Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler

ERSİN, Fatma; KURÇER, Mehmet Ali; KAYAHAN, Miyaser; GÖZÜKARA, Fatma; Simsek, Zeynep

Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler

Zeynep ŞİMŞEK, (Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye)

Mehmet Ali KURÇER, (Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye)

Fatma ERSİN, (Harran Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Şanlıurfa, Türkiye)

Fatma GÖZÜKARA, (Harran Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Şanlıurfa, Türkiye)

Miyaser KAYAHAN (Harran Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Şanlıurfa, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

31 0

Yıl: 2003 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 75 - 80 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler

Öz:

Giriş: Bir sağlık ocağı bölgesinde aile planlaması (AP) yöntemi kullanma sıklığı ve yöntem kullanımıyla ilişkili faktörlerin saptanması AP hizmetlerinin planlanması ve değerlendirilmesinde önemli olan göstergelerdir. Amaç: Bu çalışma, Şanlıurfa Tılfindır Sağlık Ocağı bölgesindeki 15-49 yaş evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgilerini, kullandıkları aile planlaması yöntemlerini ve yöntem kullanımını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma, Aralık 2001-Ocak 2002 tarihleri arasında yapılmış kesitsel bir araştırmadır. Çalışmada kümeli örnekleme planı kullanılarak 374 evli kadınla görüşülmesi hedeflenmiş ve kadınların 365 'ine (%98) ulaşılarak yüz yüze görüşme tekniğiyle soru formu uygulanmıştır. Bulgular: Kadınların %99.5'inin AP yöntemlerinden en az birini bildikleri ve en fazla bilinen yöntemlerin ise RIA (%98.9) ve hap (%97.8) olduğu saptanmıştır. Araştırmanın yapıldığı sırada kadınların %72.7'sinin herhangi bir aile planlaması yöntemi kullandıkları saptanmıştır. Seçilen sosyo-demografik değişkenler kontrol edildikten sonra, herhangi bir yöntem kullanmanın yaşayan çocuğun/çocukların cinsiyetinin erkek olması ve eşlerin her ikisinin öğrenim süresiyle pozitif yönde bir ilişkisi bulunurken, kadının yaşı ile negatif ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Modern yöntem kullanımı ile yaşayan çocuğun cinsiyetinin erkek olması pozitif yönde daha güçlü bir ilişki gösterirken, çocuk/çocukların cinsiyetinin kız olması, istemli düşük, ev ziyareti yapılmış olması, eşlerin öğrenim sürelerinin modem yöntem kullanımını etkileyen değişkenler olduğu saptanmıştır. Tartışma ve sonuç: Araştırma bölgesinde modern yöntem kullanım oranlarını yükseltmek için, topluma yönelik eğitimlerde yalnızca daha az sayıda çocuk sahibi olmanın önemi değil, kız ve erkek çocukların değerinin vurgulanması, eğitim yoluyla kadının statüsünün geliştirilmesi yanı sıra, modern yöntem kullanma oranını yükseltmek için ev ziyaretlerinin düzenli olarak yapılması yönünde çaba harcanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime: Birinci basamak sağlık hizmetleri Aile planlaması Türkiye Evlilik Bilgi, Tavırlar, Pratik

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji Kadın Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Contraceptine methods knowledge and factors affecting contraceptine methods usage among aged 15-49 married women in Tılfındır Primary Health Care Center area

Öz:

Introduction: In the area of the primary health care center, determining family planning method usage ratio and related factors with contraceptive use are important indicators for planning and evaluating the family planning services. Objective: The aim of this study was to search the contraceptive methods knowledge and determine some socio-demographics factors affecting contraceptive usage among aged 15-49 married women in Tılfindır Primary Health Care Center area. Method: This study is a population-based cross-sectional survey was carried out between December 2001 and January 2002 in Tılfindır Primary Health Care area Şanlıurfa. A questionnaire was performed on 365 subjects (98%) living at the study area who were selected by cluster sampling methods among 15-49 years married women. Face to face interview technique were conducted using a questionnaire. Logistic regression analysis was used. Results: According to the results, family planning knowledge is universal among married women (99.5 %), with almost all women having heard about both the IUD (98.9%) and pill (97.8%). Overall, 72.7 percent of currently married women are currently using a method of contraception. After all selected soda-demographic variables are controlled, the main factors affecting any method use were the gender of a couple's living children, the educational level of both spouses, and the age of women. The study also shows that modern contraceptive use depends on the gender of a couple's living children, implying some preference for sons, the educational level of both spouses, induced abortion and home visits. Conclusions: Community health training program should not only encourage people to have fewer children, but also explicitly teach them to equally value female and male children and improve the position of women by education. Another important point that home visit is essential factor for increasing modern contraceptive usage ratio in the health care area.

