Yıl: 2015 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 73 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği

Öz:
Örgütlenme olgusu ülkelerin kalkınmışlık düzeylerinin belirlenmesinde önemli kriterlerden biridir. Gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiyede tarım sektörünün temel sorunlarının başında, üretim aşamasından tüketim aşamasınakadar geçen zaman dilimde özellikle ekonomik örgütlenmedeki yetersizlikler gelmektedir. Çiftçiörgütlerinden biri olan kooperatifler gelişmiş ülkelerde özellikle tarımsal ürünleri pazarlanmasında önemli rol oynamaktadırlar. Örneğin Finlandiyada et üretiminin %74ü, süt üretiminin de %96sıkooperatifler tarafından değerlendirilirken, Polonyada üretilen sütün %75i kooperatifler kanalıyla tüketicilere ulaştırılmaktadır. Tarım ürünlerinin işlenmesindekooperatiflerin payı Türkiyede %1 ile %10 arasında, AB ülkelerinde ise %30 ile %100 arasında değişim göstermektedir. Bununla birlikte Türkiyede tarım ürünleri piyasaları aracıların egemenliğindedir. Hayvansal ürünlerde üreticiden nihai tüketiciye kadar ürün 6-7 kez, bitkisel ürünlerde 4-5 kez el değiştirmektedir. Gelişmiş ülkelerde busayı 2-3ü geçmemekte, aracı konumunda olanlar ise genellikle çiftçiörgütleri olmaktadır. Çalışmada Türkiyede tarım sektörüne hizmet veren ve ekonomik açıdan yüksek bir potansiyele sahip olan tarımsal kooperatiflerin mevcut durumları ortaya konulmuş, genel olarak karşılaşılan sorunlar incelenmiştir. Çalışma sonunda tarımsal amaçlı kooperatiflerin daha etkin faaliyet gösterebilmeleri amacıyla mali, idari ve yapısal yönden tespit edilen sorunlara çözüm önerilerinde bulunulmuştur
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Çevre Çalışmaları Coğrafya Ziraat Mühendisliği İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

