Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Zeynep ERKAN ATİK, (Mesleki Yeterlilik Kurumu, Ankara, Türkiye)
Figen ÇOK, (TED Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Aysel ESEN ÇOBAN, (Başkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Türkan DOĞAN, (Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Neslihan KARAMAN GÜNEY (Başkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
92 0
Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 433 - 446 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:
Bu araştırmada ergenlerin arkadaş ilişkilerinin düzeyinin belirlenmesinde kullanılmak üzere geliştirilen Akran İlişkileri Ölçeği'nin (AİÖ) Türkçeye uyarlanması amaçlanmaktadır. Araştırmaya kolayda örnekleme ile seçilen, Ankara ilinde eğitimlerine devam eden 603 ortaöğretim öğrencisi katılmıştır. Araştırma kapsamında ölçme aracı Türkçeye çevrilerek, psikometrik özellikleri incelenmiştir. Ölçme aracının yapı geçerliği Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. Faktör analizi öncesinde analiz için gerekli olan eksik değerler, aykırı değerler, normallik ve çoklu bağlantılılık varsayımları sınanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, DFA ile test edilen 22 maddelik ve beş boyutlu ölçme aracının yeterli uyum iyiliği indekslerine sahip olduğu görülmektedir (S-Bx2/sd = 669.12/199, p = .00, RMSEA = .063, CFI = .97, GFI = .88, NNFI = .96). Ölçeğin iç tutarlık katsayıları boyutlar bazında .66 ile .86 arasında değişmektedir. Ölçeğin tümüne ilişkin iç tutarlık katsayısı ise ? = .85'tir. Sonuç olarak 22 maddelik ve beş boyutlu ölçme aracı, araştırmacıların kullanımına hazır hâle getirilmiştir
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Turkish Adaptation of the Friendship Qualities Scale: A Validity and Reliability Study

Öz:
In this study, the authors have aimed to adapt the Friendship Qualities Scale (FQS) in order to determine friendship relation levels among adolescents. A total of 603 high school students from Ankara Turkey, were selected using convenient sampling to participate in this study. During the course of this study, the FQS was first translated into Turkish and then its psychometric properties were examined. The construct validity of the FQS was tested using a confirmatory factor analysis (CFA). Before performing the CFA, the assumption of missing values, outliers, normality, and collineriaty were checked. According to the results, the 22-item FQS consisting of 5 dimensions had acceptable goodness of fit indexes (S-Bx2/df = 669.12/199, p= .00, RMSEA = .063, CFI = .97, GFI = .88, NNFI = .96). The Cronbach alpha coefficients of the subscales ranged between .66 and .86. The internal consistency for the entire scale was ? = .85. In conclusion, an instrument consisting of 22 items and 5 subscales was prepared for future researchers.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Adler, A. (1964). Social interest: A challenge to mankind. New York: Capricorn Books.
  • Alles-Jardel, M., Fourdrinier, C., Roux, A., & Schneider, B. H. (2002). Parents' structuring of children's daily lives in relation to the quality and stability of children's friendships. International Journal of Psychology, 37(2), 65-73. doi: 1080/00207590143000289
  • Armsden, G. C., & Greenberg, M. T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16, 427-454. doi: 10.1007/BF02202939
  • Aydın, G. (1986). Çocuklarda arkadaş ilişkilerinde başarısızlık ve öğrenilmiş çaresizlik ilişkisi. Psikoloji Dergisi, 5(20), 313-325.
  • Bagwell, C. L., Newcomb, A. F., & Bukowski, W. M. (1998). Preadolescent friendship and peer rejection as predictors of adult adjustment. Child Development, 69, 140-153. doi: 1111/j.1467-8624.1998.tb06139.x
  • Bentler, P. M. (1995). EQS structural equations program manual. Encino, CA: Multivariate Software.
  • Bilgiç, N. (2000). Arkadaşlık becerisi eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yalnızlık düzeylerine etkisi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Blyth, D. A., & Foster-Clark, F. S. (1987). Gender differences in perceived intimacy with different members of adolescents' social networks. Sex Roles, 17, 689-718. doi: 1007/BF00287683
  • Bollen, K. A. (1989). Structural equations with latent variables. Canada: Wiley & Sons, Inc.
  • Brown, T. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Publications, Inc.
  • Bukowski, W. M., Hoza, B., & Boivin, M. (1993). Popularity, friendship, and emotional adjustment during early adolescence. New Directions for Child Development, , 23-37. doi: 10.1002/cd.23219936004
  • Bukowski, W. M., Hoza, B., & Boivin, M. (1994). Measuring friendship quality during pre and early adolescence: The development and psychometric properties of the Friendship Qualities Scale. Journal of Social and Personal Relationships, , 471-84. doi: 10.1177/0265407594113011
  • Bukowski, W. M., & Kramer, T. L. (1986). Judgments of the features of friendship among early adolescent boys and girls. The Journal of Early Adolescence, 6, 331-338. doi: 1177/0272431686064004
  • Bukowski, W. M., Sippola, L., & Newcomb, A. F. (2000). Pages from a sociometric notebook: An analysis of nomination and rating scale measures of acceptance, rejection and social preference. In A. Cillessen & W. Bukowski (Eds.), Recent advances in the measurement of acceptance and rejection in the peer system (pp. 11-26), San Francisco: Jossey-Bass.
  • Capaldi, D. M., Dishion, T. J., Stoolmilier, M., & Yoerger, K. (2001). Aggression toward female partners by at- risk young men: The contribution of male adolescent friendships. Developmental Psychology, 37, 61-73. doi: 1037/0012-1649.37.1.61
  • Cassidy, J., & Asher, S. R. (1992). Loneliness and peer relations in young children. Child Development, 63, 350- doi: 10.1111/j.1467-8624.1992.tb01632.x
  • Cillesen, A. H. N., Jiang, X. L., West, T. V., & Laszkowski, D. K. (2005). Predictors of dyadic friendship quality in adolescence. International Journal of Behavioral Development, 29(2), 165-172. doi: 1080/01650250444000360
  • Çevik Büyükşahin, G. (2007). Lise 3. sınıf öğrencilerinin arkadaş ilişkileri ve benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Demir, M., & Urberg, K. A. (2004). Friendship and adjustment among adolescents. Journal of Experimental Child Psychology, 88, 68-82. doi: 10.1016/j.jecp.2004.02.006
  • Demir, N. Ö., Baran, A. G. ve Ulusoy, D. (2005). Türkiye'de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara Örneklemi. Bilig, 32, 83-108.
  • DeVellis, R. F. (2011). Scale development: Theory and applications. Newbury Park, CA: Sage.
  • Dinçer, B. (2008). Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeyde lise ikinci sınıfa devam eden ergenlerin anne baba tutumlarını algılamaları ile arkadaşlık ilişkilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara). http://tez2.yok. gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Doğan, T., G. Karaman, N., E. Çoban, A. ve Çok, F. (2012). Ergenlerde arkadaşlık ilişkilerinin yordayıcısı olarak cinsiyet ve aileye ilişkin değişkenler. İlköğretim Online, (3), 845-855.
  • Erdem, G., Eke, C. Y., Ögel, K. ve Taner, S. (2006). Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 7(3), 111-116.
  • Field, T., Diego, M., & Sanders, C. (2002). Adolescents' parent and peer relationships. Adolescence, 37(145), 121 Retrieved from http://eric.ed.gov/?id=EJ644697
  • Fink, A. (2003). How to sample in surveys (2nd ed.). California: Sage.
  • Furman, W. (1996). The measurement of friendship perceptions: Conceptual and methodological issues. In W. M. Bukowski, A. F. Newcomb, & W. W. Hartup (Eds.), The company they keep: Friendship in childhood and adolescence (pp. 41-65). Cambridge, England: Cambridge University Press.
  • Hartup, W. W., & Stevens, N. (1997). Friendships and adaptation in the life course. Psychological Bulletin, 121(3), 370. doi: 10.1037/0033-2909.121.3.355
  • Hodges, E. V. E., Boivin, M., Vitaro, F., & Bukowski, W. M. (1999). The power of friendship: Protection against an escalating cycle of peer victimization. Developmental Psychology, 35(1), 94-101. doi: 10.1037/0012-1649.35.1.94
  • Hortaçsu, N., Oral, A., & Yasak-Gültekin, Y. (1991). Factors affecting relationships of Turkish adolescents with parents and same-sex friends. Journal of Social Psychology, 131(3), 14. doi: 10.1080/00224545.1991.9713867
  • Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventionalcriteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. doi: 1080/10705519909540118
  • Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.
  • Kahraman, F. (2008). Ergenlerde arkadaşlık ilişkisi ile mizah duygusu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Kaner, S. (2000). Akran İlişkileri Ölçeği ve Akran Sapması Ölçeği geliştirme çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1-2), 67-75.
  • Keefe, K., & Berndt, T. J. (1996). Relations of friendship quality to self-esteem in early adolescence. Journal of Early Adolescence, 16(1), 110-129. doi: 1177/0272431696016001007
  • Kline, P. (1999). The handbook of psychological testing (2nd ed.). London: Routledge
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: The Guilford Press.
  • Kram, K. E., & Isabella, L. A. (1985). Mentoring alternatives: The role of peer relationships in career development. Academy of Management Journal, 28(1), 110- doi: 10.2307/256064
  • Ladd, G. W., Kochenderfer, B. J., & Coleman, C. C. (1996). Friendship quality as a predictor of young children's early school adjustment. Child Development, 67, 1103-1118. doi: 1111/j.1467-8624.1996.tb01785.x
  • Lansford, J. E., Criss, M. M., Pettit, G. S., Dodge, K. A., & Bates, J. E. (2003). Friendship quality, peer group affiliation, and peer antisocial behavior as moderators of the link between negative parenting and adolescent externalizing behavior. Journal of Research Adolescence, (2), 129-238. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih. gov/pmc/articles/PMC2832223/
  • Laursen, B., & Bukowski, W. M. (1997). A Developmental guide to the organisation of close relationships. International Journal of Behavioral Development, 21, 747- doi: 10.1080/016502597384659
  • Marcia, J. E. (1980). Identity and adolescence. In J. Adelson (Ed.), Handbook of adolescent psychology (pp. 159-187). New York: Wiley.
  • Myers, J. E., Sweeney T. J., & Witmer, J. M. (2000). The wheel of wellness counseling for wellness: A holistic model for treatment planning. Journal of Counseling and Development, 78(3), 251-266. Retrieved from http://libres. uncg.edu/ir/uncg/f/J_Myers_Wheel_2000.pdf
  • Nangle, D. W., Erdley, C. A., Newman, J. E., Mason, C. A., & Carpenter, E. M. (2003). Popularity, friendship quantity, and friendship quality: Interactive influences on children's loneliness and depression. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 32(4), 546-555. doi: 10.1207/ S15374424JCCP32047
  • Parker, J. G., & Asher, S. R. (1993). Friendship and friendship quality in middle childhood: Links with peer group acceptance and feeling s of loneliness and social dissatisfaction. Developmental Psychology, 29(4), 611-621. doi: 10.1037/0012-1649.29.4.611
  • Ponti, L., Guarnieri, S., Smorti, A., & Tani, F. (2010). A measure for the study of friendship and romantic relationship quality from adolescence to early-adulthood. The Open Psychology Journal, 3, 76-87. Retrieved from http://www.benthamscience.com/open/topsyj/articles/ V003/76TOPSYJ.pdf
  • Poulin, F., & Pedersen, S. (2007). Developmental changes in gender composition of friendship networks in adolescent girls and boys. Developmental Psychology, 43(6), 1484- doi: 10.1037/0012-1649.43.6.1484
  • Rabaglietti, E., & Ciairano, S. (2008). Quality of friendship relationships and developmental tasks in adolescence. Cognition, Brain, Behavior, 12, 183-203. Retrieved from http://www.ascred.ro/images/attach/ Quality%20of%20friendship%20relationships%20and%20 developmental%20tasks%20in%20adolescence.pdf