Anahtar Kelime: Turkey Marriage Knowledge, Attitudes, Practice Primary Health Care Family Planning

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Sosyoloji Kadın Araştırmaları Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Tyler CW, Peterson HB. Family planning programs and practices; an epidemiological viewpoint, Maxcy-Rosenau-Last Public Health and Preventive Medicine. Wallace RB (Ed.). 14th edition. Applpleton&Lange.l998:1188
2. Akın A, Özvarış ŞB. Ana sağlığı ve aile planlanması. Halk Sağlığı (Temel bilgiler). Bertan M, Güler Ç (Eds.) Güneş, Kitabevi Ltd, Şti. Ankara, 1997:119-155
3. Ulusal Aile Planlaması Hizmet Rehberi (Cilt 2). T.C. Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara 20004.
4. Ünalan T, Koç İ. Aile planlaması. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Macro International Inc. 1999:45-67
5. Ulusoy M. Sosyal Araştırma Yöntemleri: Anket Örnekleme Alan Çalışması Güvenirlik Bilgi İşlem. Ankara 1999:73-79
6. Tezcan S. Örnekleme. Halk Sağlığı (Temel bilgiler). Bertan M, Güler Ç (Eds.) Güneş Kitabevi Ltd, Şti. Ankara, 1997:85-88
7. Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma Teknikleri ve Analiz Yöntemleri.D.E.Ü.Rektörlük Matbaası. ISBN:975-93363-0-8. İzmir. 2001
8. Aile planlaması (bölüm 4). Manisa Nüfus ve Sağlık Araştırması 1999. Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi HalkSağlığı Anabil im Dalı, 2001:39-52
9. Dönmez L, Aydın Ö, Bulut HB. Antalya 10 No'Iu Sağlık Ocağı Bölgesinde aile planlaması yöntem kullanma durumu ve 15-49 yaş kadın formlarının güvenilirliği. SağhkveToplum2001;2:44-48
10. İlhan MN,Yıldırım A, Maral I. Ankara'da yarı kentsel ve kentsel bölgede yaşayan 15-49 yaş grubundaki kadınların kullandıkları aile planlaması yöntemlerive yöntem kullanmama nedenleri . Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi 2002;12:66-72
11. Yıldırım A, İlhan MN, Maral I. Ankara'da yarı kentsel ve kentsel bölgede yaşayan 15-49 yaş grubundaki kadınların kullandıkları aile planlaması yöntemi kullanma durumları. TürkiyeKlinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi 2001;l 1:354-360
12. Baykan Z, Maral I, Bumin MA. Ankara İH Gölbaşı Bölgesi'ndeki 15-49 yaş evli kadınların çocuk isteme durumlarına göre aile planlaması yöntemi kullanımı ve kullanılan aile planlaması yöntemleri. Sağlık ve Toplum 2001;2:24-29
13. Gün İ, Öztürk A, Öztürk Y. Evaluation of fertility and using family planning methods in Çankırı province. Internatioanl Public Health Congress "Health 21 inAction". October 8-12 Istanbul, Tbrkey 2000:35
14. Arnold F. Measuring the effect of sex preference on fertility: The case of Korea, Demography 1985;22(2): 280-288
15. Arnold F, Zhaoxiang L. Sex preferences, fertility, and family planning in China. Population and Development Review,1986;12(2):221-247
16. Gopalakrishnan AV. Determinants of contraceptive use in Kerala. The Journal of Family Welfare, sept 1994;40(3):19-25
17. Koc I. Determinants of contraceptive use and method choice in Turkey. J Biosoc Sci 2000 Jul;32(3):329-42
18. Ertem M, Ergenekon P, Elmacı N, Ilçin E. Family Planning in grand multiparous women in Diyarbakır, Turkey, 1998: the factors affecting contraceptive use and choice of method. The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care 2000;6:l-8
19. Radheshyam B. Effects of sex preference on contraceptive use, abortion and fertility in Matlab, Bangladesh. International Family Planning Perspectives2001;27(3):137-143
20. Kağıtçıbaşı Ç. Value of children: Fertility and Values in Turkey. İstanbul: Press of Boğaziçi University, 1981
21. Dinç G, Eser E, Ay S, Atman CÜ, Oral A, Özcan C. The Current Contraceptive Use In Manisa City Center and the factors influencing it. International Public Health Congress "Health 21 in Action". October 8-12, Istanbul, Turkey 2000:23

APA	Simsek Z, KURÇER M, ERSİN F, GÖZÜKARA F, KAYAHAN M (2003). Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. , 75 - 80.
Chicago	Simsek Zeynep,KURÇER Mehmet Ali,ERSİN Fatma,GÖZÜKARA Fatma,KAYAHAN Miyaser Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. (2003): 75 - 80.
MLA	Simsek Zeynep,KURÇER Mehmet Ali,ERSİN Fatma,GÖZÜKARA Fatma,KAYAHAN Miyaser Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. , 2003, ss.75 - 80.
AMA	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. . 2003; 75 - 80.
Vancouver	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. . 2003; 75 - 80.
IEEE	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M "Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler." , ss.75 - 80, 2003.
ISNAD	Simsek, Zeynep vd. "Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler". (2003), 75-80.

APA	Simsek Z, KURÇER M, ERSİN F, GÖZÜKARA F, KAYAHAN M (2003). Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum, 13(1), 75 - 80.
Chicago	Simsek Zeynep,KURÇER Mehmet Ali,ERSİN Fatma,GÖZÜKARA Fatma,KAYAHAN Miyaser Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum 13, no.1 (2003): 75 - 80.
MLA	Simsek Zeynep,KURÇER Mehmet Ali,ERSİN Fatma,GÖZÜKARA Fatma,KAYAHAN Miyaser Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum, vol.13, no.1, 2003, ss.75 - 80.
AMA	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum. 2003; 13(1): 75 - 80.
Vancouver	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum. 2003; 13(1): 75 - 80.
IEEE	Simsek Z,KURÇER M,ERSİN F,GÖZÜKARA F,KAYAHAN M "Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler." Sağlık ve Toplum, 13, ss.75 - 80, 2003.
ISNAD	Simsek, Zeynep vd. "Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinseki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler". Sağlık ve Toplum 13/1 (2003), 75-80.