İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)

AKSU, Ayşe

İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)

Ayşe AKSU (Boş)

FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi

1 0

Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 57 - 109 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)

Öz:

İngiltere'nin ileri gelenlerinin İngiliz misyoner cemiyetleriyle işbirliği yaparak 1846'da Malta adasında kurdukları Protestan koleji, Doğu insanlarına ışık ve medeniyet getirmek, yerli gençleri Batı dünyasının değerleriyle ve bilgi birikimiyle buluşturmak amacıyla yola çıkmıştır. Kurulduğu sıralarda Akdeniz'in ortasında bir deniz feneri (beacon light) olarak adlandırılmıştı. Yirmi iki yıl faaliyetini sürdüren bu kolejde Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlardan gelen çeşitli milliyetlere mensup gençler yetiştirildi. Bu makalede öncelikle Malta'nın misyonerler açısından önemi ve adadaki öğretim kurumlarına kısaca değinilecek, ardından kolejin kuruluş amaçları, kurucuları ve ders müfredatı incelenecektir. Kolejle ilgili hüküm ve değerlendirmeler ise sadece eğitim-öğretim pratikleriyle sınırlanmayarak, kurumla bağlantılı olan ve hakkında bilgi edinilebilen kişilerin biyografilerinden hareketle bunlar zenginleştirilecektir

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The British Beacon Light in Malta: Malta Protestant College (1846-1868)

Öz:

The Protestant College founded in 1846 by the prominent people of England with the cooperation of the missionary societies set out to bring light and civilization to the East people, and bring the local youth together with the values of the West. It was named as a beacon light in the middle of the Mediterranean Sea in the days of its foundation. In this college, which continued its activities for twenty-two years, it was trained a lot of young people belonging to various nationalities from the Middle East, Anatolia and the Balkans. This article will first touch upon Malta's missionaries and briefly refer to the educational institutions on the island, and then examine the aims, founders and curriculum of Malta College. The judgments and evaluations of the college will not be limited only to educational practices, but will be enriched by the biographies of those who are related to the institution and who can be informed about it