  • Rice, K. G., & Mulkeen, P. (1995). Relationships with parents and peers: A longitudinal study of adolescent intimacy. Journal of Adolescent Research, 10(3), 338-357. doi: 10.1177/0743554895103003
  • Satorra, A., & Bentler, P. M. (1994). Corrections to test statistics and standard errors in covariance structureanalysis. In A. von Eye & C. C. Clogg (Eds.), Latent variable analysis: Applications for developmentalresearch (pp. 399-419). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Steinberg, L. (2007). Ergenlik (çev. F. Çok). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
  • Sullivan, H. S. (1953). The interpersonal theory of psychiatry. New York: Norton.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Swenson, L. M., Nordstrom, A., & Hiester, M. (2008). The role of peer relationships in adjustment to college. Journal of College Student Development, 49(6), 551-567. Retrieved from http://muse.jhu.edu/journals/csd/summary/ v049/49.6.swenson.html
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
  • Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalığın anne, baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu). http://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Ullman, J. B. (2001). Structural equation modeling. In B. G. Tabachnick & L. S. Fidell (Eds.), Using multivariate statistics (4th ed., pp. 653-771). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
  • Vitaro, F., Boivin, M., & Bukowski, W. M. (2011). The role of friendship in child and adolescent psychosocialdevelopment. In K. H. Rubbin, W. M. Bukowski, & B. Laursen (Eds.), Handbook of peer interactions, relations, and groups (pp. 570-571). NY: The Guilford Press.
  • Waterman, A. S. (1982). Identity development from adolescence to adulthood: An extension of theory and a review of research. Developmental Psychology, 18(3), 341- doi: 10.1037/0012-1649.18.3.341
  • Zettergren, P. (2005). Childhood peer status as predictor of midadolescence peer situation and social adjustment. Psychology in the Schools, 42(7), 745-757. doi: 10.1002/ pits.20121
APA ERKAN ATİK Z, Cok F, ESEN ÇOBAN A, DOGAN T, KARAMAN GÜNEY N (2014). Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 433 - 446.
Chicago ERKAN ATİK Zeynep,Cok Figen,ESEN ÇOBAN Aysel,DOGAN TÜRKAN,KARAMAN GÜNEY Neslihan Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2014): 433 - 446.
MLA ERKAN ATİK Zeynep,Cok Figen,ESEN ÇOBAN Aysel,DOGAN TÜRKAN,KARAMAN GÜNEY Neslihan Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2014, ss.433 - 446.
AMA ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2014; 433 - 446.
Vancouver ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2014; 433 - 446.
IEEE ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N "Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.433 - 446, 2014.
ISNAD ERKAN ATİK, Zeynep vd. "Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2014), 433-446.
APA ERKAN ATİK Z, Cok F, ESEN ÇOBAN A, DOGAN T, KARAMAN GÜNEY N (2014). Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 433 - 446.
Chicago ERKAN ATİK Zeynep,Cok Figen,ESEN ÇOBAN Aysel,DOGAN TÜRKAN,KARAMAN GÜNEY Neslihan Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14, no.2 (2014): 433 - 446.
MLA ERKAN ATİK Zeynep,Cok Figen,ESEN ÇOBAN Aysel,DOGAN TÜRKAN,KARAMAN GÜNEY Neslihan Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.14, no.2, 2014, ss.433 - 446.
AMA ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2014; 14(2): 433 - 446.
Vancouver ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2014; 14(2): 433 - 446.
IEEE ERKAN ATİK Z,Cok F,ESEN ÇOBAN A,DOGAN T,KARAMAN GÜNEY N "Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14, ss.433 - 446, 2014.
ISNAD ERKAN ATİK, Zeynep vd. "Akran İlişkileri Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14/2 (2014), 433-446.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 1:15

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları