Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 10 Sayfa Aralığı: 455 - 484 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA

Öz:
Devletin fonksiyonlarını gerçekleştirmek, memurlar arasında bir hiyerarşiyi gerektirir. Bu ise emir verme yetkisinin bir organa tanınması ile sonuçlanmaktadır. Hiyerarşik anlamda emir verme yetkisi olan kişi üst, emir alan kişi ise ast olacaktır. Yetkili organ (amir) tarafından verilen emrin hukuka uygun olması gereklidir. Ancak hukuka uygun olmayan bir emri alan kişi de, yazılı olması durumunda Anayasa gereğince emri icra etmek zorundadır. 2004 tarihli Türk Ceza Kanunu, Anayasa hükümlerine paralel olarak emrin ifası durumunda ceza sorumluluğunu düzenlemiştir. Söz konusu düzenleme, Türk Ceza Kanunu'nun 24'ncü maddesinin 2-4'üncü fıkralarında yer almaktadır. Yetkili bir makamdan verilen ve görev gereği yapılması gereken bir emri icra eden kişi, söz konusu eylemden dolayı sorumlu tutulmayacaktır. Konusu suç teşkil eden emir hiçbir suretle yerine getirilmeyecektir. Buna karşılık emrin ifasının suç teşkil etmesi durumunda, emri yerine getiren kişi, emri verenle beraber sorumlu olacaktır. Emrin, hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hâllerde, emrin yerine getirilmesinden emri veren sorumlu olacaktır
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

