöntemler, Selçuk Üniversitesi İİBF: Konya.
Teknomo, K. (2014). Analytic hierarchy process (AHP) tutorial, http://web.cjcu.edu.tw/ ~lcc/Courses/TUTORIAL/AHP Tutorial.doc (Erişim Tarihi, 10 Haziran 2015).
Timor, M. (2010). Yöneylem araştırması, Türkmen Kitabevi: İstanbul.
Timor, M. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi, Türkmen Kitabevi: İstanbul.
Ustinovichius, L., Zavadskas, E. K. ve Podvezko, V. (2007). Application of a quantitative multiple criteria decision making (MCDM-1) approach to the analysis of investments in construction, Control and Cybernetics, 36(1), 251-268.
Wang, F. K., Hsu, C. H. & Tzeng, G. H. (2014). Applying a hybrid MCDM model for six sigma project selection, Mathematical Problems in Engineering, 1-13.
Yazdani, M., Alidoosti, A., & Zavadskas, E. K. (2011). Risk analysis of critical infrastructures using fuzzy COPRAS, Ekonomska Istrazivanja, 24(4), 27-40.
Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2014). İşletmeciler, mühendisler ve yöneticiler için operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemleri, Dora Yayınları: Bursa.
Yüksel, H. (2012). Evaluation of the success of six sigma projects by data envelopment analysis, International Journal of Business and Management, 7(13), 75-84.
Zavadskas, E., Kaklauskas, A., Turskis, Z., & Tamosaitiene, J. (2009). Multi-attribute decision-making model by applying grey numbers, Informatica, 20(2), 305-320.

APA	CAKIR E, ÖZDEMİR M (2016). Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. , 167 - 202.
Chicago	CAKIR Engin,ÖZDEMİR Muhsin Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. (2016): 167 - 202.
MLA	CAKIR Engin,ÖZDEMİR Muhsin Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. , 2016, ss.167 - 202.
AMA	CAKIR E,ÖZDEMİR M Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. . 2016; 167 - 202.
Vancouver	CAKIR E,ÖZDEMİR M Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. . 2016; 167 - 202.
IEEE	CAKIR E,ÖZDEMİR M "Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri." , ss.167 - 202, 2016.
ISNAD	CAKIR, Engin - ÖZDEMİR, Muhsin. "Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri". (2016), 167-202.

APA	CAKIR E, ÖZDEMİR M (2016). Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(2), 167 - 202.
Chicago	CAKIR Engin,ÖZDEMİR Muhsin Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 7, no.2 (2016): 167 - 202.
MLA	CAKIR Engin,ÖZDEMİR Muhsin Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.7, no.2, 2016, ss.167 - 202.
AMA	CAKIR E,ÖZDEMİR M Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 7(2): 167 - 202.
Vancouver	CAKIR E,ÖZDEMİR M Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2016; 7(2): 167 - 202.
IEEE	CAKIR E,ÖZDEMİR M "Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri." İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7, ss.167 - 202, 2016.
ISNAD	CAKIR, Engin - ÖZDEMİR, Muhsin. "Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Altı Sigma Projeleri". İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 7/2 (2016), 167-202.