KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

ÜNLÜ, ULAŞ; YALÇIN, NEŞE; YAĞLI, İBRAHİM

KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Ulaş ÜNLÜ, (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi)

Neşe YALÇIN, (Doç. Dr., Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü)

İbrahim YAĞLI (Arş. Gör., Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü)

Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

0 1

Yıl: 2017 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 63 - 82 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz:

Son zamanlarda dünyanın önde gelen şirketlerinde yaşanan skandallar sonucunda meydana gelen finansal başarısızlıklar hem kurumsal yönetim kavramının hem de kurumsal yönetim ile firma performansı arasındaki ilişkinin araştırılmasının önemini arttırmıştır. Bu çalışmanın temeli, kurumsal yönetim endeksinde yer alan ve almayan firmaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemine göre değerlendirilmesine dayanmaktadır. Bu doğrultuda Borsa İstanbul (BIST) 30 endeksinde yer alan firmalardan Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY) kapsamında olan ve olmayan firmaların performansları değerlendirilmiştir. Firmaların finansal performans ölçümünde geleneksel performans ölçütleri (ROE, ROA, ROS, CF/TA) ile diğer çalışmalardan farklı olarak değere dayalı performans ölçütleri (MVA, CFROI, CVA) birlikte ele alınmıştır. Böylece çok sayıda kriterin dikkate alındığı problem yapısında firmaların performansı çok kriterli karar verme yaklaşımlarından biri olan TOPSIS yöntemi ile ölçülmüştür. TOPSIS yönteminde performans ölçütlerinin ağırlıklarının belirlenmesinde kriterler arasındaki korelasyon ilişkisini esas alan CRITIC objektif kriter ağırlıklandırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada uygulama kapsamında BIST 30 endeksindeki 22 firmanın (10 firma kurumsal yönetim endeksinde yer almaktadır) 2014 yılındaki performans ölçütlerine ait verileri dikkate alınmış ve firmaların performans değerlendirmesiyle elde edilen sonuçları ile kurumsal yönetim endeksindeki durumları ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, kurumsal yönetim endeksinde yer alan ve almayan BIST 30 firmaları arasında finansal performans ve hissedar değeri yaratma açısından bir farklılık olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelime:

CORPORATE GOVERNANCE AND FIRM PERFORMANCE: AN APPLICATION ON BIST 30 FIRMS WITH TOPSIS METHOD

Öz:

Financial failures as a result of recent scandals in world prime firms have raised the significance of both corporate governance and investigation of the relation between corporate governance and firm performance. The present study is based upon the financial performance evaluation of the firms that both are and are not in Corporate Governance Index according to multi-criteria decision making method. Accordingly, firstly financial performance of Borsa Istanbul (BIST) 30 index firms that both are and are not in XKURY has been evaluated in here. Different from previous studies, not only traditional performance measures (ROE, ROA, ROS, CF/TA) but also value-based performance measures (MVA, CFROI, CVA) are employed together in the performance evaluation. Thus, the financial performance of firms is evaluated by using TOPSIS method, which is one of the MCDM approaches, in the defined problem structure which considers multiple criteria. To determine the weights of performance measures in TOPSIS, CRITIC objective criteria weighting method based on inter criteria correlation is used. In the empirical analysis of the study, 22 firms (10 of them are in XKURY) in BIST 30 index have been evaluated by using the 2014 year's data of the performance measures and it is attempted to be associated with firms' status in XKURY and their financial performance results. Consequently, it is revealed that there are no differences among BIST 30 firms that both are and are not in XKURY with regard to financial performance and shareholder value creation.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aalianvari, A., Katibeh, H. and Sharifzadeh, M. (2012). Application of Fuzzy Delphi AHP Method for the Estimation and Classification of Ghomrud Tunnel From Groundwater Flow Hazard. Arab Journal of Geosciences, 5(2): 275- 284.
Aggarwal, P. (2013). Impact of Corporate Governance on Corporate Financial Performance. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM). 13(3): 01-05.
Ahn, B. S. (2011). Compatible Weighting Method with Rank Order Centroid: Maximum Entropy Ordered Weighted Averaging Approach. European Journal of Operational Research, 212(3): 552-559.
Akyüz, Y., Bozdoğan, T. ve Hantekin, E. (2011). Topsis Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1): 73-92.
Alp, A., Demirgüneş, K., Ban, Ü. ve Öztürk, M. B. (2009). Ekonomik Katma Değer Bakış Açısıyla Finanslama Kararları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2): 59-82.
Amba, S. M. (2014). Corporate Governance and Firms' Financial Performance. Journal of Academic and Business Ethics, 8: 1-10.
Black, B. S., Hasung, J. and Woochan, K. (2003). Does Corporate Governance Affect Firm Value? Evidence From Korea, University of Chicago Law School, Law and Economics Workshop.
Borsa İstanbul A.Ş., BIST, www.borsaistanbul.com, (12.11.2015)
Boston Consulting Group (2000). New Perspectives on Value Creation: A Study of The Worlds' Top Performers. http:// www.bcg.com, (12.11.2015)
Bottani, E. and Rizzi, A. (2006). A Fuzzy Topsis Methodology to Support Outsourcing of Logistics Services. Supply Chain Management: An International Journal, 11(4): 294-308.
Chandra, P. (2011). Financial Management: Theory and Practice, 8th Edition, Mcgraw Hill Education, India.
Chen, M. F. and Tzeng, G. H. (2004). Combing Grey Relation And Topsıs Concepts For Selecting An Expatriate Host Country. Mathematical And Computer Modelling, 40: 1473-1490.
Cheng, S., Chan, C. W. and Huang, G. H. (2002). Using Multiple Criteria Decision Analysis For Supporting Decisions Of Solid Waste Management. Journal of Environmental Science and Health, 37(6): 975-990.
Chu, T. C. (2002). Facility Location Selection Using Fuzzy Topsıs Under Group Decisions. International Journal of Uncertainty, Fuzziness and KnowledgeBased Systems, 10: 687-701.
Çonkar, K., Elitaş, Ç. ve Atar, G. (2011). İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi'ndeki (XKURY) Firmaların Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi ile Ölçümü ve Kurumsal Yönetim Notu ile Analizi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1): 81- 115.
Damodaran, A. (1999). Value Creation and Enhancement: Back to The Future. Deng, H., Yeh, C. H. and Willis, R. J. (2000). Inter-Company Comparison Using Modified Topsis with Objective Weights. Computers & Operations Research, 27(10): 963-973.
Diakoulaki, D., Mavrotas, G. and Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The Critic Method. Computers & Operations Research,, 22(7): 763-70.
Donaldson, L. and Davis, J. H. (1991). Stewardship Theory or Agency Theory: CEO Governance and Shareholder Returns. Australian Journal of Management, 16(1): 49-64.
Ertugrul, M. and Hegde, S. (2009) "Corporate Governance Ratings and Firm Performance" Financial Management, 38(1): 139-160.
Feng, C. M. and Wang, R. T. (2000). Performance Evaluation for Airlines Including the Consideration of Financial Ratios. Journal of Air Transport Management, 6(3): 133-142.
Gürbüz, A. O., Aybars, A. and Kutlu, Ö. (2010). Corporate Governance and Financial Performance with A Perspective on Institutional Ownership: Empirical Evidence From Turkey. Journal of Applied Management Accounting Research, 8(2): 21-37.
Gürsoy, C. T. (2007). Finansal Yönetim İlkeleri, 1. Baskı, İstanbul, Doğuş Üniversitesi Yayınları.
Güzeldere, H. (2014). Kurumsal Şeffaflık, Firma Değeri ve Firma Performansları İlişkisi: BIST İncelemesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hwang, C. L. and Yoon, K. (1981). Multiple Attributes Decision Making Methods and Applications, 1st Edition, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg.
Işıklar, G. and Büyüközkan, G. (2007). Using A Multi-Criteria Decision Making Approach to Evaluate Mobile Phone Alternatives. Computer Standards & Interfaces, 29(2): 265-274.
Jahan, A., Mustapha, F., Sapuan, S. M., Ismail, M. Y. and Bahraminasab, M. (2012). A Framework for Weighting of Criteria in Ranking Stage of Material Selection Process. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 58(1-4): 411-420.
Karamustafa, O., Varıcı, İ. ve Er, B. (2009). Kurumsal Yönetim ve Firma Performansı: İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Firmalar Üzerinde Bir Uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1): 100- 119.
Mahmoodzadeh S., Shahrabi, J., Pariazar, M. and Zaeri, M. S. (2007). Project Selection by Using Fuzzy Ahp and Topsis Technique. World Academy Of Science, Engineering And Technology, 30: 333-338.
Ottoson, E. and Weissenrieder, F. (1999). CVA: Cash Value Added- A New Method For Measuring Financial Performance. Gothenburg Studies İn Financial Economics, Working Paper.
Öztürk, M. B. ve Demirgüneş, K. (2008). Kurumsal Yönetim Bakış Açısıyla Entellektüel Sermaye. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 19.
Renders, A., Gaeremynck, A. and Sercu, P. (2010). Corporate-Governance Ratings and Company Performance: A Cross-European Study. Corporate Governance: An International Review, 18(2), 87-106.
Sakarya, Ş. (2011). İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Şirketlerin Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Olay Çalışması (Event Study) Yöntemi ile Analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13): 147-162.
Shahanaghi, K. and Yazdian, S. A. (2009). Vendor Selection Using A New Fuzzy Group Topsis Approach. Journal of Uncertain Systems, 3(3): 221-231.
Shih H. S., Shyurb, H. J. and Lee, E. S. (2007). An Extension of Topsis for Group Decision Making. Mathematical and Computer Modelling, 45(7-8): 801- 813.
Stewart, G. Bennett (1991). The Quest for Value - The EVA Management Guide, Harper Business School Press, New York.
Sullivan William G. K.L. Needy, "Determination of Economic Value Added for a Proposed Investment in New Manufacturing", Engineering Economist, Vol.45(2), 2000, s.11-24.
T.C. Merkez Bankası, TCMB, www.tcmb.gov.tr, (08.11.2015)
Triantaphyllou, E., Shu, B., Sanchez, S. N., and Ray, T. (1998). MultiCriteria Decision Making: An Operations Research Approach. Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering, 15(1998), 175-186.
Türkmen, S. Y., ve Çağıl, G. (2012). İMKB'ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Maliye Finans Yazıları, 1(95).
Tzeng, G. H., Chen, T. Y. and Wang, J. C. (1998). A Weight-Assessing Method with Habitual Domains. European Journal of Operational Research, 110(2): 342-367.
Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın Topsis Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 95- 115.
Wang, J. J., Jing, Y. Y., Zhang, C. F. and Zhao, J. H. (2009). Review on Multi-Criteria Decision Aid in Sustainable Energy Decision-Making. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13(9): 2263-2278.
Wang, Y. J. (2008). Applying FMCDM to Evaluate Financial Performance of Domestic Airlines in Taiwan. Expert Systems with Applications, 34(3): 1837- 1845. www.spk.gov.tr/indexcont.aspx?action=showpage&menuid=10&pid0.(09. 11.2015) www.tkyd.org/files/downloads/faaliyet_alanlari/yayinlarimiz/tkyd_yayinla ri/oecd2004.pdf, (10.11.2015) http://tkyd.org/tr/sss-kurumsal-yonetim-nedir.html, (11.11.2015)
Yalçın, N., Bayrakdaroğlu, A. and Kahraman, C. (2012). Application of Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methods for Financial Performance Evaluation of Turkish Manufacturing Industries. Expert Systems with Applications, 39(1): 350-364.
Yu, V. F. ve Hu, K. J. (2010). An Integrated Fuzzy Multi-Criteria Approach for The Performance Evaluation of Multiple Manufacturing Plants. Computers & Industrial Engineering, 58(2): 269-277.
Yurdakul, M. ve İç Y. T. (2003). Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik Topsis Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1): 1-18.
Yurdakul, M. ve İç, Y. T. (2009). Analysis of The Benefit Generated By Using Fuzzy Numbers İn A Topsıs Model Developed For Machine Tool Selection Problems. Journal of Materials Processing Technology, 209(1): 310-317.
Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2011). Multiple Criteria Decision Making (MCDM) Methods in Economics: An Overview. Technological and Economic Development of Economy, 17(2): 397-427.
Zelenyuk, V. ve Zheka, V. (2006). Corporate Governance and Firm's Efficiency: The Case of A Transitional Country, Ukraine. Journal of Productivity Analysis, 25(1-2), 143-157.

