Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri
Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 259 - 280 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri
Öz: Sosyoloji Avrupa'da bir bilim olarak doğuşundan kısa bir süre sonra ülkemizde yakından takip edilmiştir. Batı sosyolojisinin kavram, kuram ve yöntemleriyle ülke sorunları ele alınmaya ve birtakım çözüm önerileri sunulmaya başlanmıştır. Batı sosyolojiyle kurulan bu hızlı temas ve yakın takip, elbette ki ülkenin içinde bulunduğu siyasal/toplumsal şartlarla birebir ilişkilidir. Siyasal/toplumsal şartların ve imkânların başkalığı, Türk sosyolojisinin, kendine özgü bazı niteliklerini de beraberinde getirmiştir. Kendi doğuş bağlamından oldukça farklı, bize has olan bu nitelikleri bilmek, bir yandan Türk sosyoloji tarihimizin seyrini anlamaya diğer yandan da sosyoloji-siyaset bağlantısını daha anlaşılır kılmaya yardımcı olacaktır. Bu makalede, II. Meşrutiyet'in hemen öncesi ile çoğunlukla sonrasında yoğunlaşan sosyoloji çalışmalarının, anlayış ve yaklaşımlarının bütününden hareketle, ortak birtakım nitelikler belirlenmeye ve örnekleriyle birlikle izah edilemeye çalışılacaktır. Bu bağlamda Türk sosyolojisinin kurtarıcı ve kurucu misyonu, pozitivist karakteri, aktarmacılık geleneği, siyaset merkezliliği, tek taraflılığı, elitist tutumu, popülist fikirlere olan yakınlığı, kendi tarihsel düşünsel bağlarından kopmuşluğu vb. gibi karakteristik özellikleri tahlil edilecektir
Anahtar Kelime: Konular:
Identity of the Turkish Sociology:Characteristics of Turkish Sociology in the Period of its Formation
Öz: Sociology startted being studied intensely in our country short after its emergence as a science in Europe. Country's problems began to be addressed and some solutions were offered with the concepts, theory and methods of western sociology. This quick contact and close monitoring of western sociology are certainly related with the political/social conditions of the country. The gap between political/social conditions and opportunities has brought some distinctive qualities to Turkish sociology. Knowledge about this spesific and different features in terms of their birth will help us to understand the course of Turkish sociology a history of and the connection of sociology and politics. In this study common characteristics of sociological studies just before and mostly after II. Meşrutiyet period will be identified and explained with examples in the light of both their assumptions and approaches. In this contex, the characteristic features of Turkish sociology -its savior and founder mission, positivist character, transference tradition, politics-centeredness, elitist attitude, Its proximity to the populist ideas, break from its historical ideological bond etc.- will be analyzed
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akça, Ü., Sosyolojinin Türkiye'ye Girişi Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mec- muası, İstanbul, Doğu Kitabevi, 2013.
- Bulut, Y., "Türkiye'de Sosyolojinin 100 Yılı", Sosyoloji Dergisi, 3. dizi, 28. sayı, 2014.
- Çelebi, N., "Türkiye'de Sosyoloji Dernekleri: Süreksizliklerin Ardındaki Sü- reklilik", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, cilt 6, sayı 11, 2008.
- Erişçi, L., "Türkiye'de Sosyolojinin Tarihçesi ve Bibliyografyası", Sosyoloji Dergisi, 1, 1942.
- Fındıkoğlu, Z. F., "Bizde Sosyoloji ve Birkaç Meselemiz", Sosyoloji Dergisi, 13-14, 1959.
- _______, Le Play Mektebi ve Prens Sabahaddin, İstanbul, Türkiye Harsi ve İçtimai Araştırmalar Derneği Yayınları, 1962.
- Gökalp, Z., Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, Ankara, Akçağ Yayın- ları, 2006.
- _______, Türkçülüğün Esasları, İstanbul, Kitapzamanı Yayınları, 2008.
- Hanioğlu, M. Ş., Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul, Üçdal Neşriyat, 1981.
- Kaçmazoğlu, H. B., Türk Sosyoloji Tarihi I: Önkoşullar, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 2010.
- _______, Türk Sosyoloji Tarihi III: Yeni Türkiye'de Sosyolojinin Düşünsel ve Kurumsal Temelleri, İstanbul, Kitabevi Yayınları, 2011.
- _______, "Türk Sosyoloji Tarihinde Sosyalizm Teması", Sosyoloji Yıllığı 24: Türkiye'de Sosyoloji-Üniversitede 101. Yıl, İstanbul, Doğu Kitabevi, 2016.
- _______, "Türkiye'de Sosyolojinin 100 Yıllık Birikimi Üzerine Bazı Tespit- ler", Sosyoloji Konferansları Dergisi, no. 52/2, 2015.
- Mardin, Ş., Jön Türklerin Siyasi Fikirleri, İstanbul, İletişim Yayınları, 2008.
- Özcan, U., "Türk Sosyolojisinin Özgünlüğüne Dair Düşünceler", Sosyoloji Yıllığı 20: Türk Sosyologları ve Eserleri - I, İstanbul, Kitabevi Yayıncılık, 2010.
- _______, "Türkiye'de Sosyoloji: Akımlar, Dönemler ve Figürler", Sosyoloji Yıllığı 20: Türk Sosyologları ve Eserleri - II, İstanbul, Kitabevi Yayıncılık, 2010.
- Özlem, D. "Türkiye'de Pozitivizm ve Siyaset", Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, Cilt 3: Modernleşme ve Batıcılık, İstanbul, İletişim Yayınları, 2012.
- Parla, T., Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye'de Korporatizm, İstanbul, İleti- şim Yayınları, 2001.
- Reyhan, C., Türkiye'de Liberalizmin Kökenleri - Prens Sabahaddin (1877- 1948), İstanbul, İmge Kitabevi, 2008.
- Sabahaddin, P., Gönüllü Sürgünden Zorunlu Sürgüne Bütün Eserleri, yay. haz. Mehmet Ö. Alkan, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2007.
- Sezer, B., "Türk Sosyologları ve Eserleri", Sosyoloji Dergisi, 3. dizi, 1. sayı, 1989.
- _______, Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları, İstanbul, Kızılelma Yayıncılık, 2006.
- Şentürk, R., Türk Düşüncesinin Sosyolojisi, İstanbul, Etkileşim Yayınları, 2008.
- Tunçay, M., "Cumhuriyet Öncesi Sosyalist Düşünce", Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, Cilt 1: Tanzimat ve Meşrutiyet'in Birikimi, İstanbul, İletişim Ya- yınları, 2009.
- Tütengil, C. O., Prens Sabahattin, İstanbul, İstanbul Matbaası, 1954.
- Vergili, A., "Hilmi Ziya Ülken (1901-1974)", Türkiye'de Sosyoloji (İsim- ler-Eserler) I, ed. M. Ç. Özdemir, Ankara, Phoenix Yayınları, 2008.
APA | Sucu İ (2016). Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. , 259 - 280. |
Chicago | Sucu İlyas Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. (2016): 259 - 280. |
MLA | Sucu İlyas Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. , 2016, ss.259 - 280. |
AMA | Sucu İ Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. . 2016; 259 - 280. |
Vancouver | Sucu İ Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. . 2016; 259 - 280. |
IEEE | Sucu İ "Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri." , ss.259 - 280, 2016. |
ISNAD | Sucu, İlyas. "Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri". (2016), 259-280. |
APA | Sucu İ (2016). Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, 0(8), 259 - 280. |
Chicago | Sucu İlyas Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi 0, no.8 (2016): 259 - 280. |
MLA | Sucu İlyas Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, vol.0, no.8, 2016, ss.259 - 280. |
AMA | Sucu İ Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi. 2016; 0(8): 259 - 280. |
Vancouver | Sucu İ Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi. 2016; 0(8): 259 - 280. |
IEEE | Sucu İ "Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri." FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi, 0, ss.259 - 280, 2016. |
ISNAD | Sucu, İlyas. "Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri". FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimler Dergisi 8 (2016), 259-280. |