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Kitaplar
Alpan, Necip P., Prizren Birliği ve Arnavutlar, Ankara, Çağdaş Basımevi, 1978.
Bell, George, Rough Notes by an Old Soldier, Londra, 1867.
Bennett, George, The History of Bandon, and the Principal Towns in the West Riding of County Cork, Cork, Francis Guy, 1869.
Bernstein, Aaron, Some Jewish Witnesses for Christ, Londra, 1909.
Bigelow, Andrew, Travels in Malta and Sicily: With Sketches of Gibraltar in 1827, Boston, 1831.
Cannon, John, "Hastings, Francis Rawdon-Hastings", A Dictionary of British History, Oxford Üniversitesi Yayını, 2009.
Chabbara, G. S., Advance Study in the History of Modern India (1803-1920), Yeni Delhi, Lotus Yayıncılık, 2005.
Champion, Thomas T., Christ Church Cockfosters Centenary (1839-1939), Southgate, 1939.
Comay, Joan, "Shaftesbury, Anthony Asley Cooper", Who's Who in Jewish History: After the Period of the Old Testament, Londra, Routledge Yayınları, 1995.
Considerations on the Foundation of a Protestant College at Malta, for the Education, on Christian Principles, of Inhabitants of the East, and Others, Lond- ra, A. Macintosh, 1845.
Constitution of Malta Protestant College, Londra, 1845.
Elsie, Robert., A Biographical Dictionary of Albanian History, New York, I.B. Tauris Yayınevi, 2012.
Finlayson, Geoffrey, The Seventh Earl of Shaftesbury (1801-1885), Kanada, Regent Kolej Yayınları, 2004.
Flew, Sarah, Philanthropy and the Funding of the Church of England (1856- 1914), New York, Routhledge Yayıncılık, 2016.
Fraser, Donald, Mary Jane Kinnaird, Londra, 1890.
Gibson, Shimon, Jerusalem in Original Photographs, 1850-1920, Eisenbra- uns Yayınları, 2003.
Gordon, David C., Lebanon: The Fragmented Nation, New York, Routledge Yayınevi, 2016.
Hamlin, Cyrus, Among the Turks, New York, Robert Carter and Brothers, 1878.
_______, Robert Kolej Uğrunda Bir Ömür [My Life and Times], çev. Ayşe Aksu, İstanbul, Dergâh Yayınları, 2012.
Hodder, Edwin, The Life and Work of the Seventh Earl of Shaftesbury, Camb- ridge Üniversitesi Yayını, 2014, (ilk basım 1886).
Journal of a Deputation sent to the East by the Committee of the Malta Pro- testant College, in 1849, Londra, J. Nisbet & Co., 1854.
Kopf, David, "Oryantalizm ve Hindistan'ın Okumuş Elit Sınıfı", Sömürgeci- lik ve Eğitim, çev. İbrahim Kalın, İstanbul, İnsan Yayınları, 1991.
Krapf, J. Ludwig, Travels, Researches and Missionary Labours During an Eighteen Years' Residence in Eastern Africa, Londra, Frank Cass Yayınevi, 1968.
Lewis, Geoffrey, Balfour and Weizmann: The Zionist, the Zealot and the Emergence of Israel, Bloomsbury, Acad Yayınevi, 2012.
Martin, Robert Montgomery, History of the British Possessions in the Medi- terranean, Londra 1837.
Meriç, Ümit, Seyyahların Aynasında Şehirlerin Sultanı İstanbul, İstanbul, Al- baraka Türk Katılım Bankası Yayını, 2010.
Mutlu, Şamil, Osmanlı Devleti'nde Misyoner Okulları, İstanbul, Gökkubbe Yayınları, 2005.
Oakes, John, Kitchener's Lost Boys: From the Plying Felds to the Killing Fields, The History Yayınevi, 2009.
Osmanlı'da İki Amerikalı Misyoner, Levi Parsons ve Pliny Fisk'in Anadolu ve Kudüs Seyahat Raporları, haz. Ayşe Aksu, İstanbul, Dergâh Yayınları, 2015.
Perry, Yaron, British to The Jews in Nineteenth Century Palestine, Londra, Frank Cass Yayınları, 2003.
Prime, Edward G., Forty Years in the Turkish Empire, or Memoirs of Rev. William Goodell, New York, 1883.
Report of the Trial and Preliminary Proceedings of G. Achilli and Dr. New- man, Londra, 1852.
Sedra, Paul, From Mission to Modernity: Evangelicals, Reformers and Edu- cation in Nineteenth-Century Egypt, New York, I.B. Tauris Yayınevi, 2011.
