BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ

Tayfun DOĞAN (Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)
Doğuş Üniversitesi Dergisi
46 6
Yıl: 2013 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 56 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ

Öz:
Bu araştırmanın amacı kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın katılımcılarını 234 kişi (98 kadın/136 erkek) oluşturmaktadır. Çalışma grubunun yaş aralığı 18-61'dir. Çalışmada veri toplama araçları olarak Oxford Mutluluk Ölçeği-Kısa Formu ve Beş Faktör Kişilik Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre nevrotik kişilik özelliği ile öznel iyi oluş arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dışadönüklük, sorumluluk, yumuşak başlılık ve deneyime açıklık kişilik özellikleriyle öznel iyi oluş arasında ise pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca nevrotik kişilik özelliğinin öznel iyi oluşu negatif yönde; dışadönüklük kişilik özelliğinin ise pozitif yönde anlamlı düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

THE FIVE FACTOR PERSONALITY TRAITS AND SUBJECTIVE WELL-BEING

Öz:
The aim of this research is to analyze the relations between personality traits and subjective well-being. The number of the participants of the research was 234 (98 women/136 men). The age range of the study group was 1861. The Oxford Happiness Scale-Short Form and the Big Five Personality Scale were used. Findings showed that there was a significantly negative relationship between neurotic personality trait and subjective well-being. Findings also revealed that there were positive relationships between subjective well-being and extraversion, conscientiousness, agreeableness, openness. Besides, it was found that neurotic personality trait was a negative and extraversion was a positive predictor of subjective well-being
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aiken, L. R. (1999). Assessment of personality. London: Allyn and Bacon.
  • Andrews FM., Withey, S,B. (1976). Social indicators of well-being. New York: Plenum Press.
  • Bacanlı, H., İlhan, T. & Aslan, S. (2007). Sıfatlara dayalı kişilik testi. IX. Ulusal PDR Kongresi, 17-19 Ekim 2007 İzmir.
  • Bacanlı, H., İlhan, T. & Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara dayalı kişilik testi (sdtk). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 261–279.
  • Bettencourt, B.,&Sheldon, K. M. (2001). Social roles as vehicles for psychological need satisfaction within groups. Journal of Personality and Social Psychology, 81, 1131-1143.
  • Brebner, J. (1998). Happiness and personality. Personality and Individual Differences. 25, 279-296.
  • Cloninger, S. C. (2000). Theories of personality. New Jersey: Prentice Hall.
  • Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1980). Influence of extraversion and neuroticism on subjective well-being: Happy and unhappy people. Journal of Personality and Social Psychology, 38, 668-678.
  • Deiner, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
  • Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
  • Deiner, E. & Fujita, F. (1995). Resources, personal strivings, and subjective well being: A nomothetic and idiographic approach. Journal Of Personality And Social Psychology, 68, 926-935.
  • Emmons, R.A., & McCullough, M.E. (2003). Counting blessings versus burdens: An experimental ınvestigation of gratitude and subjective well-being ın daily life. Journal Of Personality and Social Psychology, 84, 377–389.
  • Elliot, A. J., Sheldon, K. M.,& Church, M. (1997).Avoidance personals goals and subjective well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 915-927.
  • Eryılmaz, A. & Yorulmaz, A (2006). The Way of being happy for adolescents. Paper presented at the Xth Conference of European Association for Research on Adolescence, Antalya, Turkey, May 2–6.
  • Eryılmaz, A. (2009). Başa çıkma stratejilerinin kişilik özellikleriyle ergen öznel iyi oluşu arasındaki aracı rolü. A.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Eryılmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 7 (4), 975-989.
  • Eryılmaz, A. (2010). Ergenler için öznel iyi oluşu artırma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. IV, 33,81-88.
  • Eysenck, H.J. & Eysenck, M.W. (1985). Personality and ındividual differences: A natural science approach. New York: Plenum Press.
  • Fujita, F. (1991). An ınvestigation of the relation between extroversion, neuroticism, positive affect, and negative affect. Master’s thesis, University of Illinois.
  • Furnham, A., & Cheng, H. (1997). Personality and happiness. Psychological Reports, 80, 761-762.
  • Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15,46, 19-26.
  • Gray, J. A. (1991). Neural systems, emotion and personality. In J. Madden, IV (Ed.), Neurobiology of Learning, Emotion, , And Affect (pp. 273-306). New York: Raven Press.
  • Heady, B.,& Wearing, A. (1989). Personality, life events, and subjective well being: toward a dynamic equilibrium model. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 731-739.
  • Heubner, E.S (1991). Correlates of life satisfaction ın children. School Psychology Quarterly, 6,103-111.
  • Hills, P., & Argle, M.(2001). Happiness, ıntroversion-extraversion and happy ıntroverts. Personality and Individual Differences. 30, 595-608.
  • Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Lucas, R. E., Diener, E., Grob, A., Suh, E. M., & Shao, L. (1998). Cross-cultural evidence for the fundamental features of extroversion: the case against sociability. U.S: University of Illinois at Urbana-Champaign.
  • Lykken, D., & Tellegen, A. (1996). Happiness is a stochastic phenomenon. Psychological Science, 7, 186-189.
  • Lyubommirsky, S. (2001). Why are some people happier than others: the role of cognitive and motivational processes ın well-being. American Psychologist. Vol.56. No.3, 239-249.
  • Magnus, K., and Diener, E. (1991). A longitudinal analysis of personality, life events, and subjective well-being.
  • Paper Presented At The Sixty-Third Annual Meeting Of The Midwestern Psychological Association, Chicago (May 2-4).
  • McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2003). Personality in adulthood. New York: The Guilford Press.
  • McCullough, G., Huebner, S., & Laughlin, J.E. (2002). Life events, self concept, and adolescent’s positive subjective well-being. Psychology in the School, Vol. 3: 281-290.
  • Mcknight C.G, Huebner E.S., & Suldo, S. (2002). Relationships among stressful life events, temperament, problem behaviour, and global life satisfaction ın adolescents. Psychology In the Schools, Vol. 39 (6), 677-687.
  • Myers, D. & Deiner, E. (1995). Who is happy. American Psychological Society. 6, 1,1-19.
  • Nalbant, A.(1993). 15-22 yaşları arasında bulunan ilahevindeki, gözetim altındaki ve suç işlememiş gençlerin benlik saygısı ve yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. A.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Penley,J.A., & Tomaka,J.(2002). Associations among the big-five, emotional responses, and coping with acute stress. Personality and Individual Differences. 32, 1215- 1228.
  • Rusting, C. L. (1998). Personality, mood, and cognitive processing of emotional ınformation: three conceptual frameworks. Psychological Bulletin 124, 165-196.
  • Rusting, C.L., & Larsen, R.J. (1997). Extraversion, neuroticism, and susceptibility to positive and negative affect: A test of two theoritical models. Personality and Individual Differences. Vol. 22, 5, 607-612.
  • Sandvik, E., Diener, E., & Seidlitz, L. (1993). Subjective well-being: The convergence and stability of self report and non-self-report measures. Journal of Personality, 61, 317-342.
  • Sheldon, K. M., & Elliot, A. J. (1999). Goal striving, need satisfaction, and longitudinal well-being: the self- concordance model. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 546-557.
  • Sheldon, K. M., Elliot, A. J., Ryan, R.M., Chirkov, V., Kim, Y., Wu, C., Demir, M., & Sun, Z. (1999). Self- concordance model and subjective well-being in four cultures. Journal Of Cross-Cultural Psychology, 35, 2, 209-223.
  • Somer, O. (1998). Beş faktör kişilik modeli. Türk Psikoloji Yazıları, 1 (2), 35-62.
  • Somer, O., Korkmaz, M. & Tatar, A. (2002). Beş faktörlü kişilik envanterinin geliştirilmesi: ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17, 49, 21-33.
  • Tamir, M., Robinson, M. D., & Clore, G. L. (2002). The epistemic benefits of trait consistent mood states: An analysis of extraversion and mood. Journal os Personality Social Psychology. 83, 3, 663--667.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2007). Demographic variables, Ankara. www.tuik.gov.tr.
  • Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Psychology, 54(6), 1063-1070.
  • Yorulmaz, A. & Eryılmaz, A..(2006). Ergen öznel iyi oluşunun özsaygı ve iyimserlik eğilimi ile ilişkisinin incelenmesi. Ulusal 14. Psikoloji Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 6-8 Eylül.
APA DOĞAN T (2013). BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. , 56 - 64.
Chicago DOĞAN Tayfun BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. (2013): 56 - 64.
MLA DOĞAN Tayfun BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. , 2013, ss.56 - 64.
AMA DOĞAN T BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. . 2013; 56 - 64.
Vancouver DOĞAN T BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. . 2013; 56 - 64.
IEEE DOĞAN T "BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ." , ss.56 - 64, 2013.
ISNAD DOĞAN, Tayfun. "BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ". (2013), 56-64.
APA DOĞAN T (2013). BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56 - 64.
Chicago DOĞAN Tayfun BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. Doğuş Üniversitesi Dergisi 14, no.1 (2013): 56 - 64.
MLA DOĞAN Tayfun BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. Doğuş Üniversitesi Dergisi, vol.14, no.1, 2013, ss.56 - 64.
AMA DOĞAN T BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 2013; 14(1): 56 - 64.
Vancouver DOĞAN T BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 2013; 14(1): 56 - 64.
IEEE DOĞAN T "BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ." Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14, ss.56 - 64, 2013.
ISNAD DOĞAN, Tayfun. "BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE ÖZNEL İYİ OLUŞ". Doğuş Üniversitesi Dergisi 14/1 (2013), 56-64.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
03-04-2024 2:47

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları