Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi

Diğdem MÜGE SİYEZ, (Dokuz Eylül Üniversitesi, izmir)
Dilek TAN TUNA (Uzman Psikolojik Danışman, Milli Eğitim Bakanlığı)
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi
54 0
Yıl: 2014 Cilt: 5 Sayı: 41 Sayfa Aralığı: 11 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, çözüm odaklı psikolojik danışma yaklaşımına dayalı öfke kontrolü psiko-eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada 3x2'lik (deney, kontrol ve plasebo grubu x öntest-sontest) karışık desen kullanılmıştır. Öfke kontrolü eğitim programına katılacakları belirlemek için İzmir İli Seferihisar ilçesindeki Seferihisar Anadolu Lisesi'ne devam eden 9. sınıf öğrencilerine Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği ile İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Eğitim programına katılım ölçütlerini karşılayan 25 öğrenci (deney grubu=8, kontrol grubu= 9, plasebo grubu=8) deney, kontrol ve plasebo gruplarına yansız olarak atanmıştır. Deney grubuna 10 oturumluk çözüm odaklı yaklaşıma dayalı öfke kontrolü psiko-eğitim programı, plasebo grubuna da 10 oturumluk üniversiteye giriş sınavı ve meslek tanıtımı programı uygulanmıştır. Kontrol grubu ile de herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Tekrarlayan ölçümler için iki faktörlü ANOVA sonuçları çözüm odaklı yaklaşıma dayalı psiko-eğitim programının öfkenin boyutları olan sürekli öfke, öfkeyi dışa vurma, öfkeyi içte tutma ve öfke kontrolü üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Buna göre deney grubundaki deneklerin, kontrol ve plasebo grubundaki deneklere göre sürekli öfke, öfkeyi dışa vurma ve öfkeyi içte tutma düzeylerinde, anlamlı bir düşüş olurken; öfke kontrolü düzeylerinde anlamlı bir artış olmuştur. Ancak araştırma sonuçları çözüm odaklı yaklaşıma dayalı psiko-eğitim programının, iletişim becerileri üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığını göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, çözüm odaklı yaklaşıma dayalı öfke kontrolü psikoeğitim programının ergenlere öfke kontrolünü kazandırmada etkili bir psikolojik danışma yaklaşımı olarak kullanılabileceğini göstermektedir
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Abikoff, H. ve Klein, R. G. (1992). Attention-deficit hyperactivity and conduct disorder: Comorbidity and implications for treatment. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60, 881-892.
  • Armbruster, M.A., Sukhodolsky, D. G. ve Michalsen, R. N. (2001). Impact of managed care on treatment process and outcome in the child outpatient clinic. Paper Presented at the 48th Annual Meeting of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, Honolulu, HI. Averill, J. R. (1983). Studies on anger and aggression: Implications for theories of emotion. American Psychologist, 38 (11), 1145-1160.
  • Berg, I. K. ve Miller, S. D. (1992). Working with the problem drinker: A solution-focused approach. New York: Norton and Company.
  • Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 75-80.
  • Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112,155-159.
  • Culbertson, F. M. ve Spielberger, C. D. (1996). Relations of anger expression to depression and blood pressure in high school students. Stress and Emotion: Anger, Anxiety, and Curiosity, 16, 193-202.
  • Deffenbacher, J. L., Oetting, E. R., Thwaites, G. A., Lynch, R.S., Baker, D.A., Stark, R.S. ...... (1996). State-trait anger theory and the utility of the trait anger scale. Journal of Counseling Psychology, 43, 131-148.
  • Deffenbacher, J. L., Filetti, L.B., Lynch, R. S., Dahlen, E.R., ve Oetting, E.R. (2002). Cognitive-behavioral treatment of high anger drivers. Behavioral Research and Therapy, 40 (8), 895-910.
  • Deffenbacher, J.L., Story, D.A., Stark, R.S., Hogg, J.A. ve Brandon, A.D. (1987). Cognitive-relaxation and social skills interventions in the treatment of general anger. Journal of Counseling Psychology, 34(2), 171-176.
  • Down, R., Willner, P., Watts, L. ve Griffiths, J. (2011). Anger management groups for adolescents: A mixed-methods study of efficacy and treatment preferences. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 16 (1), 33-52. doi: 10.1177/1359104509341448
  • Duran, Ö. ve Eldeklioğlu, J. (2005). Öfke kontrol programının 15-18 yaş arası ergenler üzerindeki etkililiğinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 267-280.
  • Feindler, E. L. (2005). CBT and Adolescent Anger Management, (Encyclopedia of Cognitive Behavior Therapy) (Cilt 8, ss. 11-14). Kluwer Academic Publishers.