Seton, Rosemary, Western Daughters in Eastern Lands: British Missionary Women in Asia, California, Praeger Yayınları, 2013.
The Church Missionary Cleaner, vol. 9, 1885.
The Ottoman Convert, Londra, Wertheim, Macintosh and Hunt Yayınları, 1860.
Thorne, R. G. "Gough Calthorpe, Hon. Frederick", The History of the Parli- ament the House of Commons, Londra, 1986.
Tracy, Joseph, History of the American Missions to the Heathen, Worcester, Spooner & Howland Yayınları, 1842.
Trevelyan, Raleigh, Princes Under the Volcano: Two Hundred Years of a Bri- tish Dynasty in Sicily, Londra, Faber and Faber Yayınları, 2012.
Whitehead, Clive, Colonial Educators: The British Indian and Colonial Edu- cation Service 1858-1983, New York, I.B. Tauris Yayınevi, 2003. Tezler
Ellington, Barbara Reeves, "That Our Daughters may be as Corner Stones American Missionaires, Bulgarian Nationalists and the Politics of Gender (1832- 1872)", (Yayımlanmamış Doktora Tezi), New York Devlet Üniversitesi, New York, 2001.
Gümüş, Saliha, "II. Abdülhamit Döneminde Filistin Politikası", (Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Ens- titüsü, İstanbul, 2009.
Leest, Charlotte van der., "Conversion and Conflict in Palestine: The Mission of the Church Missionary Society and Protestant Bishop Samuel Gobat", (Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi), Leiden, 2008.
Roper, Geoffrey, "Arabic Printing in Malta 1825-1845: Its History and Its Place in the Development of Print Culture in the Arab Middle East", (Yayımlan- mamış Doktora Tezi), Durham Üniversitesi, Durham, 1988.
Uğuz, Sacit, "I. Meşrûtiyet'ten Cumhuriyet'in İlk Yıllarına Tarsus (1876- 1926)", (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum, 2011. Makaleler
"Malta Protestant College, First Occasional Paper Issued by the Committe (14 Mart 1846)", The Penny Protestant Operative, vol. 6, Mayıs, 1846.
"Mr. Henry William Churchward", Minutes of the Proceedings of the Institu- tion of Civil Engineers, vol. 53, 1878.
"Protestant School at Malta", The English Journal of Education, vol. 3, 1845.
Abdul Waheed, "Jihad-Misconceptions about Islamic Teaching", Ravi Der- gisi, s. 93.
Aksu, Ayşe, "Buzdağının Ötesi: American Board'un Kuruluşunda ve İlk Fa- aliyetlerinde (1810-1825) İngiliz Misyonerlerin Katkıları", Kutadgubilig, s. 13, Mart, 2008.
Aldrich, Richard-Peter Gordon, "Ryder, Dudley Francis Stuart, 3rd Earl of Horrowby", Dictionary of British Educationists, 1989.
Bayraktar, Kaya, "Osmanlı Bankasının Kuruluşu", C.Ü. İktisadi ve İdari Bi- limler Dergisi, s. 2, 2002.
Bulgur, Durmuş, "Ticaretten Sömürgeciliğe XIX. yüzyılda Hindistan ve İngi- liz Hâkimiyeti", Divân İlmî Araştırmalar Dergisi, s. 17, 2004.
Bustin, John S., "William Farquhar First Resident and Commandant of Sin- gapore", Natural History Drawings: The Complete William Farquhar Collection: Malay Peninsula (1803-1818), ed. Laura Dozier, Singapur, 2010.
Buzpınar, Tufan, "Suriye ve Filistin'de Avrupa Nüfuz Mücadelesinde Yeni Bir Unsur: İngiliz Misyonerleri (19. yüzyıl)", İslam Araştırmaları Dergisi, s. 10, 2003.
Cassar, Carmel, "Education in Hospitaller Malta", Yesterday's Schools: Rea- dings in Maltese Educational History, ed. R. G. Sultana, Malta, PEG Yayınları, 2001.
Cassar, George, "A Glimpse at Private Education in Malta 1800-1919", Me- lita Historican, s. 13, 2000.
Chaghatai, İkram, "Introduction", Writings of Dr. Leitner: Islam, Educati- on, Dardistan, Politics and Culture of Northern Areas, ed. M. Ikram Chaghatai, Lahor, 2002.
Chatziioannou, Maria Christina, "Between Tradition and Modernity: Joannes Gennadius at the End of the 19th Century", The New Griffon, 12: Hidden Treasu- res at the Gennadius Library, 2011.
Choules, John, O.-Thomas Smith, "Malta", The Origin and the History of Missions, Boston, 1837.
Christopoulos, Marianna D., "Nineteenth-century America through the Eyes of John Gennadius", The Historical Review, s. 12, 2015.
Çatalbaş, Resul, "Anglikan (İngiliz) Misyoner Teşkilatlar," Bozok Üniversi- tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s. 2, 2012.
Çetin, Atilla, "Faris eş-Şidyak", DİA, c. 12.
Doğan, Mehmet Ali, "From New England into New Lands: The Beginning of a Long Story", American Missionaries and the Middle East, ed. Mehmet Ali Doğan, Heather J. Sharkey, Utah Üniversitesi Yayını, 2011.
_______,"Jonas King: Osmanlı İmparatorluğu'nda ve Yunanistan'da Bir Amerikalı", Türk-Yunan İlişkileri Üzerine Makaleler, Doğu Kitabevi, 2014.
Hamilton, Thomas, "Jocelyn, Robert (1788-1870)", Dictionary of National Biography, vol. 29.
Hilton, David, "Lord Ashley-7th Earl of Shaftesbury (1801-1885)", Cros- s* Way, s. 122, 2011.
Hong, Shen. "An English Missionary's Contribution to the Historical Memo- ries of Hangzhou: A Study of Arthur Evans Moule's Writings and Photographs", Creative Spaces, Seeking the Dynamics of Change in China, ed. Denise Gimpel, Bent Nielsen and Paul J. Bailey, Kopenhag, Nordic Institute of Asian Studies Yayını, 2012.
Hyamson, Albert M. "British Projects for the Restoration of Jews to Palesti- ne", American Jewish Historical Society, s. 26, 1918.
Mallia, Salv, "The Malta Protestant College", Melita Historica, s. 3, 1990.
Martin, Sarah, "The Shah Jehan Mosque, Woking An Unexpected Gem", Conservation Bulletin, s. 46, 2004.
Mertoğlu, Mehmet Suat, "Yusuf Ziya el-Halidî", DİA, c. 44.
Nurdoğan, Arzu M. "Hristiyan Oryantalizminin Kadınlar Şubesi: Anglo-Sak- son Misyon Tarihinde Kadınlar", İslami Araştırmalar Dergisi, s. 25, 2014.
Öney, Celal, "Misyoner Örgütlerin Rekabet Sahnesi Filistin", Tarih Okulu Dergisi, s. 15, 2013.
Pakdemirli, M. Nur, Abdulhamit Birışık, "Hint Altkıtası Geleneksel Öğretim Kurumlarında Yürütülen Din Eğitiminin Gelişim Sürecine Tarihsel Bir Yakla- şım", Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, s. 2, 2013.
Randon, Stanley Farrugia, "History of the Foundation of the School of Ana- tomy and Surgery", Malta Medical Journal, s. 4, Aralık, 2006.
Robson, Laura C., "Archeology and Mission: The British Presence in Ninete- enth-Century Jerusalem." Jerusalem Quarterly, s. 40, 2000.
Roper, Geoffrey, "Arabic Books Printed in Malta 1826-42: Some Physical Characteristics", Journal of Semitic Studies, s. 15, 2004.
_______, "1830'larda Malta Matbaası'ndaki Türkçe Basım ve Yayıncılık", çev. Ayşe Aksu, Kutadgubilig, s. 17, Mart, 2010.
Sant, Carmel, "Protestant Maltese Bible Translations (1870-1872)", Journal of Maltese Studies, s. 11, 1977.
Scholch, Alexander, "An Ottoman Bismarck from Jerusalem: Yusuf Diya' al-Khalidi (1842-1906)", Jerusalem Quarterly, s. 24.
Sultana, Ronald G. "Technical and Vocational Education in 19th Century", Yesterday's Schools: Readings in Maltese Educational History, ed. R.G. Sultana, Malta, PEG Yayınları, 2001.
Taner, Nihat, "Mersin'e Gelen Ecnebi Gemiler-1 Uss Shenandoah", Mersin Deniz Ticareti Dergisi, s. 242, Temmuz, 2012.
Toprak, Zafer, "20. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Çukurova'da Emek ve Serma- ye", Toplumsal Tarih, s. 191, 2009.
The Missionary Herald ve The Missionary Register Serisi
"Education Societies", The Missionary Register, vol. 14, 1826.
"Field Notes-Central Turkey", The Missionary Herald, vol. 68, Şubat, 1872.
