Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi

Köksal, Mustafa; AKKAYA, GAMZE; Alkan, İclal

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi

İclal ALKAN, (İnönü Üniversitesi)

Gamze AKKAYA, (İnönü Üniversitesi)

Mustafa Serdar KÖKSAL (Hacettepe Üniversitesi)

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

18 3

Yıl: 2016 Cilt: 35 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 121 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi

Öz:

Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının mitoz ve mayoz bölünmeye ilişkin kavram yanılgılarının model oluşturma yaklaşımı kullanılarak veri toplama yoluyla belirlenmesidir. Araştırmaya 1. ve 2. sınıf düzeyindeki 105 fen bilgisi öğretmeni adayı katılmıştır. Araştırmada enlemesine tarama yöntemi kullanılmıştır ve veri toplama amacıyla "Mitoz-Mayoz Bölünme ile İlgili Kavram Yanılgılarını Belirleme Envanteri" kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları öğretmen adaylarının sahip olduğu kavram yanılgılarının; oluşan hücre sayılarına, kromozom sayısı değişimlerine, krossing-over, tetrat oluşumu, kalıtsal çeşitlilik, kromozom, kromatit, kromatin iplikçiği, sentrozom, sentriyol ve çekirdek kavramları etrafında odaklandığını göstermiştir. Bu çalışmanın en önemli özelliklerinden biri zihinsel betimlemeler ve sözel ifadelerin aynı anda veri olarak elde edebilmesiyle daha derin veri elde etme imkânı oluşturmasıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alparslan, C., Tekkaya C., & Geban, Ö. (2003). Using the conceptualchange instructionto improvelearning. Journal of Biological Education, 37(3), 133-137.
Amir, R., & Tamir, P. (1994). In-depth analysis of misconceptions as a basisfordevelopingresearchbasedremedialinstruction: The case of photosynthesis. The AmericanBiologyTeacher, 56, 94-100.
Atılboz, G. (2007). Öğrenme halkası modelinin biyoloji öğretmen adaylarının difüzyon ve osmoz konularını öğrenmeleri, biyoloji öğretimine yönelik öz yeterlik inançları ve tutumları üzerine etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Atılboz, G., & Gökben, N. (2004). Lise 1. sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24(3), 147-157.
Aydın, G.,& Balım, G. A. ( 2013). Öğrencilerin 'Hücre Bölünmesi ve Kalıtım' konularına ilişkin kavram yanılgıları. Journal of Research in Education and Teaching. 2(1), 338-348.
Aydın, Ö.,& Özkara, D. (2011) Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin atmosferde meydana gelen doğal elektriklenme konusundaki karam yanılgıları ve bilgi eksikliklerinin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 11-20.
Akgün, A., Gönen, S., & Yılmaz, A. (2005) Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve iletkenliği konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-8.
Avcı Erduran, D., Kara, İ., & Karaca, D. (2012) Fen bilgisi öğretmen adaylarının iş konusundaki kavram yanılgıları, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 27-39 Banet, E., & Ayuso, E. (2000). Teachinggenetics at secondaryschool: A strategyfor teaching about the location of inheritance information. Science Education, 84, 313-351.
Bahar, M., Johnstone, A. H., & Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33(2), 84-86.
Buckley, B. C., &Boulter, C. J. (2000). Investigating the role of representations and expressedmodels in building mental models, Developing models in science education, Kluwer Academic Publishers, England.
Clement, J. (2000). Model based learning as a key research area for science education. International Journal of Science Education, 22(9), 1041-1053.
Franco, C., & Colinvaux, D. (2000). Grasping mental models. In Gilbert, J. K., & Boulter, C. J., Developing Models in Science Education , 93-118, Kluwer, London.
Cakir, M., &Crawford, B. (2001, January). Prospectivebiologyteachers' understanding of geneticsconcepts.
Paperpresented at the Annual Meeting of the Associationfor the Education of Teachers in Science, Costa Mesa, CA. Retrievedfrom http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED463956.pdf
Çalik, M., Kolomuç, A., & Karagölge Z. (2010). The effect of conceptual change pedagogy on students' conceptions of rate of reaction. Journal Science Education Technology, 19, 422-433. Çelikten, O., İpekçioğlu, S., Ertepınar, H., & Geban, Ö. (2012).nThe effect of the conceptual change orianted instruction through cooperative learning on 4th grade students' understanding earth and sky concepts. Science Education International, 23, 84-96.