  • Flanagan, R., Allen, K. ve Henry, D.J. (2010). The impact of anger management treatment and rational emotive behavior therapy in a public school setting on social skills, anger management, and depression. Journal of Rational Emotive Cognitive Behavior Therapy, 28, 87-99.
  • Franklin, C., Corcoran, J., Nowicki, J. ve Streeter, C. (1997). Using client self-anchored scales to measure outcomes in solution-focused therapy. Journal of Systemic Therapies, 16, 246-265.
  • Gay, L. R., Mills, G. E. ve Airasian, P. (2006). Educational research: Competencies for analysis and applications (8th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
  • Gingerich, W. J. ve Eisengart, S. (2000). Solution focused brief therapy: A review of the outcome research. Family Process, 39, 477-498.
  • Gültekin, F. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ve saldırganlık düzeylerinin azaltılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 180-191.
  • Hawkes, D., Marsh, T. ve Wilgosh, R. (1998). Solution focused therapy: A handbook for health care professionals. Oxford: Butterworth-Heinemann.
  • Heppner, P. P., Wampold, B. E. ve Kivlinghan, D. M. (2013). Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri. (Çev Ed. D.M. Siyez). Ankara: Mentis Yayıncılık.
  • Hermann, D. S. ve Mc Whirter, J. J. (2003). Anger and aggression management in young adolescents: An experimental validation of the scare program. Education and Treatment of Children, 26 (3), 273-302.
  • İşlek, M. (2006). Çözüm odaklı yaklaşımlara göre düzenlenmiş sınav kaygısıyla başa çıkma eğitim programının üniversiteye hazırlanan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Jacob, F. (2001). Solution focused recovery from eating distress. London: BT Press.
  • Juhnke, G. A. (1996). Solution-focused supervision: Promoting supervise skills and confidence through successful solutions. Counselor Education and Supervision, 36, 48-57.
  • Kahn, B. B. (2000). A model of solution-focused consultation for school counselors. Professional School Counseling, 3 (4), 248-255.
  • Korkut, F. (1996). İetişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
  • Lamb, J., Puskar, K., Sereika, S., Patterson, K. ve Kaufmann, J. (2003). Anger assessment in rural high school students. The Journal of School Nursing, 19 (1), 30-40.
  • Lederhendler, I. (2003). Aggression and violence: Perspectives on integrating animal and human research approaches. Hormones and Behavior, 44, 156-160.
  • Lee, D. ve Gavine, D. (2003). Goal-setting and self-assesment in year 7 students. Educational Research, 45 (1), 49-59.
  • Lee, H. ve Munk, T. (2008). Using regression discontinuity design for program evaluation. American Statistical Association- Proceedings of the Survey Research Methods Sections. http://www.amstat.org/sections/srms/ proceedings /y2008/ Files/3
  • Lerner, H. (2010). Öfke dansı (Çev. S. Gül). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Mac Donald, A. J. (1994). Brief theraphy in adult psychiatry. Journal of Family Therapy, 19, 213-222.
  • Martsch, M. D. (2005). A comparison of two group interventions for adolescent aggression: High process versus low process. Research on Social Work Practice, 15(1), 8-18.
  • Metcalf, L. (1995). Counseling toward solution. New York: The Center for Applied Research in Education.
  • Metcalf, L. (1999). Teaching toward solutions: Stp-by-step strategies for handling academic, behavior, and family issues in the classroom. West Nyack, NY: The Center for Applied Research in Education.
  • Miller, T. Q., Smith, T. W., Turner, C. W., Guijarrı, M.L., ve Hallet, A. (1996). A meta-analytic review of research on hostility and physical health. Psychological Bulletin, 119, 322-348.
  • Montemayor, R. (1986). Family variation in parent-adolescent storm and stress. Journal of Adolescent Research, 1, 15-31. Murphy, J. J. (1997). Solution-focused counseling in middle and high schools. Alexandria, VA: American Counseling Association.
  • Newsome, W. S. (2005). The impact of solution-focused brief therapy with at-risk junior high school students. National Association of Social Workers, 27 (2), 83-90
  • Nichols, T. R., Mahadeo, M., Bryant, K. ve Botvin, G.L. (2008). Examining anger as a predictor of drug use among multiethnic middle school students. Journal of School Health, 78, 480-486.
  • Özer, A. K. (1994). Sürekli öfke (SL-ÖFKE) ve öfke ifade tarzı (ÖFKE-TARZ) ölçekleri ön çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 26-35.
  • Özer, Z. (1997). Duygu dünyasının bam teli öfke. Bilim ve Teknik Dergisi, 354, 80-84.
