TY - JOUR TI - Türkiye'de tütün kontrolü uygulamaları AB - Dünya genelinde her yıl altı milyon kişinin ölümüne yol açan tütün kullanımı çok önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte 2003 yılında Dünya Sağlık Örgütünün 56. Genel Kurulunda kabul edilen ve ilk uluslararası tütün kontrolü antlaşması olan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (DSÖ TKÇS) içinde yer alan etkili tütün kontrolü önlemlerinin uygulanması ile milyonlarca kişinin ölümü önlenebilir. DSÖ TKÇS paralelinde belirlenen etkili tütün kontrolü stratejileri 2008 yılında MPOWER Paketi içinde tanımlanmıştır. Türkiye'de 1996 yılında yürürlüğe giren ilk tütün kontrolü yasası ile bir çok kapalı olan kamusal alanda sigara kullanımı yasaklanmıştır. Yasanın kapsamının 2008 yılında genişletilmesi ile Türkiye "tam sigara dumansız ülke" olmuştur. Son 15-20 yıl içerisinde Türkiye'de tütün kontrolü bakımından önemli başarılar sağlanmıştır. Tütün kullanım sıklığı belirgin olarak azalmış (erkeklerde %63'ten %41'e ve kadınlarda %24'ten%13'e), kapalı ortam hava kalitesi düzelmiş (PM2,5 partikül düzeylerinde %90'lara varanazalma), ikram işletmelerinde çalışanların sağlık yakınmaları azalmış (restoranlarda çalışangarsonlarda burun akıntısı, göz yaşarması veya öksürük gibi yakınmalarda azalma) ve tütündumanına bağlı kalp ve solunum sistemi ile ilgili akut sağlık etkilerinde azalma. TürkiyeMPOWER Paketinde yer alan altı önlemi başarılı şekilde uygulayan dünyadaki tek ülkedir ve DSÖtarafından diğer ülkelere örnek olarak gösterilmektedir. Ancak, sigara kullanımının yüksekolması ve kapalı alanlarda sigara yasağının uygulanmasındaki ihlaller nedeniyle halenTürkiye'de yapılması gerekenler vardır. AU - ÖZCEBE, Lütfiye Hilal AU - Bilir, Nazmi PY - 2013 JO - Türkiye Halk Sağlığı Dergisi VL - 11 IS - 2 SN - 1304-1096 SP - 96 EP - 103 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/230098 ER -