"Hope for Abyssinia", The Missionary Register, vol. 38, Temmuz, 1850.
"Letter from Dr. Clark", The Missionary Herald, vol. 67, Ağustos, 1871.
"Letter from Mr. Coan (20 Ekim 1855)", The Missionary Herald, vol. 52, Mart, 1856.
"Letter from Mr. Dwight (27 Ekim 1848)", The Missionary Herald, vol. 44, Şubat, 1848.
"Letter from Mr. Greene (6 Aralık 1867)", The Missionary Herald, vol. 64, Mart, 1868.
"Letter from Mr. Jessup (7 Haziran 1858)", The Missionary Herald, vol. 54, Eylül, 1858.
"Letter from Mr. Lyons (4 Ekim 1859)", The Missionary Herald, vol. 56, Ocak, 1860.
"Letter from Mr. Powers (27 Ocak 1853)", The Missionary Herald, vol. 49, Mayıs, 1853.
"Letters from Mr. King (21 Haziran 1848)", The Missionary Herald, vol. 44, Eylül, 1848.
"Recent Intelleigence-Home Proceedings", The Missionary Herald, vol. 51, Ekim, 1855.
"Survey of Missionary Stations, Malta Protestant College", The Missionary Register, vol. 42, Şubat, 1854.
Bliss, Edwin E. "The Missions of the American Board in Asiatic Turkey (1831-1887)", The Missionary Herald, vol. 84, Temmuz, 1888. Çevrimiçi Kaynaklar
"100 Yıllık Çırçır Fabrikası Araştırma Merkezi Oluyor", Tarsusonline Ha- ber, 15 Nisan 2012 (16.10.2016).
"A Bulgarian in the lands of Assyria, Babylon and Chaldea", Varna Arke- oloji Müzesi Resmi Sayfası (3 Haziran 2015), www.archaeo.museumvarna. com/.../a-bulgarian-in-the-land, (28.06.2016).
"Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazı ve Araştırma Projesi", www. tarsus.boun.edu.tr/, (16.10.2016).
"Canon James (John) Edward Hanauer, 1850-1938", The Palestine Explo- ration Fund web sayfası. www.pef.org.uk/.../canon-james-john-edward-hanauer. (17.08.2016).
"Descendants of James Black", belindacohen.tripod.com/.../blackfamilyre- gister.pdf., s. 5. (26.6.2016).
Maggie McKee-Huey, The Role and Impact of Jewish Evangelism in Nine- teenth Century Great Britain: The London Society for Promoting Christianity amongst the Jews, history.ou.edu/Websites/history/images. (4. 10. 2016).
Xhevat Lloshi, "The Bible Society and Albanian Translations", Institute for Albanian and Protestant Studies, instituti.org/bible-society-albanian-translati- ons. (30.06.2016).

APA	AKSU A (2016). İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). , 57 - 109.
Chicago	AKSU Ayşe İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). (2016): 57 - 109.
MLA	AKSU Ayşe İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). , 2016, ss.57 - 109.
AMA	AKSU A İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). . 2016; 57 - 109.
Vancouver	AKSU A İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). . 2016; 57 - 109.
IEEE	AKSU A "İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)." , ss.57 - 109, 2016.
ISNAD	AKSU, Ayşe. "İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)". (2016), 57-109.

APA	AKSU A (2016). İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, 0(8), 57 - 109.
Chicago	AKSU Ayşe İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi 0, no.8 (2016): 57 - 109.
MLA	AKSU Ayşe İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, vol.0, no.8, 2016, ss.57 - 109.
AMA	AKSU A İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi. 2016; 0(8): 57 - 109.
Vancouver	AKSU A İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi. 2016; 0(8): 57 - 109.
IEEE	AKSU A "İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)." FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, 0, ss.57 - 109, 2016.
ISNAD	AKSU, Ayşe. "İngilizlerin Malta'daki Deniz Feneri: Malta Protestan Koleji (1846-1868)". FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi 8 (2016), 57-109.