Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi

DONMEZ, Burhanettin; KOYBASI, FATMA

Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi

FATMA KÖYBAŞI ŞEMİN, (Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, Türkiye)

Burhanettin DÖNMEZ (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi

38 12

Yıl: 2017 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 249 - 280 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin öz yeterlik inancı ile örgütsel bağlılık düzeylerinin girişimcilik düzeyleri ile ilişkisini belirlemektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Sivas ili merkez ilçedeki ilkokul ve ortaokullarda görevyapan 247 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Veri toplamak amacı ile üç farklı ölçek kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin girişimcilik düzeylerini belirlemek için araştırmacılar tarafından hazırlanan okul yöneticisi girişimcilik ölçeği, Tschannen-Moran ve Gareis (2004) tarafından geliştirilen Dönmez, Özer ve Cömert (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan okulmüdürlerinin öz-yeterlik algıları ölçeği ve Balay (2000) tarafından geliştirilen örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizindefrekans, yüzde ve verilerin homojen dağılıp dağılmadıklarına göre t-testi, ANOVA, Mann-Whitney-U gibi anlamlılık testleri ile çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda okul yöneticilerinin kendilerini girişimci olarak algıladıkları, öz-yeterlik alt boyutları, örgütsel bağlılık alt boyutları ile birlikte girişimciliğe ilişkin top

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

The Analysis of School Principals' Perception of Entrepreneurship, Self Efficacy and Organizational Commitmen

Öz:

The purpose of the study is to determine the relationship between the self- efficacy beliefs of principals and organizational commitment and entrepreneurship levels. This quantitative study was designed by correlational study. The target population of the study consisted of 247 principals who work at primary and secondary school in the centre of Sivas. Principal entrepreneurship scale which was originated by researchers was used to determine level of entrepreneurship. Self-Efficacy Scale was developed by TschannenMoran and Gareis (2004) and translated to Turkish by Dönmez, Özer and Cömert (2009) that was used. Organizational commitment scale was developed by Balay (2000) that was used. The data were analyzed by using frequency, percentage and significance test and by multiple regression analysis. As a result of research, it is revealed that principals percieve themselves as a entrepreneurship. And self-efficacy and organizational commitment with their sub-dimensions explain about 62% of total entrepreneurship points. There are several suggestions in parallel with the results that gained from the research

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acat, M. B., Özyurt, O. ve Karadağ, E. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin mevzuat görevleri öz-yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi. NWSA: Education Sciences, 6(1), 605-620.
Akkoyunlu B. ve Orhan. F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Education Technology, 2(3), 86-93.
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: an examination of construct validity. Journal of Vocational Behaviour, 49, 252-276.
Arslan, M. M. (2014). Halk eğitimi müdürlerinin değişim eğilimleri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Dergisi, 23(2), 875-888.
Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı: Ankara Ankara.
Bandura, A.(1997). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge Unıversity.
Basım, H. N., Korkmazyürek, H. ve Tokat, A. O. (2008). Çalışanların öz yeterlilik algısının yenilikçilik ve risk alma üzerine etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121-130.
Başar, E., Altın, H. ve Doğan, V. (2013). Girişimcilik. Ankara: Nobel.
Bayrak, C. ve Terzi, Ç (2004). Okul yöneticilerinin girişimcilik özelliklerinin okullara yansımaları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya.
Bird, B. (1995). Toward a theory of entrepreneurial competency. Advancesing Entrepreneurship, Firm Emergence and Growth, 2(1), 51-72.
Blake, B., & Mestry, R. (2014). The changing dimensions of the finances on urban schools: An entrepreneurial approach for principals. Education as Change, 18(1), 163-178.
Bolat, O. İ. (2011). Öz yeterlilik ve tükenmişlik ilişkisi: lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(2), 255-266.
Boyd, N. G., & Vozikis, G. S. (1994). The influence of self-efficacy on the development of Entrepreneurship Theory and Practice, 18, 63-77. intentions and actions.
Boylu, Y., Pelit, E. ve Güçer,E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44(511), 55-74.
Canlı, S., Demirtaş, H. ve Özer, N. (2015). School administrators' tendencies towards change. Elementary Education Online, 14(2), 634-646.
Chaplain, R. P. (2000). Beyond exam results? Differences in the social and psychological perceptions of young males and females at school. Educational Studies, 26(2), 177-190.
Çetindamar, D. (2002). Türkiye'de Girişimcilik. İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği.
Çetinkaya, B. Ö. (2011). Dünyada ve Türkiye'de girişimcilik eğitimi: Başarılı girişimciler ve öğretim üyelerinden öneriler. Ankara: Detay.
De Clercq, D., & Rius, I. B. (2007). Organizational commitment in Mexican small and medium-sized firms: the role of workstatus, organizational climate, and entrepreneurial orientation. Journal of Small Business Management, 45(4), 467-490.
Demirtaş, H. ve Çağlar, Ç. (2012). Okul müdürlerinin öz-yeterlik inançları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1-22.
Dönmez, B., Özer, N. ve Cömert, M.(2009). Okul müdürlerinin öz-yeterlik algıları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. 18. Eğitim Bilimleri Kurultayında sunuldu, İzmir.
Eyal, O. (2014). Caught in the net: The network-entrepreneurship connection in public schools. International Journal of Educational Management, 22(5), 386-398.
Eyyam, R., Doğruer, N. ve Meneviş, İ.(2012). Sosyal öğrenme kuramı. İçinde Z. Kaya(Ed.), Öğrenme ve öğretme kuramlar, yaklaşımlar, modeller (ss. 75-97). Ankara: Pegem Akademi.
Feldman, A. S., & Moore, W. E. (1982). Labor commitment and social change in developing areas. Connecticut: Greenwood.
Fraenkel, J.R.,Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
Güney, S. (2008). Girişimcilik. Ankara: Siyasal.
Haarr, R. N. (1997). They're making a bad name for the department. An International Journal of Police Strategy and Management, 20(4), 786-812.
Hodgetts, R. M. (1975). Management: Theory process and practice, London: W.B. Sounders Company.
Hoş, C. ve Oksay, A. (2015). Hemşirelerde örgütsel bağlılık ve iş tatmini ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 1-24.
Hörnqvist, M. L., & Leffler, E. (2014). Fostering an entrepreneurial attitude- challenging in principal leadership. Education + Training, 56(6), 551-561.
Izgar, H. (2008). Okul yöneticilerinde iş doyumu ve örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 317-334.
Izgar, H. ve Dilmaç, B. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin öz-yeterlik ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 437-446.
İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel bağlılıkta paradigmatik uyumun yeri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 13-22.
İnce, M. ve Gül, H. (2005).Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi.
Kan, A.(2011). Albert Bandura ve sosyal öğrenme kuramı. İçinde S. B. Filiz(Ed.), Öğrenme ve öğretme kuram ve yaklaşımları (ss. 75-95). Ankara: Pegem Akademi.
Karahan, Ş. ve Balat, G. U. (2011). Özel eğitim okullarında çalışan eğitimcilerin öz-yeterlik algılarının ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 1-14.
Kartal, S. (2005). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşmesi, Ege Eğitim Dergisi, 6, 99-112.
Kayalar, M. ve Ömürbek, N. (2007). Girişimci adaylarının risk almaya yatkınlık özelliğinin cinsiyet bağlamında incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 185-200.
Koçel, T.(2005). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Arıkan.
Kurt, T. (2012). Self-efficacy and collective-efficacy perceptions of teachers. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
Küçük, O. (2009). Türk eğitim sisteminde girişimcilik ve girişimcilik eğitiminde Avrupa Uygulama. 2. Uluslararası Girişimcilik Kongresi, Kırgızistan.
Leong, C. S. (1996). The moderating effect of organizational commitment on the occupational stress outcome realitionship. Human Realitions, 49(10), 1345-1361.
Mair, J. (2002). Entrepreneurial behaviour in a large traditional firm. Research Paper. No:466, University of Navarra.
Markman, G. D., Baron, R. A., & Balkin, D. B. (2005). A reperseverance and self-efficacy costless? Assessing entrepreneurs' regretful thinking. Journal of Organizational Behavior, 26(1), 1-19.
Martin, P., & Nicholls. J.(1987). Hrm practies and employee commitment. Possibilities, Pitfalls and paradoxes. British Journal of Management, 1(3), 147-157.
McDonald, D. J., & Makin, P.J. (2000). The psychological contract, organizational commitment and job satisfaction of temporary staff. Leadership & Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
Mottaz, C. J. (1989). An analysis of the relationship between education and organizational commitment in a variety of occupational groups. Journal of Vocational Behavior, 28(3), 214-228.
Müftüoğlu, T. (2004). Girişimcilik. Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Naktiyok, A. (2004). İç girişimcilik. İstanbul: Beta.
Nayir F. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel bağlılık düzeyi. İlköğretim Online, 12(1) ,179-189.
Northcraft, G. B., & Neale, M. A. (1990). Organizational behaviour: A management challenge. USA: The Dryden Pres.
Oberholster, F. R., & Taylor, J. W. (1999). Spiritual experience and the organizational commitment of college faculty, 2, 57-58.
Okutan, M. ve Kahveci, A. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin genel öz yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Rize örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 27-42.
Öksüz, Y. (2012). İlköğretim okulları yöneticilerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile ertelemecilik davranışları arasındaki ilişki. The Journal of Academic Social Science Studies, JASSS, 5(4), 161-182.
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz- yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (54), 277-306.
Özerkan, E.( 2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
Paşa, S. F. (2000). Türkiye ortamında liderlik özellikleri. İçinde Z. Aycan (Ed.), Türkiye'de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları. Ankara: Türk Psikologları Derneği.
Pihie, Z. A. L., Asimiran, S., & Bagheri, A. (2014). Entrepreneurial leadership practices and school innovativeness. South African Journal of Education, 34(1), 1-11.
Reichers, A. E. (1985). A Review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476.
Sağlam-Arı, G. (2003). Yöneticiye duyulan güven örgütsel bağlılığı artırır mı? Gazi Üniversitesi Ticaret Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 17-36.
Sahranç, Ü.(2007). Stres kontrolü, genel öz-yeterlik, durumluk kaygı ve yaşam doyumuyla ilişkili bir akış modeli (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-209.
Scott, S., & Webber, C. F. (2013). Entrepreneurialism for Canadian principals: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Research on Leadership Education, 8(1), 113-136.
Scott, T., Mannion, R., Davies, H., & Marshall, M. (2003). The quantitative measurement of organizational culture in health care: A review of the available instrument. Health Services Research, 38(3), 923-945.
Şeşen, H. ve Basım, N. H. (2012). Impact of satisfaction and commitment on teachers' organizational citizenship. Educational Psychology, 32(4), 475- 491.
Timur, B., Yılmaz, Ş. ve Timur, S. (2013). Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanımına yönelik öz-yeterlik inançları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1),165-174.
Top, S. (2012). Girişimcilik (keşif süreci). İstanbul: Beta.
Tschannen-Moran, M., & Gareis, C. R. (2004). Principals' sense of efficacy: Assessing a promising construct. Journal of Educational Administration, 42(5), 573-585.
Tschannen-Moran, M., & Gareis, C. R. (2007). Cultivating principals' self- efficacy: supports that matter. Journal of School Leadership, 17(1), 89-113.
Tutar, H. ve Altınkaynak, F. (2013). Girişimcilik (Temel girişimcilik ve iş kurma süreci). Ankara: Detay.
Uygur, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve işe bağlılık. Ankara: Barış Platin.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz- yeterlik algıları secondary school teachers' self-efficacy beliefs. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1- 16.
Vandenberghe, R. (1995). Creative management of a school. Journal of Educational Administration, 33(2), 31-51.
Vardarlı, G. (2005). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin genel özyeterlik düzeylerinin yordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Vatansever, Ç. (2011). Türkiye'de bir yetkinlik olarak girişimcilik. Balkan Journal of Social Sciences, 2(1),1-9.
Watt, D. (2002). How innovationoccurs in highschoolswithinthe network of innovative schools: The four pillars of innovation research project. Retrieved from http://www.bishop.k12.nf.ca/poster2004/fourpillars.pdf
Yıldırım, Y. T. (2013). Girişimcilik. İçinde N. Yelkikalan (Ed.), Girişim, girişimci, girişimcilik ve risk yönetimi kavramları. İstanbul: Beta.
Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 260-267.
Yücel, C., Yalçın, M. ve Ay B. (2009). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 221-235.
Zhao, F. (2005). Exploring the synergy between entrepreneurship and innovation, International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 11(1), 25-41.
Zusho, A. & Pintrich, P. R. (2003). Skill and will: The role of motivation and cognition in the learning of college chemistry. International Journal of Science Education, 25(9), 1081-1094.

APA	KOYBASI F, DONMEZ B (2017). Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. , 249 - 280.
Chicago	KOYBASI FATMA,DONMEZ Burhanettin Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. (2017): 249 - 280.
MLA	KOYBASI FATMA,DONMEZ Burhanettin Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. , 2017, ss.249 - 280.
AMA	KOYBASI F,DONMEZ B Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. . 2017; 249 - 280.
Vancouver	KOYBASI F,DONMEZ B Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. . 2017; 249 - 280.
IEEE	KOYBASI F,DONMEZ B "Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi." , ss.249 - 280, 2017.
ISNAD	KOYBASI, FATMA - DONMEZ, Burhanettin. "Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi". (2017), 249-280.

APA	KOYBASI F, DONMEZ B (2017). Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(2), 249 - 280.
Chicago	KOYBASI FATMA,DONMEZ Burhanettin Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 23, no.2 (2017): 249 - 280.
MLA	KOYBASI FATMA,DONMEZ Burhanettin Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.23, no.2, 2017, ss.249 - 280.
AMA	KOYBASI F,DONMEZ B Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2017; 23(2): 249 - 280.
Vancouver	KOYBASI F,DONMEZ B Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2017; 23(2): 249 - 280.
IEEE	KOYBASI F,DONMEZ B "Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23, ss.249 - 280, 2017.
ISNAD	KOYBASI, FATMA - DONMEZ, Burhanettin. "Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz-Yeterlik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 23/2 (2017), 249-280.