Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları

MUZ, M. Hamdi; DEVECİ, S. Erhan; Deveci, Figen; açık, yasemin; TURGUT, Teyfik

Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları

S. Erhan DEVECİ, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Teyfik TURGUT, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Yasemin AÇIK, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Figen DEVECİ, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

M. Hamdi MUZ (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Tüberküloz ve Toraks

5 0

Yıl: 2003 Cilt: 51 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 40 - 47 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları

Öz:

Elazığ il merkezinde birinci basamak hizmeti veren hekimlere yönelik yapılan bir tüberküloz (Tbc) eğitimi öncesinde: ülkemiz koşullarında bu hizmeti veren hekimlerimizin Tbc ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımlarını değerlendirmek amacıyla, katılımcılara bir anket uygulanmıştır. Ortalama çalışma süreleri 64.88 ± 39.42 ay olan 66 hekimin 2 (%3.0)'si Verem Savaş Dispanseri (VSD)'nde, 64 (%97.0)'ü sağlık ocağında çalışmaktaydı. Hekimlerin yılda Tbc'li hasta ile karşılaşma oranı VSD'de çalışan iki hekimin haricinde ortalama 7.30 ± 9.77 (0-50) idi. Tbc'nin, %21.2'si sadece solunum yoluyla, % 77.3'ü ise solunum yolu dışında başka bir yolla da bulaşabileceğini ifade etmiş ve %59. l 'i bulaşmada en önemli faktörün Tbc'li bir hastayla aynı mekanda yaşamak olduğunu, %75.8'i kesin tanı için balgam ARB pozitifliğinin yeterli olduğunu belirtmiştir. Ankete katılanların %80.3'ü ülkemiz şartlarında tanı için PPD'nin mutlaka yapılması gerektiğini söylemiş, en önemli dört Tbc ilacı sorulduğunda hekimlerin sadece %16.7'si morfazinamidi ilk seçenek Tbc ilaçları grubuna dahil etmiştir. Hekimlerin %48.5'i tedavi süresinin en az altı ay olması gerektiğini, %74.2'si Tbc takibinin balgam + diğer bir yöntemle yapılmasını, %93.9'u Tbc hastalarının mutlaka VSD'ye bildirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Hepatotoksisite geliştiğinde hekimlerin sadece %27.3'ü gereken uygulamayı yapmakta, %74.2'si ülkemizdeki Tbc kontrolü konusunda en önemli sorunun; tanı, tedavi ve takip konusunda olduğunu belirtmektedir. "Directly Observed Treatment Short Course (DOTS)" stratejisi sorulduğunda %16.7'si doğru bilgi vermiştir. Ayrıca, birinci basamak hekimlerinin %34.9'u Tbc kontrolünde VSD'leri birinci derecede sorumlu merkez olarak görmekte, fakat %53'ü VSD'ierin bu konuda yetersiz kaldığını düşünmektedir. Sonuç olarak, Elazığ il merkezinde birinci basamakta görev yapan pratisyen hekimlerin Tbc konusunda bilgilerinin yeterli olmadığı ve mezuniyet sonrası eğitimlerin periyodik olarak gerekliliği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelime: Birinci basamak sağlık hizmetleri Tüberküloz Hekimler Anketler Bilgi, Tavırlar, Pratik

Konular: Tıbbi İnformatik Genel ve Dahili Tıp Tıbbi Etik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Davranış Bilimleri

The knowledge, attitude and behavior related to the tuberculosis and approaches of tuberculosis therapy by the physicians providing first step service

Öz:

Before a performed education of tuberculosis for physicians who give first step treatment in our city center, a questionnaire was applied to the participians to evaluate the knowledge, attitude, behavior and approach to the treatment. The 66 practicing physician having an employment period of 64.88 ± 39.42 months were coming from tuberculosis eradication dispensers at the rate of 3%, and from heath center at the rate 97%. The persentage effacing with tuberculosis patients in physicians, exclude who work in tuberculosis eradication dispensers, per year was median 7.30 ± 9.77 (0-50). 21.2%, of the physicians determine that disease could be spread by only with respiratory tract, 77.3% of them consider that other than respiratory tract and 59.1% of them deemed that the most important factor is living in the same place with a tuberculosis patient and 75.8% of them determine that for a certain diagnosis the sputum examination is enough. 80.3% of the participants said that in our country conditions PPD must be done for the diagnosis. When the most important 4 tuberculosis drugs are asked only 16.7% of the physicians include rnorphozinamide as a first choice tuberculosis therapy. 48.5% of the physicians deemed that the therapy duration must be at least 6 months. 74.2% of them determine that follow up the disease must be made by sputum plus another examination, 93.9% of them indicated that the tuberculosis patients must be reported to tuberculosis eradication dispensers. When the hepatotoxicity is occured, only 27.3% of the physicians could interfere the necessary implementation. 74.2% of them determine that the most important problem in control of tuberculosis is about diagnosis, therapy and follow up. When the directly observed treatment short course (DOTS) strategy is asked 16.7% of them gave correct answer. 34.9% of the first step physicians think that tuberculosis eradication dispensers is the primary responsible center in the control of. tuberculosis but 53% of them think that tuberculosis eradication dispensers is inadequ-ate in this subject. In conclusion, the first step practice physicians who work in Elazığ city center have insufficient knowledge and it is needed periodically postgraduate education.

Anahtar Kelime: Questionnaires Knowledge, Attitudes, Practice Primary Health Care Tuberculosis Physicians

Konular: Tıbbi İnformatik Genel ve Dahili Tıp Tıbbi Etik Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Kılıçaslan Z. Dünyada ve Türkiye’de tüberküloz epidemiyolojisi ve kontrolü. İnfeksiyon Hastalıkları 2001; 4: 5-13.
2. T.C. Sağlık Bakanlığı, Verem Savaş Daire Başkanlığı verileri 1997.
3. Sağlık İstatistikleri 1996, Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Kasım 1997.
4. Bilgiç H. Tüberküloz epidemiyolojisi. Kocabaş A (editör). Tüberküloz Kliniği ve Kontrolü. Ankara: Emel Matbaası, 1991: 401-37.
5. Kochi A. The global tuberculosis situation and the new control strategy of the World Health Organization. Tubercle 1991; 72: 1-6.
6. TB A Crossraoads. WHO Report on the Global Tuberculosis Epidemic 1998.
7. Tuberculosis control and medical schools. Report of a WHO Workshop. Rome, Italy, 29-31 October 1997.
8. Alcaide J, Altet MN, Plants P, et al. Cigarette smoking as a risk factor for tuberculosis in young adults: A case control study. Tuberc and Lung Disease 1996; 77: 112-6.
9. Çavdar T. Tüberkülin testi. Kocabaş A (editör). Tüberküloz Kliniği ve Kontrolü. Ankara: Emel Matbaası, 1991: 227-31.
10. Verem Savaşı Hizmetleri ile İlgili Yönergeler. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Dairesi Başkanlığı 1990.
11. Tüberküloz Hastalarının Tanı-Tedavi ve İzlenmesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı 1998.
12. Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü İçin Kılavuz. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı 1999.
13. Çalışır HC, Ulukavak T, Türker G ve ark. Tüberkülozda “tedavi başarısızlığına” neden olan etkenler. Solunum Hastalıkları 1997; 8: 225-33.
14. Tahaoğlu K, Hitapoğlu T, Sevim T ve ark. Edinsel çok ilaca dirençli tüberküloz olgularının önceki tedavi kararlarında hatalar. Solunum Hastalıkları 1998; 9: 251-9.
15. Aktoğu S. Tüberküloz tedavisi ve temel ilkeleri. İnfeksiyon Hastalıkları 2001; 4: 40-6.
16. Mahmudi A, Iseman MD. Pitfalls in the care of patients with tuberculosis. Commonerrors and their association with the acquisition of drug resistance. JAMA 1993; 270: 65-8.
17. Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hakkında kanun. 5.1.1961. Kanun No:224.
18. Koçoğlu F. Birinci Basamakta Verem Savaşı Hizmetleri. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı. Ankara: Aydoğdu Ofset, Ocak 1996.
19. Kılıçaslan Z. Tüberküloz kontrol programında ara kademe örgütlenmesi gerekli midir? Birinci basamak sağlık hizmetleri ile entegrasyon nasıl kurulabilir. Aktüel Tıp Dergisi 1997; Tüberküloz özel eki: 7-8.
20. Gürses H ve ark. Ulusal tüberküloz kontrol programı değerlendirme komisyon raporu. Aktüel Tıp Dergisi 1997; Tüberküloz özel eki: 14-6.

APA	DEVECİ S, TURGUT T, açık y, Deveci F, MUZ M (2003). Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. , 40 - 47.
Chicago	DEVECİ S. Erhan,TURGUT Teyfik,açık yasemin,Deveci Figen,MUZ M. Hamdi Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. (2003): 40 - 47.
MLA	DEVECİ S. Erhan,TURGUT Teyfik,açık yasemin,Deveci Figen,MUZ M. Hamdi Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. , 2003, ss.40 - 47.
AMA	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. . 2003; 40 - 47.
Vancouver	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. . 2003; 40 - 47.
IEEE	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M "Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları." , ss.40 - 47, 2003.
ISNAD	DEVECİ, S. Erhan vd. "Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları". (2003), 40-47.

APA	DEVECİ S, TURGUT T, açık y, Deveci F, MUZ M (2003). Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks, 51(1), 40 - 47.
Chicago	DEVECİ S. Erhan,TURGUT Teyfik,açık yasemin,Deveci Figen,MUZ M. Hamdi Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks 51, no.1 (2003): 40 - 47.
MLA	DEVECİ S. Erhan,TURGUT Teyfik,açık yasemin,Deveci Figen,MUZ M. Hamdi Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks, vol.51, no.1, 2003, ss.40 - 47.
AMA	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks. 2003; 51(1): 40 - 47.
Vancouver	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks. 2003; 51(1): 40 - 47.
IEEE	DEVECİ S,TURGUT T,açık y,Deveci F,MUZ M "Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları." Tüberküloz ve Toraks, 51, ss.40 - 47, 2003.
ISNAD	DEVECİ, S. Erhan vd. "Birinci basamak hekimlerinin akciğer tüberkülozu konusunda bilgi, tutum ve davranışları ile tedavi yaklaşımları". Tüberküloz ve Toraks 51/1 (2003), 40-47.