Türk Kültüründe "Al" Renk
Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 103 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türk Kültüründe "Al" Renk
Öz: Eski inanç sistemlerini taşıma kapasiteleri, sembolik anlam taşıma güçleri ve hatırdakalıcı olmaları dolayısıyla renkler ve onların adı olan sözcükler bir toplum veya milletinkültürel miraslarını aktarmada önemli bir role sahiptir. Zaman içinde anlamlarında bazıdeğişmeler meydana gelse de, bir milletin yaşam tarzı ve inançlarıyla ilgili en eskievren ve dünyaya yönelik algıları renklerin adı olan kelimelerin kök anlamlarındataşıdıkları görülür. Farklı kültürlerde olduğu gibi, Türk kültüründe de renkler farklıanlamları taşıma yanında sembol olarak da kullanılmaktadır. Renkler başlangıçta birinanç sisteminin temel unsurlarını yansıtan ritüellerde kullanılan semboller olarakkullanılırken, daha sonraları gerçek veya sembolik anlamlarıyla sözlü ve yazılıedebiyata taşınmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Nerede kullanılırsa kullanılsınlar,renklerin bir toplumun erken dönem dünya algılarını kök anlamlarında her zamankorudukları görülür. Türk kültüründeki en eski renklerden biri "al" renktir. Al renk,Türklerin en eski inanç sistemlerinde ve törenlerinde kullanılmıştır. Bazen bellivarlıkları olumlu olarak ifade eden, onları tanımlamada bir sıfat olarak kullanılırken,bazen de kötü varlıkların adı olarak kullanılmıştır. Her iki durumda da "al" renkTürklerin en eski dünya algılarını kök anlamında taşımaya devam etmiştir. Al renk herzaman "değişim ve dönüşüm" anlamına sahip olmuştur. Bu değişim ve dönüşüm anlamıyaratıcının vermiş olduğu veya yaratıcıdan gelen alan "ışık ve ısı"dankaynaklanmaktadır. Bu ışık ve ısı güneşte, ateşte, altında ve diğer bazı varlıklardagörülebilir. Başka bir ifadeyle Tanrısal enerji de diyebileceğimiz bu ışık ve ısı her neyedokunursa, o varlık veya canlı "al" renge dönüşür, allaşır. Bu düşünceden hareketle "al"rengin ilk anlamını; "Tanrı tarafından verilen enerji ile değişen ve dönüşen nesne vevarlık" şeklinde açıklamak uygun olabilir. Bu makalede ilk olarak al rengin Türkdüşüncesindeki temel anlamı açıklanacak, daha sonra bir sınıflama içinde bu renginolumlu ve olumsuz anlamlarda kullanımı ve bunların nedenleri açıklanacak ve sonuçkısmında bu rengin her zaman koruduğu temel anlamın ne olduğu hakkındakigörüşlerimize yer verilecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- BALİ Muhan [1997]. Ağıtlar, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
- BAYAT Fuzuli [2007]. Türk Mitolojik Sistemi (Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi). Ankara: Ötüken Neşriyat.
- ÇOBANOĞLU Özkul [2012]. "Türk Mitolojisinde Al Dini ve Okra İlişkisi." 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika çalışmaları Kongresi: Tarih ve Medeniyetler Tarihi, Ankara: AYK, C. II, ss. 981-986.
- ERGİN Muharrem [1997]. Dede Korkut Kitabı-I. Ankara: TDK Yay.
- GENÇ Reşat [2009]. Türk İnanışları ile Millî Geleneklerinde Renkler ve Sarı Kırmızı Yeşil. Ankara: AKM Yay.
- İNAN Abdulkadir [1998]. Makaleler ve İncelemeler-I. Ankara: TTK Yay.,
- İNAYET Alimcan [2007]. Türk Dünyası Efsane ve Masallarında Bir Dev Tipi: Yalmavuz/ Celmoğuz. İzmir:Kanyılmaz Matbaası.
- KAŞGARLI MAHMÛD [2005]. Dîvânü Lugâti't-Türk. (Akt. Seçkin Erdi, Serap Tuğba Yurteser). İstanbul:Kabalcı Yay.
- ÖGEL Bahaeddin [2002]. Türk Mitolojisi-II. Ankara: TTK Yay.
APA | Ekici M (2016). Türk Kültüründe "Al" Renk. , 103 - 107. |
Chicago | Ekici Metin Türk Kültüründe "Al" Renk. (2016): 103 - 107. |
MLA | Ekici Metin Türk Kültüründe "Al" Renk. , 2016, ss.103 - 107. |
AMA | Ekici M Türk Kültüründe "Al" Renk. . 2016; 103 - 107. |
Vancouver | Ekici M Türk Kültüründe "Al" Renk. . 2016; 103 - 107. |
IEEE | Ekici M "Türk Kültüründe "Al" Renk." , ss.103 - 107, 2016. |
ISNAD | Ekici, Metin. "Türk Kültüründe "Al" Renk". (2016), 103-107. |
APA | Ekici M (2016). Türk Kültüründe "Al" Renk. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 16(2), 103 - 107. |
Chicago | Ekici Metin Türk Kültüründe "Al" Renk. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 16, no.2 (2016): 103 - 107. |
MLA | Ekici Metin Türk Kültüründe "Al" Renk. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, vol.16, no.2, 2016, ss.103 - 107. |
AMA | Ekici M Türk Kültüründe "Al" Renk. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2016; 16(2): 103 - 107. |
Vancouver | Ekici M Türk Kültüründe "Al" Renk. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2016; 16(2): 103 - 107. |
IEEE | Ekici M "Türk Kültüründe "Al" Renk." Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 16, ss.103 - 107, 2016. |
ISNAD | Ekici, Metin. "Türk Kültüründe "Al" Renk". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 16/2 (2016), 103-107. |