APA	ÜNLÜ U, YALÇIN N, YAĞLI İ (2017). KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. , 63 - 82.
Chicago	ÜNLÜ ULAŞ,YALÇIN NEŞE,YAĞLI İBRAHİM KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. (2017): 63 - 82.
MLA	ÜNLÜ ULAŞ,YALÇIN NEŞE,YAĞLI İBRAHİM KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. , 2017, ss.63 - 82.
AMA	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. . 2017; 63 - 82.
Vancouver	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. . 2017; 63 - 82.
IEEE	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ "KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA." , ss.63 - 82, 2017.
ISNAD	ÜNLÜ, ULAŞ vd. "KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA". (2017), 63-82.

APA	ÜNLÜ U, YALÇIN N, YAĞLI İ (2017). KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 63 - 82.
Chicago	ÜNLÜ ULAŞ,YALÇIN NEŞE,YAĞLI İBRAHİM KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19, no.1 (2017): 63 - 82.
MLA	ÜNLÜ ULAŞ,YALÇIN NEŞE,YAĞLI İBRAHİM KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.19, no.1, 2017, ss.63 - 82.
AMA	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 19(1): 63 - 82.
Vancouver	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 19(1): 63 - 82.
IEEE	ÜNLÜ U,YALÇIN N,YAĞLI İ "KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA." Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, ss.63 - 82, 2017.
ISNAD	ÜNLÜ, ULAŞ vd. "KURUMSAL YÖNETİM VE FİRMA PERFORMANSI: TOPSIS YÖNTEMİ İLE BIST 30 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA". Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19/1 (2017), 63-82.