The Execution of Superior’s Order As An Excuse in Turkish Criminal Law

Öz:
To fulfill the functions of the state requires a hierarchy among the officers of that state. This situation ends up giving the competence of order to an authorized body. In the terms of hierarchy, a person that has the competence of order will be superior and a person that has to fulfill an order will be subordinate. An order that is given by an authorized body is required to be lawful. Otherwise, a person that is given to an unlawful order has to fulfill according to The Constitution if this order is written. Turkish Penal Code dated 2004 has regulated criminal culpability of execution of order in conformity with The Constitution. This regulation is on the 24 th article of Turkish Penal Code. A person who meets an order given by an authorized body as a part of his duty may not be kept responsible from such act. An order constituting an offense should never be fulfilled. Otherwise, the person fulfilling the order and the person giving the order is kept responsible at the same time. In cases where inspection of the order in respect of compliance with the laws is avoided, the person giving the order is responsible from fulfillment of the order
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akyol, Taha; Atatürk’ün İhtilal Hukuku, İstanbul 2012.
  • Arslan, Çetin – Azizağaoğlu, Bahattin; Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, Kasım 2004.
  • Artuk, Emin; “Suç Genel Teorisi”, in : Ceza Hukuku El Kitabı, İstanbul 1989.
  • Artuk, Mehmet Emin – Gökcen, Ahmet – Yenidünya, Ahmet Caner; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yeniden Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Ankara 2009.
  • Centel, Nur – Zafer, Hamide – Çakmut, Özlem; Türk Ceza Hukukuna Giriş, 4. Bası, İstanbul 2006, s. 296.
  • Çelen, Orhan; Askerî Ceza Kanunu, Ankara 1996.
  • Değirmenci, Olgun; “Askerî Ceza Hukukunda Emre İtaatsizlikte Israr Suçu”, KHO Bilim Dergisi, C.:18, Sa.:2, 2008.
  • Demirbaş, Timur; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncellenmiş 5. Baskı, Ankara 2007.
  • Demirel, Hakkı; “Emrin İcrası Suretiyle İşlenilen Suçlar”, AÜHFD, C.:7, Sa.: 1-2, 1950.
  • Donay, Süheyl; Türk Ceza Kanunu Şerhi, İstanbul 2007.
  • Durmuş, A. Alper; Açıklamalı – İçtihatlı – Notlu Memur Disiplin Hukuku, Ankara 2009.
  • Erem, Faruk–Danışman, Ahmet–Artuk, Mehmet Emin; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Tümüyle Gözden Geçirilmiş 14. Baskı, Ankara 1997.
  • Erem, Faruk; Türk Ceza Kanunu Şerhi, Genel Hükümler, C. II, Ankara 1993.
  • Erman, Sahir; Askerî Ceza Hukuku Umumi Kısım ve Usul, Yeniden Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 7. Bası, İstanbul 1983.
  • Feteris, Eveline; T. Hukukî Argümantasyonun Temelleri Yargı Kararlarını Gerekçelendirme Teorileri Üzerine Bir Araştırma, Türkçesi: Ertuğrul Uzun, İstanbul 2010.
  • Gözübüyük, A. Şeref – Tan, Turgut; İdare Hukuku, C.: I, Güncelleştirilmiş 3. Bası, Ankara 2004.
  • Gülşen, Recep; Ceza Hukukunda Sorumluluğu Kaldıran Nedenlerden Kaza, Mücbir Sebep, Cebir ve Tehdit, Ankara 2007.
  • Günal, Yılmaz; Âmirin Emrini İcrada, Emrin Meşruyetini Kontrol Meselesi, AÜSBFD, C.:20, Sa.:2, 1965.
  • Günal, Yılmaz; Askerî Münasebetlerde Emir ve Sorumluluk, AÜSBFD, C.:22, Sa.:4, 1967.
  • Günal, Yılmaz; Yetkili Merciin Emrini İfa, AÜSBF Yayınları, 1967.
  • Günay, Erhan; Öğreti ve Yargısal Kararlar Eşliğinde Kusurluluğu Azaltan Bir Sebep Olarak Haksız Tahrik, Ankara 2009.
  • Hafızoğulları, Zeki; “Kusurluluğu Kaldıran Bir Neden Olarak Ceza Hukukunda İstenemezlik İlkesi (Nichtzumutbarkeit/L’inesigibilita)”, AÜHFD, C. 57, Sa. 3.
  • Hafızoğulları, Zeki; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2008.
  • Hakeri, Hakan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara 2009.
  • Kangal, Zeynel; Askerî Ceza Hukuku, Ankara 2010.
  • Karakurt, Ahu; “Türk Ceza Kanunu’nda Hata”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 4, Sa.: 10, Ağustos 2009.
  • Karamustafaoğlu, Tunçer – Turhan, Mehmet; 1961 – 1982 T.C. Anayasaları Karşılıklı Metinler ve 1876, 1921 ve 1924 Anayasa Metinleri, Gözden Geçirilmiş Üçüncü Baskı, Ankara 1993.
  • Kazancı Mevzuat İçtihat Arama Motoru (Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012).
  • Koca, Mahmut – Üzülmez, İlhan; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 4. Bası, Ankara 2011.
  • Koç, Cihan; Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği, Askerî Ceza Kanunu, Disiplin Mahkemeleri Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve İlgili Mevzuat, Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Ankara 2009.
  • Kumkumoğlu, M. Kemal; “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran ve Azaltan Nedenler”, in: Türk Ceza Kanununun 2 Yılı Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar, Nisan 2008.
  • Okandan, R.G; Amme Hukukumuzun Ana Hatları, İstanbul 1977.
  • Onar, Sıddık Sami; İdare Hukukunun Umumî Esasları, İstanbul 1952.
  • Önder, Ayhan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, C.: II-III, İstanbul 1992.
  • Özbek, Veli Özer–Kanbur, M. Nihat – Bacaksız, Pınar – Doğan,
  • Koray – Tepe, İlker; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2010.
  • Özer, Cumhur; Ceza Hukukunda Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Emrin Yerine Getirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamıştır), Isparta 2002.
  • Özgenç, İzzet; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 6. Bası, Ankara 2011
  • Öztürk, Bahri – Erdem, Mustafa R.; Ceza Hukuku Genel Hükümler ve Özel Hükümler (Kişilere ve mala karşı suçlar), Değişiklikler İşlenmiş 5. Bası, Ankara 2007.
  • Parlar, Ali – Hatipoğlu, Muzaffer; Türk Ceza Kanununun Yorumu, Gözden Geçirilmiş 2. Bası, Ankara 2008.
  • Polatcan, İsmet; İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliği, Askerî Ceza Kanunu, Disiplin Mahkemeleri Kanunu, Personel Kanunu, İstanbul 1967.
  • Soyaslan, Doğan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 1998.
  • Sönmez, Musa; Askerî Ceza Hukukunda Disiplin Cezaları ve Tatbikatı, Ankara 1976.
  • Şen, Ersan; “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran ve Azaltan Sebepler”, in: Türk Ceza Kanununun 2 Yılı Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar, Nisan 2008.
  • Şimşek, Mustafa; Askerî Ceza Hukukunda Amirin Emrini İfa ve Ceza Sorumluluğu, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamıştır), İstanbul 1994
  • Tanör, Bülent; Osmanlı – Türk Anayasal Gelişmeleri, 3. Baskı, İstanbul 1999.
  • Taşkın, Rıfat; Gerekçeli Askerî Ceza Kanunu, Ankara 1946.
  • Teziç, Erdoğan; Anayasa Hukuku, Yedinci Bası, İstanbul 2001.
  • Tiftik, Cem – İncircioğlu, Erkan – Değirmenci, Olgun; Askerî Ceza Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2009.
  • Toroslu, Nevzat; Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara 2009.
  • Ulukanlıgil, Metin; Askerî Yargıda İtaatsizlik Suçları, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamıştır), İstanbul 2001.
  • Yıldırım, Turan – Karan, Nur; İdare Hukuku I, İstanbul 2009.
  • Yurtcan, Erdener; Yeni Türk Ceza Kanunu ve Yorumu, Ankara 2004.
  • Yüceer, Bilal; Askerlikte Emir Müessesi, Ankara 1986.
  • Zafer, Hamide; Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, İstanbul 2010.
APA Degirmenci O (2012). TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. , 455 - 484.
Chicago Degirmenci Olgun TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. (2012): 455 - 484.
MLA Degirmenci Olgun TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. , 2012, ss.455 - 484.
AMA Degirmenci O TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. . 2012; 455 - 484.
Vancouver Degirmenci O TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. . 2012; 455 - 484.
IEEE Degirmenci O "TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA." , ss.455 - 484, 2012.
ISNAD Degirmenci, Olgun. "TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA". (2012), 455-484.
APA Degirmenci O (2012). TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0(10), 455 - 484.
Chicago Degirmenci Olgun TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 0, no.10 (2012): 455 - 484.
MLA Degirmenci Olgun TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, vol.0, no.10, 2012, ss.455 - 484.
AMA Degirmenci O TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2012; 0(10): 455 - 484.
Vancouver Degirmenci O TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2012; 0(10): 455 - 484.
IEEE Degirmenci O "TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA." Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0, ss.455 - 484, 2012.
ISNAD Degirmenci, Olgun. "TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞU KALDIRAN NEDEN OLARAK AMİRİN EMRİNİ İFA". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 10 (2012), 455-484.