Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi

AKTAS, HÜSNÜ; DOĞAN, Yusuf; KOYUTÜRK, Özge

Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi

Yusuf DOĞAN, (Mardin Artuklu Üniversitesi, Kızıltepe Meslek Yüksekokulu, Mardin, Türkiye)

Özge KOYUTÜRK, (Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Tokat, Türkiye)

Hüsnü AKTAŞ (Mardin Artuklu Üniversitesi, Kızıltepe Meslek Yüksekokulu, Mardin, Türkiye)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi

10 2

Yıl: 2015 Cilt: 25 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 293 - 303 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi

Öz:

Bu araştırma farklı ekim zamanlarının soya fasulyesinde verim ve verim öğelerine etkilerini belirlemek için, Mardin Artuklu Üniversitesi Kızıltepe Meslek Yüksekokulu deneme tarlalarında 2012 ve 2013 yıllarında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş; Nova, Ataem-7, Erensoy, TRE-S10/02 ve Blaze çeşitler ana parsellere, ekim zamanları alt parsellere yerleştirilmiştir. Beş soya fasulyesi çeşidi, üç farklı zamanda (1Nisan, 15 Nisan ve 1 Mayıs) ekilmişlerdir. En yüksek tane verimi 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla 330.8 kg/da ve 331.0 kg/da ile Blaze çeşidinde bulunurken, en düşük tane verimi 261.6 kg/da ve 252.4 kg/da ile Erensoy çeşidinden alınmıştır. Mardin koşullarında en uygun ekim zamanının 15 Nisan olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Investigating The Effect of Different Sowing Application Periods Yield and Productivity Components of Some Soybean Cultivars in Mardin-Kızıltepe Ecological Conditions

Öz:

This research was conducted at the experimental fields of Kiziltepe Vocational High School of Mardin Artuklu University in 2012 and 2013 years to determine effects of different sowing times applications on yield and yield componenets of soybean. Trial was established randomized complete block design in split plot arrangements with three replications by using five soybean varieties (Nova, Ataem-7, Erensoy, TRE-S10/02 and Blaze) as main plots and sowing times treatments as split plots. Five soybean cultivars were sown at three different sowing dates (1 April, 15 April and 1 May). As the highest grain yield per area was obtained at the Blaze cultivar as 3308 kg ha-1 and 3310 kg ha-1 the lowest seed yield was obtained at the Erensoy cultivar as 2616 kg ha-1 and 2524 kg ha-1 in years of 2012 and 2013 respectively. The most suitable sowing time was determined with Arpil 15 in Mardin conditions.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abdalla ST, Hassan MZ (1989). Optimal planting date for seed quality and seed yield of irrigated soybean in Egypt. Tropical Agriculture, 66(2), 145-148.
Arıoğlu HH (2000). Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yayın No: 220, Adana.
Arıoğlu HH, Zaimoğlu B, Çalışkan S, Söğüt T, Güllüoğlu L, Arslan M, Çalışkan ME, Uncu H (2005). İkini Ürün Koşullarına Uygun Soya (Glycine max (L.) Merr.) Çeşit Islahı Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül.
Bek D, Arıoğlu HH (2005). Çukurova Koşullarında Farklı Soya Genotiplerinin Adaptasyon ve Verim Potansiyellerinin Saptanması. 9. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya (Araştırma Sunusu Cilt II, Sayfa 1101-1105).
Billore SD, Joshi OP, Ramesh A (2000). Performance of soybean (Glycine max) genotypes on different sowing dates and row spacings in Vertisols. Indian Journal of Agricultural Sciences, 70(9), 577- 580.
Boydak E, İşler N, Karaarslan D (1998). Harran Ovası Şartlarında II. Ürün Soyanın (Glycine max L.) En Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 2(1), 25-34.
Çalışkan S, Arıoğlu HH (2004). Amik Ovası Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Soya Çeşit ve Hatlarının Belirlenmesi. MKU Zir. Fak. Dergisi, 9(1-2), 23-32.
Erdoğmuş M, Arslan D, Olgun H (2007). Bazı Soya Çeşitlerinin Organik ve Geleneksel Yetiştirme Sistemlerinde Performanslarının Karşılaştırılması. 1.Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, Poster bildiriler kitabı, 28-31 Mayıs, 74-78. Samsun.
FAO (2013). http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/Q/QC/E (28.04.2015)
Gizlenci Ş, Üstün A, Acar M, Dok M, Aygün Y (2005). Orta Karadeniz Bölgesi Sahil Kuşağında Orta Erkenci ve Erkenci Soya İçin En Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, 25-32.
Güllüoğlu L, Arıoğlu HH (2005). Harran Ovası Koşullarında Bazı Bitki Büyüme Düzenleyici Uygulamalarının İkinci Ürün Soyada (Glycine max (L.) Merrill) Önemli Tarımsal Özellikler Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. R.Ü.Z.F.Dergisi, 9(2), 37-43.
Güneş A (2006). İkinci Ürün Soya (Glycine max (L.) Merrill) Tarımında Farklı Azot Doz ve Uygulama Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Harran Üniv. Fen Bilimleri Enst., Yük. Lis. Tezi, Şanlıurfa.
HagSin K, HongSig K, KyongHo K, YeongJin O (2006). Changes in the Yield Components and Yield of Sprout Soybean Cultivar as Affected by Sowing Date. Korean Journal of Crop Science, 51(7), 584-592.
İlisu K (1961). Muhtelif Toprak ve İklim Şartları Altında Sıra Arası Mesafenin ve Soya Bakterisinin Soya Fasulyesi Çeşitlerinin Başlıca Vasıfları Üzerine Tesirleri. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayınları; 179, Çalışmalar; 112, Ankara.
Kara K, Okçu M (2003). Erzurum Şartlarında Soyanın Farklı Olgunlaşma Dönemlerinde Hasadının Ot Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, 649-654, Diyarbakır.
Karaaslan D, Boydak E, Gür MA (1998). Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Komponentlerine Etkisi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 2(4), 55-64.
Karaaslan D (2008). Determination Of Total Protein and Fatty Acid Composition of Soybean Seed as Affected by Sowing Dates. Asian Journal of Chemistry, 20 (1), 767-775 .
Karasu A, Öz M ve Göksoy AT (2001). Bazı Soya Fasulyesi [Glycine max (L.) Merill] Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Adaptasyonu Konusunda Bir Çalışma. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, (2002) 16(2): 25-34.
Maesen LJG, Somaatmadja S (1992). Plant Resources of South-East Asia. Prosea Foundation, No: 1, Pulses. Bogor, Indonesia. 14-20.
Okçu M, Tozlu E, Pehluvan M, Kaya C, Kumlay M, Dizikısa T (2007). Erzurum-Pasinler Ekolojik Şartlarında Farklı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinin Uyumu Üzerine Bir Araştırma. 1.Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, Sunulu bildiriler kitabı, 28-31 Mayıs 2007, 219-224. Samsun
Öz M (2002). Bursa Mustafakemalpaşa Ekolojik Koşullarında Farklı Bitki Populasyonları ve Azot Dozlarının Soyanın Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 16, 165- 177.
Sarımehmetoğlu O (2006). Çukurova Bölgesi Çiftçi Koşullarında Yetiştirilen Soya Ürününde Bazı Önemli Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana
Sincik M, Göksoy AT, Turan ZM (2005). Bursa Koşullarında Bazı Soya (Glycine max (L.) Merrill) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya,10-13.
Söğüt T, Öztürk F, Temiz MG (2005). Farklı Olgunlaşma Grubuna Dahil Bazı Soya (Glycine max (L.) Merrll) Çeşitlerinin Ana ve İkinci Ürün Koşullarındaki Performanslarının Karşılaştırılması. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya. 32-36.
Tayyar Ş, ve Gül MK (2007). Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merrll) Genotiplerinin Ana Ürün Olarak Biga Şartlarındaki Performansları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Zir. Fak., Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2007, 17(2): 55-59.
TÜİK (2014). http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (28.04.2015)
Uncu Arslantaş H, Arıoğlu HH (2005). İkinci Ürün Soya Tarımında Farklı Ekim Zamanlarına Göre Bazı Büyüme Düzenleyicilerin Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya (Araştırma Sunusu Cilt I, Sayfa 375-380).
Wilcox JR ve Guodong Z (1997). Relationships Between Seed Yield and Seed Protein in Determinate and Determinate Soybean Populations. Crop Science, 1997, 37:361-364.
Yılmaz A, Beyyavaş V, Cevheri İ, Haliloğlu H (2005). Harran Ovası Ekolojisinde İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Bazı Soya (Glycine max (L.) Merrill) Çeşit ve Genotiplerinin Belirlenmesi. J. Agric.Fac.HR.U.,2005, 9(2), 55-61.

APA	DOĞAN Y, KOYUTÜRK Ö, AKTAS H (2015). Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. , 293 - 303.
Chicago	DOĞAN Yusuf,KOYUTÜRK Özge,AKTAS HÜSNÜ Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. (2015): 293 - 303.
MLA	DOĞAN Yusuf,KOYUTÜRK Özge,AKTAS HÜSNÜ Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. , 2015, ss.293 - 303.
AMA	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. . 2015; 293 - 303.
Vancouver	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. . 2015; 293 - 303.
IEEE	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H "Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi." , ss.293 - 303, 2015.
ISNAD	DOĞAN, Yusuf vd. "Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi". (2015), 293-303.

APA	DOĞAN Y, KOYUTÜRK Ö, AKTAS H (2015). Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3), 293 - 303.
Chicago	DOĞAN Yusuf,KOYUTÜRK Özge,AKTAS HÜSNÜ Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 25, no.3 (2015): 293 - 303.
MLA	DOĞAN Yusuf,KOYUTÜRK Özge,AKTAS HÜSNÜ Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.25, no.3, 2015, ss.293 - 303.
AMA	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2015; 25(3): 293 - 303.
Vancouver	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2015; 25(3): 293 - 303.
IEEE	DOĞAN Y,KOYUTÜRK Ö,AKTAS H "Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25, ss.293 - 303, 2015.
ISNAD	DOĞAN, Yusuf vd. "Mardin-Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 25/3 (2015), 293-303.