Çökelez, A. (2015). Fen eğitiminde model ve modelleme, öğretmenler, öğretmen adayları ve öğrenciler: Alanyazın taraması. Turkish Studies, 10(15), 255-272.
Dikmenli, M. (2010). Biologystudents' conceptualstructuresregarding global warming, Energy Education Science and Technology, 2(1), 21-30.
Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learningscience. Science Education, 30, 1241- 1257. Emre, İ., & Bahşi, M. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hücre bölünmesiyle ilgili kavram yanılgıları. Doğu Anadolu Bölge Araştırmaları (DAUM), 4(3), 70-73.
Esendemir, G. (2014). Effect of physical modeling and computer animation implemented with social constructivist instruction on understanding of human reproductive system. Yayımlanmamış Doktora Tezi, ODTÜ, Ankara.
Franke, G., & Bogner, F. X. (2010). Conceptual change in students' molecular biology education: Tilting at windmills? The Journal of Education Research, 104, 7-18.
Fraenkel, J.R., & Wallen, N.E. (2003). How to design and evaluate research in education (5th Ed.). New York: Mcgraw-Hill Publishing.
Gilbert, J. K., & Boulter, C. J. (1998). Learning sciencethroughmodels and modelling. International handbook of science education, 2, 53-66.
Gilbert, J. (1995). The role of models and modelling in somenarratives in sciencelearning. Presented at the Annual Meeting of the AmericanEducationalResearchAssociation. San Francisco, CA, USA.
Gobert, J. (2000). A typology of modelsforplatetectonics: İnferentialpower and barriers to understanding. International Journal of Science Education. 22, 937-977.
Gönen, S., & Akgün, A., (2005). Isı ve sıcaklık kavramları arasındaki ilişki ile ilgili olarak geliştirilen çalışma yaprağının uygulanabilirliğinin incelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(11), 92- 106.
Greca, I.M., & Moreira, M.A. (2000). Mental models, conceptualmodels, and moddeling, International Journal of Science, 22(1), 1-11.
Greca, I.M., & Moreira, M.A., (2001). Mental, physical, and mathematicalmodels in the teacing and learning of physics, Science Education, 86(1), 106-121. Doi10.1002/sce.10013. Güneş, B., Gülçiçek, Ç., & Bağcı, N., (2004). Eğitim fakültelerindeki fen ve matematik öğretim elemanlarının model ve modelleme hakkındaki görüşlerinin incelenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(2), 35-48.
Güneş, B. (2007). Fizikteki kavram yanılgıları, 07. 06. 2013 tarihinde http://www.bilalgunes.com/ adresinden alınmıştır.
Harrison, A. G., & Treagust, D. F. (2000). A typology of school science model. Internetional Journal of Science Education, 22(9), 1011-1026.
İyibil, Ü., & Sağlam Arslan, A. (2010). Fizik öğretmen adaylarının yıldız kavramına dair zihinsel modelleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(2), 25-46. Justi, R. S., & Gilbert, J. K. (2002) Modelling, teachers' views on the nature of modelling, and implications forthe education of modellers. International Journal of Science Education, 24(4), 369- 387.
Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. Kaptan, S., & Aslan, B. (2002). Fen öğretiminde soru-cevap tekniği ile analoji tekniğinin karşılaştırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002,ODTÜ, Ankara.
Kibuka-Sebitosi, E. (2007). Understanding genetics and inheritance in ruralschools. Journal of Biological Education, 41(2), 56-61.
Kikas, E. (2004). Teachers' conceptions and misconceptionsconcerningthreenaturalphenomena. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 434-448.
Koray, Ö., & Bal, Ş. (2002). Fen öğretiminde kavram yanılgıları ve kavramsal değişim stratejisi. G.Ü. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 83-90.
Kurnaz, M. A., & Değermenci, A. (2012). 7.sınıf öğrencilerinin güneş, dünya ve ay ile ilgili zihinsel modelleri. İlköğretim Online, 11(1), 137-150.
Lanie, A. D., Jayaratne, T. E., Sheldon, J. P., Kardia, S. L. R., Anderson, E. S., Feldbaum, M., &Petty, E. M. (2004). Exploring the publicunderstanding of basicgeneticsconcepts. Journal of Genetic Counseling, 13(4), DOI 10.1007/s10897-015-9883-z.
Lewis, J., & Kattmann, U. (2004). Traits, genes, particles and information: re-visitingstudent' understandings of genetics. International Journal of Science Education, 26(2), 195-206.
Mann M., &Treagust D. F. (2010). Students' conceptions about energy and the human body. Science Education International, 21(3), 144-159.
