PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ

AYTEKİN, Sevgi; DUBE, SEMA

PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ

Sevgi AYTEKİN, (Yeditepe Üniversitesi , Finansal İktisat Yüksek Lisans Programı, İstanbul, Türkiye)

Sema DUBE (Yeditepe Üniversitesi, İstanbul Ticari Bilimler Fakultesi, İstanbul, Türkiye)

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)

4 2

Yıl: 2016 Cilt: 15 Sayı: 59 Sayfa Aralığı: 1311 - 1326 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ

Öz:

Literatürde aylık veri kullanan bir çok çalışmanın Borsa İstanbul 100 endeksi, gösterge faizi, döviz kuru ve altın arasındaki ilişkilerle ilgili çelişkili sonuçlara ulaştığı görülmektedir. Bu çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki etkileşimleri piyasaların dinamik karakteristiklerini daha iyi kapsayan günlük verilerle inceledik. Borsa İstanbul 100 endeksi yerine uluslararası piyasalarda daha çok takip edilen ve işlem gören Borsa İstanbul 30 endeksi beraberinde daha detaylı nedensellik analizleri uyguladık. Buna ek olarak, kriz dönemlerinde piyasalar arasında etkileşimlerin farklılaşabileceği nedeniyle, örneklem periyodumuzu son küresel kriz dönemine, 2007-2012 yılları arasına kısıtladık. Çalışmamızdan elde edilen sonuçlar değişkenler arasında uzun vadeli ilişki olmadığını, fakat, etki-tepki ve nedensellik analizlerinin kısa vadeli dinamiklerin varlığına işaret ettiğini göstermektedir. Ayrıca, gelişmekte olan başka bir piyasa örneği olarak ve sonuçlarımızı karşılaştırmak üzere Hindistan hisse senedi piyasasını da inceledik.

Anahtar Kelime:

INTRAMARKET DYNAMICS: INTERACTION AND CAUSALITY RELATIONS AMONG STOCK, BOND, FOREIGN EXCHANGE AND COMMODITY MARKETS

Öz:

Several studies, using monthly data, find conflicting results for the relationships between BIST-100, benchmark rate, foreign exchange rate and gold data. We examine the relationship between these variables using daily data which may better capture dynamic characteristics of markets. We use BIST-30 which is more traded internationally, and use more detailed causality tests. We also restrict our study to the period around the global crisis 2007 - 2012 since intramarket dynamics may change characteristics during crisis periods. We find no long-term relationships but shortterm dynamics are shown to exist based on impulse response and causality tests. We also examine the Indian stock market as another example of emerging markets for comparison.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abdalla, I.S.A. & Murinde, V. (1997). Exchange Rate and Stock Price Interactions In emerging Financial Markets: Evidence on India, Korea, Pakistan and the Philippines. Applied Financial Economics, 7, 25-35.
Ajayi, R.A., Friedman, J. & Mehdian, A. M. (1998). On The Relationship Between Stock Returns And Exchange Rates: Test Of Granger Causality. Global Finance Journal, 9(2), 241-251.
Ajayi, R. A., & Mougoue, M. (19969. On the dynamic relation between stock prices and Exchange rates. Journal of Financial Research 19, 193-207.
Akel, V. & Gazel, S. (2014). Döviz Kurları ile BIST Sanayi Endeksi arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktidsadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44.
Aydemir, O. & Demirhan, E. (2009). The Relationship between Stock Prices and Exchange Rates Evidence from Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 23.
Ayvaz, O. (2006). Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi.Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-14.
Agarwal, R. (1981). Exchange Rates and Stock Prices: A Study of U.S. Capital Markets Under Floating Exchange Rates. Akron Business and Economics Review, 12, 7-12.
Bahmani-Oskooee, M. & Sohrabian, A. (1992). Stock Prices and Effective Exchange Rate of The Dollar. Applied Economics, 24, 459-464.
Berke, B. (2012). Döviz Kuru ve İMKB100 Endeksi İlişkisi: Yeni Bir Test. Maliye Dergisi, 163, 243-257.
Branson, W.H. (1983). Macroeconomic Determinants of Real Exchange Rate Risk. In Managing Foreign Exchange Risk, R.J. Herring (ed.). Cambridge: University Press.
Ceylan, S. & Sahin, B.Y. (2015). Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru İlişkisi. International Journal of Social Science, 37, 399-408.
Cicek, M. (2009). Türkiye'de Faiz, Döviz ve Borsa: Fiyat ve Oynaklık Yayılma Etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2).
Dickey, D.A. & Fuller, W.A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-31.
Dogru, B. & Recepoğlu, M. (2013). Türkiye'de Hisse Senedi Fİyatları ve Döviz Kuru Arasında Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, EYİ 2013 Özel Sayısı.
Dornbusch, R., & Fischer,S. (1980). Exchange Rates and Current Account. The American Economic Review,70(5), 960-971.
Elmas, B. & Esen, O. (2011). Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik ilişkinin Belirlenmesi; Farklı Ülke Piyasaları için Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim, 153-170.
Enders, W. (2003). Applied Econometric Time Series. Hoboken, NJ: Wiley.
Erbaykal, E. & Okuyan, H.A. (2007). Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kuru ilişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Ampirik Bir Uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 1(1), 77-89.
Franck, P. & Young, A. (1972). Stock Price Reaction of Multinational Firms to Exchange Realignments. Financial Management, 1, 66-73.
Granger, C.W.J. (1988). Some Recent Developments in the Concept of Causality. Journal of Econometrics, 39, 199-211.
Ibrahim , M.(2000). Cointegration and Granger Casuality Tests of Stock Price and Exchange Rate Interactions in Malaysia. Asean Economic Bulletin, 17, 36-47.
Iscan, E. (2011). Döviz Kurları ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki Etkileşim: Türkiye Örneği (Aralık 2001-Aralık 2009). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (www.esosder.org) 10(35), 237-251.
Johansen, S. (1991). Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models. Econometrica, 59 (6), 1551-1580.
Johansen, S. (1995). Likelihood-Based Inference in Cointegrated Vector Autoregressive Models. New York: Oxford University Press.
Jorion, P. (1991). The Pricing of Exchange Rate Risk in the Stock Market. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 26, 363-376.
Kasman, S. (2003). The Relationship Between Exchange Rates and Stock Prices: A Causality Analysis. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2),70-79.
Keser, I.K. (2015). Döviz Kuru ve Hisse Senedi Enerji Değişimlerinin Faz Düzlemleri Aracılığıyla İncelenmesi. İstatistikçiler Dergisi: İstatistik & Aktüerya, 8, 36-57.
Ma, C. K. & Kao, G.W. (1990). On Exchange Rate Changes and Stock Price Reactions. Journal of Business Finance & Accounting, 17, 441-449.
Nieh, C.C. & Lee, C.F. (2001). Dynamic relationship between stock prices and exchange rates for G-7 countries. Quarterly Review of Economics and Finance, 41, 477-490.
Ozmen, M. (2007). Farklı Döviz Kuru Rejimleri Altında Hisse Senetleri Fiyatları ile Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 519-538.
Pan, M.S., Fok, R.C.W. & Liu, Y. A. (2007). Dynamic linkages between exchange rates and stock prices: Evidence from East Asian markets. International Review of Economics and Finance, 16, 503-520.
Pekkaya, M. & Bayramoglu, M.F. (2008). Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: YTL/USD, İMKB 100 ve S&P 500 Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 163-176.
Sevuktekin, M. & Nargelecekenler, M. (2007). Turkiye'de IMKB ve Doviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi. 8. Turkiye Ekonometri ve Istatistik Kongresi, Inonu Universitesi, Malatya.
Soenen, L.A.S. & Hennigar, E. (1988). An Analysis of Exchange Rates and Stock Prices: the U.S. Experience between 1980 and 1986. Akron Business and Economic Review, 19(4), 7-16.
Solnik, B. (1987). Using Financial Prices to Test Exchange Rate Models: A Note. Journal of Finance, 42, 141-149.
Smyth, R. & Nandha, M. (2003). Bivariate Causality Between Exchange Rates and Stock Prices in South Asia. Applied Economic Letters, 10, 699-704.
Swanson, N. & Granger, C.W.J. (1997). Impulse Response Functions based on the Causal Approach to Residual Orthogonalization in Vector Autoregressions. Journal of the American Statistical Association, 92, 357-367.
Yıldız, A. (2014). BIST 100 Endeksi ile Alternatif Yatırım Araçlarının İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 39-56.

APA	AYTEKİN S, DUBE S (2016). PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. , 1311 - 1326.
Chicago	AYTEKİN Sevgi,DUBE SEMA PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. (2016): 1311 - 1326.
MLA	AYTEKİN Sevgi,DUBE SEMA PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. , 2016, ss.1311 - 1326.
AMA	AYTEKİN S,DUBE S PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. . 2016; 1311 - 1326.
Vancouver	AYTEKİN S,DUBE S PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. . 2016; 1311 - 1326.
IEEE	AYTEKİN S,DUBE S "PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ." , ss.1311 - 1326, 2016.
ISNAD	AYTEKİN, Sevgi - DUBE, SEMA. "PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ". (2016), 1311-1326.

APA	AYTEKİN S, DUBE S (2016). PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 15(59), 1311 - 1326.
Chicago	AYTEKİN Sevgi,DUBE SEMA PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 15, no.59 (2016): 1311 - 1326.
MLA	AYTEKİN Sevgi,DUBE SEMA PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.15, no.59, 2016, ss.1311 - 1326.
AMA	AYTEKİN S,DUBE S PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2016; 15(59): 1311 - 1326.
Vancouver	AYTEKİN S,DUBE S PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2016; 15(59): 1311 - 1326.
IEEE	AYTEKİN S,DUBE S "PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 15, ss.1311 - 1326, 2016.
ISNAD	AYTEKİN, Sevgi - DUBE, SEMA. "PİYASALAR ARASI DİNAMİKLER: HİSSE SENEDİ, TAHVİL, DÖVİZ VE EMTİA PİYASALARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM VE NEDENSELLİK İLİŞKİLERİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 15/59 (2016), 1311-1326.