  • Özmen, A. (2006). Öfkeyle başa çıkma eğitiminin ve etkileşim grubu uygulamasının içe yönelik öfke üzerine etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (2), 175-185.
  • Russell, J. A. ve Mehrabian, A. (1977). Evidence for a three-factor theory of emotions. Journal of Research in Personality, 11, 273-294.
  • Sarı, T. (2006). Eklektik yaklaşıma dayalı öfke yönetimi programı. I Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamaları Kongresi, 21-23 Eylül 2006, Mersin Üniversitesi, Mersin
  • Sarıcı Bulut, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sınav kaygıları, saldırganlık eğilimleri ve problem çözme becerilerindeki yetersizliklerin sağaltımlarında grupla çözüm odaklı kısa terapinin etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Scherwitz, L. W., Perkins, L. L. ve Chesney, M. A. (1992). Hostility and health behaviors in young adults: The CARDIA study. American Journal of Epidemiology, 136, 136-145.
  • Sharry, J. (2001). Solution- focused groupwork. London: Sage Publications.
  • Siegler, I. C., Peterson, B. L., Barefoot, J. C. ve Williams, R.B. (1992). Hostility during late adolescence predicts coronary risk factors at mid-life. American Journal of Epidemiology, 36, 146-154.
  • Sigma XL (2010). Minimum sample size for robust t-Tests and ANOVA. Elde edilme tarihi: 15 Mart 2010. http:// www.sigmaxl.com/MinSampleSizeRobust.shtml.
  • Sofronoff, K., Attwood, T., Hinton, S. ve Levin, I. (2007). A randomized controlled trial of a cognitive behavioural intervention for anger management in children diagnosed with Asperger Syndrome. Journal of Autism & Developmental Disorders, 37(7), 1203-1214.
  • Spielberger, C.D. (1988). Professional manual for the State-Trait Anger Expression Inventory. Odessa. FL: Psychological Assessment Resources.
  • Starner, T. M. ve Peters, R. M. (2004). Anger expression and blood pressure in adolescents. The Journal of School Nursing, 20 (6), 335-342.
  • Sukhodolsky, D. G., Kassinove, H. ve Gorman, B. S. (2004). Cognitive-behavioral therapy for anger in children and adolescents: A meta-analysis. Aggression and Violent Behavior, 9, 247-269.
  • Sung, K. M., Puskar, K. R. ve Sereika, S. (2006). Psikososyal faktörler ve gençlerin baş etme stratejileri bir kırsal Pennsylvania Yüksek Okulu. Halk Sağlığı Hemşireliği, 23 (6), 523-529.
  • Taylor, J. L., Novaco, R. W., Gillmer, B. T., Robertson, A. ve Thorne, I. (2005). Individual cognitive-behavioural anger treatment for people with mild-borderline intellectual disabilities and histories of aggression: A controlled trial. British Journal of Clinical Psychology, 44 (3), 367.
  • Tekinsav Sütçü, S., Aydın, A. ve Sorias, O. (2010). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmak için bilişsel davranışçı bir grup terapisi programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi, 25 (66), 57-67.
  • Thomas, S. P. (2002). Age differences in anger frequency, intensity, and expression. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 8 (2), 44-50.
APA MÜGE SİYEZ D, TAN TUNA D (2014). Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. , 11 - 22.
Chicago MÜGE SİYEZ Diğdem,TAN TUNA Dilek Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. (2014): 11 - 22.
MLA MÜGE SİYEZ Diğdem,TAN TUNA Dilek Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. , 2014, ss.11 - 22.
AMA MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. . 2014; 11 - 22.
Vancouver MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. . 2014; 11 - 22.
IEEE MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D "Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi." , ss.11 - 22, 2014.
ISNAD MÜGE SİYEZ, Diğdem - TAN TUNA, Dilek. "Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi". (2014), 11-22.
APA MÜGE SİYEZ D, TAN TUNA D (2014). Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 11 - 22.
Chicago MÜGE SİYEZ Diğdem,TAN TUNA Dilek Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5, no.41 (2014): 11 - 22.
MLA MÜGE SİYEZ Diğdem,TAN TUNA Dilek Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.5, no.41, 2014, ss.11 - 22.
AMA MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2014; 5(41): 11 - 22.
Vancouver MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2014; 5(41): 11 - 22.
IEEE MÜGE SİYEZ D,TAN TUNA D "Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5, ss.11 - 22, 2014.
ISNAD MÜGE SİYEZ, Diğdem - TAN TUNA, Dilek. "Lise Öğrencilerinin Öfke Kontrolü ve İletişim Becerilerinde Çözüm Odaklı Psiko-Eğitim Programının Etkisi". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5/41 (2014), 11-22.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 1:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları