Makroekonomik  değişkenlerin,  BİST-30  endeksinde  işlem  gören  hisse   senedi  getirileri  üzerindeki  etkilerinin  arbitraj  fiyatlama  modeli   kullanarak belirlenmesi

SEVİNÇ, Erkan

Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi

Erkan SEVİNÇ (İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi

11 4

Yıl: 2014 Cilt: 43 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 271 - 292 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi

Öz:

Bu çalışmada, makroekonomik değişkenlerin hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin Arbitraj Fiyatlama Modeli yardımıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Ocak 2003-Mart 2013 döneminde BIST-30 endeksinde işlem gören hisse senetleri getirileri ve bazı makroekonomik değişkenler analiz kapsamına alınmıştır. Makroekonomik değişken olarak; BIST-100 endeksi, M2 para arzı, cari işlemler dengesi, döviz kuru sepeti, enflasyon oranı, mevduat faiz oranı, altın fiyatı, ihracatın ithalat karşılama oranı, sanayi üretim endeksi ve kapasite kullanım oranı alınmıştır. Değişkenler kullanılarak kurulan Arbitraj Fiyatlama Modeliyle, hisse senedi getirileri ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Sonuçta makroekonomik değişkenlerin hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin anlamlı olduğu ve hisse senedi getirilerinin Arbitraj Fiyatlama Modeli ile belirlenebileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Determination of the impact of macroeconomic variables on stock returns traded on bist-30 by using arbitrage pricing theory

Öz:

This study aims to determine the impacts of macroeconomic variables on stock returns by using Arbitrage Pricing Theory. According to this aim, stocks traded on BIST-30 and some macroeconomic variables have been included in this analysis for the period of January 2003-March 2013. Macroeconomic variables used in this study are BIST-100 index, M2 money supply, current account balance, currency basket, inflation rate, deposit interest rate, gold exchange rate, export/import ratio, industrial production index and capacity utilisation rate. Models have been conducted for all stocks to analyze the relationship between stock returns and macroeconomic variables. Result of this study, macroeconomic variables have significant impacts on stock returns, and stock returns can be determined by using Arbitrage Pricing Theory.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] H. Markowitz, Portfolio Selection. Journal of Finance, VII, 1, 77-91 (1952).
[2] E.J. Elton, M.J. Gruber, Modern Portfolio Theory, 1950 to Date. Journal of Banking and Finance, 21, 12, 1743-1759 (1997).
[3] M. Kıyılar, E. Eroğlu, Tek Endeks Modeli ve Modelin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Dergisi, 33, 1, 21-38 (2004).
[4] W.F. Sharpe, Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium under Conditions of Risk. Journal of Finance, 19, 3, 425-442 (1964) . [5] J. Lintner, Security Prices, Risk and Maximal Gains from Diversification. Journal of Finance, 20, 4, 587-615 (1965).
[6] J. Mossin, Equilibrium in a Capital Asset Market. Econometrica, 34, 4, 768-783 (1966).
[7] J.L. Farell, Portfolio Management: Theory and Application, 2nd ed.. Singapore. The McGraw-Hill Companies Inc., 1997, 54-55.
[8] N. Yörük, Arbitraj Fiyatlama Teorisi'nde Risk Unsurları. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14, 1, 87-99 (2000).
[9] M. Özçam, An Analysis of The Macroeconomic Factors That Determine Stock Returns In Turkey. Capital Market Board, 75, 7, 2-11 (1997).
[10] Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Terimler Sözlüğü, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/sozluk.htm#arbitraj, 27 Nisan 2013.
[11] S.A. Ross, The Arbitrage Theory of Capital Asset Pricing. Journal of Economic Theory, 13, 5, 341-360 (1976).
[12] R. Roll, S.A. Ross, An Empirical Investigation of Arbitrage Pricing Theory. Journal of Finance, 35, 5, 1073-1103 (1980).
[13] T. Akkum, B. Vuran, Türk Sermaye Piyasasındaki Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli ile Analizi. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 28, 8, 28-45 (2005).
[14] E.F. Fama, Stock Returns, Real Activity, Inflation and Money. American Economic Review, 71, 545-565 (1981).
[15] C.D. Cho, E.J. Elton, M.J. Gruber, On the Robustness of the Roll and Ross Arbitrage Pricing Theory. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 19, 1, 1- 10 (1984).
[16] P.J. Dhrymes, I. Friend, N.B. Gültekin, A Critical Reexamination of the Empirical Evidence on the Arbitrage Pricing Theory. Journal of Finance, 39, 2, 323-346 (1984).
[17] N.F. Chen, R. Roll, S.A. Ross, Economic Forces and Stock Market. Journal of Business, 59, 384- 403 (1986).
[18] D.E. Rapach, The Long-Run Relationship Between Inflation and Real Stock Prices. Journal of Macroeconomics, 24, 331-351 (2001).
[19] H. Duracasu, Ekonomik Göstergelerin İMKB'ye Etkisinin Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 1-2, 121-150 (1997).
[20] M. Atan, D. Boztosun, M. Kayacan, "Arbitraj Fiyatlama Modeli Yaklaşımın İMKB'de Test Edilmesi", 9. Ulusal Finans Sempozyumu Stratejik Finans, Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kapadokya / Nevşehir, Türkiye (2005).
[21] Borsa İstanbul Endeks ve Veri Müdürlüğü, İMKB Pay Endeksleri Temel Kuralları, Mart 2013, http://www.borsaistanbul.com/data/Genelge/ gn2013424.pdf, 20 Nisan 2013.
[22] M.Ş. Tekbaş, Hisse Senedi Riski ve Verimi ile Bir Portföy Modeli. Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 8, 27- 39 (1989).
[23] M. Cihangir, T. Kandemir, Finansal Kriz Dönemlerinde Hisse Senetleri Getirilerini Etkileyen Makro Ekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlandıma Modeli Aracılığıyla Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 1, 257-296 (2010).
[24] N. Orhunbilge, Uygulamalı Regresyon ve Korelasyon Analizi, 2. Baskı, İstanbul, İÜ Basım Yayın, 2002, 241.
[25] N. Orhunbilge, Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler, Yayın No: 4942, İstanbul, İÜ İşletme Fakültesi Basım Yayın, 2010, 53.
[26] Quantitive Micro Software, Eviews 4 User's Guide, USA, Şubat 2002, 153.

APA	SEVİNÇ E (2014). Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. , 271 - 292.
Chicago	SEVİNÇ Erkan Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. (2014): 271 - 292.
MLA	SEVİNÇ Erkan Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. , 2014, ss.271 - 292.
AMA	SEVİNÇ E Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. . 2014; 271 - 292.
Vancouver	SEVİNÇ E Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. . 2014; 271 - 292.
IEEE	SEVİNÇ E "Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi." , ss.271 - 292, 2014.
ISNAD	SEVİNÇ, Erkan. "Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi". (2014), 271-292.

APA	SEVİNÇ E (2014). Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 271 - 292.
Chicago	SEVİNÇ Erkan Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 43, no.2 (2014): 271 - 292.
MLA	SEVİNÇ Erkan Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, vol.43, no.2, 2014, ss.271 - 292.
AMA	SEVİNÇ E Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2014; 43(2): 271 - 292.
Vancouver	SEVİNÇ E Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2014; 43(2): 271 - 292.
IEEE	SEVİNÇ E "Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi." İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43, ss.271 - 292, 2014.
ISNAD	SEVİNÇ, Erkan. "Makroekonomik değişkenlerin, BİST-30 endeksinde işlem gören hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerinin arbitraj fiyatlama modeli kullanarak belirlenmesi". İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 43/2 (2014), 271-292.