FarmerOrganizations in Turkey: A Case Study of Agricultural Cooperatives

Öz:
Organizationis an important criterion to determine developmentlevels of countries. To be successful,agricultural producers need to be well organized. Like other developing countries, one of the main problems in the agricultural sector inTurkey is insufficient economical organizationat different production levels.. In Finland74% of the total meat production and 96% of the total milk production are distributedby cooperatives. In Poland 75% ofmilk production is distributed by cooperatives. While cooperatives have a share between 1% and 10%in agricultural crop processing in Turkey, this number changes to between 30% and 100% in European countries. The agricultural product market is mostly controlled by intermediaries in Turkey. Meat productions change hands 6 to7 times, and crops change hands 4 to5 times in the process from farm to final consumption. This number is around 2 to3 times in developed countries. This study presents the current situation of agricultural cooperatives and examines the general problems of them in Turkey. In the end of the study, suggestions are made in terms of financial, managerial,and structural problems in order to operate agricultural cooperatives more effectively.
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Çevre Çalışmaları Coğrafya Ziraat Mühendisliği İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bilgin, N. ve Ş.Tanıyıcı. 2008. Türkiye’de Kooperatif ve Devletİlişkilerinin Tarihi Gelişimi. KMU İİBF Dergisi 10 (15) 136-159
  • BÜGEM, 2014. BÜGEM Faaliyetleri. GTHB Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Ankara. s.2-3
  • Ekmen, E. 2003. Avrupa Birliği'nde Tarımsal Kooperatifler. Basılmamış Doktora semineri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
  • Eraktan, G. 2014. AB-Türkiye Üretici Örgütlülüğü ve Değişim. (http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/6e6a93212e4482d_ek.pdf?tipi=14&sube= ,Erişim Tarihi: 13.07.2014)
  • GTHB, 2014a. Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı 2012–2016. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. (http://koop.gtb.gov.tr/data/51ee7939487c8e3808dfa1ad/strateji_belgesi%202007.11.2012.pdf, ErişimTarihi: 15.07.2014
  • GTHB, 2014b. Dünyada Başarılı Kooperatifçilik Uygulamaları. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. (http://koop.gtb.gov.tr/data/51f7a650487c8e14-b4454620/D%C3%BCnyada%20Ba%C5%9Far%C4%B1l%C4%B1%20Kooperatif%C3%A7ilik%20Uygulamalar%C4%B1.pdf, Erişim.10.07.2014)
  • GTHB, 2014c. Kooperatif İstatistikleri Bülteni. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü. (http://koop.gtb.gov.tr/data/52ce773b487c8e3b38d8fa65/Koop-%C4%B0statistik%2010%2001%20(2).pdf-ErişimTarihi: 15.07.2014)
  • ICA, 1995. The International Co-operative Alliance Stattement on the Co-operative Identity, 23rd Semptember 1995, Manhester, United Kingdom. s.1İnan, İ.H. 2000. Tarımsal Kooperatifçilik Ekonomisi. Lisansüstü Ders Notu. Tekirdağ. s.49
  • İnan, İ.H. 2004. Türkiye’de Tarımsal Kooperatifçilik Hareketi ve Avrupa Modeli, İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 2004. İstanbul, s. 40
  • İnan, İ.H., M. Direk, B. Başaran, S. Birinci ve E. Ekmen. 2005 Tarımda Örgütlenme. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, VI. Tarım Teknik Kongresi, Tarım Haftası Sempozyum Bildirileri, Ankara.
  • İnan, İ.H. 2005 Türkiye'de Tarımda Üretici Örgütlenmesini Etkileyen Faktörlerin Kooperatifçilik Açısından SWOT Analizi ve Değerlendirmesi. Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde ve Üyelik Koşullarında Tarımda Örgütlenme Paneli. 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Çanakkale.İnan, H. 2006. Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Avcı Ofset. İstanbul. s.318-322.
  • İnan, H. 2008 “Türkiye’de Tarımsal Kooperatifçilik ve AB Modeli”, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın no:2008-73, İstanbul
  • Kıymaz, T. ve Saçlı, Y. 2008. Tarım ve Gıda Ürünleri Fiyatlarında Yaşanan Sorun ve Öneriler, DPT Yayın No: 2767, Ankara.
  • Köroğlu, S. 2003. Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Tarımsal Örgütlenme, AT Uzmanlık Tezi, Ankara
  • Mülayim, Z.G. 1998. Avrupa Birliği ve Kooperatifçilik. Atatürk’ten Günümüze Kooperatifçilik. Yetkin yayınları. Ankara.
  • Mülayim, Z.G. 2000. Turkish cooperative movement towards 21. century: why classical problems were not able to remove? How could be removed?, (in Turkish). ESKOMB, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği yayın organı. Ocak/Şubat 2000. 224: 21-28.
  • Mülayim, Z.G. 2013. Kooperatifçilik(Genişletilmiş 7.Baskı), Yetkin Yayınları, Ankara.
  • ÖSYM, 2014. 2014 Öğrenci Seçme Ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu(http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/OSYS/Tercih/2014OSYSKONTKILAVUZU-01072014.pdf, ErişimTarihi: 15.07.2014)
  • Özcan, L.Ö. 2002. Avrupa Birliği'nde Kooperatifler. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği. Türkiye Koop Dergisi, Yayın No: 28-42, Ankara.
  • Özdemir, G. 2005. Türkiye’de Kadın Kooperatifleri, Büyüme ve Gelişme Perspektifleri, Frederich Ebert Vakfı Tarafından desteklenen I. Kadın Kooperatifleri Buluşması toplantısında sunulan bildiri,27-28 Haziran 2005. İstanbul
  • Özkan, Z. 1999. Tarım Kesiminde Üretici Birlikleri Dünyadan Örnekler. Doktora Semineri, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
  • Pankobirlik, 2014. Şeker Pancarının Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Genel özellikleri. (http://www.pankobirlik.com.tr/tr/SayfaDetay/18, ErişimTarihi: 15.07.2014)
  • Rehber, E. 1993. Tarımda Örgütlenme ve Kooperatifçilik. Kooperatifçilik Dünyası Dergisi. Sayı: 271.
  • Tan, S. ve Karaönder, İ. 2013. Türkiye’de Tarımsal Örgütlenme Politikalarının ve Mevzuatının İrdelenmesi: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 1 (1): 87-94TMKB, 2003. Avrupa Birliği’nde Kooperatifler. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Yayın No: 10. Ankara.
  • TMKB, 2014. Kooperatifçilik İlkeleri. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği. (http://www.turkey.coop/menu/Kooperatifcilik-Ilkeleri/13, Erişim Tarihi: 10.07.2014)
  • Turan, A. 2001. Tarım-Sanayii Entegrasyonunda Kooperatiflerin Rolü ve Önemi. TKB Türktarım Dergisi, Sayı: 140.
  • Ünal, V. ve Yercan, M. 2006. Türkiye’de Su Ürünleri Kooperatifleri ve Balıkçılar İçin Önemi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 23 (1-2) 221–227.
  • Yıldırım, Ş. 2001. Avrupa Birliği ve Türkiye’de Tarımsal Yapı ve Verimlilik, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No:659.
APA SEMERCİ A (2015). Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. , 65 - 73.
Chicago SEMERCİ A. Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. (2015): 65 - 73.
MLA SEMERCİ A. Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. , 2015, ss.65 - 73.
AMA SEMERCİ A Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. . 2015; 65 - 73.
Vancouver SEMERCİ A Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. . 2015; 65 - 73.
IEEE SEMERCİ A "Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği." , ss.65 - 73, 2015.
ISNAD SEMERCİ, A.. "Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği". (2015), 65-73.
APA SEMERCİ A (2015). Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 65 - 73.
Chicago SEMERCİ A. Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 12, no.1 (2015): 65 - 73.
MLA SEMERCİ A. Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.12, no.1, 2015, ss.65 - 73.
AMA SEMERCİ A Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2015; 12(1): 65 - 73.
Vancouver SEMERCİ A Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2015; 12(1): 65 - 73.
IEEE SEMERCİ A "Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 12, ss.65 - 73, 2015.
ISNAD SEMERCİ, A.. "Türkiye'de Çiftçi Örgütleri: Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Örneği". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 12/1 (2015), 65-73.