MEB. (2013). 3-8. sınıflar fen bilimleri dersi öğretim programı. MEB yayınları, Ankara. Méheut, M. (2004). Designing and validating two teaching-learning sequences about particle models. International Journal of Science Education, 26(5), 605-618.
Norman, D. A. (1983). Someobservations on mentalmodels. Mental Models, 7(112), 7-14.
Odom A. L. (1995). Secondary and collegebiologystudents' misconceptions about diffusion and osmosis. The AmericanBiologyTeacher, 57, 409-415.
Örnek, F. (2008). Models in scienceeducation: Applications of models in learning and teaching science. International Journal of Environmental & Science Education, 3(2), 35 - 45.
Sever, R., Mazman Budak, F., & Yalçınkaya, E. (2009). Coğrafya eğitiminde kavram haritalarının önemi,Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 19-32
Sarıkaya, R., Selvi, M., & Doğan Bora, N. (2004). Mitoz ve mayoz bölünme konularının öğretiminde model kullanımının önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 85-88.
Sinan, O., Yıldırım, O., Kocakülah, M.S., & Aydın, H. (2006) Fen bilgisi öğretmen adaylarının proteinler, enzimler ve protein sentezi ile ilgili kavram yanılgıları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 1-16.
Sinan, O. (2009). Öğretmen adaylarının kimya ve biyoloji derslerinde kullanılan bazı ortak kavramları
tanımlamalarındaki farklılıklar. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2), 1-21.
Riche, R. D. (2000). Strategies for assisting students overcome their misconceptions in high school physics. Memorial University of Newfoundland Education.
Rutledge, M. L., & Mitchell, M. A. (2002). High schoolbiologyteachers' knowledgestructure, acceptance and teaching of evolution. The AmericanBiologyTeacher, 64, 21-28.
Tekkaya, C., Çapa, Y., & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
Tekkaya, C., Özkan Ö., & Sungur S. (2001). Lise öğrencilerinin zor olarak algıladıkları biyoloji kavramları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 145-150.
Vosniadou, S., & Brewer, W. (1992). Mental models of the earth: A study of conceptualchange in childhood, CognitivePsychology, 24, 535-585.
Yağbasan, R., & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarınınkarakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 110-128.
Yakışan, M., Selvi, M., & Yürük, N. (2007). Biyoloji öğretmen adaylarının tohumlu bitkiler hakkındaki alternatif kavramları, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 60-79.
Yates, T. B., & Marek, E. A. (2014). Teachers teaching misconceptions: A study of factors contributing to high school biology students' acquisition of biological evolution-related misconceptions, Evolution: Education and Outreach, 7(7).
Yip, D. Y. (1998). Teachers' misconceptions of the circulatorysystem. Journal of Biological Education. 32(3), 207-216.
Ünal, G., & Ergin, Ö. (2006). Fen eğitimi ve modeller. Milli Eğitim Dergisi, 171, 188-196.
Williams, M., Debarger, A. H., Montgomery, B. L., Zhou, X., & Tate, E. (2011). Exploring middle school students' conceptions of the relationship between genetic inheritance and celldivision. Science Education, 96, 78-103.

APA	Alkan İ, AKKAYA G, Köksal M (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. , 121 - 135.
Chicago	Alkan İclal,AKKAYA GAMZE,Köksal Mustafa Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. (2016): 121 - 135.
MLA	Alkan İclal,AKKAYA GAMZE,Köksal Mustafa Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. , 2016, ss.121 - 135.
AMA	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. . 2016; 121 - 135.
Vancouver	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. . 2016; 121 - 135.
IEEE	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi." , ss.121 - 135, 2016.
ISNAD	Alkan, İclal vd. "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi". (2016), 121-135.

APA	Alkan İ, AKKAYA G, Köksal M (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 121 - 135.
Chicago	Alkan İclal,AKKAYA GAMZE,Köksal Mustafa Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 35, no.2 (2016): 121 - 135.
MLA	Alkan İclal,AKKAYA GAMZE,Köksal Mustafa Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.35, no.2, 2016, ss.121 - 135.
AMA	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 35(2): 121 - 135.
Vancouver	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 35(2): 121 - 135.
IEEE	Alkan İ,AKKAYA G,Köksal M "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, ss.121 - 135, 2016.
ISNAD	Alkan, İclal vd. "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 35/2 (2016), 121-135.